Titi Livii Patavini Historiarum libri qui supersunt omnes ..

91쪽

exercitus

rex, qui certior jam factus, Romanum ab Le. ysi. Thebis Pheras movisse, defungi quamprimum '' ''&ipse eertamine HpienS, ducere ad hostem hei tia pergit Qquatuor millia fere a Pheris posuit castra. Inde postero die quum expediti utrimque ad occupandos super Erbem tumulos prOcessissent, pari ferme intervallo ab jugo, quod capiendum erat, quum inter se conspecti essent, constiterunt; nuncios in castra remissos, qui, quid sibi , quum praeter spem hostis obcurrisset, faciendum esset, consulerent, quieti opperientes. Et illo quidem die mullo inito certamine, in castra revocati sunt. Postero die circa eosdem tumulos equestre proelium fuit: in quo non minimum h AEtolorum Opera regii fugati, atque in castra compulsi sunt Magnum utrisque inpedimentum ad rem gerendam fuit ager consitus crebris arboribus , hortique , ut in suburbanis locis, coartata itinera maceriis, inuibusdam locis interclusa. Itaque pariter ducibus consilium fuit excedendi ea regione , ω Velut ex praedicto, ambo Scotussam petierunt; Philippusui spe frumentandi inde Romanus, ut praegresisus conrumperet hosti frumenta. Per diem

92쪽

U . Is totum, quia colles perpetuo iugo intererant, - - - nullo conspecta inter se loco agmina ierunt.

Romani ad Eretriam Phthiotici agri, Philippus super amnem Onchestum posuit castra. Me postero quidem die , quum Philippus ad Melambium, quod vocant Scotussaei agri, Quinditus circa Thetidium Pharsaliae terraeposuisset castra, aut hi aut illi, ubi hostis

esset, satis compertum habuerunt. Tertio die primo nimbus effusus , dein caligo noctissimillima Romanos metu insidiarum tenuit. II PHILIPPUs maturandi itineris caussa,

post imbrem nubibus in terram demissis nihil deterritus , signa ferri jussit. Sed tam densa caligo obcaecaverat diem, ut neque signiferi

Viam , nec signa milites cernerent; lgmen ad incertos clamores vagum velut errore noctu

cis' a ri turbaretur. Supergressi tumulos, qui Cy- Ph/ἰFP noscephalae vocantur , relicta ibi statione nos se firma peditum equitumque, posuerunt castra. - Romanus eisdem ad Thetidium stris quum se tenuisset, exploratum tamen, ubi hostis esset, decem turmas equitum is ille pedites misit, monitos, ut ab insidiis, quas dies obscurus apertis quoque locis tecturus esset, praecaVerent. Ubi Ventum ad insessos tumulos

93쪽

rnatium.

est, pavore mutuo injecto Velut Orpentes . e. yys. quieverunt. Dein nunciis retro in castra ad Dduces missis, ubi primus terror ab necopinato visu consedit, non diutius certamine abstinuere. Principio a paucis procurrentibus f σἰ lacessita pugna est , deinde subsidiis tuentium pulsos aucta : in qua quum haudquaquam pares Romani alios super alios nuncios adducem mitterent, premi sese quingenti equites, duo millia peditum , maxime AEtolorum , cum duobus tribunis militum propere missa, rem inclinatam restituerunt versaque fortuna , Macedones laborantes opem regis per nuncios inplorabant. Sed, ut qui nihil

minus illo die propter obfusam i caliginem

quam proelium, Xspectasiet, magna parte hominum omnis generis pabulatum missa,

aliquamdiu inops consilii trepidavit deinde, postquam nuncii instabant, ciam juga montium detexerat nebula, di in conspectu erant Macedones, in tumulum maxime editum inter alios compulsi loco se magis, quam Brinmis, tutantes; committendam rerum summam in discrimen utcumque ratus, ne partis indefensae actura fieret. Athenagoram ducem

94쪽

V. Isti mercede militantium cum omnibus, Braeter -- Thracas, auxiliis, equitatu Macedonum ac Thessalorum mittit. Eorum adventu depulsi a jugo Romani non ante restiterunt, quam in planiorem vallem perventum est. Ne effusa detruderentur fuga, plurimum in Etolis equitibus praesidii fuit. Is longe tum optimus eques in Graecia erat: pedite inter finitimos vincebantur. Universum VIII. LAETIOR res, quam pro successu pu-

Certamen. . ..

rentes ex proelio clamarent, fugere pavidos Romanos , invitum cunctabundum in dicentem temere fieri, non locum sibi placere, non tempus, perpulit, ut educeret omnes copias in aciem. Idem, Romanus , magis necessitate, quam occasione pugnae inductus, fecit. Dextrum cornu , elephantis ante signa instructis , in subsidiis reliquit laevo cum omni levi armatura in hostem vadit simul admonens ci cum iisdem Macedonibus pugna-α turos, quo ad Epiri fauces , montibus flua minibusque septo , victa naturali dissicul-s late locorum , expulissent, acieque expu- γ gnassent e cum iis , quos P. Sulpicii priusn ducitu obsidentes Eordaeae aditum vicissent.

95쪽

i, Fama stetisse , non viribus, Macedoniae . . IIS.n regnum. Tam quoque famam tandem Va-n nuisse. D Jam perventum ad suos in ima valle stantes erat, qui adventu exercitus imperatorisque pugnam renoVant , inpetuque facto rursus avertunt hostem Philippus cum caetratis, cornu dextro peditum, robore Macedonici exercitus, quam phalangem Vocabant, propero cursu ad hostem vadit Nicanori, ex purpuratis uni, Ut cum reliquis copiis confestim sequatur, imperat. Primo, ut in jugum evasit , , jacentibus ibi paucis armis corporibusque hostium , proelium eo loco fuisse, pulsosque inde Romanos, &jugnari prope castra hostium vidit , ingenti

gaudio est elatus mox refugientibus suis. terrore verso , paullisper, incertus an in castra reciperet copias, trepidavit, deinde, ut adpropinquabat hostis , , praeterquam quod caedebantur aversi, nec , nisi defende.

rentur, servari poterant, ne P ipsi quidem

in tuto jam receptus erat coactus , nondum adsecuta parte suorum , periculum summae rerum facere, equites leVemque armaturam

qui in proelio fuerant, dextro in cornu locat:

96쪽

V. - I. caetratos Macedonum phalangem, hastis possitis, qtiarum longitudo inpedimento erat, gladiis rem gerere jubet. Simul, ne facile perrumperetur acies , dimidium de fronte demtum introrsus porrectis ordinibus duplicat, Ut longa potius, quam lata , acies esseti

simul densari ordines uisit, ut vir viro,

tarma armis ungerentur.

IX. QUINCΤ1Us, his, qui in proelio fuerant,

inter signa ordines acceptis, tuba dat signum. Raro alias tantus clamor dicitur in principio pugnae exortus. Nam forte utraque acies simul Conclamavere nec solum qui pugnabant, sed subsidia etiam, quiqua tum maxime in proelium veniebant. Dextro cornu rex loci plurimum auxilio, ex jugis altioribus pugnans, vinc; ebaismistro, tum quum maxime adpro pinquante phalangis parte , quae novissimi agminis fuerat, me ullo ordine trepidabatur. Media acies, quae propior dextrum cornu erat, stabat spectaculo velut nihil ad se pertinentis pugnae intenta : phalanx, quae Venerat, agmen ZgiS, quam acies, aptiorque

itineri, quam pugnae, Vixdum in jugum eV serat. In hos incompositos Quinctius, quamquam pedem reserentes in dextro cornu suos

97쪽

eernebat, elephantis phis in hostem actis , . . IIS, Inpetum Iacit ratus partem proiligAtam cetera -- tracturam. Non dubia res fuit. Extemplo terga Vertere acedones , terrore primo hestiarum aversi. Et ceteri quidem hos pulsos sequebantur : unus e tribuni militum , extemplo capto consilio, cum viginti signorum militibus, relicta ea parte suorum , quae haud dubie vincebat, revi circuitu dextrum cornu hostium aversum invadit. Nullam aciem ab tergo adortus non turbasset ceterum ad communem omnium in tali re trepidationem accessit, quod phalanx Macedonum, gravis atque inmobilis , nec circumagere se poterat, nec hoc, qui a fronte , paullo ante pedem referentes , tunc ultro territicinstabant, patiebantur. Ad hoc loco etiam premebantur, quia jugum, ex quo pugnaVerant, dum per proclive pulsos insequuntur, tradiderant hostia terga sua circumducto Paullisper in medio caesi, deinde , omissis plerique armis capessunt fugam. X. PHILIPPUS cum pauci peditum equitumque primo tumulum altiorem inter ceteros cepit, ut specularetur, quae in laeVa parte suorum fortuna esset deinde, postquam fu,

98쪽

U. e. IIS. gam effusam animadvertit omnia circa - Iuga lignis atque armis fulgere, tum ipseaei excessit. Quinctius, quum institisset ce-Vι' Gm dentibus, i repente quia erigentes hastas Μacedonas conspexerat , quidnam pararent incertus, paullisper novitate rei constituit signa deinde, ut accepit m) hunc morem esse acedonum tradentium sese, parcere victis in animum habebat. Ceterum ab ignaris militibus omissam ab hoste pugnam , quid imperator vellet, inpetus in eosdem n factus, , primis caesis , ceteri in fugam dissipati sunt. Rex effuso cursu Tempe petit. Ibi Di Gonnos diem unum substitit ad excipiendos, si qui proelio superessent Romani liuores in castra hostium spe praedae inruunt Verum ea magna jam ex parte direpta ab Etolis inveniunt. Caesa eo die odio hostium illa, quinque capta. Ex vidioribus septingenti ferme ceciderunt. Si Valerio quis

credat, omnium rerum inmodice numerum

augenti, quadraginta millia hostium eo dies uni caesa capta, ubi modestius mendacium

99쪽

est, quinque millia septingenti, signa milita G. c. 37s.ria ducenta unum quadraginta. Claudius quoque duo, triginta millia hostium caesa scribit, capta quatuor millia, trecentos. Nos non minimo potissimum numero credidimus, sed Polybium secuti sumus , non incertum auctorem quum omnium Romanarum rerum, tum praecipue in Graecia gestarum.

XI. PHILIPPUM, conlectis ex fuga, qui, variis cassibus pugnae dissipati, vestigia ejus secuti fuerant, missisque Larissam ad commentarios regios comburendos, ne in hostium venirent potestatem , in Macedoniam cones cessit. Quinctius, captivis praedaque enumdatis, partim militi concessis , Larissam est profectus , hauddum satis gnaru , quam regionem petisset rex, quidve pararet Cadu Caducea

torem hia

ceator eo regius Venit, specie ut induciae Lypti, adessent, donec tollerentur ad sepulturam , qui ''' in acie cecidissent re vera ad petendam veniam legatis mittendis. Utrumque ab Romano inpetratum. Adjecta cilla vox, bono B animo esse regem ut uberet: π quae maxi folorum me AEtolos obfendit, jam tumentes o qua que οἰώ

rentesque, Mutatum Victoria imperatorem tia. o tammte iam ron. Crev.

100쪽

U. e. IS . γ Ante pugnam omnia magna parvaque Om'

- municare cum socia 1 olitum nunc omniumr expertes consilior tum me a suo ipsum ar-r, bitrio cuncta agere cum Philippo jam gran tiae privatae locum quaerere; ut dura atque

is aspera belli toti exhauserint, pacis gra-istiamin fruct um Romanus in se Vertat. Et haud dubie decesserat iis aliquantum honoris sed, cur neglegerentur, ignorabant Donis regiis inminere credebant invicti ab ea cupiditate animi virum. Sedin succensebat non inmerito Etolis , ob insatiabilem aviditatem praedae, adrogantiam eorum victoriae gloriam in se rapientiunt , quae anitate sua omnium aures obfendebnt Philippo sublato fractis opibus Macedonici regni Etolos habendos Graeciae dominos cernebat Ob eas cauisas multa sedulo, ut viliores levioresque apud omnes essent viderentur, faciebat. XII. INDUCI E quindecim dierum datae hosti erant, .cum ipso rege constitutum conloquium cujus priusquam tempus veniret, in consul a consilium adVOcaVic socios. Retulit, quas

leges pacis placeret dici. Amynander Athamanum re paucis sententIam absolvit; ci ita