De parotitide : dissertatio inauguralis medica ...

11쪽

eos fuisse en OmiCOS. BuSSCI, DCConomia naturae in morbis glandularum anno I 62, Contendit, morbum esse epidemicum Simusque ContagiOSum.

asserit, telam ceIIUIOSam magis quam SubStantiam parotidis CorrEPtam ESSE.Plures auctores, qui de hoc morbo scrip- Serunt, hi sunt: a

12쪽

De sanitio morbi.

Parotitis payctica inflammationem sandulae parotideae Significat Cum tumore ejuS-dem et dolore adaucto, quo Isit ut TCSpirataeo et masticatio reddatur dissicilis.

Symplomata et Diagnosis Parotitidis

Morbus saepius in Anglia et Italia temore vernali et autumnali epidem1ce graSSarrae aliis ab illo corripiuntur juvenefi

13쪽

ot adulti ad annum usquo Somiam, rarius soc- minae, TariSSime Senes Ct infantes, in quibus non ad tantam Provehitur intenSitatem. Saopius Prodromis incipit, quae sunt: Horripilationes vagae, las Situdo et dolores artuum, inquiES animi univerSalis, interdum quaedam animi conditio Prava, quae describi non Potest, hiS Succedit tumor durus unius vel (quod crebrius evenit) utriusque glandulae parotideae, quae magnitudinis variae est, modo Planior modo ominentior, jugulum ac mentum CollariS ad inStar circumdans et nonnumquam tantUS, ut totam faciem

effigiemque deformet, maxilla inferior non potest moveri nisi magnis doloribus. Non raro ipse tumor protenditur ad glandulas sub- maxillares uti ad tonS1llas, quo sit ut tam

manducatio quam deglutitio ipsa difficilis reddatur. Color tatis vix ESt mutatus, interdum integumentorum o Edema VI EDdum ESt. Quandoque tamen deest oedema, Sed tumor valde duius, tensus QSt Ct vehementissime dolet, atque rubore quodam quasi erysipilatode suffunditur, quae totam faciei Plagam occupat. Sed nonnunquam tamen accidit, ut dolor adique et color plane deficiat. Si morinis mitior ESt, nec febr1les incenduntur turbae, nec lecto ae-

14쪽

gri tenentur. Si vero gravius assigit, Si influxus admittuntur nocivi, uti aura frigida,

tricitas, tum vel febris Simul cum eo incipit, vel febris ad eum accedit, nunc vehemenS nunc initis, et febris per aliquor dies cum tumore

tionos. Interdum ingrediente aut augmentum sumente morbo aegri Cephalaffa, nausea et crebris vexantur vomitibus, etsi lingua non sit tecta, noque guStuS Ori S a Sit amaruS, neque adpetentia ciborum deficiat, nihilque materiae depravatae, Sed Solus potus aut cibus ventriculi ejiciatur, tamen hocce vomituriendo seviores redduntur, ab anxietate et inquieplurime liberantur et conquiescunt. His etsi raro adsunguntur Sti Spiria G1ELIa, facilis in Lypopsychiam lapsus, anas arca non dissimilis illi, quae nonnunquam S Cariatinae supervenit . magna cum respirandi dissicultate et febri vo-Lementi. Secundum Hamiltonis experientias plerumque Sudor vaporoSUS in Partibus assectis partialis aut univerSali S erumpit, qUo vel tumor imminuitur, vos Plane EvanESCit. Tumor parotidum Saepe inopinate disparet, ac convertitur in viriS ad Scrotum, alicae.

15쪽

IA uter testis Sive uterque PhIegmone corripitur vera; in foeminis metastasis observatur ac mammas, ad ovaria, ad pudenda cum doIores lumborum, ac si monstrua imminorent, quae

utique arit maturiuS Crumpunt, aut Corum

Ioco pruritus et CaIoris Sensus pudendum insolite invadebat febre magis urgente.

Illis autem quibus vomitus SAPETUCnit, a metastasi ad teSticulos raro assiciuntur. Aliose contrario aEgros, decedento Parotidum tumore, delirium phneniticum cum dira Cepha-Iaea invadit, quod tamen aegrotum relinquit

adparente scroti vel testiCulorum tumore. Non minuS ObSErvatum CSt, morbum converti ad

pectus, unde oritur spirandi difficultas, tussis etc. Quod attinet febrim non raro diver-Sissimam adipiscitur naturam ut indolem nuno

inflammatoriam, nunc gastricam, nunc vero mei vos am malignam habeat. Dum nervosa se-bris hunc morbum comitatur, tum funeStiSSimam, ma signam, UICETOSam aut galagraEnoSami dixere, hinc 'autein maxime Symplomaticam esse parotiti Cm, CODSCmuS.

Morbus solvitur sudoribus vaporosis, qui vel exsudant ex ipsis partibus adfectis, vel ex totius corporis superficie, si aegri lecto tenen-

16쪽

Iitur. Rarius per urinam turbidam, Sestimentosam aut diarrhoeam oriSis agitur.

Disserentiae parotitidum inter et Simi

Parotitis vix potest confundi cum angina faucium; in eo enim potisSimum discrepant, quod haec sedem teneat ad fauces; in posteriore oris Parte videmus tumorem ad faucem Tubicunde tinctum; major est deglutiendi et spirandi difficultas, vox magis ESt altorata,

Tarica, naSaliS, tumore Caret Ex torno, Saepius transit in nuppurationem et indurationem, quam Parotitis; non obServantur metastaSeSparotitidi propriae. Maiorem similitudinem hahet cum argina tonsillari, Sed depres ea linguae radice ac faucibus

Iuci obversis. in conspectum facit limo cadit rubor ac tumor unius vel utriuSque amygdalact ad contiguas Vix non Somper Protensi S PartES. NOΠ- nunquam moles tonsillarum ad eum gradum CI ES Crint, ut Vel faucei penitus occludant, vel vCVSUS POSti CaS Protrusae nares respirium PTAC-pediant et vocem alterent, vel etiam ad angulum maxillae inferioris visibiliter promineant. Continua moleStat secernendi muciam Ct deglu-

17쪽

IStiendi necessitas; Spiratio et deglutitio mao is est dolorifica, Caret malaStaSibuS Cortis, Sae-s pius aetatem infantilem Ct pueriIem invadit, spraesertim dialieSi scrotalos a laborantem)quam parotitis. Pro Clivitas remanet in eundems morbum sacpiuS Subeundi, non ita apud pa- trotitidem, nam hucuSque nondum observallum est, parotitidem bis invasiSse eundem hominem.

Antia ditis exitum in suppuration Em amat, quae rarissimo ObSETVatur grabSantct Paroti- 1ide. Parotitis distinguenda Est a ScrofuIa simisplice, tumoIe In gland UIR ParotidEa Insidente, quae praecipue in Puellis usque ad aetatem ubertatis cernitur, Sompor dessiciente perfec- e acquisito habitu Scroufuloso; sed Solos in alites ad morbum ScrofuIOSum PTOPENSOS aggreditur. In principio magnitudinem fabiae labet, et Sub Clatae mobilis QSt, quin in exuI- erationem proclivis Sit, apud Puellas aetatis maturioris pedetcntim in Crescit, et quidem ongo tempOae, quin multum moIeStiae Profe-at. In infantibus citius increscit, atque non aro steatomato Se ad enormem in vitam peritulum intendens pro vellitur magnitudinom. Scrofula fugax apud adolescentes durante

18쪽

Divisio.

Siquis plures species distinguere velit, divistendi principium vel a charactere inflammationis vel ab ortu morbi petatur; et Parolitis distribuatur in inflammatoriam, Phleg- monoSam, CrySi PClatOSam, Catarrhalem rheumaticam et nerVOSam, in malignam et benignam. Illa febribus intermittentibus malignis et Pestilentibus, i haec. libribus tertianis . die decimo quinto vel vigeSimo Supervenit et Plu-

Vel est simPIex uti apud parotitidem spora dicam et CPidemicam, vol complicata cum aliis morbis uti cum Scrofulosi, SyPhili, cumque PemPhigo, quam Con licationem ulterio. rem observavit Langlians ' . Quoad originem

varia CSSe Potest nunc enim id iopathica ei primaria nunC SymPtomatica Et Secundaria. Parotitis id iopathica epissemice graSSan: saepius eSt Theumatico - inflammatoria. Paroticis symptomatica febribus acutis et Praeser' ' Act. Helvet. T. II. P. 26o.

19쪽

lim malignis aut pestilentibias supervenit vel per diadochen, ut vacant, Sive maioriae mor-bificae a nobiliori ad ignobilitorem partem translationem, vel Per CPigHESin Sive propagationcm morbae aut nov1 SymPtomatIS a CCOSSionem. Magni autem interest Primone aut se undo modo oriatur. Generatim autem tumet vel ob maiorem humoris influxum, vel ejusdem lentorem et dEnSitalom, vOI vasorum Ia- itatem, vel nervorum irritationem, vel humoris excernendi impedimentum et ductuum ex retoriorum obstructionem. SpaSmum nervo--um irritatioue frequCntiSSimam ESSE Causam,

multi contendunt. Non desunt, qui huiusmodi tumores distinguant in Iymphaticos et erosos, et hunc morbum afliction Om Systematis lymphatici esse diiudicent. Sed partam in duribus casibus inflammatio est manifesta, , artim nobis clara notio tumoris lymphatici, riginem Suam non ab exsudatione lymphae trahentis, deest, et iPSa lymphao exsudatio est stactus vasorum Sanguiferorum Et non lym-

,haticorum.

Alia etiam parotitis occurrit habitualis

20쪽

Exitus parotitidis.

Terminationes parotiti dis pro circumStantiarum originis et causae diversitate variare solent. Ubi resolvi recusat, ejus exitus ESSepotest suppuratio, induratio, parectania, quin tamen inde ob ignobilius substratum notabile redundet periculum. Resolutio plurime PVO- fertur die octavo, nono, decimo quarto Perfudores Iargos partis assectae vel totius Corporis, vel per Diarrhoeam, urinam Sestimento

cum in suppurationem transitura ESt, quod tamen rarius observatiar, dolor pungenS et intonsior assigit. Tandem ubi tumor ad Summum gradum ascenderit, hic dolor iam facta suppuratione imminuitur, atque verSUS Septimum aut decimum quartum aegritudinis diem vel Sponte, sub somno interdum, aLSCOSSus rumpitur, vel ad aperiendum maturuS OLSOrvatur. Paucissimi scriptores exitum in Sup-PuratiOnom vid Erunt, excepto IIainitione ' , 'b Op. dici. P. So.