장음표시 사용
41쪽
tit coram eum ad0rares Pontificem, des cuius tam metvitta virtutiblis ab sens audierat, ab eiu ques m pientia res nandi pro Cepta C iperet, a Cusin au-eloritate regni ipsus quodammodo nomEn habἱ-ret. Sed quid ego pii simi Regis Caroli obsequium in te comm mori Ipse Boru sit Rex, cuius domi militi aeque imperium illius a Xenophontuin Ciro descripti imperii vigies est, ut, quod olim hi Hortie dem superare idebatur, fori nunc o si ipsa in prieqnntistimo res rs desci
raret Arquo ipso, inquam, Borustice Rex, quamquam ma orum suorum luporq tiones inductus a Sed a 4sentiat, a d te tam Uuxit, ea praedicat, a Satos tuos ob orbautia C0luit, ut haeressis in eo Easit oblitum suae, tuae tantum odimur, sapientiaeque miraculo veh menter illum commoυgri appareret. Tu aut m, Pater Beatissime, in peregrini ob equi laetitia illud doloros, re Em tam praeclar&m, tamque n0bilem non tecum de religione erissimo sentirc. Sed ut eo, unde m quas quidam verissimarum tuarum laudum aestus abripuit, revfrtar, n*u Ccr- te a prudentissimo principe argumentum historiae,
non ip a a doctissimo Pontifice hi oria abhorret abhorrere illud potius ab amplitudine dignitatis
tuae Siddibatur posses, quod non, cum primum iulucem prodierit, dicata tibi extemplo fuerit Prima culm quaequ digna principibus, eoque Ussiucundiora identur, quod prima sunt. Ego v r0 Pontifex Maximes, tibi primos, tibi o Hremos tibi omnρ laboros meos acceptos, dicato quσ
velim esse. Etenim quid illis honoriscentius quid
42쪽
ὐuid mihi poteβ optatius contingere Sed cum
nondum aurea exploratum esset, quale de Commentario meo fuisset doctorum hominum iudicium futurum, multaquc f=Iirent in mentUm, quare timorem potius scriptoris imperitiam, quam legentium perarem a Cilitatem, equidsm ver bar, ut fatis tibi placer , tuaquGre pondere mi gnitudini posset. Nunc, cum ea de illo opinio su Fit quam maxime vellem, paullo factus audacior eum ad te, non meliorem, at probatiorem Certe mittor sui quidems, ut nomine commendatur tuo, ita iudicio probabitur, haud erit profecto, Cur omnium, atque ipsus etiam posteritatis incorruptum subire iudicium ereatur. CA
43쪽
COMMEM TARIUS ELLUM Italicum a morte Cainroli I. ses aris Austriaci Bo bonios inter atque Austriacos conflatum ancipit jam pridem
ita Principum taliae spe aut metu ducebatur. Quartum jam annum haerebat ad Italiae o tas Philippus Boibonius Philippi Hispaniarum Regis F. licet Gallorum auxiliares copiae, O visque suae delembus auctae, iubacti Allobroges, superatae Alpes, trajecius Varus, expugnatae Niceae, Montisque Albani arces maximam illi in Italiam tandem, Galliamque Chalpinam erumpem di spem facerent difficultates supererant tamen, plures etiam quam Vellet obstabant quippe Mi Austriacarum partium fautores Britanni, qui A O-
44쪽
r De Rebus totum classibus Mediterraneum obsederant commeatus auxiliaque ab Hispaniis demorabantur; ea suis omnia sociis subvehebant. Aditum terra intercludebat adhuc SardinLe ex Carolus Emmanuel loci arte, naturaque munitis, populorum perspecta jam fide fretus, simulque Theresiae Austriacae ungaris Regina auxiliis, cujus in Cisalpina Gallia latum erat Imperium : Qui Sardinis Rex, dum suum tutari Regnum, Regnique fines amplificare studebat, omnem se Italiam
tutari praedicabat eaque de causa magnis prinnatis industus cum Britannorum Rege, Hungariaeque Regina certis apud ormaciam conditionibus convenerat . Genuensium contra erant animi irritati namque in eo conventu ablatum illis quasi pro imperio fuerat inarium, opportunissimum ad Ligusticum mare oppidum quodque ejus nationis hominum animis altius insederat , videbantur ad injuriam contemptui etiam habiti Vicinum igitur jam gravem, laterique nimium adhaerentem timere,' longinquae societatis spem atque arma respectare Ceperant, parati, ubi se tempus daret, neque vana sine viribus vis esset, pacificos 3 cum caeteris Rebus Italiae publicis communes sensus exuere. At qui pacis consilia exuerat jam omnino, Mutinensium Duxis erat Franciscus testinus. Huic ab Austriacis, quod majores quam consuellet, quamque alererolle videretur copias habendo, in rerum OVarum sulpicionem venerat denunciatum minaciter erat, uti aut voluntatem nudaret suam, aut ab armis diicederet, quia recusaverat utrumque, cons
stim avno Imperio spoliatus, domo ejectus, o,
45쪽
ctusque ad Borbonios confugere futuros vindices dignitatis, Hispaniensi sese liberalitate tuebatur Hetruria ab utrisque occulte ambita, petebatura nemine palam, A Lotharingi permutationepotissimum secura quiescebat Geneti armati ad fines, is ullis tamen partibus impliciti prudentis consilii ratione, Veterisque m perii auctori
tate pacem serVabant, eque tuto allorum e
tamina' motus taciti spectabant; neque Vero non Vehementer dolebant ardere Italiam bello, propterea quod suae in tanta propinquitate incendii ' communi etiam libertati metuerent. Omtifex autem Maximus, qui satis se adVersus omnes belli impetus Religione tutum arbitrabatur, re omnium graVissima, quaeque magnam apud Populos, Regesque auctoritatem habere semper debet, armatorum nihilominus vim sustinebat inermis dum neutri parti nocere pro sua erga Christianam Rempublicam benevolentia videri volebat, incommodi ab utraque parte plurimum necessario pse accipiebat. Jam Vero C
rotum Neapolis, Sicilis Regem, Philippi His
paniarum Regis Filium alterum, multa, di Versaque sollicitabant. Exstimulabat enim cum Vetus partium odium, tum recens adVersus Britannos ira, quod putabatur illorum impulsu domum reVOcaste, quas paternis copiis legiones ad cubtennam usque fumen subsidio miserat videbat ab Austriacis retorqueri dentidem oculos ad Regnum Neapolitanum, tamquam ad praedam sibi ereptam; consilia eorum, conatusque perspexerat quid sibi,
si quod in Vormaciensi cedere sancitum diserte erat tota Borboni Italia pellerentur, 'tue
46쪽
dum esset, cogitabat illa etiam cogitanti succurrebant, Regni noVitas, non satis dum corro-horata auctoritas, ambiti olae Principum mentes, incerti Populorum animi, multoque incertior bellorum eventus. Igitur quid Populi, quid Primcipe molirentur, attente inVestigabat. Beneficio ut alii, nonnulli metu, omnes justo sibi lenique Imperio astringerentur, operam dabat. Praeterea Portum Neapolis, eamque totam oram OUis propugnaculis, munimentisque succingi, navale instrui, naves refici aedificarique, arma curari, Milites exerceri jubebat singulas ex singulis Provinciis legiones conscribebat, easque Veterani admiscendo, militiae artibus, laboribusque assues ciebat: resecerat iis ex Neapolitana Nobilit te fortuna, c genere principes. Quo fasto res consequebatur duas ut milites in suo Regno paratos, instructosque haberet 8 Principum 1ibi animos militaris honoris specie devinciret. Denique etsi nihil se Italicis turbationibus intemPonere constituerat, quae tamen ad bellum usui forent, iniqua tempora praemeditatus eniXe parabat.
Hic tum erat taliae Principum status, is habitus animorum. Interea bellum, uti dictum supra est, ab Austriacis, orboniisque gerebatur. Quaedam utrinque Velitationes, aliquot etiam praesta commilia erant. Celebris illa apud Campum Sanctum pugna tanta concertatione, ubi O-que adeo exitu pugnata est, ut superiore 2 ea
utrique sese discellitie gloriarentur. Porro Austriaci, aut iis post imposianctense proelium copiis,
recenti Principis obivicati imperio elatis iuba novi semper Ducis adventu militum an, mi
47쪽
ad Velitras gestis smi excitantur premere acrius Hispanos, atque audacius insequi coeperunt. Hupanorum autem. erat exercitus, Meodem Campos nolensi ptielio, R diutinis laboribus, itineribusque, tuin etias perfugarum frequentia attenuatuS, neque celeriter redintegrari novis delectibus poterat; propterea quod temporis oberat angustia, .mare, unde submitti illis au Xilia poterant , a Britannis arctius custodiebatur. Itaque cum .propter militum paucitatem praelio contendere periculosum,3 incommodum eis et propter inopiam cibario
rum iis, quibus jam inveteraverant, locis diutius immorari simulque periculum illud esset, ne ab Austriacis, qui dimidio jam ferme majores
copias haberent, ipsi circumvenirentur, neVe b- seisi; quod hostes conabantur Vii S commeatuS, receptus intercluderetur omnis tutius Hispani consilium secuti, castris a Pisauro repente motiS, quamquam X tremum semper agmen carperent hostes, incolumes tamen, paucis in longo, dissicilique itinere desideratis, cum omnibus impedimentis in Regnum iese Neapolitatium receperunt estque in eo receptu collaudata admoduna
Comitis agit Hispanorum Imperatoris Virtus, scientia rei militaris. Id ubi Neapolim litteris , nunciisque peri latum est, Sc jam jamque adesse hostes, fama
omnia semper in pejus augens, falso nunciaret animi hominum pro cujusque aut ingenio, aut fortuna varie assiciebantur. Erant quod in Omni ciVitate, atque in magna praesertim nultitudine accidere necesse est qui odio praesentis status, insita quadam naturae mobilitate, noVi re-
48쪽
6 De Rebushus studerent: qui patrimonio naufragi desperatique spem magnam in rerum perturbatiΟ- ne ponerent, communique mallent, quam proprio casu interire qui demum , quod Au-hriacas olim partes arctiuS, atque aperitu , quam privatum hominem deceat , essent amplexi, jacere idcirco sibi, ac minus in praesentia valere videbantur, illorum propterea Regnum summe cuperent reViViscere, a quibus multa sibi, magnifica pollicebantur. At horum omnium furor, partim populi totius mirifice pro Rege consentientis fide deterritus , partim severiori Magistratuum diligenti novae inter eo , qui dubiae fidei habebantur , institutae quaestionis metu compressus fractusque ad inania vota, atque ad incertissimam spem devolvebatur . ., liqui vero fere omnes, qui aut ministeriis , micitiisque Regiam attingebant aut optimi Regis moribus suavissimis illecti , justissimo ejus Imperio delectabantur aut ab Hispanis oriundi
pro sua gente acerrime stabant , parati erant quidvis perpeti ac facere potius, quam Germano iam iterum jugum subire . Nihilo tamen secius metuebant rerum humanarum vicissitudinem,' nonnulli ex iis rei militaris ignari ad belli nomen strepitumque horrescebant, quae ipsi sibi temere fingebant pericula, inepte miserabantur. Pars igitur trepidare, par gaudere alii nimium cedere, timere nimium alii , de Rege, ac Republica quidam, omnes de se cogitare. At Rex, achibitis summis viris, quibus
cum maximis de rebus commimicare conlue Uzetat, quid laeto opus ellet, quaerere instituit
49쪽
ad VHitras gestis. PCensebat aliquis, Austriacos irritari tam alieno
tempore non oportere, Hispanis nimium aperte juvandis recordabatur ancipitem martis fortunam; a curam populorum infidam, atque mobilem hinc Siciliam ac Brutios pestis Mamertinae metu laborare, illinc estinoῖ, ac Marticinos hostium imminentium furore urgeri dicebat: certos homines ad defectionem spectare fortitan: quiescere nunc quidem, at commoveri potite ad belli, 3 fortunae motum nihil eis tam minimum , quod negligi m mperio, atque in
bello prsesertim pollit magnum ubique, maXimum intus periculum. Adversus quo casu tam multOS, tam Varios, tamque interdum repentinos, quae spes ubi belli nervus pecunii ubi exercitu: auxilia ab Hispaniis aut adVenire serius aut prohiberi facile posse : superum inferumque mare esse clausum mercaturis fatali ac Regum
Nationum discordia impeditis fidem concidis se vectigalia deteriora in dies fieri: Erarium
pene exhaustum isse. Quod vero ad exercitum attinet, collectitios eis milites tantum , tyronum turbam, aut deserturos signa , aut etiam
aggregaturos sese hostibus, ubi hostes viderint :Hispanos autem Austriacorum multitudine penterritos, tot detrimentis absumptos, tot itineribus defatigatos quietem potius, ac laborum periculorumque levamentum aliquod, quam pra lia rursus, bc castra spe fare etiam atque etiam prospiciendum et se, ne temere progressis turpi impendeat exituS neVe dum amicis prodeis Volumus, nos pereamus,' ipsi non serventur. Proinde
nullam sibi nisi in otio salutem videri, nisi
50쪽
8 De Rebus in eo Rex consilio perseveret, quod constitutum
i m cum Britannis habuerit, ut abstinendo a riis, neutram hoc bello in partem inclinet cundandum, rationem interim excogitandam eliseaiquam, qua cedentes Hispanos subleVemus, si possumus, Austriacos insequentes non Lffindamus. Contra erat, qui Hispanorum exemcitum libentissimis animis accipiendum 8 cibariis, auxiliisque, omni denique re juvandum ei se putaret nulla Austriacorum habita ratione non
utile Regi , non eis honestum, Philippi Patris milites pro Patris ejusdem Philippi hostibus,
jam suis deserere Austriacorum conatu omneSeo spectare, ut evictis ejediisque Hispanis, Regem deinde Neapolis , quietis simulatione deceptum , facilius conficiant, taliaque omni potiantur . Eo Vormaciens foedus omne, eo intimam illam cum Sardinis Rege armorum, Onsiliorumque omnium conjunctionem, tanto impendi quaesitam, pertinere eodem etiam illud, quod per Britannos unum, idemque cum plissentientes, ut supersederetur bello, utque Neapolitana ab Hispano Xercitu auxilia a Vocarentur, tantopere contenderint eodem pertinere,
quod dum mediam ex personam diligenter tuebatur, ipsi interea insidias moliri, Neapolitani populi fidem per literas, improbosque homines
conVellere nunquam destiterint: modo inimico animo cum exercitu in Regni finibus 11e: X- Pediandumne etiam, dum cunStantes,' et: illa ac pervulgata de ancipiti martis fortuna, deque populorum natura mobili perpendentes, Pprimamur sui tandem, inquit, veremur Zeux