Pharmacographia euphorbiacearum : dissertatio toxicologico-medica inauguralis ...

41쪽

duorum, trium vel maxime quattuor I pondus, excorti-ealum, in pulverem et cum pipere vel gingibero in duas vel tres pilulas redactum, lanmaam purgans celerisoriique esseclu adhiberi solet apud incolas; cui nisi aroma quoddam immiscuerint, magnis ventris lorminibus alliciuntur. Solent quοque cum aliquo, Sibi proprio, antimoniali, quo ceritor sit essectus, conjunctum in pilulis dare semen. Alii cum simo butulo tosta et huctus cujusdam pulpae immixta a Ceylonensibus adhiberi narrant medicis semina (Ηall). Ante ducenios circiter annos ab IIollandis primum in Europam Iala, adversus hydropem depravatosque

omnis generis humores in usu suere, quum autem plures ex incaute adhibitis noxae orirentur, plane rejecta Sunt. Iagna autem videlitu in enarrandis eorum esseclibus veritalis superlatio. Quodsi Rumpli ius mulieres malignas ait, quae maritos ex medio tollere cupiant, quattuor grana simul exhibere: primum dubito, num quattuor ad gravissimum eum prodiucundum esseclum sussiciant; deinde quum sine ulla sere dubitatione ex

majore semper Vomitus excitetur es dosi, Vomituque ac diari hoea nocivae illae maleriae remoVeantur, lutum certe seminum venessum nunquam suerit; denique quum

nullo modo sapor corrigi possit, illud est, quod, Simiaeac

Se Sumpsisse, vel potius sumere animadverterint illi mariti, auxilium, iam lacile recuperandum, non quaerant Leop. Cruse ex Sexta Se seminis parte quum multos et alios nervorum asseelus, tum lonicοs inseriorum eX-.

42쪽

Quod ego experturus, dimidiam sumere seminis partem non dubitavi. Ouo (IS. Mart. vesp. li. S.) saelo, Sapcirem, nisi quod acerbus relinquebatur, haud ingratum pereepi. Nec diu liost aeri illo sensu, quem non meliusquam Cum Senegina comparare possim, nique ardore in saueibus, una eum nucio calore, ne saliVae secretione,

quae neque iliea, Deque a sua frigida bibenda, neque amomo mandendo miliora, tinnio sensim vehementiora reddita sunt gympi omnia, vilectus Sum. Corporis, PoliS-simum Deici calor auctus, arteriarum pulsuS acceleratuS, nausea ne Vοmis uritiones, praesertim si paullum aquae Digidae biberem, incommodus plenitalis sensus in ventriculo atque abdomine eum lorminibus levioribusque colicae doloribus, dissicilis deglutilio, siccitas fauetum, peressore. Ardor atque aster ille sensus dimidia et duabus sere lioris post, remisere, vellementes ac lacerantes in aliqua columiane vertebralis parte doloreS magnopere eXerueiaverunt, remansit lingua albide oblecta, sapor saluus, singularis ille siceitalis sensus liaud secus, ne si οris cavitas ambusta PSSel, altero quο-que die. Eo demum alvus primum est soluta (h. s. malui.), Semiliquida, quam altera, liquida, (h. 2. pomerid.) sequebatur. Diuretis aucta, urina turbida ac mi-hoculosa. Debilitas et commoliuncula quaedam toto illo die idemque ille tumor cum aliquo dolore in palato plures dies manSere. Spasmοrum nihil apparuit. At fortasse aqua frigida, quam biberam, actionem se iiii. II er mannia S Sollem Mulvus' inquit, sequam oleo (Crotonis) , duximus, in momento sistitur, Si Superbibatui li iustus largior aquae si igidae vel si pedes

43쪽

naribus admoveatur.' Similia animadvertit et ille et Costa in avibus, quae seminibus stupefactae erant. Inde

aquam tanquam antidolum esse conSiderandum sequatur.

Quamobrem, iterum param quidem, integro tamen grano sumplo, iidem fere esseclus, nisi quod dorsi dolores non adsuere, sed neque di rhoea salvi enim excretionem undecima hora post seculam, Singulam, etsi tenuiorem, vix magni eSSe cenSeo , neque spasmi apparuere, pulsus tantum paullo frequentiores fuere. Neque quidquam toto hoc tempore edi aut bibi.

Neque scio, quid scriptores sibi velint, quum pauxillum seminum Crotonis Tigili cum oryga coclum in mullis Indiae provinciis aucupes exponere dicant avibus, quae, simulac degustaverint, illico sopitae ac stupidae decidant, si avidius ederint, nisi aqua frigida auxiliolata, morinilli .

. Equidem integrum in pilulae, cum althaea paratae, forma dedi nucleum Columbae (Columb. domest. L. , quin ullum inde viderem esseelum. Idem cum cane (Cane lamiliari L i accidit, ni sorte, etsi non vidi, vomitu ejecit pilulam. Buchner nunc in veterinaria tantum arte adlliberi dicit grana. Expertissimus Dr. II eribis interdum Se, Hleo jam expresso, ex eo, quod remanet seminum, magna ad alvum equi ducendam cοpia uti, mecum communicavit. Idem commendat et Slior l.

44쪽

Certum querulam visurus essectum, etsi Scriptores iex quindeclin ad viginti nucleis interdum equi modicae magnitudinis mortem sequi contendunt, primo Tiadra

sinta experiri granis in animo fuit. Equο igitur, qui, gravi ungulae morbo assectus, sebre secundaria, pulsibus 55 'i, respiratione accelerata, inoppolentia pabuli, laborabat, et cujus lotus habilias certa magnae debilitatis ac Prostrationis virium praebuit Signa, grana Tilii, cum toto conlusa et in pilulam redacta, quadraginta dedi (25. Mart. h. Io ' antemerid.). Altera circiter liora (12.3 arieriarum pulsus To, molles ac debiles Tertia sere, ex quo Sumpserat, hora (l. pomer.), Tai adlinc in terra jacuerat Qquus, in lyietus SurreSil, respiratio valde accelerata (sio P. min.), liuisus frequentior (Tm, magna particulatim

conjunci ae bulbi rubedο, oris temperies aucta, rubrae nominilis locis epithelii Striae. - II. 2. p. m. respiratio cum magna thoracis dilatatione. - II. 3. pulsus IIo,

iremor extremit alum anteriorum, inaequalis corporis temperies, aures, nasia S, Extrema, dorsum frigeni, puellis, collum, caput calent ac sudant, respiratio brevis, magna cum costarum intentione naribusque admodum distentis. Tum demum diari hoea intravit, alims, nulla Symplomalum commulatione, intra has duas liοras (ad li. S. vesperi.) septies soluta est. Frigidus totius, edilremis ex- reptis, eοrporis Sudor, mucosa oris membrana livida,' Pulsus sana in conditione equi vix plus triginta, respi

rationes decem eSSe Solere per minutam, inter ouiues

comparativae Pli Stologiae Peritos constat.

45쪽

sedes ad h. s. duae. Subito quietus, exirernitates pandiculando extendit, vacillante denique corpore corruenS,

Ex his ego symplomatis gangraenam alicubi reper-lum iri suspicatus, sectionem altero die ejus diei, quummo tuus erati, instituendam curaVi. . Tola externa tractus infestinorum supersicies nihil

mali prodidit, in interna coeci parte, praesertim ubi iii colon abii, rubedo quaedam, celerum nulla. sere lolius canalis alimentarii inflammationis vestigia. IIepar, lien, Tenes, omentum, meSCnlerium, genitalia, plane ita, ut debent. Dextra aperti veni riculi pars rubrior, quam sinistra, pylori epitlielium emollitinii. LarynX, OeSophagus, iraehea, nisi quod in ea magna spumae cοpia, nullo modo assecla. Dex er, quia hoc in lalere jacuerat . cadaVer, pulmo Sanguinis plenus, interna bronchiorum superficies sana, anterior mediastini pars (id quod rarius esse dicituri inflammata, sinister pidinο plenus iuberculorum, quibus magnam, quum latius destili Sus, tum respirationis 33 plomatum partem tribuendam esse censeo. Ventriculi eordis ei magna vasa sanguifera nihil singulare praebuerunt.

q. 8 . Quae quum ita se haberent res, non potui, quin iniam caeheelico equi Statu mortem,' iam per Se propinquam, Iovi illa irritatione atque inflammatione excitata,

ne celeratam eSSe urgumentarer. Iterum et faustioribus faciendum eSic periculum ominibus.

46쪽

Occasione igitur data, equo, caehexia lymphalica sarciminosa (Veilh asseclo, cujus appetitus optimus

adhuc erat, item quadraginta conlusa et cum aqua commixta dedi (2. Apr.) grana. Et praeter ram quod Sanguinis circi alio celerior, alvi excretiones tenuiores sunt redditae, alli ero die salis bene agentem vidi. Deinde vero mucosa oris membrana sicca, respiratio celeris ac brevis, pulsus frequentes (166), parvi, molles. Pedes, so- Ium radentes, magiium iudicarunt intestinorum dolorem Pupilla neutiquam dilalaia. Liter iopicos denique eoS-que frigidos sudores iiocle exspiraVii. Sectione lacla ( . Apr.), dextra ventriculi, cujus epithetium lacilo exsolvebatur, pars, praesertim ubi in Pylorum transit, inflammata ac Salis mullo sanguine re- sexta. Ostitian et lota mucosa οeSοphagi membrana, irachea, Pulmοnes, cor nullo mοdo assecla, superior coli, plures duodeni paries dextro in Ialere passim inflammatae, lotus inleslinorum tractus et sanguinis et aquae ita plenus, ut, extractus, dirumperetur. Renes et

vesica urinaria Sana reperta Sunt . .

Ex his quidem symplοmalis nemo est, qui dubites, cpi in causa mοrtis in intestinorum inflammatione quaerenda sit. De singulari autem hac inflammatione in

Tum, ut minorum quoque dosium esseelus cognoscerem; alii dedi (6. Apr. 1d. h. a. m.) equo octo grana T., quorum pondus dimidiae erat drachmae, eademque eum althea in pilulam condepsta. Laboraverat ille equus morbo. Cui apud nos Rroneniriit nomen ost, ideo-

47쪽

que febre affectus, pulsus S, respirationes tamen Iomodo per minulam jam diu praebuerat. Altero autem die pulsus JS, respirationes tu erant, celerum nulla, quae notaretur, aetio. Tertio denique die, pro sua quidem valetudine, οptime egit (S. Apr.). Quamobrem eο, qui sequebatur, die (s. Apr. vers.lo. h. a. m.) iterum eodemque modo viginti grana praebui. Nihil eo die singulare. - lo. Apr. Alvus, primum modice et Salis SpiSSa, VerSuS Vesperam largior atque aquosa, nocte vehementiSSime, ut serre sub aqua esset stabulum, magnoque eum virium collapsu, Soluta est. - II. Apr. Magna recli irritatio, mulli na- ius, sempiterni ac tenesmodici alvi deponendae conatus,

paralysis uni, nulla dejectio. Respirationes 18, pulsus 6S, vix langendi. Circumspicit abdon , id quod usque in equis dolorum signum esse constat, extendit exirema posteriora, tollit caudam. Oculi languidi. Extrema frigida. Membranae mucosae pallidae. Pabuli appetentia nulla. Et quamvis debilis atque exhausius, semper stabat. Post meridiem magna purgatio, vehemens febris, Sudor, temperat tua admodum variabilis.

Versus G. h. pulsus Io, respirationes 2o, asthmalicae, dicrotae. Epithetia pallida. Intuitus Ianguidus. Tunc

vero semper jacebat. - 12. A r. libris eadem, pulsus vix langendi, purgatio rarior, respirationes quietiores 16. Versus vesperem nulla sere purgatio ; Stare conatus, mox rurus incubuit. - 13. Apr. Lona equi valetudo. Omnes iunctiones regulares. Ex magna lanium, quam perpeSSUS erat, Virium eonsumptione pulsus adhuc bo. Ceterum stare poterat ae vorabat cum appetitu.

48쪽

Octo igitur grana T. prorsus nihil fecere, viginti ianium ad mortem non duxerunt ), quadraginta bis ne- earunt; ecqua eSi dosis luto, citο atque jucunde adhibendar Et quamquam, qui ex decem vel quindecim mortem provocari granis diXerurit, modum Videntur excessisse: lamen alvi equis movendae ratione granis vix

Neque quidquam, aerem illam, totius arboris prο- priam, materiam inquirent eS, quum majorem viderent recentis, quam sicei ligni (β. 2s.) efficacilalem, dubitavere, quin in lacteo illo succo esset. Ilaec aulem sententia, quum majοr radicis, quam ligni, omniumque planiae partium maximus in seminibus Sit esseelus, nequaquam, ni sorte Varia in variis plantae partibus agere corpora dicere volueris, probari potest., Brandes, quum eueniteam instilueret rei disquisitionem, acido, iatrophici simili, volatili et ilina per parvum caloriS gradum CXaelo, attribuendam esse censet omnem et purgativam et iοGeam granorum vim. Et magna certe granorii in vis ejusmodi acido sine ullo dubio inest . Num onmis, dubito. Ipse enim, Sumpi ο (6. Apr. 11. h. a. m. integro Titii grano excorticato atque flamma iοSiο, Saporem') Nofatu dignum est, qui 2o usus erat granis, hunc etiam equum quinto die ejus diei, quo plane sanus liabebatur,

subito. viribus exhaustis, moriuum esse. Sectione nillil sero, nisi levis quaedam rubedo variis intestinorum locis, potiSSimum coeci, reperta est.

49쪽

primo gratissimum, Caeao similem, pereepi. Nec vero singularis illa saucium sensus diu ae frustra exspectatus est; immo nausea, oris Sicellas, laSSitudo magnumque, donec inexpugnabili paene somni necessitati jam non restili, incommodum me assecere. Ea enim esse videtur erolonis natura, quae actione Sua asseellam, magna , ex debilitate somnum sacere cogat. Ille autem somnus si ) tanquam dynamica, sicut purgalio malerialis habenda est crisis; usimque quo largius est sacta, eo magis evanescunt symplomata reditque sanitas. J. Pope purgativam a corrosiva distinguere videtur vi eamque granorum epidei midi tribuere, in quam aleο-hol et aetherem istam habere potestalem negat. Solu-lionem ejus in oleo terebinthinae vel olivarum, caloris οpe saeiam, tantopere illa corrodendi vi praedillim esse, ut, si quis paululum in linguam attulerit, primo

nullum Saporem, deinde urentem sensiliique auelum oris calorem, interdum nati Seam ac vοmiluin perpellatur et quae Sequuntur.

Sed lateor, quem ex epidermide, a Portice dissoluta, percepi caloris graduin, levem modo et ne in faucibus quidem, sed in apice linguae suisse, ut haud sciam, an oleo fereb. vel olivar. , rancido sorte, magis, quam epiderinidi tribuenda fuerit illa actio. Jussi eu, hendi et jam antea Simon Pauli eoeliam progressi sunt, ut, embryone dempto, endoSpernia magnam pinguis et dulcis olei copiam conlinere dicant. immο, qui grana ex 26 eorticis et sis pulpae partibus constare repperit, illas magnam aeris materiae

50쪽

copiam, neque eum Suo jure, Credo, eontinere contendi . .

Singulo vel duobus sumptis eοrticibus, vix quidquam, nisi levissimum et non diu manentem ardoris in apice linguae graduin sentire mihi conligit.

Ouam me lamen sententiam quum ita temere abjicere poeniteret, tincturam corticum seminum

Tilii, ex gransrum T. drachma in aleoliolis vini (sa. p. c. Uneia digerendo Paravi subfuscam.

hil, nisi aleoliolis soporem, deinde nauseam sauciumque ardorem, multo illa quidem miliora, quam ipsis ex granis: remissis post aliquot horas levibus illis incommo , dis, alioquin nullam pereepi actionem. Ilerum ( . Apr. 8. h. an Septuaginta sumptis gultis, eadem sere omnia; Semiliquidam deinde sedem, quum celerius, quam Solet (8. h. m.), Sit Secuta, vix experimento tribuerim.Colorum hisce etiam epidermidem, unde eo magis Popii quoque gententia refellitur, insuisse, corticibus non est negligendi Im. Quodsi vero Edans et alii Indos drasticam granorum vim, filamento desimilitο, imminuere dicunt, haud