M. Tullii Ciceronis opera

271쪽

tur. Hoste ego non tam milites acres, quam infitiatores lentos esse arbitror qui homines primtim si stare non potant , correant; sed ita, ut non modo civitas, sed ne vicini studem prorum sentiant .am illud non intellago, quamobrem, si vivere honest non possunt, perire tu fite velint; aut em minore dolore per turos se cum multis , o misi soli pe--ant, arbitrentur. 22. Quintum genus est parricidarum sicariorum , denique omnium in or serum quos ego a Catilina non revoco : nam neque divelli ab eo possunt;& pereant an in latrocinio , quoniam sunt ita multi, ut eos capere carcer non possit. Postremtini autem genus est, non sollim numero, vertim etiam genere ipso, atque vata quod proprium est Catilinae, de eius deleεhi, immo verb de complexa eius, ac sinu quos ex capillo , nil dos , aut imbernes , aut bene barbatos videtis : mamcatis .m talaribus tunicis velis amictos, non imis quorum omnis industria vitae, Qvigilandi labor in a telucanis coenis expromitur. 23. In his greῶbus omnes aleatores omnes adulteri, omnes impuri , impudi- Cimae versantur : hi pueri tam lepidi aedelicati . non sollim amare amari neque cantare,in saltare, sed etiam ia

272쪽

atque uias pruinas ac Missi interitauia aeris eo te laetitiis hiemem stoleramos

' uls , imperator sque iam . Po' nite : diad contra. illam naustagorum eiectam ac debilitat m mynum , nominiosius Italia a robur dysipe; - veri urbes coloniamsi ac ranisliorum re Dunclabunt L tilinae tun G silustribus. Neque ver ceteras cQpias, O namenta, pro dia vestra, cum illim latronis inopia atque es state conserre debeo as Sed . si omissi his rebus omm

273쪽

IO , Urbe , aerariori vectigalibus , cuncta Italia, provinciis oninibus, exteris nati mibus I si, Inquam , his rebus omissis , ipitas causas , quae inter se confligunt , contendere velimus I eae eo ipso , quam

valde illi iaceant , intelligere Ossumus. Eat hae enim parte pudor pugnat , illinc petulantia hinc pudicitia , illinc stuprum: hine fides , illinc fraudatio 'inc pietas illine scelusa hine constantia , illinc furor: hine honestas ι illine turpitudo hinc continentia, illine libido a denique quitas ,

temperantia, sortitudo , prudentia , vim tutes Omnes , certant eum iniquitate, curia luxuria, cum ignavia , cum temeritate ,

cum vitiis omninus e postrem copiae cum egestate, bona ratio Cum Perdita, mens sana cum amentia , ona denique spes eum omnium rerum desperatione confli ingit. In uJusmodi certamine ae proelio, nonne', etiam si hominum studia de ciant , ii ipsi Immortales cogent ab his praeclarissimis virtutibus , tota tanta viati superari

XII. Quae quum ita sint , Quirites ,

VOS , quemadmodum iam antea dixi vestra tecta custodiis vigiliisque defendi

te et mihi , ut rhi sine vestro motu, ac sine ullo tumultu , satis esset praesidii consulium ac provisum est. Coloni omnes, municipesque vestri, certiores a me

274쪽

-ci, meam hanc esse patriam , mea rimi esse consilem mira aut em Iasub vendum , aut pro his si moriendum: nullus est portae custos millus risistitorviae: si qui mure volim , consilere sibi potant: iu vero in urbe se --, emus ego non mota sinum , sed me tim utrum conatumve contra M

275쪽

peribi sitiam millo tumultu . hellum intestiritui a domesticum , post hon

num momoriam crudelisiamum a mari inum, me in togae dum rim rato re sedetur et quod ego e administrabo . Quirites . ut , si ullo modo fieri poterit ιne improbus quidem quisquam in hac ur-he poenam sui scelaris su rat. Sed si vis manifestae audaciae , Si impendens Patriae peri Itim me necessario de hac nisi i nitate deduxerintra illa prose per Ciam , quod in tanto , tam insidiotabello vix optandum videtur , ut ne quis honus intereat , paucorumque Poeni vos iam omnes salvi esse possitis. lam Quae e vim omisaque mea pruindantia , ne a 'animata onsiliis fiet pollieeor vovis, arites; si multis, ac

non dubiis deorum immortallum. - tritu quibus ego ducibus an nava ispem sententiamque tim ingressis Iam non procul , ut quondam solebant ab extero hoste , atque lon quo, s-

277쪽

Tertio Nonas Decembris , Cicero senatu dimisso, progressus in Onei nem , Pναία, qui sepuns aderat. expansi pum in mod--s pago facta aeque oppressa equis Mofuserit , quidque super ea re decretum sit semuu Deinde commemormis proiam , usibus hae eon ratio a diis immortalibus praesignificam Donas,poputam horratur, ut A. cretae ab senatu sumti ruonis dies

uetus celebret , rerumque ab se in consuatu gestarum ne patiatur ex

singui memoriam, in qua firmissimum sibi futurum sit contra im-M V

278쪽

CIUS. n. EMpunxrcAM, Quirites, Vnan P ommum vas m bona, fortunas, o suges liberosque vestros, aloeae Meta amellium arissimi impera , tortunatus mam pulcherrimamque urbem , hodiemodis , deorum immortalium fiammo erga vos amore, laboribus, consiliis , peric lisque meis, ex flamma atque semis, ae pene ex faucibus fati ereptam in vobis conservatam ac restitutam videtis. a. Et si non minis nobis iucundi a que illastas sunt ii dies, quibua consereamur , quam illi, quibus nascimur Dubdsilutis certa laetitia est , nascendi incerta conditio ;/ ub sine sensu nascimur, cum voluptate servamur prosect, qu niam illum , qui hanc urnem condidit Romulum, ad deos immortales benevolumia , famaque sustulimus esse apud vos posterosque vestros in honore debebit is , qui eamdem hanc urbem conditam amplificatamque servavit. Nam totius γbis templis, desubris , tectis, ac moen, hus subiectos proph jam ignes, circumdatosque restinximus iidemque gladios

279쪽

hi rempublieam destrictos retudimus .anueronesque eorum a iugulis vestris re- Jecinius. Quae quoniam in senatu illustia...ta , patelassa, compertaque sumsse me . vobis Iam exponam breviter , uirites,

ut 8 quanta is quam manifesta , cqua ratione investigat , dc comprehens sint , vox, qui Ggnoratis δε exspectatis, scire eoMitis. 3. Principi , ut Catilina paueis anta diebus erupit ex urbe, quum sceleris sui socios , hujusce nefarii belli acerrimos duces Romae reliquissetet semper vigilavi.& providi, Quirites, quemadmodum in tantis , c tam Asconditis insidiis salvi esse possemus. II. Nam tum , quum ex urbe Catilianam ejiciebam non enim iam vereor hujus verbi invidiam, quum illa magis sit timenda qub vivus exierito sed tum, atram Isti certimini uua V milis ais em

lirentur , senium ae viderent . Oniam ambus vestris , propter

280쪽

Iem magnitudinem sceleris, minorem sidem fixeret oratio mea , rem ita eoi prehenderem, ut tum demum animis Iuti viestrae provideretis, num oculis maleficium priam videretis. Itaque ut com-

Peri . legatos Allobrogum , belli Trans alpini,in tumuhsis Galliei excitant ea sa, a P. Lentulo esse sollicitatos, eosque in Galliam ad suos cives, eodem itinere, cum litteris mandatisque , ad Catilinam esse missos , comitemque in a nctui, i Vulturcium, atque huic datas esse ad C 'Uinam litteras et facultatem mihi oblatam Putavi , ut , quod erat dissicillimum , quodque ego semper optabam a diis im

mortalibus , tota res non sellam a me,

sed etiam a senatu, & a vobis mantast.

deprehenderetur.

3. Itaque hesterno die L. Flaccum,

C. Pomptimam, praetores , sortissimos at- me amantissimos reipublicae viros , ad me Vocavici rem omnem exposui r quid fieri placeret , ostendi. Illi autem , qui omnia de republica praeclara atque egre a sentirent , sine recusatione , ac sine ulla mora negotium susceperunt, 'mam adVesperasceret, occuli ad pontem Milvium pervenerunt atque ibi in proximis uiuis ita bipartito uerum, in theris inter eos, pons interesset. 6dem au-etem dc ipsi sine cujusquam suspicione,