장음표시 사용
161쪽
TE SUIS . ostendit. n. ip timet de illoru salute: ne a meretrke uom TEI p. Isti at n6ta de salute filioru q de patrimonio rimet. M l Seret n. hς Zeloti pia moueriq maxie torquet nouas nuptas. q nup assuetς amori pdite amat: et ob hoc misere. A, R A. Ditor a splodore aura. uel secudii A cron e aura. i. facilitas: qua i amore trahut amates raut unguitoni odor si aura ad nares pfert
AD VALGIVΜ RVFVM NE DIU DOLEAT ODE. VIII.
uirum doctum atq3 consularo morte pueri consolat. Demolistrat enim non semper lugendum: sed omniurn rerum si eruicissitudinem. Non semper imbres manant: idest fluunt i agros. HI Spidos. i. rubis fructicibusq3 et similibus rebus
asperos. N EC Scin per pcellς incquales. qa undatim irruunt . Est autem procella scdm S eruium aqua ueto admixtae Plinius aute dicit esse repentinos flatus roui evata te e terra gignunt uela Iosequi maiore
illati pondere incursu la si late siccam ruperint nubem Pcellam gigniit q gr ce ecnephlavdicitur. H ic it pro uehemotiori ueto. VEXANT. recte maronem celandit Celius in eo uersu Dulichias u ex asse rates: ubi anneus cornutus nimis leuem significatum habere i eo monstro dicit. At Gehu ostendit ee a ueho in quo ia uis inest alieni arbitrii mon. n. sui potes est si uehit . Vexare atl ex eo inclinatu est ui atq3 motu augeturinam si fertur et huc illuc distrahitur uexari dicitur. Sicut lassare pressus: crebrius la est g tangere. Hinc Cato in oratione pro acheis cum Hanibal terram itabam laceraret atque uexaret . Cicero in uerrem: Ouc ab isto sic spoliata: atq; direpta est: ut non ab hoste aliquo: sed ut a barbaris predonibus uexata esse uideatur. C A S PIUM MARE . quod caspii populi circum habitant. S TAT . uel horret ut stat ducta sortibus urna: uel stat quia aqua quς ex sua natura semper fluit: cum congelata est stat. AQUILON IB VS . hic uentus a uehementissimo uolatu instar aquiis appellatur. Aquila autem ab aquilo colore qui fuscus et subniger est uocat . AR RN I . hic mons apulic est: in quo fuit sipontus urbs et arpi a Diomede conditi : et in quo anno salutis trecentesimo octogesimo primo apparuit Michael arcangelus . ORN l . montanς arbores sunt. Virgilius Descendere montibus ornos . Vt DVANTVR
priuantur . FLEBI LIBUS MODIS . idest carminibus quasi elegiacis . Fuit enim Valgius poeta haud contemnendus . MΥSTHEN . nomen pueri a Valgio amati .
Te suis matres metuunt iuuencis Te senes parci : misersq3 nuper Virgines nuptae: tu a ne retardet Aura marito S.
On semper imbres nubibus hispidos
Manant in agros : aut mare inspui VeXant mequales procelis Vsci nec armenii S in OriSAmice valgi stat glacies iners Menses per omnes: aut aquilonibus Quercera gargani laborant: Et foliis uiduantur orni.
Tu semper urges flebilibus modis
162쪽
VE S PERO. stella ueneris est. H c cum solem p cedit lucifer dicitur: et ante orrum solis apparet in oriente cum subsequitur hesper uesper et hesperus uesperusci' appellatui tui detur in occasu statim postsi sol occidit i primus cp Pythagoras eandem esse stellam deprehendat hesperum et luciferum. In lucifero, colorem gaudentem: in hespero fulgentem uidemus. Nunquam a sole longius partibus quadraginta sex discedit. Genitalis roscida
prospera et salutaris est. AT . ostenderat feri mutationem in rebus naturalibus. Nuna de .pbat hominu ex e plis. SENeκ. Nestor de quo ia dictue: que ad tertia usq ctatem uenisse feruit inducit at ex eplusenis cum senes ipatientius filiorum moletem ferant: quia in
illis requie sus senectutis sperarent. AMABILEM . ergo magis dolendu . ANTILOCH VM . hic filius Nestoris ex Eurydice fuit ab Hectore ipr lio cesus . Ouid. Sive sis antilochum narrabat ab hecrore maum Antilochus nostri causa timoris erat. lM P Vbe. iberbe in ueste cui no du barba exorta ret. Erat. n. lugedus et ga filius et q.i bonus filius erga adolesces : cum illa ςtas etia externis lachrymas excutere possit: et tame luctui modii i posuit. Ergo et te id e facere decet: cu amiseris no filius
sel seruum. TROI LVM . et puer adhuc ab Achille in pugna celas est Virgil .Palete alia amissis trahebatur troiIus armis infelix puer atq3 impar congressus achilli. filius fuit priami. DES ine mollium q. . a mollibus querelis : construct o grica et poetis potius si csteris scriptoribus cocessa. MO LLI VM. ergo no ad uiru ptinenti . TAN Dem. post diuturnu luctu. C Aia temus . lyricis carminibus. Noua .nti P parta uel magna et mirabilia et alludit ad duo illa diuersa trophead qbus diximus. Trophea apdgrccos Dei ut arbores aputat i eo loco ubi hostes uicissetat ia i fuga veitisset : dic a ab eo qd e πρεπε iN . I. uertere: a putabat. n. ramoS arbori ac deinde armis spolusq3 hosti detractis ornabat ut eet posteris monum eiu uictoris i eo loco Dic Deinde et sili cepra poni t moribus et locis eminetioribus Hinc Salustius d popeio ait in uictis hispanis tropsea i iugis pyrenei motis posuit. N γ phatem. fluuius scythis ex more eiusde nois fluit. S ut et illia pthis: seu et qicolis ascribat Vir. Adda urbesas ς domitas pulsuq3 nyphate. poete at dat quoda mo mu fluminibus ut se uictos fateans vir. Luphrates Ibat Ia mollior udis: erat bi: potet dignatus araxes. I Nores uertices. minores uda' tausi se ulctos cognoscat. Elonos .int budinos scythis populos geloni sunt grecorii colonia ap'quos ola et publica et puam ςdificia lignea erat. His uictis augustus imitati ut ali porphytion Pscripsit que egi edi uetarent. Riguis ca. breuibus finibus. E Qultare. uagaria
Musten adeptum: nec tibi uespero
At non ter aeuo functus amabilo Plorauit ornes antalocu seneXAnnos nec impubem parentes
Troilum aut phrygiae soro res Fleuere semper. desine mollium Tande querelarum:& potius noua Cantemus augusti trophea Caesaris :& rigidum ni pharem
Medum in flumen gentibus additu
Victis minores uoluere uertices
163쪽
REC TIUS VIVES. Docet non beate uiui nisi animu ita intra sanes mediocritatis c6tineamus : ut nullis cupiditatibus distrabamur. H oc per metaphora ex nauigatioe ostendit Nam uita nostra nauiganoni simillima est: que nisi ratione ueluti optima gubematrice administret turbulentissimis plurbationu fluctibus obruamur opoitet. RECTI VS. ergo felicius ea enim demum recta uia est que ad felicitatem ducit:quam omnes assequi cupiui sed alii in alia re illam sitam putant. A LTUM. i. prosundum: ut semper maxima petamus LITV S . i. ne ita ad infima et sordida descendamus et ut nulla dignitatis ratio habeatur. PROCELLAS .grauioi ea
cautus . i. qui cautus esse cupia et est sententia ne dum alteruextremum uitare uolumus in alterum icidamus. AVReam. pretiosam et ut aurum teris
metallis sic ipsam csteris in uita rebus pr ferenda sordibus P paupertate : in qua penuria rerum sordes uitare no possumus alibi P auaritia ut demostiatum est . OB S OLETI . squalidi . Ea enim obsoleta dicimus quς iam trita et uetustate consumpta in desuetudino
uenerunt: quan uis uerbum secundum non nullos non sit a
ret ergo sordibus t sed si sobrius est caret. A V L A I NVID E N DA. i. domo nimia magnifica et ita spledida ut regia aula : posuit autem aula pnimio excessu in domo et i uictu et in omni apparaturquς cuncta non sine inuidia nobis comparam us: quς quoniam uehementer nocet est euitanda. inuidenda ergo de qua inuidia sit habenda: nam dicimus in uideo tibi tuam sortem: Virgilius Liber pampineas inuidit collibus umbras . Hanc automediocritatem atheniensis S olon felicitatem habere posse Creso lydoru regi demostrauitna cti hospes regis eet uir sapies et illi C resus diuitias opesq3 suas et i finitas et uarias et pulcherrimas ostrearet: ne* tame illas admirares Solon interrogauit rex que ergo felico putaret Tellu inqt atheniense q domu cuia i suo agro haberet: et illu tatu ut familis uictu suppeditaret eom ille uiueret coletus ot iuidia amota. Qua istam tum deniq; approbauit C resus :cii se regno puaru uidit. S E pius. alia methaphora ide ostedit. S Perat isestis . Ostodit oportere animu sapiens ita se habere uti mediocritate se coiines et rebus fecitdis aduersas et aduersis secudas euenire posse arbitret: ut nihil illii imum i prouidui oppinat. sed aduersus omnes suos laus armatu fortuna inueniat, SPERAT Insems .i . aduersis.
AD LICINIVM MURENAM OPTIMUM MEDIOCREM STATUM
r Ectius uiues licini neq3 altum
Semper urgendo: neq; dii procellas
Cautus borestis nimium premendo Litus iniqum. Auream quisquis mediocritalcm Diligi t tu ru s i caret o b soleti Sordibus tecti: caret inuidenda Sobrius aula. Sspius uentAgitatur agens Pinus &celsae grauiore casu
Sperat infestis. metuit secundis
164쪽
ALTERAM Sone.i. cotraria. Ocuda. ET Sechidis mei. altera. s. aduersa: ergo repete bis altera. Sorte . qa a fortuna huiuscemodi res sortimur. BENE Pr paratu . na cumrerti humanaru fragilitate et fortune temeritate cosiderat oia q euenire possut l meditat. I N Formes . turpe, uel magnas etlde Iuppiter sum ouet. ergo i o sempnii seri sui miseri . OLIM . misturti: sic Virg. Obm qu cuq dabui se tempore uires. C l Thara t. queadmodum luppiter qui aer est non semper inducit hiemes : sed post illas inferi mitia tempora sic et apollo non semper arcu
ferit : sed illo posito demulcet Iyra. R E B V S Angustis .cocluso aurea et ex itima ueraq3 philosophia prompta. Nam felices in uita nunquam erImus nisi nature q puis mimmis P contenta est obtemperemuS . Deinde res angustas et difficiles forti et i nui cto animo I feramus: et secundis nullo pacto efferamur: neq; intumescamus. AN l Mosus. plenus animo. i. nitudine: quod ut iterptare ortis dixit. Et rur suscu uela turgent nimis secti dou Crito cotrahe : ne nimis i flet C arme olo dignit lato poeta in quo cu grauissima et ad more S emedandos appme utilla proferat tamen suis metapho HS atq3 exemplis triste garuirate multa iocuditate exhilarat
S uacit hirpino ut omittat futuroru Cura pserti earu rerii qloge absti t: et uiis breui indulgeat. Et ut supio rode a stoica secta Pficiscebat : nunc cotrahec epicurea redolet : cupit. n. uolume uarietate carminis disti guerentq; illustrare. De calabris at et scythis dictum e. AD a. figurare i neutro .ptulit genere pro mari adriatico. N Ec trepides. ne timeas ne anxius sis i eas res quas poscit usus uitς quonia natura pauci- cotem e: et illa facile parant. LEVis .i uestis sine pilis iuuenal. Sposus adhuc leuis rvel leuis quasi polita et lubrica . DECOR . pulchritudo . ARRlDA. phisce expressit causam canitiei: nam ipa ex defectu naturalis humoris prouenit: uel arrida dest auara
LASCIVOS AMORES . Illa enim stas lasciuiam omnem excludit et somnos. Alteram sortem bene praeparatu Pectu S. informes hiemes reducit Iuppiter. idem Submouet: nec si male nunc:&olim Sic erit: quondam cithara tacente Suscitat musam: nec sem P arcum Tendit apollo. Rebus angustis animosus: atq; FOrri S appare. sapienter idem Contrahes uento nimium secundo Turgida uela.
ADMONET. Q. HIRPINUM UT UTILITATI CONSULAT. ODE. X.q Vid bellicosus cantaber:& scythes
Diuisus obiecto remitra SQ Uerere. nec trepides in usum Poscentas eui pauca. fugit retro
Leuis iuuentas l& decor arii da
Pellente lasciuos amoreSCanitie. facilemque somnum .
165쪽
NON S emper idem . Non mirum φ in homine non sit semper idem uigorinam neque uerni flores semper uirent: neq3 idem rubor est semper tuns: N am et flores cito defluui: et luna assiduo crescit : atq3 decrescit . Ergo descriptio qusdam illius statis quς cito ut est apud Salustium uel etate uel morbo deflorescit . HONOR . pulchritudo: Virgil. et istos oculis afflarat honores . VER NIS . qui maxime in uere nascuntur/. LV N A. mutat colores: Virgil. Luna reuenentes ubi primum colligit ignes Si nigrum obscuro perfuderit aera cornu Vetus erit. A N IMUM MIN orem sternis c siliis. idest qui non sit par ternis cosiliis: no. n. semp subsistit in corpore: N on igitur dicit animum minorem cosiliis: sed minorem sternis aut diuturnis consiliis: quia breuitasuit no sinit illum tantam diuturnitate amplecti. IA C E NYES TE Mere . idest sine de
Non semper idem floribus est honor
Verni S : ne S uno luna rubens nitet Vultu. quid e ternis minorem Consilus animum fatigas
Cur non sub alta uel plarano: uel hae
Pinu iacentes sic temere:&rosa
Dum licet: assyria nardo I Otamus uncti edissipat euchius Curas edaces . qui S puer Octu SRestinguet ardentis falerni Pocula praetereunte lymphae Quis devium scortum eliciet domo Lyden eburna dic age cum lyra
Maturet incomptum lacenae More comam religata nodum.
lectu fine ordine non habita personarum ratione. ODORATI . nos odorati capillos rosa. i. habentes capillos odoratos rosa. i. odore rose . ROS A . succus rost longς ante si unguenta teste Plinio repertus est. Et poeta in hoc loco ita uoluptatem qu rit: ut tam onimium luxu excludat . Ergo sat putat esse si succus rose Punguento adhibeatur. NARDO. herba h c laudatissimae in unguentis . Primς patetes dant syriacς : secunde gallicς tertis cretice. Callica apd nos. notissimae rei uulgo iam seritur . E VC HIVS . bacchus de quo in superioribuq dictu est. E D A C E S . recte : nam
et animum cruciant et corpus extenuant. Vnde uere illud dictu e q3 spiritus tristis dsiccat ossa: et gr*ce αελε co . i. mebra exedens dicitur. PRAETEReunte lympha: ne i ebrieratem incidatur . DEVIUM . i. quod non omnino publice pro stet. Designat autem meretricem :quq a prostribula differt. Nam meretrix honestioris est loci et questus que tantunoctu prostat. Prostribulaqus ante stabulum noctu diuque lucri causa stat: ergo b c non deuia est quς semper sit in uia: P lautus in cistellaria ostendit. E LICI ET . blanditus euocet: nam et hoc demonstrat non omnino publicum . MORE LAC en ς. s. mulieris .
ME CENATI SE EXCUSAT MAGNA EXILI VERSV NON POSSE DICI. ODE: I. LXXIII
166쪽
SOLIS LONGA . Ostendit se hison ς scribende minime se aptum esse: et humili stilo poeta cum sit res magnas scribere posse negat. B E LLA Fers n. decem enim annis durarunt non sine magna romanorum clade: Nam primo. M. Pompilius anumantinis cliquibus pacem factam irritam fieri senatus censuerat: cu exercitus fusus fugatus P e. Decreta demde est numantia: C .hostilio Mancino consuli: cui sacrificanti pulli ex cauea euolarunt Mox nauem ascendenti uox audita est mane Mancine. Hic a numatinorii quatuor millibus et uictus et castris exutus e et oim triginta millia militum romanorum secti haberet: Coactus q est pacem
hanc quoq; ratam habuit senatus. Et ut religione populus solueret : traditus est nunaatinis Mancinus t sed minime ab illis receptus e. Tandemissus est Scipio africanus minor: gluxuriam exercitus nimia licetia corrupti compescuit: N amet duo millia stoi torii a castris reiecit. Militem quotidie in ope habuit: et triginta dieru frumentu: et septenos vallos ferre cogebat: ξ grepv onus incedenti dicebat cu gladio te uallarescieris uallu ferre desinito Quem milite extra ordine deprehendit: si romanus esset uiis: si alius uirgis csdebat: Qua seueritate exercitui nimia licentia corruptum ita emendauit: ut si paulo ante a paucioribus uictus esset iam plures uincere possiet. Obsedit itaq; numantia : atq3 obsessos ad ultimam fame copulit: Quapi' num antim fame coacti ipi se P uicem tradentes trucidauerui : ne in manus hostium uiui ueniret. Capta urbe S cipi o deleuit: atq; triumphauit: domu la ex capitolio uesperi reductus cit se i lectum recepisset interfectus reptus postridie fuit: Sed ne loa quo cessis fuerit: unq cognitum . F Ei ς .efferate crudelis . Est at numatia i hispania eo mi populorii qui uraci dicut urbs nobilissima: qin bello celtiberico coli a romanoq uirtutem
propria ostenderunt: quod bellii teste Strabone ad vigesimu an mi pdurauit. H c ab Augusta cssarea: quem p hiberii sita est distat stadia . dccc. DURUM . laborum patiente: ut in eius historia patet: uel durit crudele. POENO . cartaginensi: hi eni ph nices sui: qduce Didone i africa piscit urbe illam codideriit :grsce enim cpol His dicit phoenix: sed latini
aspiratione pnae littere detrahut et oi mutant m oe unde fit poenus : a quo no poenicus sed punicus e Primus aut. C . duillus coit classet mari siculo cartagineses stipavit: de la illisti uphauit. Gua d ca ppetuus quo φ ei honos habitus e :ut reuerteti a c na tibicine canente funale preferref MOLLI Bus . lasciuis : teneris et no illis quos magnarii reni historia postulat. AP Tari. couenieteriugi. Aptii. n. dicimus idoneii: et qd bene quadret. Est. n. a uerbo greco Ct mTco . i. tago: Est la translatio ab edificatine i q dicimus idonee opus surgere si qdrati lapides totis se lineis lagiit. Tuc. n. aptari lapides et ipi qdrare dicut ordo oo Mecenas nolis aptari a me mollibus modis cithare toga bella num anc: nec durii hanibale: nec mare: nec scuos lapyias: sed diapytis diximus. Hyleus at ait Acro pmus fuit cetaurorum: qui uisa puella exarsit: unde bellum est commotum: Vnde illad Et magno hyleum lapytis cratere minantem . T F L L VRlS IV Uenes . idest gigantes: et quasi nome interpretatus est . Nam cum terrς filios illos fabulentura uolunt ab eo dici quod est γiHouata
id est fio et γ a terra quasi ex terra geniti. Horum fabula suo loco expressa est.
M Olis longa ferae bella numant
Nec duru hanibale: nec si culti mare Peno purpureum sanguine mollibus Aprari citharae modis Necssuos laphyras:&nimium ero Hyleum: dornitos herculea manu Telluris iuuenes: unde periculum
167쪽
FULGEN S Domus n. i .cstum: na illud rescindere conati sui. VE Teris. ν ante lavo et in pina state regnauit. Na fuit Ogyge athenis regnanterer cu Titane fratre bellu gessit uel respexit natura syderista cuius tutela senes sunt: Quin et rei u uetustaru inquisitores abducit Saturnus. P EDE S TRIB V S . oratione soluta scriptis: melius si ego a carmina scribo: q oratio uidet equestris. REO VM Colla. na uicti reges ante curru catenis uincuin titupho pcedebant. LICinis . no placet e mecenatis sit uxor: cu ueluti lasciuamllani laudet: sed potius poetς amica
Saturni ueteris: tum pedestribus Dices his nis prstia caesaris Mscenas melius: ductaq; P uias Regum colla minacium Medulces dominae musa liciniae
Cantu S. m e uoluit dicere lucidum enteS Oculo S :&bene mutuis 'Fidum pectus amoribus r
Quam nec ferre pedem dedecuit choris Nec certare ioco: nec dare brachia
uocat. LVCID VM. pro lucide nomen Paduerbio. FULGENTES . qus laus i oculis suppma e . MVTVI S. inuice
bene respondetibus. Vam. Iaudauit hactenus a bonis corporis: nunc laudat a bonis animi. s. ab arte. NEC dedoeit. litote est. l. bene decuit. FERFul dentes Oculos bene mutuis O RE p ch, i mouere pedem ado numeros chores: idest saltare. NEC C ertare ioco. laudat Riocis. s. ab ea spetie loci :q urbanitas appellatrin qua sui faceti : lepores: sales:er dicta . S ed ut rem diligentius aperia ut ludum in re atque corporis exercitatione: ita iocum i uerbis dicimus tui in pIurali et iocos et ioca inuenias . Est autem iocus quo in oratione risummovemus. Huius duo sunt genera:alterum qui uiro quot ingenuo et modesto optime quadret: alterum scurule omnino seruilei est: ntiquamq3 ingenuo uiro adhibendum. Primum ergo urbanum: Secundum scurule uocant et Tentatqa nihil aliud locus nisi ut risummoueat. Naut sale asper*epulegustatu iocundiores multo sui: sic oratio iocis salibus lacondita gratissima semper est. Sed ut placet Iulio C sari apud Ciceronem . ninq; de risu qucrenda uidentur. Quid sit. Unde sit. An in oro ne sit adhibendus . Quatenus in illo progrediendum. Postremo quot eius genera existant. Quid ergo risus sit iubet Iulius in eo loco a Democrito peti: Et profecto res est: quς nisi ab homine physico non satis recte explicari possit: I taq; ut pauca de multis ab ipsis mutuemur risus dupliciter considerat:aut ut e quidam motus pectoris et faciei: et sic videmus ee accidens quoddam operationis uirtutis motiuς: Aut ut est certum quiddam . quod eum motum prςcedat. Quapropter iure tuc diffiniri poterit Risum esse accides siue passionem uirtutis sensitiuς intrinsecς sub apprehensione delectabilis: qua mouet appetitus admouendum tales partes : Et quia no mouenappetitus nisi ut uirtutis existimatius cocurret et ad risum actus talis uirtutis. Quaobro ut excitet risus cocurrit et sensitiva et existimatiua uirtus: sibus citat appetitus :q e pinuetimediatum pincipiti huius motus rNeq; tam ei aliis alantibus comouet appetitus aut facie aut pectus ad ridendit: na res hois propria e . Habes igis causam efficientem et propinquam et remotam : Materialis autem sunt ipsi spiritus cum calore naturali: quorum exteret
sume ad exteriora fit risus . Animi enim nostri u primum aliquid aduertut quod appeteda
168쪽
sit statim ad id accedere conans Quapropter uehementer diffundunt ac relaxati et prosus profundunt atq; extendunt spiritus: spiritus autem extensus extendit corpus. Contra ex re tristi atq; fugienda contrahitur animus: C otractusq3 rursus spiritum contrahit: et ille itidem corpus . Hinc lachryms: nam cum contrahit atque comprimit corpus exprimat ab eo humor ut ex compressa spongia necesse e . S ed redeo ad istitia ut pona quod a magno Alberto i libris de animalibus non omittit . Estent in animali mebrana qusdam satis tenuis sed dura: et in quibusdam sui panibus carnosa in retis similitudinem: unde uulgo id ei nomen imposuerunt. Orsci poetς illam phrenas appellant: cuius nominis ronem alio in loco reddemus. Physici autem eiusdem lingue etiam diaphragma nuncupant: quoniam ueluti paries quidam cor: pulmonemq3 sepiat: et a iecore lieneq3 separet. Nam cppa ττω grsce sepio et obstruo significat idem etiam Aiacppa TTco. Eadem ratione latini septum a sepiendo dixere. Verba sunt Cornelii celsi Sub corde ati pulmone transuersum ex ualida membrana septum est . Appellauerunt piriterea latini quandoq3 precordia :quanuis hoc nomine omnia exta 'pe ueniant. Hic igitur paries siue septum siue diaphragma appellandum putes ab ea de qua diximus extensione motus concalescit. Calefactus que sensum penitus immutat: et resoluit totum corpus in gaudium . Rirsus enim sequitur tacto pariete uel mebro uicino parieti: iram cu illo tactu motus sit paries et sic calefactus diffundit spiritus et resoluit et mutatur intellectus : qui continebat corpus: et ridet nimis profuse. H inc est concussio multa et dissolutio neruorum ex calore diffuso in ipsis . S olus auto homo ridet: quia non pellem habet sed subtiliorem cutem: qua tacta mouetur paries maxime si tangat sub axillis : qui locus uicinior est septo: Vnde putarunt * si quis in ea pane uulneretur minime doleat. Quod si quis querat quare ex re ridicula s spe i prosusum risi magis prorumpamus etsi ex aliqua subita felicitate reor id esse caum quod hi ridiculo nullare impediatur animi profusiorin re autem magna et felici quanuis maius gaudium excitetur inest tamen qu dam profundior cogitatio et cura rei quς prospere euenit :Hςc autem animum continet: ne se omnino effundat: Quod non euenit in ridiculo : nam ibi istitia diffundit animum nulla reprimente cogitatione aut cura. H c omnia subticuit Cicero quς de causa efficiente risum dici poterant: non quia illa ignoraret : sed quia tam exquisita physices disputatio personis et rei non multum quadrabat. Reliqua autem exacte prosecum est: sed id in primis quod materia risus et quasi obiectum quoddam: et regio quςdam underisus proueniat sit turpitudo quςdam et deformitas non tamen turpiter enarratamam qi tento loco querebatur minime dubitandum conuenire et oratori et urbano uiro risum mouere: nam et ipsa hilaritate beniuolentiam nobis excitamus et et admirantur auditores acu
me 'pe uno uerbo positum. Significatur postremo ex ipso ioco nos et politos et urbanos et eruditos esse: Et quod non minimi faciendum est grauiorum rerum tristitia ac seuerita loco facile mitigatur. Habendus tamen modus est in risu mouendo: Nam nec insignis phitas et scelere uincta: N ec rursus miseria insignis agitata ridetur: Nam flagitiosi non ridiculo sed maiori quadam acrimonia uexandi sunt : Miseri autem nullo modo illudendi uidentur: nisi se forte iactent. Ergo eos facile ridebimus et qui neque magno odio meque rursus misericordia magna digni sunt. Maximum autem *pe risum ea mouent quς ita auditorem decipiun t: ut cum equiora credantur acerbiora tandem esse deprehenduntur. Interpretabar olim nostri petrarche elegias lyricosq3 quibus lauram canit: Aderantqa aduersarii qIauram mulierem fuisse negarent: assererentei non illo nomine puellam a se amatam intelligi sed aliud allegorice ibi latere. Rogaba quidnam illud esset: et ut id me docerent summis precibus contendebam. Illi autem magnum profecto id esse: sed tam equid sit nescire
fatebantur. Hic ego ridiculi occasionem non pi stermisi ; sed i maxima auditorii frequetia
169쪽
ueluti conuictus rei pudore conturbatus . Μalo inquam ingenue fatendo inscitiam meam a uobis accusari: si inique defendendo pernicaciam damnari. Duo sunt quς aduersarii mei oferunt: Alterum non fuisse mulierem lauram: quod ego adhuc non do. Alterum quod ego ita liberaliter eis concedo: ut etiam siquis illos mendacii in iudicium uocet madimonium facere cogat: vadem me pr stare dcreuerim. Atl hic cum ueluti pudore impeditus dubitubundus aliquantulum subsisterem: Et illi uictoria gestientes inuicem se intueri:ahosq; circuspiciendo mee confessionis testes citare quodam nutu uiderentura Atl tota iam schola auribus erectis quid dicturus
essem expectaret. Tunc ego Psequens Aiunt inquam quid sibi poeta in Iaura uelit se plane nesciret quod ego ita utraque manu do:ut iure me iurando obstringam : ut nisi hoc uerissimum sit: nihil sit unq futurum uerum risit tota schola: cum dictum falsum fuerit. et illi ambiguitate orationis ad contrarium exitum si putabant decepti ducerentur. Dicuntur autem facetie ii loci: in quibus aliquem aut dictis aut actionibus imitamuri et ut pictores exprimimus. Horum duo sunt genera: quorum alterum re tractatur: alterum dicto. Re cum
aliquid uelut fabellam narramus fingimus ea quς naturi dictis gestibus P conueniant: et
nos ueluti mimos modeste tamen exhibemus rimitamur uocem uultum et os denique eius
quem agimus . Indicto ridiculum appellamus id quod uerbi sententie acumine mouetur fingimus. Hscdicta appellari docet Cicero in epistolis ad Corneliu nepotem his uerbis. Itam nostri cum omnia quς dixissemus dicta estent quς facete et breuiter et acute locuti essemus ea proprio nomine dicta appellari uoluerunt . Nonius aut pomponius iocos dicteria appellat: In qbus quoniam morsus latet: placuit grςcis ea scommata appellarimam σκo itis mordere est. Sunt et ioci in quibus festiuitas qusdam et hilaris iocundinas et blanditie potius si morsus apparet. Hos nostri lepores gredi arariolari dixerunt raquo dicendi genere non nulli et ςmilios et lepidos uocatos uolunt. Vniuersum aut hoc iocorum genus modo ne* scurule sit neo inimicum uehementer nos auditoribus commendat: S ed ut in csteris rebus sic et hic et hominu et rerum et temporii et locorum habenda ratio est: Adhibenda moderatio et raritas. Perstrinxi pauca de multis : nam in numerosa rerum turba quas scribendas proposuimus nulli patentior locus relictus est: et in agustiis
plura complicari fortasse possunt: explicari aut nullo modo possunt . SACRO Di E . festo die:in quo dians sacra agerentur. Est enim sacrum sicquid de natum diis eis. Videi
aut ita a ioco ludoq3 illam laudare: ut tamen lasciuis castitas non desit: Non enim ueneris sed diane sacra commemorat. De diebus aut festis profestisq; alibi scriptum est. Sed diei initium apud athenienses erat occasus durabati ad alium occasum. Babyloni aut ab onuad ortu diem finire putabant. Vmbri et etrusci a meridie ad meridiem :qd magis uidetur astronomice rationi quadrare: Verum romanus populus a media nocte initium diei dabat placuitq3. M. Varroni qd si ex media nocte ad proximam media noctem nati essent eodem die nati uiderent: Idem ostendit Virgil. in sexto Hac uice sermonu roseis aurora quadrigis Iam mediu ethereo cursu traiecerat axem: et paulo post Nox ruit neas nos flendo ducimus horas . Diei igitur prima pars est medis noctis inclinatio. Inde gallicinium t Inde conticiniu: cum galli tacent: et homines etiam tunc quiescunt. Diu culum aut est cum dies
170쪽
ominis: Nam lanubini Manum bonum dicunt. Cuius contrarium est smanis. Inde meridies quasi medidies: Nam prisci. r. pro .d. 'peponebantmtamena pro aduena : ab hoc supra c terum tepus occiduum dicebas: Mox suprema tempestas. Hinc m. xii. tabulis solis occasus suprema tempestas esto. Deinde uespera a stella hespero: a quo tempore dicta est vesperita conuiuium: quod non nisi aduentante nocte inibant pristi: Cuius rei non ignae rus Maro dixit. N unc eade labente die conuiuia querit. Post uesperam nox concubia erat ac postremo nox intempestaqusno habet idoneum tepus
quicq agendi . In has igit partes distribuebant diem : idest uniuersum illud spatium quopficit una csti reuolutio : qacpconstat ex quattuor et uiginti horis : et locem tenebrasq3 cotinet. Aliquando ita diem dicimus: ut solam lucem intelligamus: tenebras uero sub noctis note appellemus. Virgil. Noctes atq3 dies patet atri ianua ditis. Ponimusq3 nonung diem pro tempore: ut Longa dies homini docuit parere leonesis Est* mia Marcelli * cum pro tempore ponis in feminino ponat genere: aliter in masculi .no. Sed contra multis in locis videmus. Virgil. Postera cum primo stellas oriente fugarat . Clara dies. Et paulo infra Expectata dies aderat. Pro die igit in utrol genere p onetur: Ptempore uero i feminino solum. Prisci latini i adverbio ponebat die quinti et diequarii. Et quia indiferenter e et i in fine ponebat pronuntiabat etiam diequarte et diequinte. D icebat et diepristine pro pridie. Alii tame uolunt ut hec suturum significet : Ponunti uerba pretoris dienoni post Kale. quintiles compitalia erui: De prsterito uero die nono dicebat Verum ut ne hoc quidem relinquam in. v xiiii. horas diuiditur dies : Nel ille pares erant apud antiquos et ut nuc sunt: sed ut lux crescebat: decrescebatq3 ita et hors lucis: N a sem p isex horas luce: ac i totide tenebras diuidebat . Quapp ab eqnoctio uerno us p ad auctunale hors diumς nocturnas stipabat. C ontra uero cum per reliqua sex zodiaci signa quς austrina appellat sol discurrit. Neq; tamen ratione caret: quod nequi plures neq3 in pauciores horas reuolutio csti diuisa sit. In duodecim enim signa distributum est zodiacum : et quavis alia aliis Iongiori spatio aut ascendat ad nostrum hemisperiu taut descendat i aliud tame si quod i uno loco excedit in alio apponatur singula binis horis rem perficitit. Sed de die hactenus . ACHEMENES. pro maximis diuitiis posuit Achemenem persamin regem: quoniam csteros mortales diuitiis opibus q3 superasse peis p uidentur: ut plurimi testantur historici: Non tam e proprium nome regis est Achemenes: sed omes persarum reges a tribu qua oriundi essent hoc nomie appet labatura ut alexadrini reges omes a Ptolem eo Lagi filio qui primo alexadris regnauit prolem ei dicti sunt. Sed de persis ita loquitur Herodotus. Sut autem hi in persi a populi holli: Arteat pers . palargade maraphii: mappii: omnibus autem mus palargads meliores sunt : Ex illis φ tribus est Achemenida rex qua persici reges fuerunt. MI DONIAS . idest phrygias : nam et in illis maximas opes fuisse constat. Fuit autem Migdon rex phrygis: quo duce ferunt ideos dactilos ad samotbracas deuenisse : et ibi excantationes et et ueneficia exercente8 eos populos in summum stuporem adduxisse. ARAB VM P Lenas d. hoc maxime propter aromata: Nam in arabia felici hscut plurimum nascunt . Thus autem nusquam nisi in arabia.
Num tu: quae tenuit diues achemenes
Aut pinguis phrygiae migd Onias Opes
Perinurare uelis crine liciniae uno Plenas aut arabum domos e