장음표시 사용
321쪽
mineten de morbis nerborsim ex obdomineet Sosf. XVIII.
mih sia est morbus convulsi vias, in quo omnes partes sebito convessuntur, aeger decidit omnesque sensuum motuumque senectiones amittit ' . Regnat in hoc morbo sicut in malo hypochondriaco praeternaturalis quaedam sensibilitas et irritabilitas, quae faepissime tam mire modificatae sunt, ut morbum nostrum solummodo producere valeant. Interea tamen in permultis hujus generis malis aliud quid requiritur quod partes ad tales motus horribiles cogit et quod causa procetiarctica appellatur. Hanc saepissime in abdomine collo eatam esse nostriim est ut ostendamus. Praecedentia paroxysmum epilepticum symptomata, non raro ejusdem sunt indolii, ut irritamentum primis viis insitum prodant. Talia sunt vertigo, anxietas in Praecordiis, inflatio ventris et alia, . quibus permotus NERE HOFF etiam ingruente pa-
nunquam et cholera erumpente sanatur, qvr sinis exoptatus ex hisce evacuationibus oriri non posset, ni si per illas causa materialis in canali intestinorum locata ejiceretUr. Si Venenorum nonnullorum essectus respiciamus, nonne et hi valde similes sunt motibus epilepticis' p quod vero ab illis esticitur, id etiam omni jure a rebus alii s viscerum abdominalium nervos irritantibus expectari potest. Auctores in hac re permulti me-
que medendi methodo per evacuantia jam loquuntur. Sen ENR varias de hoc morbo observationes a flatibus, bile, cibisque nonnullis orto tradidit. Bilem aliaque, ut hu-jUS mali causas a variis auctoribus enarratas invenimus quod de vermibus etiam Va-
nes in epilepsia suadent, et hac neglecta, morbum non solum peiorem reddi, sed primam adeo originem inde trahere posse dicunt ').. Plura qui de epilepsia ex abdomine
Epidem ic. L. VI. C. sq. Foesii p. IIO L. Epide mic. L. VII. C. s6. Foesi p. Ia 33. 3 De locis assectis L. III. c. II. ed. Char- ter. T. VII. p. q)3. ARETAE Us in epilepsia
322쪽
XIX. Eamram est epilepsia puerilis, quae in eo differt ab epilopsia vulgari quod sit
acuta quandoque remittens aut omnino continua l.
Easdem illa causas agnoscit, qtiam epilepsia adult una, et frequentissime ex me-
Chorea M. Viti est morbus convulsidus quo omnia membra corripiuntur, irequentissime vero illa, quibus aeger in statu sano saepissune usus est, qUae tunc eos mOtus faciunt, quibus consueta fuerunt, aegro adhuc sano; cum vero quilibet hGnata pedes prae aliis corporis partibus moveat non mirum quoque est, varios motus et saltatus praecipue dare, qua de causa choreae etiam nomen huic malo appositum est. Caeterum de hoc morbo, epilepsiae valde simili omnia quae de affectu epiledico in medium prolata sunt, valent. Causa praedis ponens in systemate nervoso et musculari latet, pr catarcticae vero valde sunt variae. In abdomine tamen si illas non xaro quaerimus, iucuratione erimus felices, cum in illo saepistunc luteant. SYDEN HAMUS primarum viarum e VACUAtionem prae omnibus commendat et apud R. wMYTT 'o morbi hujus, quem di arrhoea spontanea sanabat, exemplum invenimus. Cl. RAHN ') varias nobis refert historias in quibus evacuantia curam absolvebaut. Chorea St. Viti periodice quoque apparet, et secundum Ili. MEDica observationem, periodicorum morborum
norum accumulatio ut Choreae St. Viti causa frequentior a multis accusatur i). Memoriae meae duorum infantu o exempla in quibus lite morbus ad magnum gradum pervenerat, infixa sunt, omnia remedia sine ullo emolumento adhibebantur donec tandem vermium copia anthelminticorum ope ejecta. morbus cessaret, sanctitasque pristina restitueretur, Miratu dignum in hoc malo erat, quod in his aegrotis paroxysmi Uno eodemque tempore reverterentur, licet in stiuuctis conclavibus jacerent alseriusque status alteri ignotus esset. Novissime etiam in collegio clinico, quod sub auspiciis Cel. STRO ME v xsti hic floret, obvium erat exemplum pueri annorum fere tredecim , qui aliai .bona valetudine gaudentir) l. e. p. Tqs,
323쪽
m,stela d e morbis nervortimi ex abdomine.
dens, ante aliquot hebdomades ab epilepsa saltatoria, et quidem vehementi gradu correptus fuit, omnia de vermibus symptomata aderant, asa foetida largis primo dosibus ei porrigebatur, partim ad spasmos sepiendos, partim vero, quia hoci remelatum veromibus inimicum est, et quotidie clysmata ex lacte illi injiciebantur, praecipue ut vermes ad intestinorum exitum allicerentur. Nulla interea , licet melius se haberes aeger, illorum excretio insecuta est, qua de causa ad fortiora remedia aufugere necesse erat, adhibitum est Gummigutta de quo novem grana largam faecum et ascaridum simul copiam ejecerunt, quo facto saltatorii diluerunt paroxysmi
Raptanta est morbus spasmodico- convulsivus ad cujus causam investigandam ab omni tempore occupati fuerunt medici , donec industria et nostri saeculi eruditorum observationes, hujus mali origini lucem affunderent. Intereat semper in eo consentiunt medici, quod hujus morbi causa in nutrimenti genere posita sit . Cel. TAURE, quem omnium instar appello, et in cujus libro eximio omnium temporum observationes, consummatamque hujus mali historiam invenimus, clavos secatinos aliaque fru-
primis viis contentum illum quoque producat; remedia evacuantia ostimos . habuere successus et saepissime morbum sanarunt.
Tuis is Conra laa, morbus infantibus inprimis proprius, ut 'alius' generis tu
sis subita est diaphragmatis pulmonumque concussio, cum sonora aeris per OS CXpUI-sione. Peculiaris vero in morbo nostio adest spastica pulmonum affectio, ita ut Unam inspi rationem quinque sex et plures insequantur exspirationes , cum magna aegroti anxietate et sono sibilante. Epidemicue hic morbus est, et contagiosus etiam habetur. Irritamentum illum producens acre est aliquod , quod non in pulmonibus, ed omnium consensu in ventriculo latet, qua de causa medicamenta etiam illud depellentia morbum certis sirae sanant. . Ventriculum materialis hujus causae sedem esse, partim probant symptomata primarum viarum saburram indicantia et ante paroxyLmum apparentia, partim vero vomitus cum quo ille finitur et post quem magnum aegri levamen sentiunt: methodus denique huic morbo medendi ipsa quae in justa evacuantium applicatione versatian: quo facto nimia ventriculi sensibilitas et irritabilitas, amateria acri irritante inducta, antispasmodicorum et roborantium ope tollatur. Ad meam vero sententiam confirmandam observationes et dicta nonnullorum auctorum RHO FE MANN 'I, BAGLIVII 'j, SYDEN HAM 'i, WERLECFE 'I, RosENsTEIN VOM
324쪽
3 Iaminesim de morbis uereorum ex abdomine.
inserviunt V . An. II S. f. hic morbus in patria urbe valde grassatus est, vomitoria et usua tartari emetici refracta in dosi dati uti ex methodo medendi putris optimi praelici ibi.
dem et physici, scio, morbum funditus fere eruebant. s. XXIII.
hina et Calariano Sus cotitius morbi cum respiratione dissicili tau- tummodo in eo differunt, ut in hoc respirationis dissicultas tam subito ac fortiter hominem iuvadat ut mox suffocationis metum injiciat, cum in illo non tanta quidem vehementia, sed per longius temporis spatium vexetur ', Variis quidem causis hi morbi generantur, neque tamen est dubium illos quoque eodem modo, quo tussis convulsiva ex irritamento primis viis insito oriri posse. BAGLivi ') vomitoria in asilimate jubet humido. SAU v AGEs ejusdem morbi sedem ex abdomine deducit ' et varia apud Bogpn AAviuM de assiimatis ex infimo ventre legimus origine ') attentione nostra praeis sertim digua est juvenis ex abusu casei tosti amamatici historia ' . F. HopγMAN exemplum habet ast malis convulsivi a flatu lentia ' , et alio loco squillae usu qua viscidani pituitam evacuaret similem morbum sau tum luisse perhibet' . Plures praeterea meis dici hos morbos de instituto pertractantes, hanc causarum sedem ut non raram significant 'b, cum quibus etiam consentiunt M vaeae ' , Tisso ae aliique 'b.
s. XXIV, Intubus seu Ephiatas est malum in quo quis dissicultate quadam respirandi et
anxietate corripitur, et quidem in somno, dorso cubans cum sensu ponderis pectus prementis. Amamatis fere hic morbus naturam habet, quare ex similibus causis etiain oriri potest. Irritamentum pulmones per consensum assiciens, non raro in ventriculo latet. M. ET TMuLLER iucuhum ex vermibus ortum esse tradidit. SAuvAGEs Dium l. c. p. di Institutiones medicinae clinicae. Lipti sis. g. 33.
s) l. c. T. II. P. II. C. V. p. IT 3. consultationes medicari T. L p. I Pi 28.
i) Opera T. II. P. II. p. id . a) I. c. P. II. c. V. p. iii.
325쪽
mineten de morbis uerυorum .e bdomine. s is in hoe malo inphimis emetica catharctica parcumque victum commendat. Vocm. piatuitam aut humorem circa praecordia haerentem melancholicum, incubum procreare persi bes'), denique vero R. WHvTT hujus mali originem ex abdomine prolixius de monstrat, illudque in se ipso , corrupto aut uim i impleto ventriculo, animadvertisse
Dolores ex quaque nervorum irritatione oriri possunt Causa vero doloris non semper partibus in quibus sentitur inest, sed consensus ope ab una ad alteram ingrata perfertur sensatio. Tam magna inter ventriculum remotasque corporis plagas est sympathia, ut mirum uon sit in illo intestinorumque canali dolorum causam saepe conten tam esse. Ex ventriculo corrupto sordibusque impleto crudelissimae oriuntur cephalagiae, olbigiae, et odontalgiae tu quibus nil nisi primarum viarum evacuatio proficit. quod inprimis demonstrare anisi sunt RAHN '), WHYTT ' , Tisso T ' , VoGEL THOppM AN '. aliarum partium dolores saepissime ex abdomine veniunt, et nisi tota eorum causa in illo latet, ab ejus tamen uitiis valdeaugentur. Sic se habet cum rheuma. tismo, Mihi itide q) inflammationibus et vulneribus. Horribiles colici eruciatus, cardialgia aliaque hujus generis mala solummodo a morbosa visceruin abdominalium coua ditione produci possunt, et multifaria sunt dolorum genera ex hoc fonte vel enata v tantum aucta, quorum prolixiorem vero pertractati em limites. quibus talia scripta academica circum ibi solent, vetant.
Tetanus de quo jam apud HippocRAT M'), ARETARUM ' observata exstant omnium nervosorum morbus fere est crudelisimus, in quo membra tanta rigiditate assiciuntur, ut plane flecti nequeant, et quem haud raro mors mox insequatur. Ille aut totum corpus assicit, aut musculos solummodo maxillas inhventes, ita ut nullo modo os aperiri possit, et tu ue trismus L spasmus maxillae inferioris appellaturi Causae hujus morbi variae sunt, vitia vero abdominis ex earum catalogo eximi haud debent. Acrimoniae enim et irritamenta in primis viis alios morbos ejusdem fere generis nervosos procreare possunt; caulae autem morbum nostrum efficientes ejusmodi sunt, qui omnes irritamenti in modum agunt, Ligus e. g. in regionibus calidis nocturniam, vulnera, aer putridus, aliaque, quod vero ab his petficitur stimuli etiam in abdomine facere possint. Scriptores qui morbum iu regionibus calidis . ubi frequentior adest, observarunt, Q Hor RMANNr oper. TVI. p. IN debile medicina et velleno Tractatus. STOLLE P. I. P. y3i De diebus judicialibus p. IJ. L. III. de morbis p- si . de internis assectibus p. Ss i. s) D. de clinica dolorum praxi vid. sup- G l. c. L. L D 3
326쪽
as minetia de morbis nervorsim ex obdomine.
Tunt, uno denique ore confirmavi' , eum ex aere post dies calidissimos frigido noceturno frequentissime oriri, in tali enim vicissitudine primae viae purae non manui, bilis vero humoresque solin aestu acriores redditi , et transpiratione nocturno frigore imminuta, ad intestina feruntur, nam transpiratione curanea suppressa, illa in canali intestinorum augetur, qua de causa tunc mali humoreS ibidem accumulantur. Multi quoque auctores primarum viarΗm saburram, Vermet, aliaque irritamenta hic latentia in generatione tam tetani universalis quam spalmi maxillae inferioris accusant; quos omnes recensitos invenies apud Ill STARRE . Reliqui auctores qui hunc morbum a vermibus observarunt sunt SA UvAGEs ' , VoGEL ' , SCHENR J , BREN L ' , Bitivi Noxa TaNRA '' , RAHN '' , DE HAE N '' . Alia praeterea primarum via. Tum irritamenta morbum nostrum producere valent, quod testantur varii auctores apud Sae Aprum iuM , F. HopEMAN a bile corrupta spasmodicos et tetauicos morbos saepius generari contendit ''), WERLHo PF et SELLE in trismo infantum lac maternum accusant '' , eandemque sententiam habent TRNRA ) et ARRER MANN ), VOVEL v nena et pituitam interum causas hujus morbi posuit' ) BILFINGER 'b, DE HALN 'I, AR. ER MAN ), Tu NRA ' idem feciunt, bilemque praeterea adjiciunt Hii LAR v tetanum infantilem inprimis ex meconio haud educto primarumque viarum acido originem trahere credit '' Ili. ZiMMERMANN tetanum a pulmento immodice ingurgitato vidit '' et de HAEM tetani historiam ex materia circa praecordia haerente putrida orti, acidorumque usu fanati, enarrat Spasmus maxillae inferioris saepE insequitur parte tendinea aliqua vulnerata. Haec laesio vero causa illius unica esse nequit, cur enim non in omnibus hujus generis laesionibus oritur Z alia causa huc accedere debet quae per vulnus conluctum excitata nervos corripiat. Cuilibet vero Chirurgorum notum est in omnibus fere vulneribus primarum viarum vitia libenter accidere, nonne ergo fieri potest, ut primarum viarum saburra, quae sicut in aliis vulneribus ita et in laesionibu partium tendinosarum procreari aut jam antea adesse Potuerit, tu nestro morbo magis iu
iii l. e. p. id Z..is Rationes medendi T. X. p. I S. ig) l. c. Seet. I. p. di. O. Ss. Seel. II. P. S.
327쪽
mines en se morsiae nervorum ex Udomine
in culpa sit quam illud mi uinii pretii vulnus' Alias praeterea causas aerem nempe imo purum secundum Ill. THEDEN observationes morbum nostrum proferre posse haud
nego, illam vero quam nos pertractavimus, ninmunquam etiam adesse, asserendum
est. et in hac re nobiscum consentiunt omnes sere autores supra jam dicti praesertiis BRgNDEL AT , wnvTT ), TRNRA '' , qui primarum viarum evaeuationem tu hoe morbo haud negligendum esse confirmanc
Mania et Melanchosia sunt morbi cum mentis perturbationibus chronicis, valde sibi similes, ejusmodi fere causas occasionales agnoscentes, eandem medelam non raro postulantes, et qui se invicem insequi possunt qua de causa illos etiam in unam redi gere classem non haesitavi. Conditio vero solidarum corporis partium varia esse vide tur, in inania enim irritabilitas aucta apparet qtrare et maniaci furibundi et iracundi sunt, in melancholia o contrario vero irritabilitas imminuta adest et aegroti sunt timidi.
Multi rei medicae scriptores triplicem horum morborum sedem assumserunt, macsam nempe sanguinis, cerebrum, infimique ventris viscerum vitia '); quod ultimum
causarum domicilium ex aliorum dictis et observationibus demonstrabimus. ARET Asius ex atra bili praecordia petente melancholiam oriri posse contendit' , sub atra bile vero bilem naturalem flavam et degeneratam intelligere videtur, cum in posterum adjecit. neces alvinas et urinam in melancholicis esse biliosas ' ; maniam porro ex bilis imp dita excretione deducit'). Si causas horum morborum procatamicas nonnullas re spicimus illas bilem et in genere viscera, chylificationi inservientia, assicere clare eluucescit; nonne vero hos etiam effectus habent animi pathemata, vitia diaetae, vita se. dentaria, resque hos morbos producentes aliae r Docet LoRRY a cibis ventriculum gravantibus, ab acribus ingestis animique motibus melancholiam venire posse RHoppMAN affectum melancholico maniacum post animi affectus, pravum vitae genua et vitam sedentariam observavit 33. BOERHAAvi Us materiam atrabiliariam in vasa hypochondriaca poni et ex hac causa melancholiam nasci contendit '), eique consentitv AN SM TETEN ' . SCHENR hunc morbum vitri antimonii ope quod magnam bilis coapiam evacuabat sanavit euarratque iustoriam melancholiae ex alvi obstructione or Rr a tae,a6b Neue Bem rhumen und HShrungenetur Berelateram der i darisv hun I. I.
i) ARET AEus de causis et signis morbo
328쪽
minet en de morbis nes Dorum ex abdominitae, clysteribus et purgantibus curatae '' ,. monet praeterea hujusmodi mili causam non raro in viscerum abdominalium obstructione et ventriculi imbeeillitate latere ' ).Mo pGA Gm exemplum maniaci, biliosis alvi excretionibus sanati, in medium profert exempla praeterea maniae et melancholiae a bilis viscerumque hypochondriacorum vitiis apud F HoppMAN invenimus ''). Bilis ita degenerare potes , ut per se aut partes ita quibus latet vellicando, vasa minima obstruendo aut abdominatiumr usscerum actionem alio modo pervertendo , hortam malorum mater evadat, quod LORRE in primis docet ' . Haec vero nou unica causa est sed obstruereones saepissime viscerum in culpa su ut ' . Ad hanc causam etiam medici nonnulli qui in hoc morbo resolventium et evacuantium usum tantopere suadent respicere videntur: ML AD ') helleborum evacuandi causa commendat, si LMUERE tartarum folubilem ' ) WERLuo spmercurium dulcem' ) aliique rursus remedia ex resolventium classe alia. Cl. denique GREDING in melancholicorum et mani acorum cadaveribus hepatis non raro, lienis, mesenterii ventriculique indurationes detexit '' , quem etiam consulere velis si horum aegrotorum historias methodumque medendi aliquam scire cupias ). Vermes etiam hos asseclus procreare possunt inges a quoque nimia copia ingurgitata de quibus exemplum invenimus apud Cl. STOELLER miratu dignissimum, qui maniam in quindecim anno i Um juvene, panem cucumeres alloique cibos copiose sumto: observavit, quam vero paucis praeterlapsis horis vomitui et diarrhoea congruorum remediorum ope e X- citata plane tollebant '' Saburra primarum viarum quaelibet ''), sensibilitas earum nimia imo etiam ple thora abdominalis ipsae melancholieos maniacosque affectus proferre
potest, . de quibus apud CL RAAN plura exstant MORBI .
m) Melancholico maniaeorum et epilepita corum quorundam in ptocho tropheo Waldhelmensi mortuorum sectione S. Contin. q. Et supplem. Seest a. dum vid. LUDWIo adversaria
329쪽
inpleo de morbis erueorum eae abdomine,
MORBI CUM IMMINUTA SENS L BILIT AT E
LR Ancus est morbus cum febre acuta soporeque perpetuo, ex quo aegri ehpergefacti mentis perturba ionem, eorumque, quae facta sunt, oblivionem ostendunt mox vero in priorem serianum relabuntur '). Plerique quidem medici hujus morbi
eausam soluimnodo in cerebro humorumque serosorum in hoc viscere accumulatione, quaesiverunt. Sed timet post lethai gicorum mortem aquae copia in illorum eapite de tecta fuerit, .multa tamen suadent, illam effectum magis quam causam morbi ipsam .appellare.; non in omnibus enim lethargicis adfuit, et homines, quorum cranium horaeibili aquae copia impletum est, ut illi qui hydrocephalo laborant, omnium consensu ab assectibus soporosis liberi manent, quod vero fieri non posset si aquae ibidem aecumulatio lethargum semper produceret. Quibus permotus non possum facere quin eredam, morbum nostrum consensuale magis quam id iopathicum malum esse' , causam vero illius ex infimi ventris viscerum vitiis enasci, suadent sequentia. Affectus hujus Prodromi sunt gravitas capitis, vertigo, anxietas, nausea, conatus vomendi, Urina iumentosa, inter haec symptomata venit febris, et sopor, venter durus est, aut male olentia dimittit, facies icterica, tumor ad segmentum musculi orbicularis palpebrariam apparet, lingua alba aut fusca est '); ecquis vero, si haec omnia veniunt, in abdomine praeternaturale aliquid adesse dubitabit. Mea ergo sententia lethargus nil est quam affectus spas odicus ex irritamento in abdomine latente saepissime excitatus; quod affer- . tum etiam historia hujus mali a Cel STRO MEYERO mihi relata confirmat, cujus causa tu abdomine et quidem in viscerum obstructione commotaque ab ira bile latebat , quod et phaenomena praegressa et medelae effectus ostendebant. Vir quidam di sere anno rum vitae sedentariae assuetus et ad fluxum haemorrhoidalem dispositus, per aliquot temporis spatium vertigine, dolore et gravitate capitis , susurru aurium, appetitu prostrato nauseaque vexatus, post iracundiam ae lethargo corripiebatur, et tanto quidem gradu, ut suscitari non posset. Denique vero hic paroxysmus clysmatum pediluviorum
aliorumque congruorum remediorum Ope pellebatur, quo facto resolventia ac evacuantia una cum diaeta idonea gaudet, restituerunt.
AETius ' jam lethargum in idiopathicum et alium ex imi ventris visceribus sub ortum, dividit. BAEN PEL apud quem omnia de hac materia invenies lethargi ortum ex abdomine tam luculenter demonuravit, sit operam perderem, ii longa demonstra-
i BRENDEL D. de lethargo. operi P. III. p. I a. S. II. p. ig T. VoGEL l. e. S. 6 p. 2 . SELLE elementa Pyretologiae. p. aTS. BRENDEL S. II.
2) BRENDEL D. cit. S. VIII. e q) Libys medie.. Venen. Iigd. soL. L. n. 3b HiProcRATES Coae. praenot. S. I. S) l. c. S. VIII. corporisque motibus pristinam valetudinem, qua adhuc etiam
330쪽
sis minesten ri morbis Deroorum ex abdomine. tume uterer. Ill. vir lienis et hepatis vitia saepissime adesse suspieatur ' hujusque mali
medelam vomitoriorum, clysmatum aliorumque remediorum ope feliciter peregit', Morbum nostro similem a vermibus apud MORGAGNi legimus illeque in bile nameosin meram positam esse credit ' . HoFFM AN enarrat historiam soporis cum se. bre tertiana conjuncti, quem vomitoria sanabant, et similes denique casus apud Musdi
Coma et carus sunt morbi soporosi gradu tantum diversi ' , qui easdem quam apoplexia causas hvbent et de quibus omnia fere dici possunt, quae de morbo attonito valent, qua de causa prolixior eorum pertractatio hic inutilis erit, et paucis rei tum ilios attingam. Affectus sopoxosi frequentissime ex abdomine proveniunt. Hiris Poc RATEs homines vidit a somnolent a in prandio correptos '). ARETAEUs ventrem subluere, flatus edueere et clysteres in sopore dare suadet D. HoγγM AN humores per infimi ventris spasmos ad superiora cogi et soporea alici enarrat, qua de causa hos morbos a lumbricis etiam produci animadvertit. Coma ille somnolentum ex erysipelatae, quod semper ex primarum viarum se dibus oritur, retropulso in homine victui cras' aisueto. alvum adstrictiorem liabente moerorique per longum tempus indulgente, et earum in febre erysipelacea post alvi adstrictionem octi duam et excretione subsequente sanatum observavit D. Cum coma non raro a pituita viscida in ventriculo originem trahit, vomitorium porrigere suadet Bocstu AAvg duas somni profundi historias refert ex vini cibique nimia ingurgitatione orti, vomitoriorum ope vero depulsi D; insantem, purgante adhibito a comate liberavit '); in genere vero primarum diarum evacuationem in his morbis summum rem dium esse contendit. SHIETEN e ventri culo cibis distento fomnolentiam pervenire diacit 'P . RADN multos huius generis morbos ab aliis observatos memoriae prodidit et Ill. denique Tisso T capitis affectus ut et somnolentias saepissime ex abdomine etiam originem ducere confirmat 'i