De excussione fenestrarum

31쪽

D sudisse

v De Dudiosis bacchantibus tumustuantisuque 1,liviscuntur, quae antea multa opera didicerunt. Sed quum neque hae rationes malestriatos homines moveis ant, iure 3 in lege de illis sancierunt, ut carceri manciis pentur, qui grassationibus & clamoribus nocturnis studiosorum nominie se indignos reddunt sic e. g. Legum nostrarum AcademiCarum XV. ita constitutum: Aem moribus nocturnis Hurnisque, sp atιonibus, unusquisque se ab lineat , sub poena carcerra aeurtoris. suod F hac parea ad

frugem reduci nequeat, ab Maiamra remoueatur. Edicto me. Brunsvrc. a. I723. d. ra. Febr. inter alias etiam haee lex

eripta studiosis Hesm stadiensibus: dabed aber uberassalle Schmermerthen, Stuben und Sassin musiquen ri

rL. ac VitA. 6 33ia Q. Hinc etiam in silurimis omnibus academiis constituti sunt, qui nocte pcr plateas insidientur malis atque contra legum effata Gad antes vocistrantesque, vel dispellant, Vel capiant carcerique includant. Id quod in academia nostra iussu Regio deinde exhibendo,

fit per lictores tit Baster oder dirren Ditnto g. XIV. Ad studiosorum iura praecipua seu libertatem vid. q. IX. ipertinet etiam ius gladii nabendi, quo quidem

32쪽

nobilibus aequales sunt vid. BuRRHAgnus de casibus Mon serit S. Galli Cap. VIII. Dom. a L DE vis in dolensis hin m ostentsisten Uni igin & Nos Praef. de Nohitibus Germanis aure leus instructis κLvGRisTio adiecta β. IV. V.& VI. inde etiam gladio instructi sunt, quod nobilium iuribus gaudUt, quod iam observavi in Hcta P f. VII. ex eo enim nobilissimi dicuntur . Maximi autem momenti ius illud praecipuum est, quippe quo nemo instructus, nisi oui ius belli habet d l. 3. V. Unde quod indicta

Prefat. oblitus sum, recte oLDENEvRGER -Rebuspublιcis iarbitas sedandis, dicit: armatos esse quide osse cives in P l archicis rebus publicis; quum conrra in Monarchicis itia δε-bertas exsex st. Hinc etiam BoxHORNIo teste apud Helv

tioso Leoaeenss opsces etiam armati a seras manuales acce-

dist. Nam olim plurimos etiam opifices nobiles sui se nullus dubito. iSed perdidere nobilitatis ius opificiis vid Perist. Domini a LvDEWisi magni & excellentis ingenii viri o Fusim devmius, de opifice exule in Pagis. Nihilo minus tamen sibi aliqua nobilitatis iura conservarunt,ut hoc

gladii ius. ARIsTOTELES Per. Polit. Lib. II. CV. is refert antiquissimos Graecos Gladiis instructos fuisse pace belloque. Id quod caussam habuit vererem statum aequalem. Sed absurde philosophatur Philosophus dum haec absurdis

institutis accenset. THUC TH DES prodidit Lib. I. cap. s. solos Athenienses primos depositisse in pace gladios,quos imitatos esse alios ait praeter Acarnanes & paucas alias Graeciae gentes. Sed quum orirentur Imperia maxime mutati sunt hi mores, unde illud ISIDORI PELysioTAE: Gl diam pacis temporegesMe in urbe non is r. Halae nostrae cives ius Gladii gestandi habent, meo iudicio ideo , quod olim plurimi cives nobiles maiores habuerunt. In quo E etiam

33쪽

34 De Dudi s bacchantibus tumultantibusque etiam me firmat magis sermo, quem habui haud ita pridem cum celeb. Dom. M. GuEINTZio, Viro in rebus Halensibus versatissimo. Persae gladio cincti pace belloque

erant, neque quidem pharetram ab humeris deponebant, semper equis adhaerentes vid. HERODOTi Lu.κ Parthae itidem etiam inter epulas gladios ad latera habebant. vid.

idem docuimus d. Praef. f. U. Certe Ovmivs Db. V. Disium idem de Gethis reserti de Gallis idem docet Livius Lis. XXI. p. M. Contra in Monarchiis, ubi libertate naturali, hoc est vera nobilitate Germanorum antiquissimorum, videnos opuscuis II KLvGKisTivM,non gaudent, subditi quippe alterius Imperio, ibi regulariter nemini ius gladii priditer Principem, & illos quos eodem instruxit, Competit. Hinc tot interdicta in regnis quibusdam, ne lubditi viliores vel rustici bombardis, vel cuspidibus, vel lanceis, vel gladiis, antiquo, publice aut privatim incedant, quorum exempla congessit oLDENBURGER de Rebus pubisis turbidisse aer. p. 2ML sau. - XV. oriatu- Operae praetium erit aliqua dicere de historia gladii Ai Avavim se academici. Scripsit. Vir in re literaria versatissinius, D. HEvMANNus historiam gladii academici, quae quidem multae Iemonis exemplum praebet, sed non ex mente nostra lib. storiam gladii academici exponit. Faciam itaque, pace tanti viri, experimentum breve historiae gladii academ, ei. Recte V.C asserit Graecos studiosos nunquam iure, gladii praeditos fuisse ; immo tantum habuisse ἐθειτοι

σχολα tax vid. DIOG LAERT. Db. IV. Apud Romanos eo

minus studiosi armati esse poterant, quum nemini liceret esse

34쪽

millimi in hoc sunt Graecis, ut vestes scholasticas habeant adios vero ignorent omnino. vid. BENTHEiMii singlisster irsten Stasit op. XXIV.*.ις. e Praef. eiusdsesed & Galli, Germani studiosi semer habuerunt lacum gladios. Vnde hi moles p Missa Gallia contemplemur Germaniam nostram. Has vero gladius Academicus caussas habet. H Nobiles Germani ius gladii habebant seu belli cuius gladius insigne. Vide pilos. Praef. ad RosMNIVM &ideo etiam nobiles studiosi gladiis latera instruere poterant omni iure, non, vice ΗΕvM ANNO Z. visum, quIapa

laestricam artem forsan addiscerent. Alius alium sequitur. Forsan divites inmitati sunt nobiles, adeo, ut etiam bella privata tam a nobilibus quam ignobilibus suscepta in academiis essent frequentissima. Accedit. quod olim. quum maior nobilium numerus esset quam reliquorum ignobilium, pauci quam facillime imitati sint reliquos multos maxime cum ululandum sit cum lupis. a) Doctores ius etiam habebant gladiis utendi, quippe qui per gradum nobilitatem nobilitatisque iura acceperant; hi Q san exempla ad imitandum quibusdam non promotis fuerunt. Neque se negaverim ego aliquid tribui debere bellicis turbidisque temporibus, maxime bello tricenis. nati. Minime vero, quia per privilegium expressum literis adepti sint nobilitatis iura, sed saltem observantia continui temporis. Sic nobilissimi vocantur non ex lege quadam scripta, sed quum olim maior nobilium numerus esset, a potiori facta denominatione, omnes nobilissimi dicti sunt. Certe nullam adhuc invenire potuit em, qua illud nomen adiiciale indultum studiosis, sed E a obser-

35쪽

36 De Sruaesis bacchantibus ramustantibusque Observantiam, quam dixi caussam habens, fundamentum tituli est .

f. XVI.

Continuatio Sed perPm iam ad penitiorem gladii academici hi-Hist. Tai storiam. Vix natae erant academiae, quum iam leges darentur studiosis, ut gladios deponerent, certo indicio il- los gladiis esse usos, alioquin enim leges necquicquam datae fuissent. Sic in Moriens Academia ita sTATu sACADEMICis Cautum est, ut: nusiras cum armis o ensvis inplareis incedat. b poena amissionis remorum. Vid. MOTSCHMAN- Ni EFforaera liter ara Tom. L p. ιθ etiam ante a. lf o. in Argen

roratensi Academia similem legem latam fuisse, coniiuio ex. iis, quae in transues res dixit CALvιNus in Elisolis cuius verba habet cet. HEvMANNus sed ex ultimis simul satis liquet, nihilo minus studiosos antiquo vixisse, & cxMGFARTo adparet Erlanenses studiosos non obstante lege se gladiis armasse. Forsan, quod nobiles flocci penderent leges quae illis naturalem libertatem adimere volebant. quos reliqui sequuti sunt. a. i6os. Gymnasii Academici cobingensis studiosis prohibitus fuit gladii usus vid.

xvDovici Hs. Gymn. Coburg. P. R. p. Ieme. a. 1623. ArgentiHstati iterum a 1629. leges latae sunt de gladiis non gestandis. Uid. RA BENE Rus Amoen. his. Philol.p. Im. in Sabesurgens academia idem statutum est a. I639. Uid. HU. eius acad. cap .

. N. Sed necquicquam hae leges latae fuerant. Potius saeculo XVI l. iterum concessus est gladius ob tempora bellica rempublicamque turbidam; id, quod iam ioANNi GER-HARDo ita visum vid cecLoLsCHERi forigisthteSaminiungder iiii sitit Ibigen ina brioten a. I 728. p. ro3o sqq. Exemplost, quod in H/storia ac emis Saozburgensis'. M. narratur: a. 1634. hoste suecico grassante studiosis datastisse arma, ib

36쪽

losque militaribus imbutos fuisse exercitiis. Eadem procul dubio caussa fuit etiam aliis studiosis ut gladios iterum sumeretit. Tandem adeo invaluit apud studioses mos gladios habendi, ut etiam in Gymnasiis vix pueri illis se ornarent. Neque ullum fundamentum idoneum video, ex quo his gladius potius, quaniacademicis negari possit. Certe eodem iure gladios acceperunt & gestarunt omni tempore. Hinc etiam nostris temporibus de academicis ne quidem dubitatur, & in plerisque locis nequidem de Gymnasiorum aIumnis. In quibusdam locis concessus . studiosis acadenticis gladius solis, ita ut debeant vel tyro . nes artiuris vel pueri studiosorum &c. abstinere a gladiis; sic est ED1 o REGIO in adpend=ce n. l. dato: unt die in

ipsi studiosi iudices sui esse diaetat. Vide Nos Praef. KLvGKisTIvM g. VII. Neque iam studiosis prohiberi gladii usus potest, quum timendum sit inter alia, ne musarum sedes vacuae relinquantur in quibus gladii studiosis denegantur. Sed satis iam verborum est de historia academi- .ci gladii, in qua quidem conscribenda collectaneis Cel. .

HEvMANNi me usum esse ingenue fateor.

g. XVII. Habeant itaque studiosi gladios; sed ad quid Θ ut alii m abusu

ipsorum sciant nobilitatem, non mores PerversoS, citatem & cetera 'iti*. Nam quod dixi in Praef. de nobil. . ut Germ. iure belli infructis f. VII. hic etiam iure repeto: Siva. abo e concessus dissisgladius, quam ad ornamentum , ut ne se iustiaguerent ab illiseratis in bio spis iuvenibis, es illas, inpericulo consiori defenderent. Sed proh dolori co VS

que abii abusus ut ideo fere usus tollendus sit. Minime

E 3 enim

37쪽

3s De Studioses bacobotibus tumultantibusque crum accepise suaeos gladios, ut illis Euterentur ad duesia. amasiones estorum , grassationes nocturnas, felicienaeam ignem ex tapid bus dem in quippe quibus rebus se utique in- dunos reddunt hac praerogativa. d. Pr. VII. Certe in eo etiam maxima cura academicorum magistratuum versari debet, ut illos abusus pro virili tollant, & nisi possint omnimode, puniant tamen severe; id, quod etiam fit in Academiis plurimis. Si leges academicas exteras dare vellem, exempla plurima negotio facillimo conduc rem. Saltem dabo verba huc 'ertinentia diis beni sto

dato ηerliti hen xy. Octobr. a. INA. inter alia vero ita disponit edictum illud regis nostri clementissimi: undiamit has uiiverminyiste Stredin, in bit Θtti ne, und 8 enser tinivernen, mellis inggeme in von un

temeraria militum provocatione vexariove suam aliorumque innocentum simul salutem in distrimen adducere . LAPIDES GLADIis FERiRE, ardentes facet iaculari I am alia quacumque rosione tranquilstatem V tecuritatem tublicam laedere Iustianent, pietate nosra academica indUni rus arituri vid. INTERDICT. ACMD, Rublicas. d. VI. Novembr. MDccxlix. Nihil etiam tam absurdum est, quam lapides gladio petere; moiudice illud non flemni degeneres isti, quod si lapides

38쪽

extemplo vindictam ab illis sumere, ipsistiue in capita insilire possent. Fac etiam concedi iuvenibus delectationem illam posse, quam se ex scintillis ex lapidibus prodeuntibus capere existimant, tamen ideo prohiberi illud deberet, quia inde maximae contentiones saepius, immo duella. inandoque enim si alter alterum videt 'sic denudato gladio incedere lapidesque serire, ille sibi iniuriam fieri existimat, etiam gladio suo eodem modo contra alterum utitur: et Idehet contra: tum dissidium, quod sequi duellum sere semper solet. Uteroue quidem peccat in leges, uterque poena dignus, potest tamen vltimus mitius puniri, quum iustum dolorem ob iniuriam sibi illitam obvertere possit, haud incongrue. Sed, ut

CAMARis in Epis. ad Uec. I. c. 8. f verbis utar: neque --rius neque honesius quidquam, bonus civis, quam ab omni contentione abesse. Iniuriam quidem continet prioris

facinu*, sed adeat magistratus, ut ipsi satis fiat, de iniuria illata. vid. Art. II. sis Oreum l. Duell-Mandats. Sed tamen si illud evitare non possit, iure gladium quidem evaginare potest, quum nesciat an alter ipsum petere velit λ neque obligatus est, ut patiatur cum periculo suo se ab altero praeveniri. Sed debet quietus esse gladio suo, dum alter ipsum invadat; minime adde.

sensionem pertinet, ut etiam saeviat in lapides innocentes, quum etiam sic magis alterius bilem moveat. .

g. XVIII. Saepius fit, ut studiosi per plateas diu gantes, ut eo Dς Clamore

minus cognoscantur, lumina abscondi velint. . Omni

voce clamant: tollaι--2idit.Tdegi quod tanto ausu faciunt, ut alteri ipsis se obedientem non gerenti, instingant senestras aut lucernas. Sed in eo maλime peccant

39쪽

De Dudiosis bacchantibus tumultuantibusque 'cant contra leges I) nocte non debent turbae excitari,

sed omnia debent este quieta, unde vel 1bla vociferatione sua se poena dignos reddunt. 22 Iniuriam inferunt ei. quem iubere volunt, quum nullum eius ius habeant, ut lumen tollat. Immo 3 eo ipso iniuriam faciunt dum eum ab exercitio iuris sui impedire volent. 4 si etiam senestras petant, vel lucernas, vim faciunt, & quam severissimam poenam merentur, etiam s) eodem cam ad resarciendum clamnum alteri illatum obligati sunt. Immo 6) si hoc faciant, ut illudant diligentibus & probis qui noluere quum quum illis esse, eadem poena digni sunt, qua puniuntur ii, qui seditionem movent, de quibus infra. Loquor enim de casu ubi tumultus est, vel meditatur Scalterum eo usque Cogere Volunt, ut cum ipsis stet. Omni itaque iure Leges in illos animadvertunt, qui his delictis se culpa reos faciunt. Solet plerumque statui, vel relegatio in solum clamorem Si vero accedat damnum alteri illatum vel fenestrarum excussio a debent alteri restituere damnum factum h) proscribuntur. Audiamus quid e. C. LEGES NOSTit E AcADLAlic E statuant 3 l. m. ita est: Nemo senestras aut ianuas civium astorumque infringar, siue faxis astisque telis , petulanter petu. sub poena carceris. Si vero ex proposito soc factam relegationis

poenam fusi ebit. Quod si verum esset, quod LIEBENTHA-Lio Dis . l. de priui furios tk S. sit. d. Visum,' muscastudiosorum sacra essent, atque offendens studiosorum domos, diceretur Committere sacrilegium. Studiosus alterius musti petens fenestras sacrilegii reus esset, nisi dum uterque privilegiatus. Apage nugasi Neque poterit e-hrietate se sua quis excusare, quum secundum rectam rationem & iustum Regis nostri P. M. edictum illa augeat

40쪽

geat deIictum, quam minuati Delictum autem hoc gravius puniri potψ, si magistratibus vel sedibus publicis 1llo iniuria detrimentumve factum. Hinc iustillima est

LL. ACADEMIc. VITEMB. XlV. cuius verba haec sunt ratificiis pubiscis, ut arci, Hevibus Collegiorem, Oreis, vim m. ferre . ca tale olo. Privararum vero evis qui violaveris, si se lapidarione feneinarum . sue Horium einactione, is poenafractae pacis amouae, eaecto G Dueltis desinisa. asscierin. Huc etiam pertinet earundem L. XI. Gla tam ad Uerem Hm iniuriam fringere, s Aloperos maiores, minoresae, in urbe exonerare atque δέ lodere nefas esto. sui secus feceris

armis excideι , mulcta pecuniaris , aut carcerbe tumetur:

praefracte ressens relegab/ι-. cons. Retrs Porusio & aliorum principum Eiacta de duellis. ι

β. XIX.

Praecipuum signum quo nosse possumus studiosos e hacchantes est clamor atque boatus. Nam quum diem noctisque partem potando genioque indulgendo perdi- deriint solent obambulare per urbem & voces tollere, ut alii sciant se esse ebrios, insipientes , immorigeros. Sed & hoc se poena dignos faciunt, quum, uti diximus, debeant omnia nocte quieta esse, Ut reliqui, qui diem. Iaboribus defatigantem nocte quiete exspectare volunt, reficere vires , post labores exanclatos praeteriti diei , quiete dormire possint. Nam hi omni iure de iniuria turbis nocturnis sibi illata conqueri possitiat apud Magistratus. Sed tamen fac etiam indulgeri posse hoc civi-hus academicis, ut clament, tamen illud inhonestum esset iniustumvee, pati, ut vel cantilenis salacissimis tantum hominibus dignis, honestas auras offendant nepotes isti. Hinc iure meritoque ita statuitur LL. viTEM

AEno. IX. Matus sist clamoresque sentorei, tam in piareis viris, quam in gibus, atque noctura gradatiora necnon I