Satirarum liber

11쪽

PRAEFATIO. VIII 25, quam emendatricem operam ludi alius esse videatur mihi certe ne grammaticum pro tragico Prellerus ibid.l846 p. 43, nec tempore tragico sannus in hilol. T. II,

p. 384 probavit, utque concedam tragicum Oetam Cornutum cum etchero riecti Tragoed. p. 45 haberi vix posse, illud tamen, quod rei unice convenire jam Pithoeus intellexit, quomodo eum literarum vestigiis conciliem, aegre invenio. Nimirum Stoicae sectae magister

Cornutus fuit eaque disciplina etiam Persium ita imbuit, ut neque hujus satiras sine illius philosophia notitia intelligere possis neque Stoicae doctrinae sinceriorem interpretem facile invenias immo plurimas ejus disputatioue propius ad scholae praecepta quam ad ipsius vitae usum accedere haud immerito dixeriS, utque sermonem Persi innumeris in locis ad Horatii imitationem conformatum esse Oeta Casauboni sollertia comprobavit, ita sententias plerasque iisdem paene verbis apud Epictetum aliosque auctores Stoicos redire ejusdem commentarii manifesto arguunt. Quod non in obtrectationem vel invidiam Persio conflandam dictum esto, tanquam aliena magis quam sui ingenii virtute poeticam laudem adeptus sit cujus ingenuus servor et vehementia summis quibusque ausibus apta hac ipsa re apparet, quod etiam quae X-

trinSecu acceperat, ita in Succum et Sanguinem convertit, ut nisi aliunde edocti omnia ipsius inventa existimaremus hoc tamen salvo ejus honore contendere mihi videor poetam illum a natura, satiricum ab arto potius et schola factum ESSE.Sed ut ex diverticulo in viam redeam, amico Persius habuit a prima adolescentia CaeSium BaSSum poetam, quem

solum Quintilianus X. l. 6 dignum judicavit qui Horatio adjiceretur, et Calpurnium laturam vel ut Casaubonus maluit Suram, qui vivo eo juvenis decessu, idem tamen, si Sarpium audimus Quaest philol. p. li sqq. eclogarum Seriptor, quae nunc Calpurnii Siculi nomino seruntur, quanquam id commentum nuper idoneis argumentis impugnatuni est coluit autem ut patrem Servilium Nonianum principerii civitatis, ut appo datur a Plini N. Histor. XXVIII. 5, quom et morum probitato et dicendi facultato intor

12쪽

VIII RAEFATIO. paucos clarum certatim veteres laudibus suis extulerunt,

es. Quintil. X. 1. 102, lin Epist. I. 13. , Tae. Ann. XIV. 19 te. eidemquo, ut videtur, Plotii Macrini notitiam debuit, hominis sane eruditi, ut Scholiastae verbis utar ad Sat. . initium, quae satira ipsi Macrino dedicata est, paternoque se affectu diligentis, qui in domo Serpilii didice.

rat, a quo agellum comparaverat indullo sibi pretio aliquanto. Praeterea cognovit per Cornutum etiam Annaeum Lucanum, Pharsalia scriptorem notissimum, aequaevum auditorem Cornuti sed quamvis Suppar aetate Lucani/S, quem p. Chr. a. 38 natum suisse constat, adeo mirabatur Scripta Flacci, ut si recto rellerus l. e. grammatici verba ex librorum vestigiis restituit - viae retineret e recitantem a clamore, quin illa esse vera poemata diceret, sua ipse ludiflcaret vel suos se Versus ludos facere . Sero cognovit et Senecam,

sed non ut caperetur ejus ingenio quod ut in adolescente Stoicae se tae et ipso dedito mirum Videri possit, propius intuenti magnam et incorruptam hujus judicii sanitatum approbabit, ut qui jam tum intellexerit, quod posteri de Seneca judicarunt, in scriptis ejus res atque Sententias aut inepto inaniquo impetu osso aut levi et quasi dicaci

argutia, eruditionem autem vernaculam et plebejam nihilque ex Veterum Scriptis habentem neque gratiae neque

dignitatis, L. Gell. N. Att. XII. . Denique usus est apud

Cornutum duorum convictu virorum et doctissimorum et Sanctissimorum acriter tum philosophantium, Claudii Agathini ita enim sannus p. XVIII librorum lectionem Agaturmni docte emendavit medici Lacedaemonii et Petroni Aristocratis Magnetis, quos unice miratus est et aemulatus, quum aequales S-sent, Cornuti minores id est discipuli et ipsi. Idem etiam decem

fere annos summe dilectus a Paeto Thrasea est, ita ut peregrinaretur quoque cum eo aliquando, cognatam ejus Arriamo bente uinorem, filiam illius, quae marito exemplum mortissimul et solatium fuit, L lin Epist. III. 11 et I deque ipso Thrasea praeter alios multos extum ad Tacit. Agric. p. 210 trachmid Goseli. d. Donh und Glaubens-laothoit mersio Jahrh. p. 35 sqq. Hac hactenus do a doloseontia Porsi et familiaribus,

13쪽

PRAEFATIO. IX quorum omnium eam conditionem atque indolem fuisse apparet, ut illorum consuetudine morum ejus candor Simul cum mentis acumine aleretur, temporum autem depravationi eum eo infestiorem reddi nec osse esset, quo rariora haec eXomplain tanta scelerum omnis generis fertilitate ad eam perfectae et absolutae virtutis imaginem accedere Videret, quamo Stoica disciplina imbibisset eoque solo pacto Xplicatur, quomodo adolescens jam ad tantum vitae communis fastidium pervenire potuerit, ut poeticam facultatem, quae in ipso esset, ad satiras potissimum scribendas, hoc est ad illud poesis genus conferre Vellet, quod, ut ipse profitetur, indignationis evomendae magis quam lectorum

alliciendorum causa capesseretur. Ipse enim, Si vitae scriptorem Sequimur, fuit morum lenisSimorum, verecundiae virginalis, formae michrae pietatis erga matrem et Sororem et amitam exemplo Suor letitis, idem frugi et pudicus; qui ubi circa Sisicies matri et sorori reliquit Scriptis tantum ad matrem codicillis Cornuto rogavit ut daret Sestertia, ut quidam, centum, ut alii volunt argenti facti pondera viginti, et libros circa septingenios Chrysippi tot enim hune revera Scripsisse testatur otiam Diog. L. VII. 180 - sive bibliothecam suam omnem verum a Cornuto Sublatis libris pecuniam, Sororibus, quas frater heredes fecerat, reliquit. Ita codices, quorum in

lectione si quid frondit, scriptoris negligentiae tribuendum esse videtur nunc demum haud scio an sententiarum ordo antiquus turbatus Sit, ne quo statim ad scripta Porsi transiliro sod ita velut transitum munire debeamus, ut uno Vulgo in fine demum leguntur, huc trans

soramus decessit autem vitio stomachi anno aetatis tricesimo, nimirum ex vetere computandi more, quo numerorum

tormini utrimque tanquam integri eo inprelienduntur, nisi haec quoquo emon dando ad ne curatiorem numerum, quem Supra OSui, roVocare praestat Adolescentis certo mortem describi sequontia docent, ubi grammaticus: Sed inquit, o ut a Schola et magistris divertit, eclo libro Lucilii decimo vehementer saliras componere luduit cujus Dbri principium imitatus est fortasse in ipsius Satira primae Oxordio, is illum vorsum Scholiasta de primo potius Lucilii transtiatum esse tradit, sibi Irimo, mox Omnibus

14쪽

ac PRAEFATIO. detracturuS, cum tanta recentium poetarum et oratorum insectatione, ut etiam Neronem illius temporis principem culpaverit, cujus verau in Neronem quum ita se haberet auriculas asini Mida re habet, in eum modum a Cornuto, ipSo jam tum mortuo sic rellerus i. c. p. 44 eodd. ipso tantummodo), Sι emendatus auriculas asini quis non habet ne hoc Nero in se

dictum arbitraretur. Quanquam de ipsa hujus fabulae auctoritate si ex ea fide existimandum est, quae illi ex critica ejus loci quem spectat conditione accedere Videatur, haud profecto magna existet nec multum abest, quin quidquid in his ad Sat. I. 121 pertineat, cum Brettingero et F. C. R. Rittero tanquam scioli commentum ex prava illius loci interpolatiouo petitum ab antiquae Vitae Orpore abscindenda et eliminanda esse censeam; f. ecl.

Pers. II, p. 11. Omnino nihil aut a Persi persona aut ab ipsius satirae indole et dignitate alienius cogitari potest, quam si quis illius aculeos, quod olim in quarta maxime

satira, nuper etiam in aliis temptatum est, ab universa vitae humanae notati otio ad tecta unius hominis ludibria detorqueat quem etsi concedimus non reipublica magis quam corruptelae sui saeculi principem et velut antosignanum ab hujus reprehensione eximi nee ipsum potuisse, Persi tamen nunquam eam injuriam faciemus, ut audi dissimum adolescentem satirica poesis gravitate ad libellos famosos abusum esse Luciliique et Horatii nomina venenatorum telorum officinae praefixisse credamus. Longe Ver alia causa est eorum quae ad totius libelli fortunam et originem pertinentia vulgo antecedunt, nec solum illud ipso satirarum habitu et orationis genere commendatur et raro et tarde scripsit sed etiam Sequentia non est cur in dubitationem vocemus hunc ipsum si brum imperfectum reliquit, modo ita haec intelligamus, ut, si diutius vixisset, etiam plures eum satiras additurum fuiSse statuamus, non ut ipsas quae exstant rudes et impolitas habitas esse existimemus. Id ipsum adeo est quod grammaticu versus aliquot demptos esse ait ullimo libro, ut quasi sinitus esset, novae videlicet satirae principium, quod premere Cornutus, quam inchoatum et assectum publicare

maluit. Hic enim, ut deinceps legimus, mortu Persi li-

15쪽

PRAEFATIO. XI bellum leviter retractari e Caesio Basso petenti,Mι ωSe ederet, tradidit edendum quem jam tum carminibus editis clarum et conspicuum fuisse ipsius Persi appellatio in satirae sextae initio satis ostendit, neque hoc ipso argumento uti recuSO ad tuendam lectionem V 6 egregius lu-SUS Seneae, quam X Optimo codice Lugdunensi olim erutam etiam nunc in ordinem recipere non dubitavi. Quamvis enim orsit ab hujus adolescentia amicum fuisse Bassum modo legerimuS, aequalem tamen Persi fuisse, quod plerique statuerunt, inde non sequitur immo planissime grammaticus poSterius demum ad aequales Persi familiares transit; BaSSum, si jam tum poetae nomen meruerat, provectiorem aetate fuiSSe neceSSe St, Sive maXime tunc,

quum amicitiam cum Persio adolescentulo unxit, inter juvenes cenSebatur, hoc moriente facile quinquagesimum annum attigiSSe poterat, cui aetatis gradui Romani sine ulla dubitatione senectutem concesserunt, L Cic. Att. VI.6 Horat. Satir. II. l. 34, iv. XXX. 30 Stat Silv. IV. 9. 20. De aliis Persi Scriptis quae grammaticu compererat, his verbis narrat scripserat etiam Flaccus in puerilia praetextam Vescio, vel quocunque alio nomino haec fabula fuit, quam eiurichius Restionem, linigerus Decium, rellerus ex alius Scholii vestigiis Nasicam, proxime denique ad literarum ductus accedens Hertet ius philol.

scribi maluit - et odoιπ0ρικων librum unum et pauco in Ocrum Thraseae Arriam matrem, verSuS, quae Se ante virum occiderat sed ea omnia, inquit, auctor fuit Cormilus matri ejus ut aboleret, idque consilium ratum fuisse vel inde apparet, quod jam proximae aetatis auctores unum tantum, quod nos quoque tenemus, Se satirarum Ohimen noverunt; es. Quintil. X. P. 4 mullum et verae gloriae quamvis uno libro Persius meruit, et Martiat. IV. 28. 7: saepius in libro memoratur PerSiu uno, quam levis in tota Marsus Amazonide. At enim hunc, ut ait grammaticus, editum librum con tinuo mirari et diripere homines coeperunt ejusque Studii per omnia deinceps saecula propagati nobis quoque testes et codices sat multi antiquique et Selioli superSunt, quae etsi

16쪽

- PRAEFATIO. Cornuti nomen immerito prae se ferunt, tamen ad eam Retatem RScendunt, quae non modo omne quotquot exstant codices longe superet, sed etiam puriores genuinae antiquitatis fontes quam hi ipsi adire potuisse videatur. Nam quod Otto Jahnius in oditione major ipsam Scholiorum

auctoritatem adeo elevare conatus est, ut ea ad undecimi

usque saeculi ineptias deprimeret, virum integerrimum simul et eruditissimum, cui Persius uni plus quam Superioribus omnibus in unum collectis obet, illius judicii orrorem dudum abjecisse confido, postquam et sannus i. c. p. LXII sqq. complura docto contra illum monuit et nos tum in Pro Oom lect Gott. 184 6 vel Isidor aetatem Scholia nostra excedero, tum in disp. do Scholiorum ad JuVenalem genere deteriore lectionibus aestivis a. 1849 praemissa tantum inter haec et seudo, Cornutiana ad Juvenalem interesse demonstravimus, ut omne illius conaminis fundamentum labefactatum sit. Ne quis autem ipsi quam nos tuemur Scholiorum aetati Barcinonensem Satirarum recensionem aequiparet, quam a nescio quo l. Julii Horonnii Sabini V. C. protectore domestico R. p. Chr. 402 institutam antiquissimi codices ontispessulanus et Romanus subscriptione sua testantur, hujus recensionis, etiam si maxime Scholiorum aetatem superet, ipse Subscriptor fido insignitor minuit fatendo se sine antigrapho emendare temptasse ipsi deniquo quotquot exstant codices, si ab Oxiguo palimpsest fragmonto Vaticano discesseris, intra nonum vel decimum saeculium scripti sunt; quae

quum ita sint, etiam nunc illud toneo, quod in Lectionibus Porsianis arb. 1842 ditis profossus vel inventis antiquissimis illis libris in Analectis do autato ot usu Scholiorum orsianorum denuo dolandi, in constituenda orsit lectione principe loco Scholiorum atquo his tacentibus

demum quamVis bonorum codicum ostimonia audiendaeSSe. Quanquam ne horum quido tantum ab illis discrimen exstat, ut sive quis nostras sive Jalinii rationes so- quatur, de satiris satis mendato legendis desperandum sit immo tanta horum testimoniorum praestantia tantuS- quo in plurimis et gravissimis locis consensus St, ut quod

jam anto hos viginti annos in Ephem Schol. Darmst. 833,

17쪽

FRAEFATIO. XIIIp. 31 quasi divinans praemo tuli, nune planissim confirmatum videamus, quidquid ad Persi salutem faciendum restet, multo minus ad critici quam ad interpretis

officium pertinere. Interpreti enim quum multae aliae difficultates, quae PerSi cum ceteri Suae aetati Scriptoribus et poetis commune Sunt, tum haec peculiaris objicitur, cujus haud scio an unum inter veteres Heraclitum Eptiesium τον κ0τεινον appellatum illo aemulum liabuerit

cf. Aristot Rhetor. III. 5. 6, Theon Progymn. 44. 18), ut passim ancipiti et obscura interpunctione laboret in

critica vero factitanda conjectariam opem vi unu alterque locus desiderat, in lectionum autem arietate, si quis sana et incorrupta Via incedat, tam raro haerebit, ut quum ante hos duodecim anno ego aliniusque Suo uterque judicio verba poetae emendare aggreSSi Ssemus, licet a

divorsissimis principiis profecti inStrumentisque prorSus aliis usi in plerisque ad easdem lectiones deferremur, nunc autem, o Siquam et alinio in editione minore meast mihi aliniana subsidia praesto fuerunt, oppido pauci et minuti loci restent, in quibus mihi ab illo dissontion dum visum sit. Horum igitur numeratione huic praefationi

finem imponam, ita tamen, ut ne qui me commentorum meorum tenaciorem esse XiStimet, Simul O admisceam,

in quibus nunc ipso Jahnio auctor ab iis, quae in Lectionibus Persianis proposueram, disceSSi. Prol. 4 Heliconiadas Lect III, p. 2, Heliconidas Jahu.;

mihi postia opicorum numeros dactylico re Spexisse videtur. - picamque et 12 refulgeat . almio olim picasque et refulserit. - Sat. I. 6 examen De Leci. II, p. 8, eaeamenque Jalin. - . Mah c. Jalinio olim t. - . trans, non tum propter Sequentium interpunctionem dudum a me commendatam, ubi V. 1 tunc nostri panalepsis St. V. 14 quod retinui; alinius quo quod manifeSt correctori debetur; quanquam hunc excusat lectio v. 17 ab eo recepta leges ubi cur ego legens servaverim, dixi ecl. II, p. 2. - . 32 circa c. alinio olim circurn. - . 66 dirigat, non derigat, cum Schol et libris plurimis. - . T quem . . . dictaturam Loci II, p. 20 vestem dictatoriam dictaturam appellat otiam Plin. N. Hist. XVIII. 34. 20. -

18쪽

XIV PRAEFATIO.

V. 76 Brisaei, non Brisei; cf. Steph. Byz. p. 186. - . 81 istucis Vatici istud alin. - . 6 doctas retinui, nosigurae epitheto suo carerent docti/s, quod cum Scaligero Jalinius praetulit, post antecedentia languet. s. 7 praegrandi c. Jahnio olim vestrandi, antiqua arietate,

quam tamen contra librorum conSenSum amplius non tueor.

V. 115 Muciis eodem pro Muti; cf. Heus dii stud crit. do Lucilio p. 215. Sat. II. 14 condi ur scripsi cum Jalinio, quamvis supparem auctoritate ducitur olim tuitus; at L Chaeremon ap. Stob Serm. LXVIII. 22 γυναικα θάψειν κρειττον ἐστιν ἡ γαμειν. - . 42 grandes Lect II, p. 26, pingues Jsin. Pa cf. grande rhombos patinasqu Hor SatΠ 2 95 grandes ollas Juv. XIV. 73, magisque decet

poetam variare epitheta quam eodem Sensu duo usurpare; nam pingue Sunt crassae, Lyelcher poet reliqu. p. 26.

Contra tucceta pro tu elis libenter ascivi et Hildebr. ad Appul. H. , ad Arnob. II. 42. - . 45 accersis ecl. III, p. 10 arcessis Jalin. , es. WisSoWa Leci Tacitin spec. II, p. 11 sqq. - . 4 flammas cum Jahnio, non flamma vel flammis. - . 54 aeculias Leci. . p. 28 excutiat Jalin minus poetice, praeSertim quum pectore aevo, si cor proprie intelligatur, abundet. - . 61 terris cum Jahnio; olim terras. - . 62 hos Leet m. 11 hoc ahn. nobis favet Milet ad Sallust Jugurth. IV. T. - . 3 animi Leet. I, p. 12 animo Jalin. genetivum tuebuntur etiam verba animi Juv. IV. 1. - Sat. m. 13 quod retinui; sed Jahnius argutius quam verius. - . 29 censoremvs Leci. IV, p. 13 censoremque Jahn. - . 34 rursum Lect m p. 14 rurSus Jahn. cf. Corte ad Lucan. I. 39l. V. 46dicere et insa=io Lect II, p. 33; discere non sano alinius blanda specie; sed declamandi ineptias ridet, non discendi pigritiam excusat poeta, nee laudes magistri ad

memoriam potius quam ad actionem Spectare poterunt.

V. 56 deduxit, non diduxit cf. Sat. V. 35 et Leci Π, p. 35. V. 60 in quo libri fero omnes in quod Jahn. c. ditis; at f. ecl. II, p. 36. Contra v. 6 et pro aut Scribere c. Jalinio non dubitavi. - . 68 quam ecl. II, p. 37 qu Jalin. at ipsa regendi ars respicitur. - . 78 quod Satis es sapio equidem praetuli, quod sapio satis St

19쪽

PRAEFATIO. xv Jalinius; at nonne hoc otiam philosophus dicere poterat γ Sat. IV. 3 o Leel. II. p. 4 P hoc Jah n. - . 26 milvus oberrat Schol. librique optimi, alii oberret: alin ex unius vestigiis miluus errat. - V. 3 farratam ollam etiam nune tueor Statii ex omplo Silv. I. 2. 146 plauserunt limina cycni. V. 33 frigus pro figas quamVis optimorum testium Onsensu commendatum nec Jalinius in ordinem recepit, neque ego tantae hypallagae audaciam praestare sustinui; quae tamen in Analectis p. 14 sqq. de universo loco disputavi, haud muto Jaliniumque certe hi mores scribendo

summam eorum probasse laetor. - Sat. V. 8 Procnes nos

cum antiquissimis libris , Prognes Jalinius ut Juv. I. 644; idem tamen cycnum ibid. 145, ut Lachmann in Lucret. III. 7. - . 13 stloppo Prisc. I. 10 58, s loppo Jahnius, libros magis ut videtur quam suam persuasionem SecutuS.

V. 1 dicas Schol. dicis Jalin contra quam ipSe prius edidit, multoque certior conjunctivi ratio constat. - . 1 bullatis multis dolandi Leci. I, p. 32, quibus adde crepantes adulationum bullas Sidon. Apoll. Epist. I. T Jalin. ampullatis, quo caeSuram perire dudum rennotavi, nune vel in ordinem recepit, Lachmannum testatus ad Lucret. p. 413; ego ero malo Versus Vel optimis poetis interdum excidisse nunquam negavi, bonos conjectando pessumdari licere etiam nunc pernego. - . 26 his Leci. I, p. 48, hic Jalin. - . T vappa lippus sine copula libenter cum Jalinio recepi; non item V. 11 in pro Sub pectore, quo Te condita malitia multo vividius describitur. - . 38 baro pro varo haud gravato admisi minus tutum v. 142 ni pro nisi visum est V. 14 autem temperare mihi non potui, qui Votori meae conjecturae locum inter verba Oetae darem, eo tantum temperamento adhibito, ut aridos in avido mutari facilius quam in avidi videretur nummos

Vero, non nummi Scribendum fuisse constanter defendo. Peragere Onim esse conSumere, nostrum durchbringen, mani sto ostendit Sat. VI 22, postulatque contrarium Sui praecedens nutrieras sicut nutem nummo quincunx nutrit, ita deunces eosdem peragere rectius quam ipsi billis peragi dicentur utquo per so veri absimile est Su- rem epitheto carero, ita amaus uno commodissime de-

20쪽

XVI PRAEFATIO. clarabit mercatoris avaritiam, quae tamen tantum abost ut certum eventum habeat, ut haud raro majoris lucri cupidine eam pecuniam perdat, qua modico senore collocata diu secure frui potuisset. - . 159 ast plurimi, quod vel non sequente tamen Suo jure poni poterat hoc sequente ne hie ne II 48 video cur languido i cedat. - . 172 accerSar pro arceSSat libris, qui fere omnes primam certe personam offerunt, negare Jahuius non debebat mox autem V. 174 exieras nec nunc pro aeteris et ne nunc eidem

eum Lademigio et Scheibi eo facilius concedo, quo magis Horatii quoque editores in loco gemino Sal. II. 3. 262 vacillare video; cf. Philol. V, p. 133. - Sat. VI.

cognoscit pro cognoscere cum eodem recepi propter Sequens

jubet, quod imperativum respicit ibidem vero . 6 quod e codice Lugd. scripsi Seneae pro Senes, superius jam tuitus sum, ne transpositionem hemistichiorum . 3 et 1 pluribus commendare libet, quam quae in eandem sententiam jam Leci. II, p. 61 disputavi. Unum addo, potuisse Sans

etiam haec cinere ulterior metuas; at tu meus heres ab ipso Persio continuari, sed omissis tantum versibus T 40, qui haud scio au posterius demum ad hunc locum necesserint iidem tamen quum certissimam poetae manum prae se feruiit, hunc ipsum statuendum est adjectis illis eum potius sententiarum ordinem exsistere VoluiSSe, quem Singularum nexu arguente restitui. - . 61 poscas Leci.

III, p. 33; 0scis ahn. at colligit tantum ersius fieri

posse ut alter ad talem impudentiam progrediatur. V. 66 repone elegantius utique Si quam oppone item ut opinor v. 69 coquatur quam coquetur, quorum utrumque Jalinius ipse in superiore editione praetulerat nee v. 7 depunge aut a libris aut a sensu adeo Ommendari arbitror, ut vel hae in voce Scholiorum auctoritatem arcinonensi familiae poSthaboam reposui igitur depinge, quod nemo erit qui nunc ut alias pro describe dictum a

dii intelligat. Ser. Gottinga d. II. Iun. a. MDCCCLIV.