Fontes Rerum Austriacarum

341쪽

Rex I. Romanoram reo.

1278. Vienne.

Clini inter reges uri, is V et principes ulliuitatis interdum et uiniciei e sedera contruli utiliae. initio inuioris inter eosdem visectioni Sunio debet merito suboriri, is uanto maiores aliis, in celsioribus positi spe eulis dignitatum . dolioni inferioribus virtutii in exempla disserere, Pt iluanto per uia unimes voluntates eorum pux firmior Prescit in populo. hi nuros limpii nutur ulterutrum et suorum ridiorantur iii posterum iura regnorum i). Sane contructu inter nos teliciter initi pridem ulteriae connexi

tutis 3 dempti ius sic revera in ex lingv ibi litor O est in nostris radio aluprecor illis, si e inlimis curuis nostri ulla tibus est firmata tenue iter, quod deleelal nos exequi per eis elum quil quid regalom vestrum demulcet e9unimum, spitiquid vestre maiestatis limioribus arbitrati fuerimus aditu cliviun, incurimi illa hili alii mo disponentes, consili illucionis hilius ni odivine illum iii dissulti hi liter observare. Hinc est, tyiod si e contracte inter nos amici cie debitum vi te reciprocu repetentes a vobis, prout vester procurator et nuncius vos asserit spopondisse. Serenitalem regiam ampliori qua possumus precum assectione deposcimus eth Drtamur, qualenus mutuo nobis in nostris nee essitatibus subveniatis

V urbis Z. - ιγ iii extingWiliter V. - O nostrum de muleeat Z.

sollieiti. diim in ii olbis iurisdictionem imperi lem vendicatis, eo mimissione u epactum illud, quo rex nomanorum N ., tune moderator Imiterii, ii os venerabili domino N. subiecit, sic concorditer ouui ipso disponere dignemini, ut ex hoe predictus prineeps nullum contra nos haheat acti inem. quin imo, pro vestrie ulminia excellencia. adiutor noster sit in necessitalibus opportunis. - Gerberi l. e.

342쪽

auxilio et fidelibus nosti is et fautoribus in vestris distri elibus α efficax oportuni patrocinii pretendatis umbraeulum et solaetosi Oeonsilii sulcimentum, prout dilecti fideles nostri Ν. et Ν. celsitudinem regiam duxerint informandam β).

Ergsiniungen aus Gerberi p. 155. - α) tar in vestris distrietibus: in Sirrias ae Austriae duealibus. - β Nos enim in eivitate nostra Viennensi. utpote regi Bohemiae contermina, moram utilem ista viee eontrahimus, ut si rex praedietus temerarios impetus gressus sui in attritionem ipsorum nostrorum fidelium sorte direxerit. ipsum a tergo viriliter insequentes, eundem regem, praedietis fidelibus nostris illaesis, allidere valeamus. Vos itaque quaesumus nobis eum sestinatione reseribile, quid super praemissis in vestro proposito geritur et in heneplacito eontinetur. Dis Em ilhnung Wiens und des Κdnigs von Ddhmen maehi os unxπsi sothan, dasa der Brios von Κ. Rudois herruliri, und da or an Oinen Konig geriehletist, so hann das nur der Κ. Ladislaus von Ungarn sein. So heri ehiel auehchron. Colm. M. G. SS. 17. 24s : Haste audiens rox Romanorum mandavit prineipibus suis, regi sei licet Ungariae, duei Saxoniae . . . quatinus eum omnibus armalis quibus possent in adiutorium sibi subito Per enirent. . . . Rex Ungariae regem Rudolphum elementer exaudivit, et ad civitatem Wiennensem eum quatuordoeim mill us hominum venit ad praptium prapparatis.

Νon est mirum si de vestra promoe tolle damus Domino inced santer gloriam et honorem. cum ipse de talento suo vobis contulerit margaritam. Nec sine racione eedit nobis hoc ad materiam gaudiorum, cum Dominus noster, misericorditer nostris providens desideriis. excussa rubigine, de argento nobis contulerit Vns purissimum, nostre

captivitatis sidue iam, et nostri exterminii redemptorem. Nam priusquam montes serent aut formaretur tetra et orbis, a seculo primitivo predestinatum fuit et preordinatum, debere vos in throno imperialis celsitudinis residere. Ante euius thronum naturalia et civilia iura tremiscunt, librantur audita. consciencie revelantur, impudici ela

343쪽

iletegitii r. iusticia roboratur, et iniquitas effugati tr. Unde omnes, qui christiano nomine gloriantur, possunt. immo debent ad vestre imperatorie msi statis clemene iam recurrere cum fiducia quodammodo ampliori. Νam vobis Dominus contulit polestatem gladii temporalis, ut serenitati Vestre sit proprium. orbem terest freno iuris et iusti ei e constringere. Fecit enim vos Dominus imperatorem in terris. quem proprium recognoscimus dominum et eui nostra subiacet civitas. ut vos sitis eontra hostes fidei elyppetis, iuris defensor. amator equitatis. exstirpator moliete, sedator scandoli et refugium impotentum. Nam potestas Cespris sperantes in iusticia non reliquit, oppressos releVal, relevatos sustentat, Viduas protegit, orphanos preluetur , imbecilles defendit υ, refovet debiles. prostratos erigit et proelos eorrobora it in

virtute.

Lustralis per mundi elymala pluribus rρgionibus et peragratis per circuitum lingWis et tribubus diversimode nationis. inter ceteros presidentes tribunalibus personam vestrum amantissimam mihi Fol se. pre ceteris mortalibus preelegi, graeliis estimans abiectus esse in Vestro palatio, quam in regum curiis sublimium uti quibuscunque deliciis convivantum. Idcirco princeps elementissime et domine. ad vos de regione dissimilitudinis vel ud ad refugium singulare coniugio, petens humiliter et deposcens, ut me dignemini in domos vestras recipere pristine graeie brachiis amplectendum. Ego enim, sive vivo sive morior. vestris semper beneplacitis coaptabor. honoris vestri avidus et glorie sitibundus. Plaeent igitur. queso, dominacioni vestre quid super hoc in vestro geritur proposito mihi graciosius aperire. pretuetur Mn Rande V. - bis defensat Z. 21.

344쪽

Hactenus se grati temporis aptilii do non obtulit mee devocionis obsequia vestro benepla ello presentandi, negociorum se et temporum congrueneia si ibtrahente. Propter quod in me ipso quodam rubore confunderer, nec auderemus a vobis grandia postulare. nisi conseiencie perswaderet integritas, quod negleelum est hactenus meritorum exhibi elone redimere et obsequiorum redibicione gratuita redibere. Quare vestram attente deprecor honestatem, qualentis plenam amodo de me fiduciam obtinentes, in vestris et vestrorum agendis meum negociosum ossietum vestro beneplaetio silue taliter applicetis. Paratum semper invenietis et sedulum ad quecunque s deliter procuranda, que vestris grata sunt usibus et asseelibus blandiantur. 26.

Tot et tanta de virtuosis vestris actibus upud nos rumorum invaluere preeon p. tot et tantis alma mater e celesia vestre predien-bilis sanae, vestri estiam ministerii decoratur insigni is et uuelori latis eximio titillis adornatur, quod plurimum nos delectat sumiliaritatis f0 alterno vobiscum inire solacia et assectu mutuo consorinis dulcedinis eoi iniri. I ieet igitur liuelenus nobis lueorum inhabilitate distantibus rara vestre salutationis epistola nostre mentis interiora suggesserit, lieel non crebra literarum vestrarum ull0eucione suerimus recreati, spei tamen eo neepte de Vestra benivole ne in rivulus manare non desinit, sed augmento continuo se eundatur. Nos enim deinceps, oportunitale captata, non solum literis vos visitare disp0nimus, verum V quo V. - υ familiaritatem Z.

345쪽

eeiam in proximo. duee Altissimo, vobis presenei aliter nos offerre. ut grate dilectionis a Delio. sue essivis eo nereia profectibus . in prose uos et profusos graeiosi germinis palmites adolescat.

Quia ordinacione divina, a qua omnis potestas conceditur. summa rei publie e puleiicia vestre dinoscitur elemene te attributa, ut per vestre magnitudinis vigorem conservetur iusti ei a et iniurie exstirpentur. fidelium relevetur debilitas et soritium rebellio eum primatur et omnia iusto legum librum lue tu Salvatoris servieto dirigantur: ad maiestatis vestre clemeneium de pe nul ti in is II om n ut imperii sinibus recurrentes, sub vestre graeie eonfideneia speciali υ, eelsitudini regie duximus, non absque dolore et perturbaeione cordium, in limandum, quod honorabiles viri. elorus civitatis nostre N. 3), licet ipsum omni qua possumus venerae ione eulamus, civitatis tamen et loci iis putrie nostre quietis et pacis inpaciens, eum de ipsis nieliit suspicaremus adversi, quoddam privilegium, hactenus inauditum, a vestra ninguilioeneia sibi, ut asserunt, innovatum, confirmatum Seuee iam deelaratum, nupser aliud nos fecit in multorum pres ne i a publicari. quod pereeplum est ei deducit in in publicum nocionum. Quam ViS pui. 4sa. autem, tan sitam improvisi, tonitrui ietibus et fulminis terrore altonitam turbam perturbaverit universam, ipsum tamen, propter vestri

346쪽

vetieracionem selieis nominis, audi imus paeienter, ipsiusque recepta copia, et deliberae ione super hoc prehabita matura, quia per idem, si diei debet, privilegium tota lex civitatis et nos ire patrie plene Upenitus absorbetur et decoloratur status nostre patrie generalis, ubantiquis temporibus a vestris divis predecessoribus ordinatus, post diversa eonsilia, habita cum sapientibus, et colloquia, tu eummuni nostra deliberacione tandem resedit, quod quia eius est legem intem pretari vel emendare, euius est condere: ad vestre maiestatis audiene iam, quam iii hae parie calliditate inpetraneium credimus circumveniam, sub certa forma duximus communiter et solempniter proclamandum. sperantes et in Altissimi misericordia confidentes. quod, cum nobis paraverint in eonvenieneia pericula ex tali privilegio proventura, vestra provida et benivola sapieneia, remediis subiectorum fidelium invigilans. a tantis nos turbae ionibus et locius patrie gravaminibus relevabit, et ad statum paciscum et antiquum, amputatis noxiis novitatibus, salubriter omnia reformabit.

Regios apices, qui pure fidei prompteque devotionis en xenia

347쪽

Quibus perleelis eoneepi letieiam duplicem tam ingentem, quod

spiritus meus υ. immo sensus singuli sunt pre gaudio renovati. Est mihi est iocunditatis siquidem et exultacionis materia precipua et votiva, quod celsitudo regia de mea meorumque o fide considens, iuxta nostrum eonsilium quasi sibi salubrius oblatum, dirigi processuseesareos eligit atque regi est. Est mihi eciam speetaliter superesiluens materia gaudiorum . quod vestra serenitas. imperialis solii decus, virtuosis operibus, que tanti domini gloriam eondecent,

decorare procurans, et vestros contemptores, qui tanquam columpne

et bases imperii cum omni promptitudine in via vestrorum deberent currere mandatorum, sub vestre potencie dextera dispositis humiliare et, rebellionis exigente protervia, depressionis malleo conculcare, ut qui modo tranquillus in preceptis suis despicitur, iratus in vindictam postmodum senciatur, quodque fideles vestri universi et singuli, quiexeellenete vestre fidelitatis debitum representant, dulcem vos et pium dominum noverint et in confusionem propriam sene iant emuli correctorem D. Quanto enim temeritates magis augentur exeessibus, tauto inuior delinquentibus adhibenda est correctio, ut ipsi facinus suum, pena Saltem vindicante, cognosca ut et alios ab illi et iis pene timor cohere at vindicte. Porro eum scribentis animus adeo sit in exaltacionis Vestre promocione defixus, ut desideriorum nostrorum summa principalius cupiat honoris et nominis vestri decus sermone et opere procurare; magnificenciam vestram scire cupio υ per presentes, quod viris et viribus congeram tu posse meum υ, ut α)me 0 ad exe ellen ei e vestre servieta reddam V omni tempore

ErgInrung aua Gerbert 2. 53. Patriareha Aquilegensis seribit Rudolpho imperatori de multis, presertim de rege Bohemiae domando. - α) quam ei todo processu vestro felici contra regem Bohemiae qui eontra Di um et omnem iusticiam meis et eeelesiae meae iuribus existit iniurius et honoribus inhonorus), mihi eonstiterit. - Caeterum literarum vestrarum favorabilis induello habuit. ut eum N. ad Pomposieionem me disponere Proeurarem. Super quo sie Per praesentea explieo velle meum: quod inter me et ipsum non viget ad praesens alicuius dissensionis materia vel raneoris, nec ex me eirea ipsum diseordiae serupulus orietur, quin inter nos amicitiae ste dileetionis integritas vigeat oia2 eoneepimus Z. - υ noster Z. - o nobis Z. - nostra nostrorum- qua Z. - υ regit V. - D nobis Z. - ώ reetorem eupimus Z. 0 eongeremus Z. - nostrum Z. - ιλ et nos Z. - reddemus Z. -υ preparatos Z.

348쪽

vireseat. Veruntamen est, quod ipse, me in vestris servietis existente. in praeiudieium eeelesiae meae ae eontra ipsius privilegia et iura publiea, origi socii castrum quoddam, quod nisi forsan ipse viam aequitatis et iuris eligens. ab iniuria huius inodi tam indebita et violenta destiterit, malivolentiae induetivum esse poterit. et plus quam expediat nutritivum. Caele ruin lieet in partibus istis pro dirigendis vestigiis vestris, vestrisque parandis processibus, moram nune usque duxerim Protrahendam, eeee in terram meam in instanti rediro sestino. ut ad obsequia vestra paratiorem et promptiorem ino reddere valeam, iuxta servens desiderium eordis mei.

Necesse est in onetissum sere virtutis divine i romissum et omnis potenet:i ad ille hilum reverti iur O, que contra nutum Summi principis conerassatur U. Seriplum est enim quit quam malignum n0n psisSe adversari regi iusto, cum sederit super sedem. Et est spiritus Dei qui loquitur. contra litem attollere frustra omnis arrO- ganesa comprobatur. Audivimus iustissime rex, quosdam iii rebellionis audaciam contra maiestalem regiam presumpsisse, et Pondios Fui. F. a. suisse sedi iusticie adversari. Quos excelleiicia vestra triumphaliter superando subegit, ad planum sedavit Obicis asperum, Deit dura mollia ae hostiles elaeioties cornua stabilia non habere. Super quibus corda nostra conceptis gaudiis adimplentur et ii oti desinunt infelicitate regia restorere tripudiorum recentibus ortiam pulis. ille estonim precipuus mentis nostre ardor, hec nostru intima votiva, ut sublimitas vestra, cunctis sepla prosperis, iner mentis vrssiduis condensetur. Verum quia esseticius declarata plus valent et leeliis priuelpis gloriosa ussereio subintrat, regie maiestati atteiicius supplicamus, qualenus de vestris processibus, quibus providenria divina sui, peditat.

349쪽

velitis aliquid inlimare, per quod avida vestrarum exaltastionum nostra devo eiu inter adeptos lete tranquillitatis modos tutissime foveatur n9, inlimantes et mund uides si qua volueritis, quoniam nobis iussa vestra eupescere pr0mptum est queeunque protulerit vestra magnificene in

Elevatis ad celum manibus redemptori nostro, Dei filio desu Christo, leti laudes exsolvimus ei ipsius eximie pietati ad grates, quas

possumus, humiliter inclinamus. qui ecclesie sue precibus exoratus, personam vestram sanetissimam colloravit in speculam eminentem. ut ab alto luceat, et relucens ad instar fulgide margarite, mentes illuminet populi christiani. Hoc ergo eodem seliei tempore quo. divinagraeia revelante, beati Petri apostol0rum princiliis, pater apostolice, ascendere meruistis sollempniter princisi ultim, Dei filius, benedietus in secula, visitavit in partibus Memante plebem suum et erexit cornu salutis nubis. Cornua quidem iusti Dominus exaltavii hoc tempore et confregit cornua peccatoris. qui υ nil versus Porpus totius ecclesie corrumpendum et in nostram necem spee inliter serebatur O. Et lietit inulti, iii credimus, huius rei apud vestram clemeneiam fuerint relatores . nos tamen palerni tali vostro rei geste seriem et ordinem veritalis presentibiis revulum it S. Nuper quidem, nobis ad propria remeantibus de concilio Lugdi iii iis i. et volentes ea prosequi, que in ipso cultellio fuerunt salubriter ordinata, illustris o rex Bohemie ad sui prosen initinos vocaVit. Vocatus expresso Prohibuit, ne decimam, de pulvium terre: Sancte pro subsidio, in suis tei ritoriis colligi sae eremus. neve aliquis n0strum suluit sere crueis gloriam predicuret. Postulavit e eiam, ut iurei tirando et aliis diversis caliciolithiis cavere

350쪽

mus eidem, quod nec ad mandatum sedis apostolice . iiste preteriugentencie vel precepti, a quocunque hominum proserendi. aliquid faceremus, quod a suo proposito distaret, quo sanete sedi apostoli eo et Romano imperio proterve resistere disponebat, non solum a nobis, verum eciam ab inferioribus quibuscunque prelatis exigens metu terribili illi e ita iuramenta. Nobis autem nolentibus inquinari hoc seelere, servitutis iugum asperum imposuit, defixa mente disponens innoceneiam nostram exquisitis perdere tortoribus et tormentis. ecclesias nostras, civitates et castra a fundamentis subverti disposuit per incendia et rapinas. Et quamvis malorum tantorum cumulus ad nostrum exterminium sufficeret. ex hac tamen formidine feeit nos prorsus exanimes O rex predietus, quod cum tyrannis et regibus Τartarorum sedo societatis sedere se coniunxit i). Has nosteas miserias et iniurias christianus princeps. dominus noster Rudolphus. Romanorum rex serenissimus, audiens, et frequenter exaudiens preces nostras, congregata sortitudine exercitus militaris, ab ultimis Alemanio finibus castra movit, longa terrarum spaeia et diversas transiensnaciones, circa sestum sanctorum omnium intravit districtus Austri eo, non formidans prerupta cucumina monetum, n0n abhorreus intem- i. O .. periem temporis hyemalis, nee deserens altis nivibus gelide regionis. Postquam principatus Austrie et Styrie signis victricibus sortiter triumphavit, civitatem Wiunensem, inter alias parcium nostra ruri optimam, quam adhue rex Bohemie in sua tenuit potestate, copioso cinxit exercitu0, navibus nichilominus. apparatu bellieo miris est ordinatis. quibus latum Danubii stumen transire disposuit, ut predictum regem Bohemie, iam de fuge presidio cogitantem, in corde Bohemie, vel ud profugum occuparet. Dictus vero Bohemorum rex, sano quidem sed tardo laetus consilio, paveorum dierum treugas petiit, petitas obtinuit.

Iusra quas ad predicti domini nos idi Rudolfi venit exercitum et ibidem.