장음표시 사용
61쪽
quomodo plurcs iunt: Sinde nascuntur.& modiciana disgredi ndum cst a proposito
cst uidendum de generatione animalium imperfectoru que non ex scinines sede putrcfactione generatur. Iuxta quod notandum animalia impersecta sicut sunt musce, talia non sc mper codem modo generatur sicut alia animalia pcrsecta quia hec antalia impcrfectapcr decisioncm cminis nogenerantur sed ex putrefactione ut patet' Harto methau.
Hic declarat ista ex putrefactioe generantur animalia ut patet quarto metha u. Ota in plures socius aliquando generantur a pter causam dictam Aliquando uero ex eo φ qn praegnata e mulier cocepit. 1teria scdoluel tertio die coit cu mare ita φ sccio ueI tertio semen insu sum recipere in alia cella mi icis. Et nota etia catali, ex putrefacti Gegeneratur sic se hiat irim ulla eorum possunt fieri ex una natura ut patet de ranis di muscis.
Verum an ex semine desine semine eadem generari possunt dubium cst apud plures opinio enim, Aulacia, in libello dc diluuio dicit steadem ex
semine et sine scia in generantur et possunt genera rict hoc declaratur quia prius diluuiuunivcrsale possc secri et in tali diluuio corrumpuntur omnia uiuentia sed quod corruptis omnibus uiuentibus stat 1 suentia cadauera mortuoru que putrefacta sunt et tu ex uirtute coeli rgnat ita et e poli Aui.
st modo unu generatur exputrefactioici illud per descisum seminis gencrabit aliud sibi simile inspccicci sic sequitur pcadem animalia ex scmine et sine scii inegcnerantur et patet
hoc per assensum si capilli muli cris accipiuntur sub terra pingui ponantur ubi Linus iacet et in Ue hicinali tunc state inualescente caloris solis generatur sic ens longus ct strictus et sortis ex tali putrcfactione generabit allia serpente x scini
ne sibi simile in specie et illud
etia declaras imure 'pe suo generat' suerat ex putrcfactio
62쪽
ne&ille idem mus generauit alium ex scinie de sic plurcs po
pia . sed suiliciat nobis quod dictum est quia longum csset
rerum huius scientiam . circa istam partem dctcrminar idco uero reliquimus tepore sequeti domino concedete breuiter ergo distam opinionem est diccndum non est ucru Ec ratio falsificans es, intentione philosophi 5 sui commentatoriSoctauo phisi. sicut aliquid ha b ct suam propriam materiam sic habet proprium agens qualis cnim est materia talis si forma alius est enim actus male riae de ali' est actus formae octauo metha. picum diuersa animalia diuersas formas habeat diuersas matrias ecpc conse que diuersa genera uel agentia:& credo ' eadem animalia
saltem in spe scdm speciem pos
sunt scri a semicoc sine semici ut sanitas itq; fit ab aric&q'lanatura Et hoc disscri
philosophus ad uice. quia Psecta at alia sine scin e fiunt sim philosophused Auice. opposi
tu uoluit indi Icrentcra os bus ut uisum est. Diffcrunt etiam.
Avicen. ωphus 1 hoc a scdm doctrina philosophi primo metha. 1possibile diluuium fier uniuersale tap ignes P qWR Ppter hac rationeria diluuiu fit cxcostellatione humectatae . si costelatio hueetas i spicit oppositu picsetcrre tu una hucetat 1 una pie tatu altera exiccat in alia&io 1 possibile e didicitur.
Hic iena ouet dubitas primo mo
uet ex una palle ex intentione Aul
cen .secudo improbat tertio soluit di legatur littera unde sententia eius est cl dubitatur utrum cadem ani ma ex seminec sine semine polrit generari. , diciti Opinio Auicen. in ii.de diluuiis est et ex semine desine semie generari possunt. qa Aut cen .poit diluuium tale adhuc pons steri in quo aialia lucti corrupatur&Omnibus corruplistuc perplactarii influentia de cadaueribus mortu Orti putrefactis iterueade aialia generentur sicut prius atticilla alatia ulterius generaret alia antalia similia sibi in spe re sic sequitur
63쪽
q eadem a tali acu sena me&sime se naine generentari in Ocultemus declarat ad sensu dici ci si capilli mulieris ponatur sub terra pingui ubi si nata I Iacet tuc med rara te cito re so lis adueniete generatur serpens longus di strictus ex tali putrefactione qui generat uberius alium serpente simi Ie sibi in specie. Et declarat paliud ex eplum i tepore suo gene ratus sui tiriis ex putrefactione cicidenamus litterius gencrauit aliuia, em ex senii nota di cit Asbertus φ ipse Avice dicit plura alia de hac naateria sed ista nunc sufficiant. Deinde improbat bac opinionem. d. Q eii falsa. Et ratio quia secuti sum intentionem phylosophi J Con m clara o I auoephisicos siccuenim aliquid habet propriam materiam sicci iam habet proprium ages Alius enim est actus materia alius sormae ut patet Octauo metha J cum diuers i animalis habeant diuersas formas oportet etiam quod habe ani diuersas materia se per conse
quens diuersa agentia. Unde intentio philosophi.ylii metha. ast eadem animalia specie fieri possunt cum semineci sine semine ut sani ta siqua quandoid sit ex arte qua doca a natura .Et hoc differt ab A vice. quia ipse uoluit q, animalia perse cta fierent suae semine quia differenter suerat locutus de omnibus animalibus. Aristo. autemno. In hoc
etiam differt ab eo scilicet de diluuio quia quarto metha.d impos sibile esse diluuium tin utersa Ie per
ignem uel per aquam. Δ rationem luim sponit Albertus quia diluuium ex constellatione humectante nasii costellatio humida respicit unam partem terrae. Alia constellatio forte calida di sicca respicit alteram terrae partem 5 sic impossibile est fieri diluuium uniuersale di per consequens dictum Avicen .est in i possit bile. Item nolim id quod dicit in littera de capillis mulieris caeterat huiusmodi generatio serpetis no potest fieri quolibet tempo sed subdebita constellatione scilicet quando luna est in scorpione suae in ariere. aut uenus in uirgine. itan sit quis tunc acciperet crines mulieri se poneret subsimo calido tempore hiemali tunc sole superueniente ex illa materia calida generaretur serpen S. Jc causa huius est quia capilli ut dictum est generantur ex uaporibus ad cerebrum leuatis. tales autem ilium Oresin muliere sunt indigesti:&Uenenosii propter frigiditatem in illis remanentem ideo ex tali putrefactione generatur serpens. Et nota mulier patiens menstruum debet abscondi suos crines. Jc hoc quia illo tempore crines retus sunt ueneno
sie naturaliter frigidie humidi ppter desectum caloris naturalis qui tempore illo tedit ud posteriora. Ex capillis autem mariu hocn posset fieri. Johocria humores 1 uiris sunt bene digesti sc ideo crines eo monsut ueneosii nec ita cito putrefactibi
64쪽
Ies sicut mulieri .Ex illa littera tangitur coclusio. xlx.huius libri est illa.Ex senainis decisione animalia generatare illa quae ex putrefactione generantur non sunt eiusdem speciei.Unde scias sententia Alb.est haecq non est existimandum Φ eadem animalia possi in generari ex semine de sine semie ut dicit Avice. a quo in hoc differt Aristo.quia licet animalia persecta eiusdem speciei possunt generari ex semine emine semine tamen animalia persectan unu possunt generari sine semine.
Redeamus: εἰ dicamus stanimalia quidem sine saeminae generantur causam huius dii ἡcit philosophus optime iniuiti metha. dicit, calor segregans corpus mixtum per hoc subtile extrahit reliquid gros sam si naturalisi non calor absolute intentio autem phy/losophi est in materia ex qua animal sine semine generatur de nascitur cffaliquid humidi tatis subtilis in quam humiditatem quidam calor natura, lis agit ex parte coeli qui nunc proportionatus est matcriae in qua materia serma talis ani ἡmalis introducitur. Hanc autem humiditatem calor iam dictus segrcgat aequali partegros, terrcstri. Ete intclligencium secundum intentioncm
phylosophi. vii. mctha. st haec generatio eunivoca saltem uirtualiteret non sermaliter:&pc hoc soluitur dubitatio: 5e obiecto per quam quidam se
ciunt dicentes. omne quod generatur exstemine unum ede idem in specie unum se formaliter aut uirtualiter ut iam dictum est. Est aulcm iterum aliud notandum Circa illud st ex eadem materia plura alia
nascuntur impersecta sicut ex stercore equinam multae Uc mes generantur de alia consi,
miliasaliquando generantur ex adcm materia plura animalia diuerse specie oc diuersi coloris&diuersae figurae.
Hic redit ad propositia dc primo ostendit qualiter aliqdo generant animalia sine semine.Scclo ex istis infert causam re aliqn plures la tus generatur in una matrice .scda ibi ca aute.prio ergo dicit redea usdi dicamus.l quaeda alatia sine so .
65쪽
mine generati :huriis causam red dit,hylosophus quarto imeth au.d. calor segregat aliquod corpus mixtana per hoc' contrahit subtile: 5egros sum:unde intentio phvlosophi est: in materia ex qua animalia scitur est aliquid humiditatis di caliditatis in qua calor proportionatus ex parte coeli agentis introducedo sormam talis animalis:&tunc mouet dubiu&incidit sic. Ex quo superius dictum est', haec anima lia generantur sine semine. Dubitaret aliquis utrum talis generatio ess et uni uocaec arguit prio φ non Omne quod generatur ex sibi simili univoca simili in specie univoca generantur sed animalia per putre factionem generata no ita si unt sed
ex uirtute corporum coelestia quae non inuocantur secundum natu in ram animalium quae sine sarminexenerantur.Dicendum hoc uerum e uel formaliter uel uirtualiter:modo licet uirtus coelestis non uni uocet naturae animalis generati sine semine formaliter tamen virtualiter.
Postea soluit aliud dubium ibi&iterum. Et est utrum plura animalia impersecta possint simul generari ex prima materia diuersarum sigurarum recolorum. Respondetur 9 sic. Nota primos dicit calefactio segregat materiam ex qua talia animilia generant echoc no quatum calefactio na per phylosophuquarto metha u.calor inquatum calor habet hanc operationem. s. calefacere:habet autem 'alias operationes .ssegregare conglegare:st hoc non habet inquantum calor est. Qualiter autem ista animalia im/persecta genetentur declarat . Aristoteles quarto methau.
Causa autem diuersitatis istoru animalium est diuisio seminis in matrice principaliter in omnibus animalibus Et esst intelligendum sti matrice mulierum sunt plures cellule quado tunc scine decisum sic colligitur ei una quac ccllula matricis pars seminis recipitur tueest modus generationis pluri/umantalium siue foetuum: ociste motus gencrationis alatiuipcrsecto sumit simile qa ibie aliquod loco matricis Mali, quid loco seminis ex quo fit talis humiditas ut dictum e quia
transit humiditas cr loca ductionis eius uel eius putrcfactionis&ideo multiplicantur talia a1alia dei similitudinis horum animalium de est humidi deducti similitudo de corpo/re in partes homogenias haec generatio est ipsius.
66쪽
Hic ostendit quare plures socius
generentur in matrice a primo sa cit hoc. secudo ponit causas quorudam accidentium ex parte qualitatis quantitatis in corpore animalis generati cum semine&sine semine: secuda ibi φ aut quaedam ducaetcra. Primo ergo dicit sic causa di uersitatis illorum lactum est diui
sio in matrice: nam In naa tricem v
lieris plures sunt cellule: unde qua do senae decisum a patre sic recipit
in matricet una quael cellula partem recipit: tunc est motus genera
tionis pluriu satiauci iste motus generatiois sumit similitudinem ad animalia impersecta:quia in gene ratione istorii animalium aliquid loco seminis:& talis pellicula quae circudat primo materiam putrefa etam e loco matricis de materia putrefacta loco seminis Notalde numero talium psectoruIda sunt breuis uitae ut porcide similia di talia generant plura a talia eiusde spei
ne sipe Seorii pereat multoties in anno generat appter eande causim: unde talia animalia habent matri ces cum multis cellulis & multitudine mamillarum Queda aute animalia sunt longae uitae ut hois equiasini .ideo no generant nisi semel in
anno ci ut frequeternis unum Me tum quia matrices eorum non ha
bet multas cellulas:cuius gratia sciendia secuta aliquos mulierino habet in naatrice nisi duas cellulas
unam ad partem dexteram aliam ad sinistram: ct horum n3Otiuum est:quia mulier duas tantum habet mamillas ut duos tantu lactus nu
trire possit. Alii dicunta habet tres cellulas singulatim. ci singulurn
latus dic tertiam in medio qui ex eo mouenturi aliquando uisum est muliere parere tres sortus. Alii autediculi habet. ix. cellulas d ponui tres pricipales una ad dextra aliam ad sinistia: dic tertiam in medio: quarum trium quaelibet habet duas alias minus principales:& isti mouetur ex OA aliquando perceptu est mulierem peperisse noue sitos. Sed ad intelligedum haec scias Arist. dicit in libro de permate , latum sunt septem: quia tantum sunt septehabitacula in matrice mulieris ubi recipi seme:di ideo tot pueri Luna muliere simul possi in generari&una uice si coitu sperma currit ad
uod autem animalia sunt longa ct stricta quaedam
breuia et sic de aliis hoc ideo scilicet ex diuersitate humidi
quia excolerico generatur animal longum et strictum coquod calor multum scipse extendit: cx segmatico autem genera tu animal latum ut
67쪽
breue quia humor aque' multum dilatabilis st&frigiditas
non multum extendit ipsum: ex sanguineo autem humido de calido gen cratur medium in
ter longumis breue propter calidum de limidum bene tem
peratum. Ex melancolico uero naturali generatur animal
cas non permittit ipsum dilatari oc cresccre in longum4ex melancolia avtcm accidetali quae adusta est generatur longum
loris eius multum cxtcndit ipsum de siccitas moderata attenuat ipsum. Et est notandum quod colericus crocei coloris cst ut frequentius. Ex sangui neus rubet o scgmaticus al
lorisci si aliquorum materia permixta fuerit horum etiam qualitas de aliorum 1acccssario
permiscet sic ergo in hoc capitulo habemus modum generationis animalium impersectorum inquare plures sunt laetus simul impersecti de quare aliud est longum de ali
Hic ostenditias quoruda accideliu in corpore aialis generat ex se minerui primo ondit cas accidentium se tenentium exite corporis institate secundo irilitate.tertio recapitulat.d ergo', da alalia sunt longae stricta:qda breuia dc si1c de ali is hoc si uirtute linmidiri ex colerico calido de sicco generatur alallogum de strictum eos, calor mul tum extenditur in ipso. Ex flegma tico frigido et humido generatur animal breueb latum quia humoraqueus est multum dilatabilis &srigiditas non multum extenditur: Ex sanguineo calidori humido generatur animal medium inter On gum 6 breue propter humidum
lancolico autem accidentali quia adustum est generatur animal On gum ualde di gracile quia seruor caloris eius multum extendit ipsum: sed siiccitas atteuat immoderate: postea ostendit hoc de qualitate dicens quod animal colericum est crocei colorisci sanguineus ut ste quenter rubeus flegmaticus albus melancolicus autem niger: quo rum natura est permixta illorum etiam quantitas color di quali tas erunt permixta:deinde conclud
68쪽
dit epilogando quae dicta sunt. d.
sic ergo habemus in hoc capitulonaoduni generationis animali uni imperfectorum ad similitudinem persectoria.d habemus quare plu res lactus generantur tam in animalibus persectis quam impersectis
etiam quare aliquod tale est longum&aliquod breuere aliquod leuem caetera ochic de imperfectis sufficiant. nuc de perfectis uideamus. Item c animalia diuersificantur in quantitate colore aliis accidentibus iuxta suam complexione. Ite diciti colericus est crocei coloris hoc uerum est si habet coleram ct trinam:si autem coleram rubeam tunc est rubetis: si coleram adu istaminiac habet colorem permix tum cum quadam nigredine in D. cie. Item dicit Φ sanguineus fiet colorem rubeum lacte permixta cum albedine de per totum corpus est albus non tamen excellenter
cut flegmaticus quia albedo in sanguineo declinat ad rubedinem:inflegmatico aute no Item sciedum
duplex est elacolia quia qdam est adusti ad ista seqtur utitas corporalis gracilis di longa Alia aut est naturalis oleio adusta de ad hac sequitur corporalis quantitas stri ci ad breuis terrestris.Sed de natu ris istorum plene apparet in tractatu de complesionibus.
Hic incipit tractatus secundus huius libri. Vnc auic in ad casus dicta sunt supcrius degenerationcsic formatione embrioni S in 'utero ma/terno sermonem nostrum conuertimus&de modo ipsius exitus aliqua tangamus primo er
potentiae quae sunt uegetaticia sensitiva di intellectiva ventutadmalchiam iactus siue quo ordine. Iuxta quod est brcuitcrnotandum quod illud alterius negotii praesens materia
requirat tamen de ipsa aliqua litcr tangamus Sperma ue
ro in matrice mulieris colle/ctum augmetatur statim cum
insusum est& quando bene eelausa matrix: oc augmentum est appositum vegetatiuae ani me quoniam a permate dcci se a patre uel a generatione di
uisa est potentia vegetatiua&hoc patet secundo de anima quia potentiae vegetatiuae duo sunt opera scilicet generare.
69쪽
generat planta:aiaraial: unde uidetur, ab ista anima uegeta
Hic est tractatus secundus huius
uirin quo deteriminat de exitu ipsius scelus de continuatur sic.nam supe rius expedivit se degeneratione aut gumentatione sormatione fodispositione ipsius ta naturalia non naturali di de aliquibus accidetibus circa exitu ipsius foetus fele, tuor capitula.Primia est deforma embrio. nisi a iam sensitivam vegetatiuam
lo de egressu sociusAn tertio quam accidentia circa exitu ipsius satus . In quarto determinat de peccatis naturae in generatione:secudum ibi tepus aute egressionis:tertiu ibi nucergo redeamus:quartu ibi sicut di cit plis.Primi capituluserunt partes nam prio praemittit itetu secudo ostendit generatione Metus P aiam vegetativa.tertio per a lana sensitiva quarto per intellectiva:quinto affirmat dicta.Et ideo uidedum est quo istae tres potentiaea.uegetativa sensitiva di intellectiva ueniat ad natura scelus didicit φ hic uult breuiter de istis potentiis dicere: nam ad librude anima hoc per tractare conuenit dicit ergos cum emerecipitur ad matricem mulieris statim per calo re augumetat qua do matrix est un dii clausa di hanc augumetatione
hei ab ala uegetativa.na haec anima
habet duas operationes.s nutriendaci augmetandi ut patet secundo de aia unde plata generat plata alat uero aiat. Etio dicito ab ista anima
fluit uirio generativa ad persectam sormationem embrionis. Nota , Albertus uult in littera dicere anima uegetativa attribuit metui se mea parte decisum cuius paroes sunt molns generatio nutritio. Et hoc apparet ex eo, planta generat pura igitur sibi tribuit uirtute nu triti uaci uegetativam:unde ille tresaiae habet tale ordinen prio educto tur uegetatiua:de1nde sensitiva postea intellectiva. Nota etiam scam Arist. xvi .de aialibus 1 cu sperma te deciso a patre crescit da spiritus qui est uirtus aiae recalor solis dilabor naturalis nutrite augmentaridissi regri i principio coc tot,ca Ior uero igneus decrescitdi desiccat.
Posca ucro procedete te pote mcxigetia naturς materiae sepadditur ala sensibilis postea ala huius speciei uel istius
p motiva habes'isecudo aut ppotentias &operatiocs:dc nota citcuntur istae potentiaeLuegetatiua de sesitiua ita sint duae Fm essentiam:est enim eaderia Guis uero non ode et hoc eo
70쪽
uita plante deinde uita aniatis postea uero hui' spei uel illius
Hicondit sermatione laetus pera iam sensitiuae dicit: postea ueropcedcte termio scdm exigetia natura sup additur materiae ala sensiti uadi priolieturi motiva:sed ppotetias ocipationes: uia dicit plis xvi. de aialibus cpembrio prio ui uit uita plate cloide esita aialis:deide uita huius spei uel illius. Nota primo crata sensitiuaico accipitur a corpore coelesti:sed ala sensitiva inspali istius uel inius spei attribuitur tui a uirtute insormativa existetein semine corpus en coeleste ut est ages ille o metui differeter itroducitatam sensitiva. Ages uero pliculares uirtute sibi di imissam in semine deciso ipse materiale forma ietus ad alam sesiti usi liuia spei uel illius.Vtruaute plures formae istas alarum sint uel latum una melius dilatius in libro de ala disputatur.
Additur uirtus intellectiua in hoibus gnon generatura materia sed a coelo e et deforis infusa:unde e finis et persectio Oium sectoru hic inferius existentium sic aute a meditis cosueuit dicist pria uita est latens: et occulta media appares sed ultia exceles et gloriosa Sensus nature est a prima.ctactus degustus a scda est sensus alius de quo uisus auditus appareto motUSU Oluntarius et
sic de aliis. Sed a tertia sensus spualis a quo interpretatio discretio pscrutatio et sic de aliis .
Hic ostendit generationes Stus. maiam itellectiva:qa in hol e una
ala *d intellectitia inoiducit ex materia sed e coelo:&lli apud medicos solebat sic diciti materia. i.pria
seu uitauegetabilis est oculta media uero idest sensitiva est appares manifesta: ultima uero idest itet Iectiva est excellens gloriosa. Notam tali saniam aduenit humano corpori non est addita materiar sed induta ut patet per phylosophu. xii de animalibus d ideo talis anima non est inlicrens sed solum est ap propriata secundum Operari que admodum aer qui illum latura sole:sic corpus ab ania: sicut lunae solis quod est incorporeum adue nit aeri Teperatur ab .e sine .eius corruptionei cicitat similiteri anima itellectiva aduenit corpori huano.
Capitulus msecudi tractat'et Emp' aute egressus