Miscellanea Curiosa, sive Ephemiridum Medico-Physicarum Germanicarum Academiae Naturae Curiosorum

501쪽

VIRI

& caeter i Illustr. Societatis S. R. . Naturae

Curiosorum Adj ncti M Adsiesi ores

meritissimi,

Domini Co Vegis ac Fautores venerandia amandri

illud Augustanorum maximum, Philologus exquisitissimus, Sacrae Hygiae Filius genuinus, nec inglorius morborum Debellator, Collega Noster optimur' Quem vixdum NE SI ORIS epitheto Illustris Societas Vestra, duraturae diu in Eo Vitae spe plena, condecoratum voluerat s cujus laboriosum ingenium Eruditus orbis hactenus obstupuit; M a quo magnum porro praeclare editorum Monumentorum augmentum sibi promiserat. Ast , triste illud repeto : WELSCHIUS occubuit ; Spes ampla concidit; nobilis Spiritus evanuita. Quid itaq; mirum, si acerbior Vestra perstringat dolor pectorat si tristi, amica tamen, recordatione Ceslegae discessum prosequamini t o fata inexorabilia, imo, nisi meliora edocti essemus, crudelia dicenda i Scitis Ipsi, quod eadem Nos Brs maneat, Sc quis 4; suam hic fabulam, modo tardius, citius m odo finiendam, ludat, Nosmetq; Ipsi, terreno hoc pondere Pressi, A a ad

502쪽

ad libertatem omnes adspiremus. Hac iam ex voto fruitur, hac exultat WELSCHIUS. Habeat igitur sibi terra fragiles

corporis exuvias; modo Spiritus extra mortalitatis sphaeram, positus, tot laudabilibus in Scriptis vivat, Vestrisque in animis Memoria Ejus vigeat. Quam dum M Ipse, praesentibus hisce pagellis, Vestro sub umbone, Domini Collegae honoratissimi, excolere, NESTOREMQ; redivivum, libando saltem potiora. Vobis stistere, instituo, ut benigne Verba mea excipia. tis, obnixe rOSilo. Privatae equidem, quas habeo, cauta ab hoc scribendi genere abstinere potius me jubdbant, majoris tamen duco, satisfacere aliorum multiplici eruditione meritisq; Clarissimorum Virorum desiderio, quibus tanti Philologi M Medici donatalibus, vita, obituq; plenior notitia non potest non esse gratissima. Idque eo majori cum confidentia adgredior, cum ipse Beatus Noster in edito pauci. adhinc mensibus Isi auri Experientiae Medicae specim/nc, propriam sese conseripturum esse vitam, spem fecerit, illa vero, quα eum in finem paucissimis in chartam conjicere nuper inceperat, fato praeventus, absolvere haud valuerit. Nec vitio id vertere mihi quisquam, debet, multo minus arroganti M insimulare me poterit, dum ego , quamvis ex splendidissimo Ordine Vestro minimus, Mnullo meo merito, sed unico eX favore Vestro, factus Collega, Compatriolae, Avunculo, Μ Caico, 6 Collegae hocce ossici, praesto, ac Virtutis famae, simplicem transactae Vitae historiam, quantum mihi innotuit, sine ullis fallaciis, aut adsentationO

enarrando, augmentum quale unq superaddo. Defectus tamen, quos Ipse, nihil humani a se alienum esse, de perpetuam lidari maximis cum Virtutibus naevorum mixturam, probe recordatus, haud dissimulaturum se es , loco cit. sponte profensus fuerat, adducere si negleXero, nemo, spero, meam idcirco

fidem reddet sus e stram. Noc recensuisse illos, quidquam ad l

503쪽

rem praesentem faceret imo de beno meritis post mortem Ednisi bene, vel quod in laudem eorum Vergere queat, sentie dum esse, omnes boni norunt atq; fatentur. Hoc solum, eru ditionem Ejus stuperasse defectus, si addidero, sat sinistris judi ciis respondisse me, omnes qui literas amant, inSenuo con

sentienta.

CAPUT I.

Cflebrium Virorum facta virtutesq; scripturis a patrio

eorum solo initium capere, cum moris sit , eundem, mihi quoq imitari licebit Maxime vero illustres Graecorum Nestis obtinuit natales, Patre Neleo, Neptuni filio, quem e x Drone, Salmonet

in Elide Regis filia, genuerat, in Peloponnesi oppido, Pylo diacto, & ab ipse Neleo cum a Pelia fratre Thessalia ejectus in .

Laconiam venisset, condito, prosatus, indeq; postea Pylij cognomine donatus. Matrem non minus praeclaro stemmate ortam, Chloriden , Amphionis Orchomeniorum Regis, filiam habuit. Non equidem regio a sanguine suuim petere ortum Germanorum NESTOR potuit; ast nec infima oplebe eundem fuit sortitus. Imo si patrium spectetur istum, altero illo longe obtinuit praestantius. Urbem etenim loria non magna adeo, aut praeclara alia, nisi quam a nativitate habet, memoria nobilitatam scimus. Verum WELSCHII Nostri Patria perantiquae Romanorum Coloniae, liaberae hucusque, DEI gratia, ConserVatae Reipublicae, ecundissimae semper magnorum Virorum & Medicorum praecellentium Matris, multi varioq; aliarum laudum titulo, quas incompendio quasi, cum J Isiogen curationum o observatio num ,

504쪽

SEPTEMVIRIS dedicaret, Ipse recensuit, caput multas inter alias Germaniae Urbes extollit, sim; non tantum Celebris adeo filumni sui ortu praeclara, sed & Ipsia longe per se clarissima. Parentes quod spectat, habuit eosdenn integros vitae, scelerisq; puros; non quidem e primo Patriciorum ordinio,

sed honoratiori temen suos inter Concives in gradu constitutos. os pro merito laudare omitto, nemiihimetipsit, Avorum elogia scribendo, palpum facere videar. Non omnino tamen silere eosdem, instituti ratio, pietasq; Genitoribus de hila permittit. Parentes quippe, ut cum disertimimo Romanorum, ex orat. 'ore redit. ad Senat. loquar, charissimos habe

debem- , quod ab hu vita , patrimonium , libertas , civitodita ris. Patrem itaq; NOSTRO benigna Mater, Natura, dedit Virum in augusta hac Urbe notissimum, maxime sedulum, industrium , peritum ac integerrimam Dn Casarm mel hium. Qui in tempora inquieta ac publicis calamitatibus, universe Germaniae funestis, obnoxia cum incidisset, privatam vivere Vitam elegit, artemq, pharmaceuticam tanto omnium adplausu exercuit, ut principes etiam Sc summo genere nati, ipsumamaverint, muneribus', non exiguis, δc aureis quandoque Numismatis quibus maria te: abantur gratiam,

prosequerentur. Nec quisquam Arti huic addictas in Sacro Romano Impetio nominari facile poterat, qui non amicitiam ejus coleret, aut ambiret. in pretio apud nostrum Me dicorum Augustanorum Collegium fuerit, Ipsi in Pharmaro. poetae suae Protegom. cap a. testantur, dum Grauatos Rohemicos modernos ipsis Orientalibus longe praestantiores, judicantes, o ientales, inquiunt, vi fortioris ignis lique me, o in musseam instar vitri alicujuου sussu colorati coagulari, Bohomicos vero Vmm fortissimumsustinere, se in eo ne I colorem ne pondus mutare, ues etiam di uere e oliris ex ipsis flammis cmergere,

505쪽

Observavito expertiis est Vi mupharmaceu-ricie peroissimus DG sit armi phisis Reiplinostrae Pharmacopaeis primarius, qui remisioni nosti Disensiorij, in rebin pro sonem

fuam concernent in 'eram laudabilem praestitit. ιH ujus Fami

lia ampla &honoratissima, in Urbe imprimis Imperiali Nero- linga multis nam annis fuit famigeratissima. Paterq; hujus,

Hieronymin Avas, Balthasar, Arci Larhemio Praefecit , summos deinde in Urbe ista Magistratus gessere. Patrui Etiam 5 Patrueles, quos inter imprimis, Familiae decus, edito uinerario celebris est, Rei saltuariae dc bellicae Praefecti, in Patria, & Rotemburgi ad Iubarim - caeteri Mercaturae in

Norico & Nutembergico agro dediti quidam etiam Bellum secuti; & alij ad Literarum studia animum adplicue e; in quibus summos honorum gradus accepere ; N alij Aulae om-Ciis admoti apud Principes, Quaestorus redituum Fini Maerarij Principis designati sunt. Nec maternum genus indictum abire debet, plurimis jam retro annis in haC Civitate notum, & honoratum; ob egregiam Etiam,olim ab Atavorum aliquo praestitam in bello fidem& fortitudinem, Sacra Caesiarea gratia nobilitatum, & praeclaris insignibus, gryphis pede, Lauream coronam tenente , :dOnatum. Ipsa auterrauater,Euphros Sighartin, Phar copia quondam Augustani laudatissimi Filia fuit, Matrona virtutibus quibusvis,foemineo sexui convenientibus,ad invidiam usq; cumulatissima; quae tantum Urbi nostrae ornamentum Anno M. DC. XXIN. d. 28. Octobr. styli novi in lucem protulit.

Pueritia S Vita Academica in Germania.

ille Homericus non tantum annis major, innatae vim

tutis edere ceperat specimina, sed &, adolescens cunia

B adhuc

506쪽

adhue esset, qualis olim futurus , re ipsa ostenderat, arma imprimis capere, praeliumq; non sine fortitudinis laude intro ausus. Ipse id a pud Poetarum Graecorum Principem, Homo

nes me Neliis sinebat armari, abscondit autem mihi epuos nondum enim me ex stimabariseire beEica opera. Sed ta sic inter equites lucebam nostros, quam- pedes essem. Scin Primin ego occidi virum cabsuli vero unungus, Multum bessiatorem, Scta equos

Quis non in W E L S C HIO redivivum hic deprehendat Ne - 'orem, in pueritia jam optimam de se spem praebente, & contra ingenij ruditatem, omnibus naturaliter connatam, M nisi doctrina expugnetur. perpetuum in Vita hostem permansuram , studio re diligentia laudabiliter decertante i Ipsa Parentum, sedula educatio, qua vel in primis ab ortu annis, ad pietatem

praecipuo & honestatem molliter ducendo, majoribus rebus Eum praeparabant, non frustranea tum videbatur in Filio morigero. Nec praestantis ingenij scintili uiae occultari diu poterant, quin moX, una cum singulari memoriae felicitate, emi- eare in tenero adhuc puero ceperint: quas alere, inq; majoris lemersuri oli iam luminis spem adaugere, uti unicum suorunia Votum, ita nihil, quod promovere naturalem illam ad studia propensionem posset, a Stris intermissum fuit. Hinc fideli Prae- .eptorum curae, fidei, atq; informationi traditus, prima literarum elementa haurire, ac arma literaria, librOS innuo, sedulo tractare, summam sibi voluptatem duxit. Primum autem ductorem in Gymnasio Annaeano habuit m. Job. Rrideris/-

uoq; abroFto, bc Scholis istis publicis in turbulento tunc tem-

507쪽

porispatriae statu occlusis,Dn. Johanni crophio Ionfano saxon , Latinae, Graecae & Hebraicae Linguae doctissimo quo elogio

Ipse NOSTER Eum exornat erudiendus fuit commissus; a quo posteriore etiam trium ist arum Linguarum semina ac cepit. Quos eo lubentius hac nomino, cum Ipse NELSCHIUS

eosdem memoriae posterorum commendare voluerit, cum a

Pio forte reputans, ingenui esse hominis, profiteri, per quos profecerit. Hinc crescente cum aetate judicio, altioribus capessendis aptus, ad Collegium Annaeum progresstis, in hoc linguarum studio ad quod Natura ipsa Eum impellebat, ulterius sese exercuit, Arabicam etiam feliciter excolens, Moderatore M Ephoro meritissimo, Dn. Perro Melderlino, Philosopho, Philologo, Poeta, Mathematico de Theologo pr aestantissimo; a quo in scientiis quoq; & Artibus caeteris liberalibus eruditus fuit. Felix, qtii talem invenerit Praeceptorem, in quem si illud Philippi emacedonis de et ristotele ludicium quadrasse dicerem, dum

hunc in modum eidem scripsisse, ossius refert: Oertorem Te facio, filium mihi genitum esse. Nee perinde DIIS gratiam habeo,

quod omnino naim eis, quam quod nasci istam contigit temporibuuvitae tuae, Vanitatis minime argui possem. Grammatisticen sive scribendi rationem, & numerandi, Graphicen item, Muscam, & Gymnasticen, quibus vacar quoque libuit, partim debuit, nominasse tantum sussicit. Sed ut plantae plurimae multo felicius, si transplantentur, exsurgunt: ita M NOSTER, non sine laetissimi incrementi fiducia, patrios deserturus Lares, ac peregrinain terr salubres doctrinae succos sibi attracturus credebatur. Unde tam egregie ita structus, ad Academias a Parentibus ablegatus, primum in Tubingensi Athenaeo Musis sacramentum dixita, consuetis & longa Vetustate commendatis,quos Depositionem vocant, ritibus initiatus, & Proseisorum ibidem amorem am-B a bivit,

508쪽

bivit,obtinuitque,Testimonio propterea publico a viris Rever.3 Excellentiss. Jo. Pregia ero, & Jo. Geilfusio donat . Altero post anno in suavem A rgentoratensium Musarum filium. ut ulteriorem ibi ingenij cultum caperet, se demisit, in quo triennium integrum exegit,usus hospitio max. Reverendi D. D. Johannis cinradi Danhiser/; SS. Theologiae Doctoris, MPhil praecellentissimi ; cujus suasu cum totum se philoQphiaest, idio, in quo praecipue Virorum Clarissimorum, Jo. HenriYMleri styli cumprimis limatiori& gratia' nec non Johann.Ling. Hebraicae & Syriacae Professioris ; M ohann. Verberi, Ling. Graec. Professi. amicitia, quam maximi merito fecit, singulari favore , & praestitis saepe privatim consiliis egregie profecit, per integrum annum addixisset,lempore hoc exacto, ad Medicinae studium transiit, in* eo, dum jam ante in Arto pharmaceutica non levem sibi Comparaverat notitiam , ac Phila phiae firmiora posuerat fundamenta', exiguo statim tempore eo serprofecisse, memorat, ut Disputationibus, Casuum reseliationibus, Receptarum; quas Vocant, scriptione, omnibus praecipuus videretur, atque inter Studiosos omnes & Professbres, Medicinae Canc latus existimaretur, propediem Lauro cingendusi Quo fervore itaque, diligentia. & saccessu divinam hanc hominum conservandorum Artem addiscere tentaverit , ex brevRendictis constare facile cuique potest quin & lScripta hactenus edita, omnes Madicinae 'rtes Eum attigisse, abundbtestantiit; ut adeo plura de hac materia facci e verba, labor mihi plane frustraneus videaturi Unicum modo illud Hippocratis in Lege prolatum axioma repetere liceat et squὰ lmedicinae sientiam sisti vere comparare voluerit, eum oponet haec ein adeptumo naturam, doctrinam; institutionem ὶρWro, lorum

aptum, amorem lab orte Q. cunctat certo modo obtigisse UEL SCHΙΟ nostro, cum sit Verissimum, commendandam istam sibi comparassα Eum scientiam, tanto minus, visquam amplius, mirabitur. CA

509쪽

Itineri s ε Τρru Pylii itinera recensere speciatim nolo, Vestra

ne abutar patientia. Dixisse in rem praesentem sufficiat eundem non desidem sem per domui adhaesisso paternae, sed peregrinando virtutis suae gloriaeque incrementum apud Exteros quoque pervestigasse ac invenisse. Non minus Augustanorum N EST OR, quod in patria sperare Vix poterat, apud vicinos, aliosq; sub Sole calentes populos, feliciter perquisivit , memorandi illius apud Isocratem cepti haud itai memor et pigeat quantumvss magnum iter su- scistere ad eos, qui profitentur se aliquid utile docere. Turpe enim lesset Mercatores tanta mariae tranare, pauxisti lucri grasia ado centus vero non merrestre iter ingredi velis, ut mentum Fuam θ

natiorem politiorem redderent: Non latere potuit prudentem' WE L SCH l UM nostrum, futuro imprimis Medico. praeter Communes alias peregrinantibus utilitates. plurimas singulares a rite perlustrata locorum diversitate contingere. Nec enim Natura: cujus ille cultor est praecipuus & minister, uno in loco sese eadem indutam facie conspiciendam exhibet, sic plantarum magnam multitudinem non nisi diversis in locis 'adcuratius perdiscendam habuit. Nudam sine velo Naturam

intueri, & rariores ejus in Curiosorum Museis Collectos excu-tere thesia lares, Varia percurrenti loca contigit. Iam Ther-

mas , acidularum fontes: jam metalli fodinas adire & oculis usurpare licuit. Alibi Anatomicum florere st udium; alio tria.

Dco rarissime docta a manu eviscerari cadaver, Chimicos econtra ardere ignes, scivit. Ibi cultiorem exercentes Praxin; , & dextre internorum morborum Iliadem evertentes AEscula

510쪽

dperationibus Chirones reperiit. Verbor non omnis ferta

omnia tellus. Nec sane credibile est, ad tam praeclaram eruditionem NESTOREM seculi hujus, ex sola librorum inspectione, quae segnius M invalidius, imo nunquam perfecte Naturae penetralia animo recludit, unquam pervenire potuime, nisi haec Sc similia, curiose peregrinando,addidicisset. Quod propositum Ejus partim Virorum Eruditis limorum intimior . ab Ipsis praesentibus impetratus favor & amigitia, a quorum Utpote conversatione majorem tape stientiae thesaurum colligere icet, quam a longiori librorum evolutione sperari queat ;partim instructissimarum Bibliothecarum perreptatio insigniter promoVere potuerunt. Hinc fulgidum illud Septentrionis Sidus, Thomas Bartholinus, quamvis in Patriae laudes totum si diffundat, damnare tamen peregrinationes Asclepiadeorum filiorum, ipse peregrinator curiosissimus, haud sustinuit, nolim tamen, scri bem,generosum meliorum ingeniorum exteros fles vi-fendi desiderium damnare, unde magna medicae scientiae accessio seranda, aliquando ex seu futura. Vid. dissert. Ejus tertia de me-dis. Danor. domefica. Caeterum itinera nec magna quidem, ut propriis Fjur verbis, ex superius citata vitae Ipsius delineatione, utar, sed nec pauca confecit 3 imprimis cum nativo genio a quibusdam Regionibus abhorruerit, ita ut eo tendere nunquam Voluerita. Primum iter Monachium versus inijt, vicinam Nobis Urbem, Sede Electorali celebrem, & tum temporis, ob SACR. CIῖ-SAR. MAJESTATIS , quae a Conventu Principum Imperij

eo Se, cum plurimis Magnatibus Contulerat, praecipue adeundam ; istaque occasione memorabilia elus omnia perlustravit, ac quod primarium est, amicitiam cum Viris quibusdam doctissimis inist. χa ratione dein Tubingam concesserit, ex anteced p. elucescit prout & abitus Εjus in Athenaeum Argentiniense hinc petendus erit. Cujus itineris occasione, Du

catum l