Lex Frisionum, Lex Angliorum et Werinorum

11쪽

1. De pace Lid i. 2. Compositio vulneriim. 3. Do vulneribus, qua in triplo componuntur. 4. Do eo, qui alteri viam contradixit. 5. Do eo, qui alterum de caballa iactaverit.

6. Do mulior oecisa. 7. De flumine obstruso.

8. Do robus fugitivis s. De pignoribus. 10. Do compositione. 11. Docis praestita. 12. De honore templorum.

12쪽

INCIPIT LEX FRISIONUM

EP HAEC EST SIMPLA COMPOSITI

TIT. . DE Hominoom. I. Si nobilis nobilum ediderit, Uxse sol. -- ponat, de qua mulcta duae partes ad haeredem diu, tertia ad propinquos eius proximos pertineat. II. Et si negaverit illum occidisso, adlubitis secum x eiusdem conditionis 1ominibus iurol. III. In Si nobilis liberum occiderit, sol LIIIo unum denarium solvat, et si negaverit, cum Varsacramentalibus iuret

13쪽

uno denario minus componat domino suo, et propinquis occisi sol re excepta tertia paris unius denarii, etsi negaverit, cum tribus iuratoribus se excuset.

Inier Laubacti ei Wisaram et eis Fli uni duobus

V. IV). Si liber nobilem oeesderit, xxx solid.

componat, aut si negaverit, cum XVII iuret. inter Wisaram et Laui,achi et eis pii cuin xl l iurei. H. V . Si liburuit occidorit, sol LII et unum denarium solvat, aut si negaverit, cum indecim sacramentalibus iuret.

VII. VI . Si litum occiderit, solid. -- uno Gnario minus componat domino suo, et propinquis occisi sol re excepta tertia parte unius denarii, et si negaverit, cum quinquo sacramontalibus iuret. III. II) Si litus nobilem occiderit, sinii liter

LXXX solid. componat, aut si negaVerit, cum triginta quinque iuratoribus suae conditionis se Xcuset.

Inter 1,aulia hi et Uisarum et cis Fli eum XLVII 4 iuret.

m. VIII). Si liberum occiderit, solid. ins et unum denarium solvat, et si nogaverit, cum viginti tribus sacramentalibus iuret. X. IX). Si litum occiderit, solid. xxo uno denario minus componat domino suo, et propinquis occisi solidosa exceptu. Ila alter et alipp, Siccamam seculi: eroldinam iectionem excepto sequuntur in leniamius et niclithosen Similiter,nsequentibus. 2 cum Molus. Addiint Ieroldus ei inclis,hrogius, quos seculi sunt Georgiscit alter: Ultra ueroldus I ter Wisaram et Laiahuehi et cissi cum XXm tiret. Sed haec ad 9 V pertinere optirne docili Gavpp, Miscellen de deuischen Rectus, 2, 3. 3 uiae si Berold Lindenbri et Richllios e si. 4 eiam XLVI Omnes editores praeter Gauppium : cum XLVIII. Lectionem vulgalam rationibus haud idoneis defendere idetur Richi-

14쪽

I excepta tertia parte unius denarii, et si negaverit, sibi duodecimus iuret.

inter Fli et Sinclaiam eregildus nobilis C solidi, li-lieri, lili xxv solid. denarii III nova naonetae . inter Lautachi et Visarani Heregi ld. i nobili, cussolidi et duo denarii , liberiau solidi et denaritim a iiii xv solidi et inlidius et lini ditis tremissis a.

XI. X). Si quis homo, sive nobilis, sive liber, si volitus , sive etiam servus, alterius servum occiderit, componat eum iuxta quod uerit adpretiatus, et dominus eius, ipsius 3 pretii eum fuisse, sacramento suo lux

Verit XIL XI). Quod si quaelibet ex praedictis personis hoc homicidium se perpetrasse negaverit, iuxta quod summa pretii ' occisi mancipii fuerit ostimata, maiori vel minori sacramento se excusare debebit.

lnior Laubael, et Wisaram suam habet coinpositionem.

XIII. XIn Si servus nobilem, seu liberum, aut litum, nescient domino occiderit, dominus esus, cuiuscunque conditionis ' suurit homo qui occisus est, iuret, hoc se non iussisse, et mulctam eius pro servo bis simplum,

XIV. Aut si servus hoc so iusso s domini sui feciss dixerit, et dominus non negaVerit, solvat eum,

15쪽

sicut , manu sua occidisset, Sive nobilis , sivo liber, sivolitus sit. XV. Et si servus hoc se perpetrasse nega rit, dominus eius iure pro illo. XVI. XII . Si nobilis erat qui occisus est, et nobilis ille cuius semis est, cum tribus sacramentalibus

iuret. XVII. Si liuor erat ni occisus est, duas partes praedicti sacramenti cum duobus, nobilio uno et uno libero iuret. XVIII. Si litus erat, ipse medietatem sacramensi

cum uno lito iuret.

XIX. XI . Si dominus servi liber est, et nobilis qui

essus est, sua sexta manu pro servo sacramentum persciat. XX. Si sua conditionis, id est liber erat, cum tribus aeque liberis iuret. XXI. Si litus erat, cum uno libero sacramentali

16쪽

sΙ. Si nobilis nobilem per ingenium alio homini

s d. oecidentem uerit, et is qui eum vidit, patria relicta profugerit, qui eum exposuit textiam a

tem loudis componat. II. Si vorti in micida non fugorit nihil solvat sed tantum inimicitias propinquorum hominis occisi patiatur, donec, quomodo potuerit, eorum amicitiam adipisc tur.

III. Si autom hoc fecisse dicitur, et negaverit, cum sacramentalibus iuret, si illo, qui hominem oecidit, profugium sedit. Sin vor homicida inha

patriam est, expositor nihil iuret, sed tantum inimicitias propinquorum occisi hominis patiaturi, donee cum eis quoquo modo potuerit, in gratiam revertatur.

IV. Si nobilis liberum hominem exposuisse dies-tur, tertiam partem laudis eius co . si extra Miriam sugit, qui hominem occidit. Si vero infra patriam ost, nihil solvat. Quod si negaverit, similitis sicut de nobili sacramentum iuret, tertia sacramenti portione adempta, propter viliorem personam liberi hominis. V. Si do sit idem scelus ei imputetur, et homicidat Forresm. lis erold, siccam et Ricbilios en caeteri: Da

fore fini.

17쪽

defuerit, ut superius de libero sacramentum perficiat,ado in ipsius sacramenti dimidia portione solvens tertiam portionem laudis eius, si negare non potuerit. Et si is, qui eum occidit, insta patria suerit, sicut supinus diximus, exposito nec iuret, nec laudem solvat, sed tantum inimicitias propinquorum oecis p

tiatur, donee se cum eis reconciliet.

VI. Si libor in nobilem homino talo scelus dicitur perpetrasso, similiter ut nobilis sacramento se excuset, addita super sacramentum, quod nobilis iurare debet, ipsius sacramenti tertia portione aut si negare non potuerit, et homicida desuerit, solvat tertiam a lam loudis ius. Si viso homicida lina patriam uerit, nec iuret, nec aliquid solvat, sed tantum inimicitias propinquorum occisi patiatur, donec cum is in gratiam reVertatur.

VII. Si vom do libero idem scelus, imputetur, sibi quarto sacramentum iuret, vel si homicida profugerit, tertiam portionem laudis eius componat, si, garo non potuerii. Si vero homicida inha patriam si,no iuret, nec aliquid solvat, sed tantum, ut superius,faidosus 3 permaneat, donec in gratiam cum propinquis

occisi revertatur.

VIII. Si do lito idem agitu , adempta sacramenti dimidia portione, iurare debetiit aut si negare non potuerit et homicida profugium fecit, ut si orius diximus, tertiam portionem tu is eius componat. Si vero homicida profugium non est, expositor no iuret, nec

18쪽

11 aliquid solvat, sed tantum, ut superius, inimicitias propinquorum occisi patiatur. IX. Si litus d nobili homino eodem scelero fucrit lacriminatus, iure medietate maiori sacramento, quam libis do nobili iurare debeat. ut si negaro non potuerit, et homicida dosuerit, omnia ut superius d aliis personis scripta suill impleat. Quod si de libero idem scelus ei imputetur , medietate maiori sacramento iuret, quam liborta libor iurare debeat aut si negare non potuerit, et homicida prosuerit, tertiam portionem laudis componat, et omnia, ut superius dici sunt, implere compellatur. X. Si do lito niori lacriminatus, sua quarta manu Sacramentum perficiat aut si negavorit, et homicida Proiugerit, ea quae superius scripta sunt, per ordine impleat.

HAEC LEMARUS ADDIDIT:

Si quis fur vim aut ancillam , caballum, OVem OVem, Vel cuiuscunque generis animal, vel quodcunque homo ad usum necossarium in potestato likbuerit,

arma, Vestem, utensilia quaelibet, et pecuniam, alii ad austrandum exposuerit, ille, qui abstulit, patria profugerit ovosito tertiam portionem compositionis se

solvat, aut si negare voluerit, maior Vel minori sacrament , prout qualitas pecuniae fuerit, o Xeusar debet. Si qui abstulit, non profligit, XPOSItor nee iuret, nec solvat, sed tantum inimicitias portet eius, cuius pecuniam abstulit.

19쪽

TIT in TriwnDA. I. Si noulis surtum quodlibet distin perpetrasse et negare voluerit, cum quinque sacramentalitas aures. II. Aut si negare non potuerit, quod abstulit, II duplum restituat, et ad partem rogis LXXX solid. Pro Beda componat, hoc est, eregildum suum. III. Si liber furti arguatur, et negare Voluerit, sua sexta manu cum aeque liberis iuret, aut si consessus fuerit, rem quam abstulit in duplum restituat, et ad partem rogis pro Dod erogildum suum. IV. Litus conditione ni suam per omnia similiter faciat, id est , sua sexta manu iuret, vel quod abstulit in duplum restituat, et exegildum suum si partem regis pro freta componat. V. Si servus sarii reus esse dicatur, dominus eius in vestimento suo sacramentum pro illo Orficiat. VI. Aut si res grandis erat , in reliquiis iuret, aut servum ' ad iudicium dei in aqua serventi Xaminet.' VII. Quod si forvus in iudicio probatus η apparuerit, Vel consessus fuerit, quanti res, quae ablata fuerit,

pius servum autem d. v examinet. Ilerold e. fani ne ι.

20쪽

aestimabitur, tantum dominus Pro sero componat, et servus vapulet, nisi domuitis quatuor solidis corium eius redimere voluerit. VIII. Si quis in suto depraehensus fuerit, et ab ipso, qui eum depraehendit, furti arguatur, et negaverit, iure uterque solus, et ad examinationem serventis aqua iudicio dei probatulus accedat. Si illo, qui furesso dieitur, fuerit condictus , componat eregildum suum ad partem regis, et manum LX solid. redimat, o in simplo furti compositionem exsolvat.

IX. Si vero is, qui alium tarem interpellavit Almeum calumlatus est, et in iudicio ferventis aqua fuerit convictus, in solidis manum suam redimat. TIT. IV DE ERVO AUT 1-κXTO IULIAE O OCCISO.L Si quis sorvum alterius Occiderit, componat eum, iuxta quod a domino eius suerit aestimatus. H. Similiter equi et boves, oves, caprae, Ores, o quicquid mobilo in animantilai ad usum hominum

pertinet, usque ad canem , ita SolVantur, prout fuerinta possessore earum adprsetiata.

III. Aut si negaverit, iuxta quod iudex dictaverit, iuret.

noe inter Laubacti et sinetilam.

Iv. Canem acceptoricium ves braconem parvum, quem hambraecum vocant, xv solid. componat. V. Eum autem, qui lupum occidere solet, solidis .