Elementa chemiae, quae anniversario labore docuit, in publicis, privatisque scholis, Hermannus Boerhaave. Tomus primus secundus. ..

321쪽

trea ealore ebullientis aquae liberantur ab aqua taindiu, do is nee nihil aquae inde amplius elici potest. Dein olea, immisissa retortae purae, in excipulum satis largum, calore moderato, destillant. Sensim augendo ignem, usque in supremum tandem ignis arenae gradum, donec nihil amplius adsceri dat. Tum oleum illud limpidius, tenuiusque, evadit, quin ct minus foetens. In retorta vero remanet terra nigra, si repe

titur olei sie depurati una vice altera supra Aeces nigras relicta, destillatio; iterum limpidius, purius, tenuius, minua foetidiim, habetur oleum; plus autem terrae iterum relinquitur. Quam ita operationem, affundendo semper destilatatum ad foedes proprias, iterumque inde destillando, si reetis; singulis vicibus minuitur olei copia, id vero semperui pidius, purius, subtilius, habetur, terra autem semper adaaugetur. Sed finem vix inveni: nam olim ex praescripto Hel montii, in tractatu Aurorae Medicinae, conabar summa

cum patientia parare illud Diaphoreticum oleo sum, quod ibidem praeseribit. Jubet autem olea illa toties destillando depurare, donec nihil amplius foedis terrestris destillando reis liquerunt. Sum si ergo aliquot libras OleiCornu Cervi, destillavi ratione modo dicta, cohobavi iamltoties; sed semper

aliquid supererat foeculenti,lta, ut tandem amitterent maxiomam partem olei, acciperem terrae inutilis plurimum, semper tamen terram adhuc reperiendo in fundo retortae vel in illlima operatione. Oleum autem obtinui penetrantistiamum, neque ingratum. Cogitavi inde, Helmontium forte

nunquam ad finem perduxisse experimentum, ut praescribat aliis. Illustrem autem Ilayleum, meliori fide scripsisse intractatti de Mutabilitate principiorum, obstinata cohobatio.

ne tandem tota fere olea in terram verti, semper tum acri.

monia tollitur, quae in oleo superat, post Salem ablutum. Interim operae pretium facturus, qui olea haec ita decies otquinquies cohobaverit: aequirit enim oleum fere spiritus instar tenue, pellueidum,penetrantissimum, volatile, odore, ct sapore gratum, mirae penetrabilitatis per omnes corporis vias, an Odynum, paregoricum, resolvens, febrifugulli, amiaeissimum nervis, febrifugum externo illi tu ad spinam dorstante exacerbationem frigidam Intermittentium. Dosi gutistarum XX. ad xxx. Vid. Dippelium, de Morb. H. ct Exi

322쪽

Olea haee in tam magnam copiam terrae. in tam parvam Ueri olei reducuntur. Sed & tum omnia fere ultimo eanisdem indolem aequirunt, vix distinguenda postea inter se iut ita oleum Animalium stillatitit im, a caeteris accurate depuratum, ex omni animali tandem unum esse videatur. a6. Sales tandem volatiles animalium variis quidem depu- raritur modis: ut tandem sinceri, absque ullo alio admisto haberi queant. I. Sumo hane amplissimam phialam vitream,

longissimo instructam, ct amplissimo,collo, quod collum ab scidi tibi maxima apertura patet. In hane phialam dimitto

sales volatiles, minus puros. Capitellum applieo, cujus rOstrum valde eapax. Excipulum applico tum ex arena, igne leni urgeo materiem. Adscendit sal in alembi ei summa, cteolli phialae. Continuo opus donec tandem nihil amplius adscendit. Ita Sal purus elevatur, eximitur, vase Mauso coriis servatur in imo fundo manet oleum, ct aqua foetida. Tamen hae ratione semper aliquid olei simul adscendit. Quod altera simili sublimatione iterum magnam partem in fundo manet, Sal vero purior iterum adscendit. Hine ex urina, albumine ovi, sanguine, cornibus, ossibus, hoc modo separatias sal semper idem : nam repetitione sic confeci tandem, ut distinguere haud possem; eo quidem minus, quo saepius geminassem sublimationem dictam. Ut quidem pateat, omnGradisserentiam horum Salium alcatinorum,volatilium,tantum pendere ab oleo empyreumatico adhaerescente, quo sollicite, ct penitus ablato, residuus, depuratus, Sal perfecte idem. Ille tamen eandidus in initio ab hac operatione, tempore flavescit: occulto prius oleo se iterum manifestante. Quod qUidem ita contingere dolentes experiuntur Chemici,quiSa-Ies Cornu Cervi vendibiles parant, inque iis inprimis quaerunt gratam albitudinem, de constantem. 2. Igitur felicem satis expertus sum hane alteram methodum. Sal ille jam paratus sola sublimatione, prima statim explicata ratione, im mittitur in altam eueurbitam vitream, eide inque statim suis perjicitur quadruplum eretae purissimae,siccissimae, calidae, in pollinem subtilissimuni, cineri similem, prius contritae. Sie, ut sal undique bene tectus sit Creta. Statim applicaturalembicus purus, siectis, quam accuratissime. Quo hie amisplior, quoque rostrum ejusdem capacius Ore suo, eo melius.

Λgglutinato recipiente, fit destillatio ex ealore tantum tepi

323쪽

do, optime peI balneilm tepidum directo. Elevatur tum mnis sal, albus, purus, aleatinus, volatilis, oleum autem bi-hula, ct sitiente, arida creta retinetur fere totum. Interim hoc opere admistio cretae nihil quidquam mutabit in natura salis illius, nisi oleum ejusdem in viscans retinendo, sicque a sale puro inquinamentum hoc separando. Sane parati siesales valde diu immutati perstant; maxime, si prius quam

sublimarentur eum creta accurate prius contriti fuerint. Sed tum multum volatilis exhalando inter terendum perit, ipseque salinaere quam oeyssime humefactus liquescit. 3. Tanisdem, si Sali per ere tam ita depurato. adiniicetur tantum Spi. ritus puri Salis marini, quantum sufficit ad saturationem per fectam, tumque Sal inde natus Ammoniacus aqua solvitur, tercolatur usque in summam puritatem, inspissaturque in Sa-em. Postea autem paratus ita sat eum aleati fixo destillat juxta Proeessum to6. Adscendit sal aleatinus, candidus, purus, solidus: qui sincerissimus, omnique oleo prorsus liber est. Vid. Act. Phil. Comp. Tom. III. pag. 333. ubi quam Optime deseribitur pulchra sane inventio. Bostqiram Sales aleatini, volatiles, oleosi, qui in titulo hujus Processus inscripti stini, his tribus modis ad ultimam puritatem redacti fuerunt, tum

nihil differentiae sensibilis in iisdem deprehenditur. Sive illi sponte naturae ibidem geniti, sive prodii sti putrefactio.

ne, sive igne; quin etiam iisdem plane formis edit euntur ex avibus, animalibus terrestribiis, amphibiis, piscibus, reptilibus, subterraneis, atque de ipsis quoque vegetantibus alcale. stentibus, fuligine, &c. Prorsus quidem, ut omnes spiritu orbati, ct olei, cum spiritu salis marini praebeant linam, eandemque, salis speciem Ammoniadi, ille iterum resolvendo per alcati fixa dat salem, spiritumque, alcatinum Processus io6. Hine igitur Aleali purum, volatile, tantum unum est in natura rerum, quoties sincerum habetur. Illa vero disse. rentia, quae in illo obtinet, pendet seinper ab admisti olteis rius cujusdam principii, praecipue autem ab adhaerescente oleo, quod in variis magis varium est; quamvis tamen ct O.

Iei potissima quoque diversitas a pauco spiritu sit. Tumque iterum diserimen a spiritu, qui oleo inhaeret. Quare re hine

videmus, animalium aquam, terram, salemque, quoties arte memorata reducuntur ad extremam simplicitatem, perfecte

eadem agnosti, absque ullo discrimine omnino. Hine cha-

324쪽

PARs IL IN ANIMALIA. , 32tracter euique proprius oleo inprimis inhaeret soli; quod

. ipsum tamen iterum per spiritum suu ni distinguitur, quo omni perfecte ablato, ct ipsa quoque olea mire similia eva.dunt : ut & hie iterum, in animalibus etiam, spiritus ille Rector distii unionem veram adferat: ut in Vegetantibus etiam jam supra constitit. En igitur analysios chemicae ultimos, eosque valde simplices, esse ius. Ultra operam intendens Artifex fere amittit fugientia corpti scula, quae sola non adeo

nullium cohaerent, adunata inter se, composita formant in is

finita. Si vero ita inventi salis Alcatini, puri, volatilis vire jam e hemice explicatas placet intelligere, en, hae sunt in primis. I. Effervescit fore cum Omni acido noto, valide fatis, valde diu, aeque ae sal alcatinus fixus. Tum etiam acidum illud sibi arcte conjungit, fortiter illud retinet, sicque com positum salem facit illius generis, cujus erat acidum attramina. Et quidem inde augetur in saturatione perfecta ad ponderis prioris. Unde requisita ad aequilibrium Aeidi& Aleali proportio intelligitur, quantumque iterum alterius exspectandum sit ex resolutione salium horum composito. runt, respemi alcati & acidi. Sinali lac vero puninini satu

rationis rite obtentum erit, tum statim salis inde nati actioneque ab acido, neque ab alcati, conapositionem ingrestis, sed a nova hujus jam facti salis natura aestimanda erit. Hinc..que prompte redarguitur fallax multorum error, qui male putant compositi salis uirtutes esse, quas in resolutione ejusdem in productis partibus animadvertunt. a. Sal ille, aetiis calore corporis sani, Ocysii me inflammat, exurit, in gangraeancisam escitaram convertit, hinc penitus destruit, omnem l artem eorporis humani, cui ita Bpponitur, ut motus ejus cais ore dicto natus, cogatur retundi in illam partem, cui applicatur. Si enim scrupulum puri salis Cornu Cerui volatiliseuti externae imposuerit quis, moxque tenax superposuerit .de pice emplastrum, intra semiquadrantem horae atrum carbunculum excitatum mirabitur, haud aliter, quam si ferri igniti applicatu pars fuisset exusta. Quin color, dolor, calor, eri spatio clitis, semper eodem m*do obtinent. Humo. res vero resolvit in saniosam, tenuitatem. 3. Mirifice mobilis super omnia quidem, quae nobis innotuerunt forpora: enimvero Alcohol sincerum mobilitate superat, ct caetera o-

325쪽

3ra OPERATION VΜ CHEBII CARVM esta, ehemita, alembico rite imposito, minimo igne supposito, solus sal ibit sursum in alembieum, longe ante alcohou

sale elevato prius, tum denuim alcohol ibit sursum, aqua autem vix, ct ultimo tantum. Ita autem Sal ille, & avolat, ab Omni puncto calefaciente. Quando ealidae manui liber hie sal imponitur, statim inde avolat, nee manum laedit: neque enim reagit multum in corpus calefaciens, sed statini inde aufugiens illud intactum relinquit ι quare multum differt at te fixo aleatino, qui adhaerescit pondere suo immobili. Interim tamen hi aleatini volatiles, recepti in cavis vasorum nostrorum, ibique adii tam calore vitali, quam impetu sanguinis circumducti, aeri, rodente, stimulante virtute, quam

validissime agunt inprimis in fibrillas irritabiles systentatis

NerVosi, quas in motus majores eient, simulque, humores fundendo, diaphoresin, sudores, urinas, salivam, moVenti Fumo etiam suo volatili immistiis aeri attrahendo in pialmones, membranam pituitariam narium, oris, faucium, piam num, irritando, pituitam ibidem lentescentem dissolvendo, pulchra saepe praestat; modo cum prudentia adhibeatur. q. Igitur in aquo sis, acidis, austeris, humorum. morbis ἔ tum ct in torpore languido nervosi generis; ut & in iis,ubi a se sorio eommuni nimis facile mobili, exlex spirituum moventium impetus, in hos illos veniusculos irruens sine regimine animae; optime conveniunt, praestantillima, efficiunt. ALfectiones ideo hypochondriacas, hystericas, epileptieas, spasmodicas, pulchre curant. Specie vaporis, aqua diluti, hi sales uteri vagina admissi, habentur pro promptissimis,emmenagogis, quoties prudenter administrantur ct eaeteraeorporis hane evacuationem praecipiunt. In aleaticis, putridis, dissolutis, humoribus, eorporibusque jam nimis agitatis, pessima haee venena sunt. Extrinsecus etiam vice camstica possunt applicari, ad exiguos fonticulos inurendos, ver rucas eradicandas; prosunt Grandinibus palpebrarum ex. stirpandis. Sumitur tum exiguus de linteo carpto globulus, qui eo humectatur aliquantum, statiin loco erodendo apponitur, deinde illi supraponitur parvum emplastrulum Dia-chyli cum gummi, sicque relinquitur, donee putatur satis praestitisse virtute sua urente. PRO

326쪽

Sapo ex Sale Alcatinopuro. volatili, re Alcobole.

APPARATUS.

x umo spiritum salis Ammonia ei aleatiniim, tam sortem, ut o plurimiini salis ejusdeni in fundo non distblutum maneat; hune immitto in vas vitreum cylindricum, ore angusto patulum, pellucidissimuin, purissimum, siccissimum, frigidum, ad dimidias fere ut repleat. Lentissime huie Spe affundo. ita, tit juxta latera vasis modo defluant quam lenissime, Aleo-ho I perfecte purum, frigidum, donee vasculum plenum. En, videtis, magulum album fieri in superficie, qua levius Aleo. hol insistit supremo spiritus alea lini. Inverto iam vas; spectatisque, ubi Alcohol, & Alcatinus hie spiritus miscentur,albiam, opacum, eoagulum nasci ilico. Quando autem, ut jam fit, conquassando accurate permisceo, Ocyssime tota tui- stela alba, opaca, solide consistens, est, ct quidem adeo, ut de iiiversae lagenae osculo ne guttula defluat; ae si in lapidem cone visset. Lagenam elausam accurate qui seponit, videbit brevi, deliquescere iterum in fluidum supernatans, de salinum concretum, dentius, quod deorsutia tolligitur. Ita.

que post annum Sal fere solidescens in fundo, superius liquor. Si tota haec, ita nata, massa destillationi committitur ad ignem exiguum, sublimatur Sal Alea linus, balsamicus, Meosus, solidus, ex Alcohole de sale sicco. Quo frigidior tempestas, locusque frigidior, in quo experimentum capitur, eo felicior successita.

Hoe est de difficillimis experimentis Chemi eis: quia adeo

persecta hue requiruntur haee duo liquida, ct tot ob servandae conditiones verum; quarum lana si defieit, nihil mi obtinetur: at Tite observanti semper succedit. Hic distitis, Salem Alealimim purum, volatilem, ariste trahere in se oleum subtilissimum, quod cognoscitur, stili et Alcohol. Unde igitur hie natus Sapo omnium penetrantissimus, subtilissimusque omnium ; ex alcati nimirum, oleoque, subtilissi mis,volatilissimis, mire unitis uno momento temporis Hine medicamentum hoc, jejuno potum corpore dilutum mulsa,

327쪽

OPERATION VΜ CHE MICARV Μmeat per omnia sere vasa eorporis, obstruentia resolvit, M. structa aperit, vires vitae incitat, sicque, quoties materies, his obedire parata, peccat, quam felicissime plurimos, ma. Iosque, morbos curat. Tamen nimis cito evanescens, v latilis nimium, virtus pertinacioribus curandis impar. In . Ictero eximii laudatur ii sus, ubi acuta abest inflammatio Cal. eulum non solvit. Ejus concretionem haud impedit, neque augmentum. Videtur convenire Sali Tartari reddito vo

Iatili. Liquescit molli in calore instar glaciei. In frigore magis redit ad solidi formam. Si Alcohol sincerissimum, miscetur ita in vase vitreo eum subtriplo Alcati siccissimo, vo latili, Sapo fit longe solidior: quia nulla tum aqhaa adest, quae in spiritu fortissimo alcatino semper duplo maior inest ratione sinceri salis. Helmontius frustra hinc Calculi gene ratio em metuit subitam: Sapo hic, non calculus, calore luquescit, aqua diluitur, sponte volatilis totus evanescit; ni. hil ergo hic communis, similis nihil. Autor. experimenti Nelmontius non fuit, sed jam olim Raymundus Lullius Vo.eatur tamen Ossa Helm ntiana. Neque scriptor tractatus Angliei de liquore Alchahest, qui Georgius Starheyus puta. tur, satis considerate hunc Saponem, destillatione repetita deductum in liquorem, pro Alchahest IdeImontiano habet.

Sal solatilis, aromaticus,simplex, Angelicae, .

I. A eeipe Radicum, recentium, tenuium, Februario e taniarum, Angelicae Uncias binas, tenuissime eonscissas, immitte retortae vitreae, supersunde duodecuplum Spirit uin Vini seirael depuratorum ab aquosa parte, adde dein Salis Ammoniaci Une iam eontusi, Drachmas adde tres Salis Tartari, statim arcte agglutinato excipuIo fiat destillatio leni igne, qui non major iso gradibus sit. Prodibit sal albus, ale linus, aleoliolisatus, in excipulum ἔ ille quando adscenHere porro desinit, tum auge ignem parum, adscendit Spiritus VLni striis valde oleosis; pergatur, quamdiu hi spiritus proderint. Quando autem Sal primo egressus totus iterum sollitus ab ultima, aquosa, parte adscendente, tum absiste, tu

328쪽

PARs II. IN ANIMALIA. 32ς

quorem paratum in vas arctissime claudendii in serva. Li-qriorem superstitem destillatu abjice. I. Novae radicis, ni inutissime scissae, Unciam immitte re- .e Ortae purae. Destilla,ut prius, inde liquorem modo destillatiam, fiat repetitio destillationis, donee sal in ei pit dissolvi, qui primo iterum egressus erit. Dein salem hunc, una cum suo spiritu, rite conquassando aceti rate permistuin, Vase recori de vitreo, quam arctissime claudendo. Ille servari poten titulo praescripto.

AlcaliTartari sorbens acidum Ammoniaei, Processios ,redditAleali Ammoniaci liberum, purum, hine volatile, hoc unitum spiritibus puris, stillatitiis vini, facit cum his sa. i. Iem volatilem Processiis praecedentis; cui se ex indole Alco. ho Iis ianit spiritus Rector Angelieae, qui in parte ejusdem balsamiea, oleo se, haeret, valdeque volatilis habetur. Hinc inde terminata Aleo holis ad omnes spiritus si inites sibi nectendos natura, hic per determinantem spiritum Angelicae, evadit definitus,ut jam sit Angelieae spiritus,juxta Processum 69. Interim Sales Alealini volatiles, Sales Alca lini fixi, Spiritus acidus Salis marini, inter destillandum opem contulerunt ad aperiendum corpus Angelieae, quo felicius demitte' ret soliata sic olea, ct spiritus suos. Liquor ita natus, odore, sapore, meabilitate, mobilitate, virtute saporiacea, vi an ta-eida, antausteraque, remedium eonficit, quod in manu prudentis Medici quam praestantissimum singulari emcacia tua. Valet enim in omni aquoso, mucoso, frigido, acido, austero, bilis vera emeaeia carente, morbo, inque omni fere, ubi, inflammatione S putredine absente, inertia languet, potissimiam, quando simul mobilitas inaequaliter agitatorum ner vorum, ct spirituum, facit insultus hypochondriacos, hystericosque, adeo molestos; inde & flatuum inde ortorum ingens remedium. Instaurans ergo,eardiacum hodie vocant, stomachicum, calefaciens, sudoriferum, diuretieuiti,dia phoreticum,anti paralyticum, antispasmodicum, antepileoleum, . egregium, ubi a recensiliis modo causis ducit origin m. Laussit Basilio Valentino, ct Frane isto Sylvici inprimis, qui inMedicinam nobile hoe remedii genus inluxere. Syl iani tamen intempestivo abusu saepe infamiam illi eonflaut. Ser-

329쪽

op ERATIONUM C MEΜICAR V Μvit nostra praeseriptio exemplo liniversalit substituendo quodcunque aliud aromatieum, ex spiritu Rectore habebis novum remedium, ex floribΗs Lavandulae, Rosmarini, simi. liumque, certe.praestantillimum.

Salis Volatilis, aromatici, compositi productio. APPARATUS '

Accipe Spiritus compositi, supra Proeeta 72. descripti,

Uncias XXIV, infunde retortae purae; adde dein Salis Tartari Drachmas sex; Salis tandem Ammoniaei in pollunem 1 educti Uncias duas. Misce, mox destillatio fiat, ut in Praeeedenti Processu. Adscendit Sal albus, alcatinus, spiri- tuosus, oleosus, servandus.

Hie alter modus, ct quidem praecedenti meIior, Producendi Sales aromaticos, oleosos volatiles, in usum MN dicorum. Intelligitur facillime ex dictis Proe.69. 7 .TI.72.1o6. I23. : eonspirantibus enim amire spiritibus, nobilia parantur, ubi caute usurpantur, & tempestive, medicamina, pro eui psque arbitrio, infinitis varianda modis

PROCE ssus CXXV

et Salis volatilis, aromatici, oissi, singularis praeparatis

Νomen hoc promittit remedium, quod mentiari prorsus

virtute certo cuidam proposito medieci respondet, ut, si silem volatilem echolicum, aristolochielmi, em menagogram, uterinum, quis desiderat: eapiat olei stillati iii, Iuniperini, Ruine, Sabinae, Thuyae, ana Dr. ij. Solvantur in Alcoholis' aleatisati Unciis XX. juxta Proeemum ' Mi sit quinta essentia, cui dein admisce Salis volatilis, aleatini puri, sicei, Uneias hinas, bene conquassando. Unientur satis hene, si modo sal satis siccus fuerit. Habeturque sit quaesitus. . . . rara.

330쪽

Hie tertius iterum modus habetur comparandi Salis alea. lini, oleo si, spirituosi, isque satis bonus. Si tum modci ex arte Botantea, ct Medica, constat, quid quaeque herba valeat, rit ex Chemicis certum, in oleis illius singularem haerere pote inem, tum hac lege, in hoc propositum, sales hi parari queunt. Ex oleo Lavandulae, ROsmarini, Sampsuehi, Cephalicus. De Oleo Cori. Aurant. Citreor. Limoianior. ΡOmor. Sinens. Meliis Cinnamomi. Nue. Myristic. cte. Cardiacus dictus. ore.

Sal solatilis, otiosis, extemporaneus.

APPARATUS.

i. A ecipe Salis Tartari p. 1. Salis Ammoniaei p. m. Α-ἀ, romatum in pulverem redactorum p. XII. Spirituum Vini rectificatorum p. XXXVI. misce in phiala, diu eonquan sando. Statim excullus Sal aleatinus issiit in Aleohol jam supernatans, aqua in sales attracta. Simul Sales ct Spiritus trahent Oleuin de aromatibus additis. oeyssime supernatans liquor est Sal qui quaeritur: ut Clarissimus Le Mortiun

observat. .

a. Aeeipe Salis Tartari p. IV. Salis Ammoniaci p. I x. mitte iri cucurbitam, in qua prius contineatur olei stillatili aromatici p. i. Tum fiat statim sublimatio in eapitellum amplum igne tam leni, ut sal ille modo adscendat, noninajore. Continuetur ille ignis tamdiu in hoe gradu, qtiamdiu pergit sublimari sal in eapitellum. Tum praesto sit vitrum purum feeum,frigiduin,quod archissime dein opereulo vitreo obtrurari potest. Ablato alembieo ferri incurvi ope abrasus sal elevatus, in charta,vel orbe Vitreato, parum contusus, Ocyssim reeon datur intra vitrum illud. Sicque servetur.. Est Sa, volatilis, oleosus, seponaceus, sequeris naturam olei illiuadditi. Hodie adeo noti usus in Anglia eontra insultus hy. sterteos. Seia