De amputatione artium : dissertatio inauguralis medica ...

11쪽

ΗISTORIA.

mputationis historiam in duas magnas periodos

esse dividendam, neminem fugit, quarum nitera usque ad Ambrosium Paraeum et ad Morellium sit dueenda, altera usque ad tempora novissima. Ligatura enim vasorum primum ab Ambrosio Paraeo instituta, et torculo ad arterias comprimendas anno millesimo septingentesimo septuagesimo quarto in obsidione oppidi Vesontionis invento, non modo amputationis indicationes, sed etiam operatio ipsa valde Sunt mutatae. Ac revera hanc operationem prioribus temporibus et ab audacissimis chirurgis quam maxime evitatam esse videmus, quia raro tantum operationem instituendam esse omnes consentiebantehirurgi.

12쪽

PERIODUS' PRIMA.

Antiquissimis jam temporibus natura ipsa amputationem homines docuit; amputationes enim persaepe sine ullo artificiali auxilio seri satis eonstat, itaque in elephanthiasi (s et tuberculosa et mutilanie, in vulneribus et membrorum et articulorum, in multis aliis artuum morbis extremitates mummificatas spontanea amputatione decidisse videmus. Unam tantum hujus operationis spontaneae observationem (2 viri doctissimi Lohmeyer proferre mihi liceat: Eques ex equo pugnans in fossam effusus ex magna dolorosa pedis intumescentia laboravit, quae ne Statim se levaret, impedivit. Omnibus remediis antiphlogistieis frustra adhibitis iussammatio phlegmonodes Semper adaucta gangraenam effecit, quae nec aromatis nec acidis cedens totam pedis anteriorem partem destruxit, ita ut tantum Astragalus, Cal-

13쪽

caneus, os Daviculare eum carne et cute circumvolutis sana restarent.

Itaque jam a primo auctore medico amputationis mentio fit, a viro illo doctissimo et experientissimo Ilippocrate (l), qui vero amputationem de- SeripSit, quae cum ea, quam nunc EXercemuS, minime comparari potest; docet enim, membri partem tum tantum amputari poSse, quum Sit mortua: quare Semper post ganetraenam aut in gangraena ad eam SiStendam, sed gangraenoSa tantum amputaVerunt Ilippo erat es et qui eum secuti Sunt. Illud vero naturae adjumentum, ut ita dicam, a Celso in operationem artificialem est commutatum; Celsus (2 enim, qui etiam Semper de gangrctenosarum tantum partium operatione mentionem tacit, et in gangraena tantummodo operationem indicatam esse docet, Scalpello semper omnia morboSa ESSe removenda dicit: quare ii melius agerent, qui ne quid morbosi restaret, quod postea Setinas partes corrum-Pere poSSet, Vel majores partes vi Vas Secare mallent. Galenus (8), per totam Suam vitam pertinax hujus operationis inimicus, hanc praecipue ob causam eandem omnino refutabat, quod plurimi eorum, quorum articuli sunt remoti, propter nimiam sangui

14쪽

nis profusionem in ipsa operatione instituenda mortui sunt, quod ipse Celsus (s 3 negare nequit. Omnes igitur periodi primae chirurgi membrorum laesorum, laceratorum, morbosorum per remedia externa et interna sanationem operationi praetulerunt, neque amputatione usi sunt, nisi aegrotos utique morbo succubituros esse credebant. Commemorandi sunt ex illa prima periodo chirurgi Paulus Aegineta, Archigenes, Abul kasem, AetiuS, Avieenna, Fabricius Ilii danus, Theodosius a Cervia, Bartholomaeus Maggins, Ilans de Gersdorfs, Guy de Chauli ac, Wrabet-gius, Iohannes de Vigo, Andreas Vesalinus, Fabricius ab Aqua pendente, Heliodorus, Young, Fabre, Ploucquet, Schaar-schmidi, qui omnes amputationi studuerunt, multaque remedia et amputandi rationes protulerunt, ut operatio modo minus periculoso fieri posset. Remedia, quae ad profusionem sanguinis retinendam viri illi adhibuerunt, satis quidem apta ad minus sanguinis profluvium, ut sic dictum parenetiymatosum Sistendum, minime suffecerunt, ut sunguinis profusionem ex maximis corporis arteriis impedirent, ae nobis aut erudelia aut inania esse videntur. Celsus peniculo aceto crudo imbuto usus est.

Paulus Aegineta et Fabricius ab Aqua

15쪽

pendente ipsas duntaxat gangraenosas pnrtes Secabant; alii trunco sanguinem emittenti seu ferrum candens, Seu plumbum liquefactum, Seu aquam serventem, Seu oleum serVens intulerunt, ut Aetius, Avicenna, Heliodorus, Young. Guy de Chauli ac et eum secuti Wrabet-gius et Ploucque t fasciis pice ornatis aretissime eircumligatis membra secernere Studuerunt. Abulea se in et Fabricius Ilii danus scalpellis candentibus usi sunt. ouam adhibuerunt rationem B. Maggius, IIans de Gersdorff, Fabre, Schaar Schmidi, ea magis probanda nobis esse videtur: trunco scilicet quam maxime constricto alumen aut vitriolum impo-

Suerunt.

Leonti ardus Botalli et Iohannnes ab Ilo orne securem ad detruncanda membra adhibere ausi sunt, experientiam secuti, quod in vulneribus contusis vasa lacerata et maxima Sanguinem raro uberiore flumine emittunt; haec vero operandi ratio ab aequalibus omnino reprobata eSt, et Sane Semper reprobata manebit. Mirum nobis videtur, quod illi viri praeelarissimi et doctissimi non vasorum ligaturam et torculum ad comprimendas arterias adhibebant, praecipue si, quod Platner et Ilecker contendunt, Verum, ut jam Archigenes ante operationem membrum secernendum fasciis compresserit, et operatione facta

16쪽

in vulnere majora vasa subligaverit. IIane sanguinis profusionis sistendae viam simplieissimam et utilissimam, qua nunc quoque omnes chirurgi utuntur, non ab omnibus chirurgis jam tum exercitam esse, comprehendere non possumus, etsi quod Plat neret IIecker affirmant, non Verum, cum VetereS Rrteriarum deligationem bene nossent; Celsus enim jam vasorum funiculi spermatici ligaturam in castratione plane describit, atque idem et multi alii (s vasorum deligationis ad haemorrhagias sistendas et

ad aneurysmata Sananda Saepe meminerunt.

17쪽

PERIODUS SECUNDA.Summo Jure quidem pravas illas rationes, quibus ad profusionem sanguinis retinendam usi sunt chirurgi veteres, valde mirari licet; ipsam tamen mirabilem medicorum ignorantiam de Tasorum Sanguiserorum ligatura essecisse, ut amputationis operatio per tot saecula prave tantum facta sit, nos fugere non poteSt, Si eam comparamus cum aliis multo gravioribus operationibus, quae jam tum summa diligentia et assiduitate excultae erant, quarum nonnullas tantum afferre mihi liceat: persaepe jam lithotomia, operatione cataractae Seu depressione, Seu deelinatione, seu discissione, sectione caesarea, aliis usi sunt medici, quae operationes, praeterquam quod multo sunt graviores, etiam instrumenta multa ac

bona postulant. Ambrosius Paraeus (l) demum

18쪽

maxime de amputatione meritus anno millesimo quingentesimo Sexagesimo primo crudeles et ridiculas sanguinis e vasis laesis profusionem retinendi rationes Spernens, Vasa sanguifera deligatione quadam compressa optime impediri ostendit, quominus sanguinem porro emittant. Archigenes ab Apamea jam ligaturam vasorum cognosse et adhibuisse dicitur, sed ejus inventio ab ipsis aequalibus neglecta et refutata est; itaque Heliodorus praecipue Seu invidia seu ambitione captus eam rejecisse fertur. Paraeus vero, Archigenem Secutus, operandi ratione ejus forsitam paullulum correcta laesas arterias forcipe apprehensas et eductas filo duplice circumligavit.

Attamen his inventis multi chirurgi, Itali praecipue, ut Roggi, PlaZZoni, Pigrai, vel praejudicio aliquo capti, vel consuetudine atque ferri candentis amore moli, serrum candens ligaturae anteposuerunt et Semper sanguinis nimiam profusionem ferro candente praepedire studuerunt. Hoc modo amputationis operatio valde quidem correcta, Sed famen cum Summo periculo juncta erat, quia vita aegrotorum in ipsa operatione, quum chirurgi nimium sanguinem effundentem retinere non poSSent, quam maxime periclitabatur. Postquam vero Ilarve y (s 3 anno millesimo Sex

(I) Exercitatio an atomica de motu cordis et Sanguinis. Frat 1-eusuri. 162B et De circuIatione Sanguinis.

19쪽

I et

centesimo vigesimo octavo publice defendit et demonstravit, sanguinem circulatione quadam per totum corpus moveri atque ex corde emissum per Rrterias et venas eo semper redire; postquam deinde circulatione sanguinis bene cognita, amuxum sanguinis in membra digito aut alio corpore in vas impoSito rumpi, expertus Morellius torculum invenit, operatio amputationis brevi tempore optime excolebatur, quum chirurgi periculum valde diminutum

porro non timerent. Deinde sane omnis operationis metus chirurgos et praesertim Francogallos reliquisse videtur, quo factum est, ut in omnibus fere membrorum fracturis complicatis et cum magna mollium partium laesione conjunctis, ut quod priores chirurgi praetermisissent, id quusi supplerent, amputationem libenter instituerent, praecipue quum illius temporis chirurgi operationem bene exercere possent, Ludovicus XIV. enim et multa et magna bella gessit. Indicationes, ut seret amputatio, tum leviores

et ampliores fuisse, membra saepe amputata PSSe, etiam si bene servari potuissent, nemo contendere dubitabit, et Ludo vicus XIV. nosocomio quodam inspecto ipse dixit: membra militum suorum vulnerata vehementi chirurgorum castrensium Studio aeque periclitari ac vitam eorum per inimicorum impetuS.

Usque ad hoc tempus chirurgi semper Celsi amputandi rationem secuti sunt, qui partes molles,

20쪽

eutem et carnem cum Vasis ac nervis una circulari sectione usque ad os desecuit; deinde vero partibus, mollibus fascia quam maxime retractis os per serram disjunxit. ouum Vero carne et cute Suppuratis ossium truncus saepissime valde exstaret, chirurgi et meliorem cicatri sationem et quasi carneum pulvinum restituere meliorem, cui membrum artificiale affigi posset, studuerunt. Hoc consilio duae praecipue propositiones saetae et adhibitae sunt: I. In secando aut unam aut duas lacinias earneas operanti chirurgo esse formandas, quae poStea OSSe per Serrhm remoto, eSSent conjungendae. 2. Duas Sectiones circulares esse instituendas, quarum altera cutem tantum disjungeret, altera vero, cute valde retracta, ut exstans cutis pars ad vulnuS, omnino tegendum sussceret, earnem usque ad os discerneret; deinde etiam carne retr etn os per Ser-rsim esse desecandum et partes molles insuper coniungendRS. Ut laciniae carneae in membris amputandis formarentur, Suasit vir celeberrimus Londham anno millesimo sexcentesimo SeptuageSimo nono, quam propositionem aut operationis actionibus auetis aut diminutis aut eommutatis excolentes excelluerunt