장음표시 사용
301쪽
vel coponant se cu crpoliatis iusmodi lunt.tutu est:q deos si nullam pessunt inucii conscicntia eoru cnt ad terre misericordia apud eos ab minum et voluntatem. Eiive dilatione tunc tenetur a ro tales nesciunt damna sibitisfacere. vel bonis cedere: qr data et reuciatio possi esse pepeccaso scirip est iii mora. f. riculosa illis qui volunt restide condi.sul l.in re surtiua ex tuere tunc non est cuctandutra dessimo.c.cum in ecclesie illis scd presumendii a con aes ulli tencnt dictum prece sessor causam illorum utiliter dcns anm equum .sci tenen agal .i fitens intendat etM.tur soluere 4hum possunt re mittat satillacere O citoso tenta sibi vita comoda ar.d. temqr hic babct locum rati
cO.di.v.c.discipulos extra de habiti d bono et equo et lucfur.c. si qliis Scd Archi.stra confitcns absolui et comum,
super verbo reddcre eiusdem care potest:qrist in via salu- c. Et ibi dicit Φ statim debet tis. Si vero omnino nescianreddcre totu quod potest alle tu persone quis est restitu. gas. Tho.scda st se.q.liii.qui rio ficnda tuc est libere in podicit in statim est fienda resti testate prclati vel discreti co- tutio. ictum in Tuo.potest festaris dare. costituere terdici non esse stra: si sane in minum confitenti:ficut videtclliga .ut infra dices. Sed rit nccessitatem et contritoe3 in quadam summa dicitur , eius.et voluntatem prompta cui dabct rcstitvcre suras et rcstituendi: et insta istum ter male ablata:etiponunt firmi minu3rtalis potest absolui et ter reddere et non possunt sta communicari.ῖtem ubi matim urnolunt cu familia ege ior est contritio. ibi maior nure vel mendicare: in incipi scricordia et venia est ficta et uni iuria posse satisfaccre ut remissio Et quia totus muntalcs possint absolui et comu dus stre et inuolutus in rapinicare: si espo.aut sciunt per is sic pro posse tuo curre Psonas ccrtas aut no.Si sciui medium me nimia securitas ipsi habentes male ablata: et vel remissio.Pure laciat quoaupsi etia quibus debentur bu discreta estas polcrat cito
302쪽
Tractatus care. Item semper iniurians:
et spolians vel complices co rum debent humiliter pollu iare venias ab eis quos offenderuntine illi remancant in rancore et mala voluntate.
e Quid aute debeat sacere uxor etfamilia raptoris et usurarii et huiusmodi qui no hahent inisi de obligatis restiturioni. bes in secunda parte
materiam restitutionis dicut Moc notent sacerdotes et re tincant:Φ sis in in maior vel minor fuerit stans vel dolus uti violantia maior vel minor debet esse discretio iudi catis:etim hoc in usuris quefiunt in depositis vi dictu es in secunda parte summe.ti.i. c.de usu;arque omnino sunt restituende. Tame quia minor est ibi violentia in in ceteris: potcrii consessor etia3 cum scituricrsona cui fienda est restitutio magis moderare tempus restitvcndi.retcnta sibi vita commoda et familie sue.E Ciuida circa materia istam dicunt et meo tu dicio satis ronabi'r: st in cerris calibus no tenet quis ad statim renituendu actualiter. etiam si het modus aliquale3 ad restituendu3 et ab co cui tenetur inuenire non possit,ce dilationcm,corentissione: δsubitam uelit fieri sibi restitutionem:qri videlicet ex restitutione statim vel statim restituendo sequeretur inde citides vel probabile damnum spirituale vel teporalcnorabile.ipsius restituentis: vel aliorum quod preponderaret damno eius qui debet here e carentia illius rei. lnotest aures
tale damnum ste triplex.scio licci periculum morus,insa mi grauis:seu scandalu notabile vel damnum et periculu3 probabile mortalis culpe. si atio aute huiusmodi est in scilicet talis restitutio possit differri quia secudum Sco. in.iii .distin. rv.ar iiij crediotor.idest quilibet habere magis debet velle in huiusmodi
casibus. ut marimum in commodum seu damnum eius qui habet restilucre evitetur immodica restitutionis di lationc.m suum modicum incommodum vel damnum: eccaretia ad tempus sue ci.
303쪽
me Restitutionibus tuere est actus negativi precepti:qr reducitur seu explicatur per hoc quod est. non retincre alienum: sed prcceptum negativum obligat semper et ad semper. Respodeturis Sco. ubi supraq alienu3 iniuste et inuito domino retinere simpliciter probibetiir:propterea semperet ad senio isto modo necesse e saluti alienuno retinere S 3 quado quis habet voluntatem et propositum restituendi alienuni pro
tempore opportuno Per tunc tenetur domino rei volente
idest velle debente Uult autem hoc dominus retiosi noactu elicite tamen actu debito et honesto quia velle debuedominus up qui suum nabb.rctineat quousq3 potuerit opportune reddere. Et si dicas dominus rei hoc agit ivite: quia non vultu per quantucunm tempus suum retineatur.ῖDicendum sera E o. isupra ν domino.eriam inordinate volente lati re habere lauret per conseviicias contra rectam rationem nolen re protimum rctincre suum: tunc tcnens non est detentor
reddi:cum repetitur:vt.C.depositi.l.n.tamen irruit donuno voluntate inordinata cu3 repetit:vr cum eo malum faciat sibi vel alteri potest retineri. Er Rugu.dicit.* mutata bona prcstantur inullis: dum eorum potius utilitati qua voluntati consulitur. di. lv.q.c.Et qui emedat et ere
plum ponit.rriit.q.vij.c. psapieta. de eo scilicet qui corra volunt alcm suam crtrahmirtae domo ruituraris lauda obiliterint. IEst ergoves casus cu3 imminet ex huiusmodi cstitutione subdita periculu3 damni incomparabiliter prevalentis damno quod inde habet creditor ercarenua rei sue puta cum ipe creditor impugnarct bonum commane et habendo illam rem seu pecuniam qua quis de suo retinet.magis polli pugna
re et prevalere contra bonus comitiae. Istam tunc scd in
iij.ad terri u argumentu nolcnetur illud rcstituet illi sed fideliter restruarevi restituat sibivclicrea&'suis:quando
hoc fieri potarit sine piudicio
304쪽
Tractatus honi comunis Leel depositare illud ordinado et provide. do in tempore suo restituat:. Idemvris cum quis niale uteretur re sua rebabita puta gladio ad occidcdu se vel altu vel hinoi.Eῖdes 'fricu er subita restitutione: ille qui restitueret rem ablatam per furtu vel aliud vitius Petegeres et inde infamares cussam a sit quid notabilius substantia teporali. Unde grauius reputas peccaru3 derractionis que surti cercris pauperibus sim Thoosa c. q. irriti.
Cum ergo glibet debeat Mouidere pseruationi sanie sue: ar.rij.q.i.c.nolo.potialis dis ferre rellitutione, caste pus quo non deprehenda icrimine et infame .si alirer p
i estitui nisi lactedo magna serpclas admittedii sibi qr in notis c creditor.Tuc.n.qdaydu:bahes hic supra ct in eo.tractatu.ciiij. Et idem 66qn mulier habet filiui adultcriu nescicic viro vel supposuit sibi alienu partu qui nutri de bonisviritius concres
tenea mater talis. de Oibus bonis queicipit filius ilicis. putatiui patris I lo in Pyreuelare factu qu er hoc sequeret vel sequimbabiliter pol δε mors sua vcl prolis talis vcletia notabilis lamia seu alia grauia candalaim Rav.le. ii.c.de Raptorib'et Slo.nca po.in quolibet.de quo habes hic supra plene eo ibi vide. EAlius casus cst quando erhm5i restitutione subita posset sequi mors spirituali seu peccatu mortale pbabiliter irestitucterilsamilia eluurputa restituedo que habet aliona. adiata venit pauptate rinistria in no potvlucre.vel Muidere filijs suis de victu et ucstituricii sint alicuius nobilis conditionis mendicare nimis erubescunt ab amicta ad sufficientia norinuci iunia laborare nesciuntverno ponsunt quia paruulive infirmiet sic restituendo erponis periculo pricii familia sua surandiu pilimedi alias vrdespationu3: ubi crinedola hab alienum cum pori industria
sua providet et parce sibi et samilie sue et disponitur ad sa
305쪽
es Restitutionibustissaciendii paulati3 CDoc
habet instrumenta artis sue unde cr labore suo gubernat se et suos et ededo uc tradedo ea ut rellituat suis credi. torib': no poterit laborare et
inde lucrari puta libros quoad iurisperitos et medicos seranacta quo ad artifices.Ea borado aut cum predictis vltra sustcntationem suam .poterit in futurum paulatim satis acere. nec credo esse contra hoc quod dicit Tho.secuda secude.q.lxij.s quod statis restituendum est alienu simpliciter.gylonini ita amare verba accipienda sunt docit lex sue ciuiliter. Et in sacra scriptura statim discri: dinitiis tepore:vt patet ae lacni.iij. Statim venici ad te pluric.et precipue u ecca itavrgcnti differ ut dictum cst. χ5t etiaue multipliciter capi in iure et no solu pro poteria facti sed iuris et comoditatis
ec tamen non sunt.predi cada ne pares via deici noni
sone simi iclinate sed cu magna discretionc in cofessione et cositus tractada: cii mulatis circo sistantijs considcra dique honestent factu3. Ad hoc etia facit quod dicit Slo.
do nabens male ablatarcre dii vcre et pro ccrto vel quasi pro certo et talis retentio nofit contravoluntatem domi. nixales enim retentio.noncst iniuriosa vel iniusta. Inullus enim patitur iniusticiam
si Secundus casus cli quando talis reiciatio rei aliene econtra voluntate dominissinordinatam:puta cum non
rcdditur cladius furioso cusrc tit ipsum iniuria. Docent iuste ivt.rrij.q.ij.c. lequis et similiter boc est quando vulticin suam statim habere:quas retinens non pot
306쪽
dare sine notabili dJno suo re inuis sibi necessarium ad
et econtra ille cuius est.potest victum sccundum decentia sine datiano et commodo a sue persone restitue teneturrere ad rempus Ertra istos C stloi cnim licitum est de casus non sufficit ad salutcni alieno vilici eiu seculari honisi statim restituat. Ratio e no c. Si aute non habet ni quia de nccessitate salutis est si iacccssaria ad sus crationes vitare peccatum mortale:sed Daturcitunc subdistinguedii; non solum auferre alicitum est:qr aut iste stest passus d sed nam detentio rc aliciae nus non indiget ad sustenta extra predictos casus est in tionci nature eo quod ab eo talciquia contra iustitiam ci ablatum est et tu ille qui ab faciat iniuriam proximo. Et stulit potest retines et restitue hoc miorest restituere. Dii remo tenetur quia ccius nade non sufficit ad salutcnista ture.licitus est unicuiq; susti relinquire in instrumcnto possessionis necessarie a iuste vel per testamentum' here talionc nature Ertrema enidcs restituant: scd de necem necessitas facit omnia coia.tLtate salutis est.statim restitue ad legem rhodia de iactu.l. re si porcst. Sed si ille cuius ij.*.primo cum in eadem inest res vel cui obligatur non ter. glo. Aut idiget ad sustepotest illa re carere sine uico latione nature eos ablatu modo suo etiam ad tempus est et tunc subdistinguo: quia oporicis restituat citam cit aut primus.i.dominus ipsi' magno incommodo suo nec rei indiget ista re ad sustentasuiriceret dimittcre per resta tionem sile nature priusque sumcntum.CTcrrius casus cro necessaria ad sustentatione cusans a restitutione subita nature illius qui abstulit: aut ellacum c hoc imminereric code tepore term indigens riculum mortis corporalis. factus est ista re ad sustcntati CE nora 3 Rica.i.iiij. di oncm sue nature:aut iste quirv.q si ille qui damnum in abstulit factus est indiges retulit.bab aliquidvltra ncccs ista ad sustentationes sue nasitatem sustentarionis natu ture priusi iste a quo ablata
307쪽
est. Primo modo et secun do: potest dici sine preiudicio et iste qui abstulit rem istam teneatur restituere iuli a quo abstulit: quia numui suit res illius qui eam ab stulit sed semper remansit
istius de iure. Q postquam enim sum in staui in quo res mea necessaria est mihi ad
potest fieri alterius me cono tradicente. Si tertio modo: tunc ille qui abstulit restitue re non tenetur: quia ab isto tempore quo facta est neces saria sibi ad sustentationem nature cum tunc illi. quo ablata est non esset neccua
ria acquifitum uitius mitila re illi qui abstulit. Et ideo
veniat postea ad statum in quo res sibi ablata esset sibi necessaria ad sustentati
hoc habet maius ius in istare in iste qui eam abstulitinisi iste qui eam abstulit deuenisset ad statum in quo amoplius res ista non esset sibi necessaria ad sustentationem nature.CIdem lyc.depal. m. iiii. et Uco. inaiii. di. t P. ar. iiii ad argumenta. Erpredictis horum patet: Φων les qui habent restituere et nretineant sibi quodammo do necessaria ad sustentario.
nem sui et familie ad vita dum multa pericula anime corporis que verisimiliter sequi possent bonis suis codendo et omnibus se erpo/liando pro restitutione fimoda quod sorte tutius esset re stituere et in deo confidere etiam si oportet mendicare in Way. ad hoc non videtur teneri de necessitate salutis.1Tamen non debet tales ita aucte lucre et pompos vestiri cum familiis et filias suas cumagnis dotibus nuptui traindere sicut si non essent obligati restitutioni sed parce vi.
uere. Et paruas dotes tradere. Et si non possunt nobili vel mercatori; nuptui da re dcbent artifici et plebeo tradere et alia superflua re secare. si Cum multa ergo prudentia hoc negoctu agendum est. Cum efficaciter sedentur facere quod possunt. ad restituendum: et in alijs se bene habeficii timore dei credo Q possunt absolui et mi
308쪽
Tractatus Ricari. Qui autem et de eo quod possunt scinper xcasti
nant et annuatim reperiutur.pmittere cosess bus restitutione facere et postea no faciunt: no videntur absolvcndi: nisi prius faciant ut disponat efficaciter negociu3 ut habe at recutione.et multominus
elimini debc colo sumi in tum dico spectar ad consiliu3 consessoris. Istam quantuad sacerdotem qui habet coicare cum ille se in manifesto ad hoc ingerit:quid iuris .haohes supra n.iij.parte de bonitate consessoris Bortavit.eo. Eu e usurariis autem manifestis quomodo agendum sit cum eis in restitutione et cola
Rouent etia talcfictere re missione a creditoribus qua3s sine fraude et spote obtinet: no ipsis amplius obligantur:
nccc pauperibus illi iliis sa eis dare cnctatur. mon in deces cssct.ut diues a paupere et indigesta a mulin imdigent peteret remissionem. σQucri viria episcopus ela-pfis. rrr. vcl. Il. annis pos
sit agere contra heredes vel possessiorcs bono* quonda3
illius qui in testamento relioqui ni ille limas soluendas: nomine usuraru3 incertaru3: cum de extorsione dictarum usurarii no appareat nisi peroscssione dicti aestatorise Rii det eau. deridol. in tractarude suris post scdcri.q, cum actio qη copetit ex testanun to uc conditio que competit epol l. nulli .l sqs ad doclinandam sint personales et spacio.rr annorunclaudans: pc consequens. .de scrip.
hcredes bona fide possidetes que senapc presumitur non copetit actio ad dictas mille libras nisi pbaretur hercdc3 mala fide habuissc et sciuisse vitiu et crinacia defuncti quo casu debct itelligiae. Tua nos 3 s.crtra de usuris. Et ides de creorsione apparcat craliud lavi testam clii. O uoaute ad possetares bonoru3 in quos per testatore vel cius hcredem bona sunt alienatano est aliqd dubii si posscderiat spatio.r.annoru3:q actiopsonalis no com tit contra succella cingulare ut.l.i.g.
309쪽
qritellicitur hoc fit actionib' tapetentibus piscopatu vel ccclesiis collegiaris: s, hic nocompetit actio epo: ut epo: hi iconomo et aministratori bonoru pauperum . inuerit ut quid si premisso generali edicto: Φ quicunm dederitusurarii nomine aliquid tali veniat infra tot dies etc. Si
nemo veniat.ncoctiam alius usuras certas sitrarius assignauerit infra terminum sibi ad id statutu lataq3 est sente tia per episcopum declariis illas esse incertas: friam Ω-
rarius sit tutus si postea p. parean planc crrc qiiib' est restitutio sienda scderi.de senio sentit et sic.ctia quo ad illos qui tunc erat ertra dioces m. fatetur ramcn cytalib'copetit remedii contra pinve pauperes. Sed cogita di cita au. de Midolati. q.cir.anslucrum. Et cotrarii praticaturiqii non est determina.
tu , oia veniat sub nomine certorum hoc est quado non fir raratio vere et secudu quaritatri ad quam ascendunt:0 minor et secundu stanter eoaconuentum est:et de hoc iudicci pro cuius sententia alio n5 dato presumitur c5stat legi- ime. An autem talis pratica sit iuris consona.tu ipse vide Propti sunt tamen piscopi ad eius obseruatione3:qr pro seipsis icertii bursant .nec ad
illorum volunt restitutionem venire vel teneri scd filucria taxatio secundu couentiones.secundit,quod moris est quetii an possit de iure:fieri videdu3 est. Querit etia Arcui.
dens relinquat sibi herede ex testamento vel ab intestato et ordinauit quedam erecutore tantii ad emendandu sua foris sacra qui decedens temopore mortis sue creditoribus tenebatur et iam temnini solutionis sue fluxerant.mici respondcndo istoexecutor debita limbi soluere teneta picovcniri:q elapsis crininis
solutionis destinctus cepit in iuriari creditoribiis in no solucdo. Erireccino aute Domini est solutio sacicda Par.riq.i. c.magnum. niti.q. vltima c.
310쪽
promissum .ex de pacae. .et. n. tum quia illo elapsonuito domino detinet alicnum is deerrep.doli l.ij.g.circa.Et hoc tenciit quidam.s ut nomine inis factoicontineatur hoc casu γebita quorum termissolutionis:tcpore mortis ela
Secus de debitis,quoruacrminus non adiici erat.Et ita notas. Spe.in uesica quali.
ter scripta in iudicio prostra. tur.*. Istunc vero C me covero dcmum cui datu est aliquid per errores: dicit.Io.derip.in tractatu de cotractib' et in tali datione aut est crior personc. vel fortune.vel alterius condictionis apposite. Si primo modo:puta inici do dare petro et do Eoam no tunc io artinus cne acceptu restituere vel danti. clilli cui intedebar dare ar.rrir. q.i.*.i. Si vero error is tune puta intcdo tibi dare ut pau- Π.et tui diues dicitur in sic acceptum tenetur res illic
re dati mi alicui pauperi nisi
recipiens iterim effectus suis sit pauper. Si vero sit crror alicuius alicrius conditionis pura credo te sanatim cita tu
do te celebraturii missas et iodo tibi: dici si receptori costa de precisa interione danistis.sq alias notarct nisi ista ditio subet δε talis error obligat ad cuiluendum receptu: aut ad sui sciete suppledunt per se vel per alium intctione datis quorum ratio est qr cures in istu no rascat nisi comodo quovult dans tramgerre:si, erigat conditio in ip uas res no transscrtur.CSlii
aure dictit. Φ ad talem restitutione3.talis error no obligat: nisi ipsa coditio circa qua emoratur esset causa motiva et Mnalis talis dationis.ci, probat per simile. o tibi limas tantu3:quia credo te esse amicum meum dato ui accipies no sit amicus meus no obligatur ad restitutionem.CSi aut amicitia sit causa Ipscrquado tibiiciam libras . stisis amicus meusJet nisi amicus sueris.obligatus es ad restitutioncs.Er his patet w stores lancti Antoniis vel alii quicuc aullo modo possunt sibi cimere ea que illis pauperibus. vel locis pro quibus pertini datur.quia hic est er-