Miscellanea Curiosa, sive Ephemiridum Medico-Physicarum Germanicarum Academiae Naturae Curiosorum

541쪽

E ρονῶ Homerici encomta speciatim decantare si vestem,Sapientiae,Fortitudinis, & Facundiae ejus primus foret lacus tribuendus. Hinc apud lib. metamorph. in Achide Senex facundus, & aevi illius prudentia nominari meruit. Magnam quoque dicendi peritiam arma Achillea sibi deposcens, sic contra ulisseno, ibid. lib. 13. extollere videtur:

lis et eloquio dum quom ora vincat, haud tamen e ciet, desertum ut Nestora crimen

esse rear nusium, Ipsi etiam Homero suaviloquus & argutus Pyliorum orator Mad. r. dicitur in lingua mesie dulcior fluebat sermo. Qi mPilii Senis eloquentiam sibi ad merita Tua, Magnifico Du. Ρ R AE S E S , concelebranda nuper N E S T O R. Tuua

Tanti porro Herois sortitudo ex multis, quibus inter fuit, pugnis sufficienter elucestit. Sapientiae autem praeclarum testimonium,in Cap. V. jam productum, Rex a amemnon exhibuit. Optime haec tria WELSCHIUM quadrare, ut dubitem,nullam video causam'; adeo ut fbrtissimum, eloquentissimum, & sapienti strinum vomcare ipsum, sustineam. Victor enim non una vice, diversis pro istratis hostibus, recessita QUOt namq, morborum, crudς-lium in Vitam humanam nostium, insultus atroces inhibuit refiigavit Z QDs inon errcicum turmas erudito calamo suo pro stravit Quae non fortisiima tela in V edicinae & Philologiae castris militantibus iussessit ξ Idq; incredibili semper cum animi h

542쪽

eonstantia, & vix imitando laborer peregit ; ut ideo rectissime illud Diomedis, Grajorum Nestori dictu ua elogium, ex Iliad. do. adaptare Ipsi liceat:

quidem a labore Umquam cessa

tu sane indefessu es senex.

Facundiam Latinam emissa in publicum Scripta, stylo utpote

congruo M ornate elaborata, statis stuperque loquuntur. Alia-xum etiam Linguarum quam studiosius fuerit, emini,cui Nelsellianum nomen innotuit,ignotum est epotest. Etenim praeter vernaculae nitorem , Graecam quoque, Medico studio non tantum in oblectamentum, sed & penitiorem ad Sacrata, haec admissionem, adprime utilem, exactius addidicit. Orientalium non minus, sepositis tantis er gravioribus studiis. haud mediocrem cognitionem sibi comparavit, interq; illam Arabicae multum temporis, quo in adyta ejus penetraret, impendit, naturali quodam impulsiu, non sine laudis & utilitatis emersurae hae amplissima,adactus; in qua tantos fecit progressus, ut non tantum elegantissime Arabice, testante id, praeter multa alia, intUro Alcorani Volumine, nitidissime ab Eo de scripto, pingere, sed expedite quoque eandem legere M intelligexe valuerit. Carere autem Medicum haud posse Arabicae linguae notitia, ob nonnullos ex Gente ista olim ortos Scripto.

res M edicos,quorundam fert opinio ; id q uod nemo, si de dinfusiori praecipue studio de speculativa scientia medica sermo

fiat,facile inficias ibit ; modo ad Sacra ista Manuductores,d e pus, Sumtus, & Librorum maxime necessaria suppellex, de quibus Fortuna & Parentum liberalitas No S T R O abundo prospexerat, saepe tapius multis non deessent.

Credidit siquidem NOSTER, cum aliis Viris doctissimis, Librorum Arabicorum Latinas, quae vulgo prostant, versones, praeter Interpretum barbariem, multis etiam gravioribus

543쪽

bus scatere erroribus; quas stilicet ejusinodi esse, Clar. ThomyZenius, orat. a. de Ling. Arab. perorat, ut Autores earum ipsis Scriptoribus meritissimo dici possint summam fecisse injuriam. Hos ergo devitare errores cupidus, Arabes in propria eorum lingua legerg ut valeret, omni studio contendere voluit ; idq;co i agis, quo certior fuit, plurimos in vario scientiae genere, M praecipue in arte medica praeclaros exstare apud ipsos, turi nativa linguae et egantia, tum materiae, quam tractant, utilitate commendabiles libros. Observabat, multa Graecis Medicis, praesertim in simplicium medicamentorum censu, ut de compositis taceam, indicta dc incognita,ab Arabum diligentia in lucem producta fuisse , quorum certior notitia non nisi ex ipis fonte peti posset ac deberet. Non huc a me trahentur sinscheae notiori nomine errhoes, adpellatus, Thaser, Serapio, visebaravius, Abenetboar,Messe, aliij; sat dixero, si solum Abialosive,ut communiori vocabulo utar, Avicennam nominaVero;

cujus inlignem laudem,atque inter alios principatum non unus Scriptorum decantavidi Prae caeteriSit que amore hujus mire captus IV Ε LSC HI u S multum temporis ipsi dicare,ac tantum Volumen Volvere ac revolvere non dubitavit, quo reconditam in eo singularern ducitrinam, quam maximi fecit, in firum & publicum commodum eruere posset; imo si vel illius solius in gratiam, tot donas horas addiscendae Arabum linguae impendisset, nunquam tamen poetiitere Eum laboris potuisset. Quam egregie vero ad scopum thi inc suum pervenerit, vel unicus de Vena Medinense tracta tus docere potis est. Penitissimam sane ipsum esse adeptum linguae hujus cognitionem,ltrr. de doc capit. testatur, inultil alij Sacrorum istorum periti

fatentu is

Nec tamen satiari his satis potuit WELSCHII Genius in philologiam propensissimus. Unde Turcicae, Persicae, Armenicae,n syptiacae, Sinensi, dc Ibericae LiuSuae notitiari

544쪽

rinandam patriter sibi adquirendam non intelicher duxit. It

qicam etiam expedite loqui didicit; non minus His anica, Gallicaq; instrui se passivi. Anglicam praeterea , Belgicam , Danicam, Hungarigam, Polonicam intelligere, proprio ingenio M sedulitate pro viribus laboravit; ut adeo aptrissime a Clar. Me bomio in Epist. de Medico rhissor scrib. πιλυγλωτ τῶ ςdiictus fuerit. Sapientia tandem carere nez pGtuit, nec caruit. Neminem namque Medicorum fugere debet,quam necessariast cuivis medendi Artem profitenti Sapientia. Unde Mediciuna volgo Sapientiae Soror adpellari promeruit. Et Divinus noster nocram lib. de eleg-t. haea scribere voluit Oportet adjungere sapientiam a medicinam, o me icinam a sapientiam tmediem enim Philosephμου par DEO. Haud magna enim dissὸ- mentia inter utrams. Nam ct infunt me icime omnia, quae ad sapientiam &c. Quae considerans Clar. Jo. Auton. Lindantu .sia

commentatur et esse Medicos nemo, etiam scisus artem, poten ,

nisi idem sapiens. Qu'usqine vero Sapientia haec medica e tendenda sit, non est hujus loci, aut necesse, operosius deduc xe. Singularem tamen eam in K E L SC HIO extitis te, Acta Ipsius, M ScriptaMedica plane singularia hic illic comprobant.

Tantarum autem Virtutum testes omni exceptione maiores dum Libros ab Eo elaboratos convocare libuit, eosdem gratae memoriae ergo, absque ulterioribus ambagibus, recensere jam fert animus. Voluit siquidem non tantum doctiis esse, sed re videri; tam propensam ad scribendum, eoq; ipso

ad Rei literariae commoda promovenda nactus naturam, utamultorum iam Librorum factuS genitor, non pauciores ins per animo conceperit, aliquo etiam partui typisvo proximo , nonnullos prima jam stamina & formationem adeptos reliquerit, in Museo suo recondit 3, bc ex parte olim , ubi ab haeredibus impetrare eos dabitur,in lucem forta excludendos.

Sed de omnibus ordine aliquid dicςndum jam erit Illos

545쪽

Illos Inter, qui LUCEM VIDERUNT, primogeni tus quasi est egregia illa Medico, Philosophica de AEgo. gro pilis Dissertatio. Anno M. DC LX. hic in Patria typis

descripta, Sc Octavo post recusa,aliaque insuper Dissertatione,

eandem materiam tractante, adaucta. In quibus, praeter filiis gularia alia, abstrusiam olim saluberrimarum Pilarum, ex vel triculis Rupicaprarum extractarum naturam,nomen scilicet, generationem, electionem, Virtutes, M usum convenientem, eruditissime, nec minori cuin ad ausu, proposuit.

Hunc Anno M. DC. LXVIL excepit Sylloge curationum Sc observationum medicinalium; in qua earum Centuriae VI. describuntor, ex Marcessitam i, Medici Itali exercitatissimi, Hieronymi Reusneria eorim Suesi1,Polliat. tri Nordi ingensis non incelebris trium illorum Medicorum nostratium Clarissimorum, videlicet Mariij.

e chistis Guseri, & Jo. Uda,isi Rumori, Manuscriptis desumtae, notisq; de multa lectione testantibus, a NOSTRO illustratae, Centuria etiam septima Observationum medicarum, ex variis collectarum, docteq, propositarum, quas fagmatum nomine inscribere Ipsi, aCuit, adauctae; caeterum rara nonnulla, plurima vero utilia continentes. Nec flentio praeterire operis hujus praefationem debeo; quia non solum de laudahili suo Thesaurum Medicum scribendi proposito in e tractat, sed & Syllabum observationum, curationum, epistolarum, & consultationum medicinalium non editarum, partim tamen promissarum, recensendo, ad utilissimam illarum publicati onem Possessores exhortatur.

Anno M. DC. LXXIII. prodiit Exercitatio de Vena

Medinensi ad mentem Gn Sinae, sive de Dracstn uosterum , specimen exhibens novae versionis dicti Autoris ex

546쪽

Arabico, cum ulteriori commentario. In quo, praeter singularis in Orientali literatura cognitionis, judicij sublimis, infinitae lectionis, & Medicae scientiae laudem, Polyhistoris A n . scio quod non epitheton jure meritoq; sibi adpetopriavit. Caeterum tam dextre naturam Ad citis illius, anteae non satis a quoquam expensam aut dii ucidatam, descripsit , ut parum addi amplius poste videatur .

Huic alteram adjecit Exercitationem de Vermibus capillaribus sive dorsalibuS in Liatum, pari cunis

dexteritate expolitam. Legi etiam in fine: meretur doctissima supra laudati

Dia. Jheophili Spigelij Epistola, de serpentibus

ignitiS, populo Israelitico refractario in Arabiae Desertis a DEO in poenam immiss4s; quos non tam a causa, quam ab ipso effectu ignitos fuisse adpellatos, insigni probabilitate demonstrat.

Anno M. DC. LXXV. Hecatosteas II. Observationum Physico-Μedicarum Ili ustri Societati Ve

strae nuncupavit. In prima quidem Centuria obseryationes physicas, sive quae ad Naturae illustrationem praecipue faciunt; in altera autem, ad usu na& prudantiam medicam exa Ugendam quae conferre queunt & pleraeq; Ipsius propriae stunt, reliquis tamen, ab aliis licet immuatis, a se tamen quoque obser-Vatis, proposuit. In omnibus autem vere Curiosum probare sese voluit. Paulo post, circa Anni seqtientis principium, Coine inmtari una in Rugnatiqe Naurias, si ve Tabulas aequinoctiales novi Persiarum de Tuccarum anni legendas publice exhibuit. Eodem insuper anno duos adiit ac alios excellentis inge-nh foetus ab Ipso impetravimus di Sonantuna videlicet V

547쪽

diciant; nee non Chiliades duas Cirrationum exot ricarum, Cum Celaturiis quac tuor Consiliorum me

dicinalitaui. Et hasce quidem imagna ex partes Medici ς', sub Dominio Veneto olim Clarissmis profectas, Fidem Sereni ssimae Rei pubJicae felici cum sicce isti in petrato scilicet ho norifico,supra pag. 2I. Producto,VirtutisTe isti in Orato & insigni dono nummario inscripsit notis , filis eruditis expolivit. In illo autem Desiderata Medicinae exhibet quam Tarrationern , ut verbisEjus, ex Epistola de Scriptis suis, paulo post prolixius nominanda, utar, fabulari stylo, quem mixtum rectius se dice re monuit, nec ideo Mi esto, nec Satyrico conscribere voluit, ut ingenio suo obsecundaret, Sc seriis jucunda iespergeret, aut certe blandiora serio tractaret, atque hac quoque in parte si posset, Reipublicae Medicae prodendi, sive praeclara Ingenia ad capessendas provincias illas dia Citaret, qua S Vacua S e mera vita.

Anno proxime elapso, cum Johannu Vesrigd Synta mae Anatomicum, Excest. D. D. Grardi Leon. commentario

aucturinTypographus Sc Bibliopola Patavinus praestanti stimus, T n. Petris Maria Frambottus, recudere in se suscepisset, Si ex Illustri Mugliabeehio , NOSTRUM aliquid habete intellexisset, quod adjungi posset, me parario, facile illud impetravit; Anatomen ab Incomparabili Ves gio in Gnoida priγatim A. M. DV XLVI. celebratam; iana cum notabiliori bus nonnullis in Sceleto, i CL Lemiceno, alio tempore de monstratis, & Tabula an alma ac a de foetu; cujus Figura quarta sceleton humani istus exhibet - qua de cum anni praefati is . d. Iunij UEL SCHIUS 'a onere quid, necesse duxerit aac occasione non possiam non idem hic ex epistolio ad me scripto producere : Ohalcograpbm nimis properans in selestus G a

548쪽

faetis humani e gie apud Frambottum,non satὐ bene alterum eriuexpressit. quia ipsum silis ferreis, quae eximi or reponi posmi, compactum ipsi concesseram, depingendum, ipse inverso ordine admovit, ita ut quod in sinistro debet esse erure, trochanteris eaput, ipse in dextrum reposuit: quod ipse facile agnosces. Si sic res ferat, aut quispiam fortasse id reprehenderit, ne pigeat, quaese,

per occasionem excusare.

Hic recenseri etiam meretur Epistola , quam eodenta Anno Strychnomaniae, ab Excell. D. D. Ioh. Matth.

Fabro, erudito calamo curiose depictae, subjunxit, & de Solanis egregia quaedam in ea protulit.

Ultimo praelum subierunt Epistolae mutuae Argonautae ad Nestorem, Sc Nestoris ad Argonautam,

promiss1 olim Thesauri Experientiae Medicae cujus simul specimen de Abortu subjecit,) causa, typis publicatae quem nimirum, si Ipse, mortalitatis suae conscius, ante obitum perficere haud valeret,TIB L Illustr. DN. P R S E S, totius So- Cietatis Curio sae nomine, dicare, eoq- ipse Vos Collegas honoratissimos, laborum suorum, non sine temporis diuturnitate, eruditione, ac judicij practici soliditate absol vendorum, Successbres sive haeredes nominare & solenni formula instituere voluit. prout quoque materiam pro illo congestam,& post mortem in peculiari Cistula inventam, atque ab Haeredibus, quos suos ex Fratre natu majori cujus aedibus M convictu fruebatur Nepotes esse voluit,per me requisitam TIBI, laudatissime Des . PRAESES, nuper transmisi. Ad haecce, publicam lucem jam adepta, praeclara Nel-

549쪽

Q. D. Sach um direxerat, Anno I dc . III. Missicellaneorum Curioibrum nunquam satis laudandorum dein inse

ias, in utroq; denarium numerum complentes.

Et quidem in Anno Primo sequentes leguntur: prima, quae ibi numero : CLIma est, de XylOalde Cardioide agit ubi simul de optimo ligno aloes, diverso a vulgari, quaedari

conjecturatur.

obs. CLII. Lignum Sassastas in ossicinis prostans,

non ipsum lignum, sed lignosam tantum radicem, diversiam a Vero ligno, esse ostendis.

Obs. CLI H. Tabaci japonici aliqualem dat de

scriptionem. Obs. CLIV. Mortem etiam saxis marmoribusque, imo gemmis venire, exemplo Jaspidis cariosi ostendit. Obs CLV. Rariorem unam alteramq; Margaritarum

figuram adducit; a qua Ipsi Margaritae onychinae, &

Margaritomantiae vocantur. Obs CLUL de variis a natura in Achate depictis figu'ris agit, sitiumque, Lunae corniculatae essigiem lacteo semicirculo repraesentantem , adVersa autem parte veneris phases, quales in Magni Athanas Rircheri Itinerario Esatiro &c. depinguntur, referentem commendat, atque ob Lunae picturam Selaniten ob Veneris autem, Aphrodisitam adpellata. Qua etiam occasione de PDrrhi Achate , novem Musis cum Apolline insignito, alijsq; a Natura pictis Marmoribus tractat. Obs CLVH. Lapides Tirolenses duplicis generis, quos ad Gagaten referendos existimat, describit, partim ob vertemhrarum dorsalium similitudinem e Spondylolithos; partim ob phaseolorum figuram e Dolicholithos vocat.

550쪽

'Obs. CLUIII. Adolestentem caementariis operis adscriptum, & perpetua tacta, qua nonnunquam Calculosat , congeriem ejezit, quam calcem concretam suspiCatur, excruciatum producit.

ObL. CLIX. Tres nondum descriptos Fruditus AmericanOS proponit, caelatum, cardioidem, & tria sterem radiatum ab Ipsi adpellatos. Obs CLX. Muris alpini anatomen tradit. In Anno autem Tertio Ephemeridum Curiosarum,

hae observationes occurrunt, seqq. numeris ibidem notatae:

obc XXIX. de Pila cervicaprae Orientalis, si agrovi pho Indico. obL. XXX. Lapidem ne Phiaticum album rariorem esse, 6c flaVum una essicaciorem, prae vulgatiori illo virescente, pronunciat. ChemiCC quoque resolutum, in obstructionibus variis cum emolumento adhiberi, innuit.

Obs XXXI. Locum Atlaenaei exponit de hortis in Navi Ilieronis Regis Syracusani; ut &, quid Veterum Horti Adonidis, PensileSq; fuerint, edocet; ac denique collectae ex Opuntia Pliniana Lachrymae mentionem,

facit.

Obs XXXII. Naturae artificium & lusum in Lapidi

bus praegnantibus, Gemmis in Geminis, & Ovis

in ovis curiose admiratur.

Obc XXXIII. de Myrobalanorum Speciebus loquitur, M imprimis Quartam stive Sextam depictam inserit. obc