C. Iuuenci, et Aratoris Sacra poesis

121쪽

COMMENDATIO IVVENCI

ET OPERUM EIUS.

ter, quattuor Euangelia exametris versibas ad verbum paene trans serens, quattuor libros composuit rei nonnulla eodem metro ad Sacramentorum ordinem pertinentia. floruit sub Conitantino principe.

Idem in epictola ad Magnum urbIs oratorem.

IVVENCus presbyter sub Constantino historiam domini Saluatoris Versibus explicauit, nec pertimuit Euangelij maiestatem sub metri leges mittere.

Idem super Matthaeum.

Pulcherrime muneru Acramenta Iuvencus presbyter. unu Versiculo comprehendit dicens : Aurum, thus, myrrham, regique hominique, Deo que Dona ferunt.

PETRUS CRINITUS DE

POETIS LATINIS LIB. V.

IVVηNCVS poeta, natione Hi spanus, familia inta

gni maximeque illustri natus est, ut ab Hieronymo traditur. Praecipue floruit imperantibus Constantio et Constante : qua tempestate in eloquentia apud Latinos clari fuerunt Tiberianus , Nazarius, et Fl uius Vopiscus qui de gestis Romanorum principum libros composuit. Inter alia poemata quae dicuntur ab eo edita, scripsit quattuor Euangelia exametris Veri

122쪽

IVVENCI VITA 2I'bus r qua in re maiori diligentia usus est in seruanda rorum historia, quam in demonstranda ingeni j sui elegantia. Idem Iuvencus aliquot hymnos fecit quibus facile indicauit se optime meritu de religione Christia'na. Neque dubiu est fuisse illum relatu inter sacerdo tesChristianos, ut veteres auctores testantur. Diuus Hieronymus alicubi repetit Iuvenci carmina, eumque ut eruditum et elegantem poetam commendat.

IOANNES TRITEMIUS ABBAS Spanhemensis in libro descriptoribus

Ecclesianicis. i

1VVεNe Vs 'presbyter , natione Hispanus, vir nobialis atque doctissimus philosophus, poeta, rethor et theologus insignis, et non minus conuersatione Iam scientia scripturarum, ecclesiae venerabilis. Eddit pro aedificatione legentium tam metro qua prositi multa praeclara volumina, sed pauca ad notitiam meam peruenerunt. Legi opus insigne quod exametris Versibus composuit de quattuor Euangelijs libros qua tuor . Immortale nihil mundi compage tenetur. De Sacramentis libros duos . Caetera quae composuisIe dicitur, ad manus nostras non Venerunt. Claruit sub

Constantino Magno et filiis eius Anno Domini CCC. XXX.

BAPTISTA MANTVANVS.

Volo ante istorum oculos Iuvencum Hispanum statuere, quem inter illustres viros et in doctissimorum Christianorum catalogo Hieronymus enumerat, Vt accidat eis quod a Persio dicitur . Virtutem videant intabescantque relicta , Prodite o zoili nostri. Videte virum sacris initiatum mysterijs , lauro coronatum, musis undique cinctum, lyram tenentem ; currite ad

123쪽

Iro IVVENCI VI T Asarum hoc et grande spectaculum : sed cauete ne repente culpetis, laudatur a Hieronymo : hic ipitur immensam Euangelicae legis maiestatem versibus includit heroicis .

r Bucolicorum sitorum ecloga decima, quae Laurea occidens inieribitur.

, Thim pinea late S3lua virens dulcesque olea, gremioque decorum clara fouens rosto puerum stat limine Nirgo. Haec matrona fuit hortis, qualem remotis Vimineis calathis templo aurea poma sacrauit . Mira loquarque seupra fidem, sied carmina vidi Hic hominis pariterqκe aquila, bonis atque leonis Hispanum nostra modulantem Noce Iuuencum .

124쪽

ARATORIS

SUB DIACONI ROMANAE ECCLESIAE

125쪽

I 22

PRAEFATIO.

I meriti florem maturis sensibus ortum, Nominis ore tui iam Floriane tenes :Nam primarius adlauc senibus documenta dedisti, E quibus in cassum vita pararet iter: Ad carmen concurre m quin, pedibusque labanti, Porrige de placido saepe fauore manum. Ieiuno sermone quidem sed pinguia gesta Scripsimus , ac pelagi pondere gutta fluit . Inter grandiloquos per mille volumina libros et

Maxima cum teneas , et breuiora lege. Naturaeque modo', quam rerum condidit auctor, Concordent studijs celsa vel imma tuis. Quae genuit tigres, quae nutrit terra leones , Foimicis, apibus, praebuit ipsa sinum. Et si rejicias dispenset ut omnia rector, Ingenium mites, Vim meruere truces . Ipsaque continuum virtus infracta laborem Deserit. et Varias quartit habere Vires . Loricam solitus membris imponere miles , Gymnasii gaudet nudus adire locum. Et qui serratas acies , atque agmina Vincunt, Imbelles ferii n t per sua tela seras .

Ergo g radum :tinens, et prisca Volumina linquens Cede dies o, dii, quod pia caussa iuuat.

126쪽

ARATOR SUB DIACONUS

VIGILIO PONTIFICI

cernens ego moc populi tela paventis

Tublica libertas Vigili sanctissime Papa

Aduenis inclusio Diuere uineta grex . Degladiis rapiantur oves panore ministro, Inque humeris ferimur te reuocante pise . . Corporeum satis est sic euasisse periclum, At mihi plus animae nascitur inde Drus. Ecclesiam subeo dimissa naufragus aula , , Perfida mundani desero uesa freti. Transferor ad nire. Petri me turbine cauto , . Et mor o tali iam stationesoli. . ' Ilatoris ille sim s ad carbasa nostra harauit, Fluctibus in mediis cui uiasicca Git. Esse reua potero grates si reddere cessem , i ius ossicio displicuere nossem. Sensibin ardor tuest horum celebrare labores . i uorum uoce sides obtinet orbis iter.

127쪽

ΦVersibus ergo eanam, quos Lucra retulit iamra , Historiamque sequens carmina uera loquar. Alternis reserabo modis quod littera pandit, Et res si qua mihi m3flica corde datur. Metri uis sacris non eri incognita libris, alterium brici composuere pedes. Exametris constare sonis in origine lingua cantica Hieremiae, Iob quoque dicit a ferunt. Hoc tibi magne pater cum defero munus amoris,

Respice quod mentis debita soluo tuis. Te duce Uro legor, te dogmata disco magistro: Si quid ab ore placet, lara monitoris erit. P

128쪽

Tis CELERIS Iudaea sui pestata Ausa neso compleuit opus, rerumque creator , Hoc quod ab humanis sumpsit sine semine membris, Humana pro stirpe dedit, dignatus ut imma Tangeret inferni non linquens ardua crit, Soluit ab aeterna damnatas nocte tenebro Ad manes ingressa dies :fugitiva relinquunt stra polum comitata Deum cruce territa Cbristi. Vult pariter natura pati, mortisque potestas Se Mincente peri qua pondere mersi trinmphi Tlus rapiens, Uil iuru habet, diuinas virtus Ru s membra ligavs, animata cadauera mouit, Ad vitam monumenta patent, cineresq. ploram 'Natalem post buna nouant. lux tertia surgit, Maienas cum carne redit, hpeciemq. coruscam Vmbrarum desedereseri, Ni exsule limo Inter clausa diu, patria repetatur origo.

cruore

129쪽

mst tumesos regnare iubet, moriente Nenem

Semine, forigero sua germina reddidit horto.

Christus resurrexit, manducat, iubet Apostolos Euangelium praedicare , ascendit in cadum.

quaterdenis Dominus maniferia diebis

contulerat per signa fidem cernentibws illis, iraque sub extemum diffusio in limite mundum,

Quos testes iubet se suos. miracula rerum Non poterant celare Deum: documenta resurgens' sua sic certa daret quam mandere, corpora Vitam Hinc humana probant. caelum petiturus, olivae Progreditur lustrare nemius, quia germinuacro Luminis et pacis locus es. Nult inde reuerti Vnde creaturam signata ronte micantem rDiuinra commendat odor, cum desit per unctos Abluit interius Christi de nomine chrisima. Tollitur anrigerum reditum s uictor in axem,

Etsecu quodsumpsit habet: noua pompa trin bi. rua Dera petiyt, homo sidera quis datur illi etherea de parte fragor in quantumque resiuitant coelestes in laude chori, cum rector Olympi Euebit excelses quidquid sucepit ab immis 'Ingrediensque polum carnis comitante trophaeo , Exs ad atri raptas defruce profundi

Lucis in arce locat, terrenosque erigit ara , sua pietate capit, propter quem uenerat, ivit. Discipulos supor astra agit: quibuU ore corusco

Perspicui dixere uiri, qua cognita nobis

130쪽

Et miranda sionant, nunc iam speculemur ovantes, Imper3que modum per subdita iura probemin. Virgine matre satra calcata morte resurgens Caeli sceptra petens, his nunciat acta ministris. Nec cessant elementa suo struire tonanti , Stella comes progressa magos, uenientis honori Militat: obsequio nubes famulatur euntu. Angelicis igitur poliquam es affatibn usa , Liquit oliviferi ueneranda cacumina montis Ἀ Ad messem praelecta manuσ, qai calie citato Moenia nota petunt, quo per Ra sabbata milis Tassibus ire licet, qua tunestatione sedebat Torta Maria Dei genitrix intacta creantis , nato formata suo . mala criminis me Virgo secunda fugat: nulla eri iniuria stras. ReRituit, quod prima tulit: non uoce querella s cite aut gemitu moerentia corda fatiget Antiqua pro lege dolor: scelera ipsa, neosque Hac poticis mercede placent, mundoque redempto Sors melio r de clade uenit. persona ruinam Non natura dedit: tunc formina foeta periclum Nunc tumuit paritura Deum, mortalia gignens Et diuina ferens, per quam mediator in orbem Prodiit, et ueram portauit ad aethera carnem.

Iudas suspendio vitam sinit, in eius locum Matthias est sussectus.

Primus Apostolico parua de puppe uocatus Agmine Petrus erat, quσpiscatore solebat quamea turba capi inubito de littore visus, Dum