Mundi lapis lydius, siue, Vanitas per veritat falsi accusata & conuicta

241쪽

Si mihi non credis,morientis omnes lati solis Imperatores interroga; uno simul ore re .

spondebunt, eodem se calle ad ruinamin ad In se, perium ascendisse. Quod si omnibus innotesceret, non dissiderent Thebis, etiam amborum a morte ob unius sceptri regimen fratres duo Psed plura jam dubio procul regna forent,quam RegeS.Clarissimum nomen Imperium est, sed durissi inum munus. Non habitat voluptas in arduo , la-ooris hostis est, quietis amica, quam certum est, Imnium,qui egregio publico studuere,Principum venisse hactenus nemini. Hinc bello, inde paci, isthinc aerario invigilan ς tum est, si non tuis, alienis sane, ne te tui evertant. Nec tamen,quod pessimum reor, par semperiecessitati thesaurus est. Nemo Principibus di-itor,nemo pauperior; effundere coguntur in alios,

tuo saepius ipsi met carent aut indigent atq; adeod opima de optimatibus spolia, ad intolerabilesere a subditis largitiones, ad privatas inimicitias, codia publica, ad bella civilia, ad suam denique gregni perniciem adiguntur, vel etiam inviti. Sic nimirum ignem suum habet purpura,ed arcanum sic aliis non sibi lucet: ardet splen or Imperii.

243쪽

VO molitur aetas robustior, hoc pra ludit imbellis sed utraque luditur, vilius haec, illa pretiositas; haec in crepundiis, illa in ne α' gotiis, utraque in deliciis , haec rhombum aeri,illa

classem aequori credit, utraque Ventin utrumque g

magno molimine ventus in altum subvehit, qualoia

o moxnegoti repente praecipitat, utrumque . modicus aurae sibilus animat, immodicus , aut nullus exanimat. Ac de rhombo quidem inter pueros constat,de classe vero inter omnes. Quis enim nescit, rostratas mille ducentas, onerarias ad tria circiter millia, quas in Graecos γυπι

XerXeSarmaverat, tribu hominum myriadibus .

instructas supra viginti, ut plurimum Eolo per ludibrium triumphatas suis nescit foederatas inimico rebelli foedere Provincias,licet ea naViumst n- copia potiantur, quam assequi se posse ceterae de sperent Respublicae, plura tame,si rem ad calculos evocent, naufragia numerare posse,quam navigia. Hoc certu est,tam opima de omni genere navium spolia vento cessisse, ut,si omnes, quas maris abyssus absorpsit, visui pateant, Universium, quaqua diffundit ir, Oceanum triplici, ut in US, sororiam ordine constratum repertum iri nullus addubitet.

244쪽

i Sed quid externa recenseo quid enumerando μι- si dubia rem indubiam in dubii suspicionem addu-

coci Sensit haec patria, luxit Hispania, gavisa est

Anglia circa annum anato in terris Deo millesimum supra quingentesimum octogesimum octa viam eam classem a VentineXptagnatam, quae non Angliae modo,& et,quam foederatam vocant, Belgicae expugnandis par erat, sed hostibus praeterea Christiani nominis universis. Ini mecum,si placet,& navium illius numerum, apparatus molem,&commeatus impensas , tum demum judica, an fallime credas, an fallere, an Vero comperta describere.

Quadriennium, ut sertur, integrum in classis hujusce fabricam variis in Provinciis labor incubuit Antverptae, Dunkercae, Stusae, tanto studio rum, aedificatum, ut ne noctu quidem , aut sacratis diebus operi intermitterent. Misit quoque Gedanum conquisitores emendis ratibus. Nec segnius in Hispania puppes, sociosque navales Rex collegerat. Naves,quae e Hispania liverant,quinquevi qua-- draginta supra centenas erant: eo e numero cen-Ditiai tum decem armatae, nonnullae septingentarum eoque amplius Vehium Ceterae commeatus, ac necessitatum alia subvehebant . hominum aliae Octingentos, millenos aliae tormenta ero quamisi/- draginta aut quinquaginta,quorum in universum

millia

ratione multitudinis a

245쪽

nautarus

nillia duo,& quingenta promiscuae magnituditis. Nautarum sociorumque naValium Irieter opiosissimum militem, millia duodecim mix-um genus ex Hispanis,Lusitanis, Cantabris, Gal-6-Britannis,Hollandis,e Septemtrione, totaque ideo Europa maximis sumptibus conquisitum. faves ipis&altitudine robore castellis pares; igna quinum in crassitudinem palmorum,contra

auamvis communium tormentorum injuriam.

mierat flos omnis nobilitatis Hispanicae , ne scili et expeditioni deforet, qualem in eXteras gentes Hispani numquam susceperant.

Emissus ad riti in publicum libellus, quo ac-

urate classis hujus rationes confectae erant; qui Iavium,qui militum, qui sociorum navalium nu-nu, merus, qui Praffecti,Centuriones,Signiferi recen- ita quoque tormentorum copia, pulveris pyrii, commeatus bis coeti panis, aridi, casei, origae, fa- Iarum,pisorum,olei,aceti,Vint,recentis aquς,similiumque, cujusque mensura quam accuratissime adscripta. Eo ex indice,ut pauca repetamus,fuere in classe ad XIv. mille, centum& septuaginta cados vini, quae mensura culeos rhenanos septem mille octoginta quinq; facit Cetera hinc conjectare in arduo non est Senum mensium annona universae classi provisa. Armorum quoque,pr ter quς miles

Dd 3 quisque

246쪽

s quisque gestabat, ingens vis ad quemvis casum tuborum longiorum millia septem, quaecumcad eos pertinebant,breviores mille, hastae altiore & bipennes totidem, ligones . quodvis instrumentum pro fostaribus septingentis congesterant curru praeterea carri, funes, terebrae, dquaecumque necessaria aut erant, aut videii poterant. Tantae molis erat,per se quidem non vanun

Europae terrorem, sed permissu Numinis, inani ventis ludibrium struere. Oppugnata siquidem classis haec tum ab Hol, III landis,tum ab Anglis per vices aliquot, dum Par mensi,qui Belgicae precerat, jungere se non potestvqnt e rupis ad instar substiterat. At tertia demum Se

brium ptembriS die, eXorta repente tempestas immanis sic universam protinus eXpugnavit,ut circa Hiberniam,dieria dumtaxat binum spatio,duisupra tri ginta perierint amissis ad millia decem homini. bus Ceterae in Nor egiam, aliae alio delatae, quaedam longe adeo provectae, ut ne fama quidem umquam quidquam de iis compertum sit. Sed quid ad haec tanti moliminis caput,& Princeps Philippus,id nominis Secundum In homines armaVeram,inquit,non in Deum. Recte. Intellige. bat nimirum,etiam classi attribui posse, quod patientis animi corporisq; speculum, Orientis Propheta simul Regulus de se dixerat quia Pentus est ruta mea. A

247쪽

VANITAS

Numerosus exercitus.

VERITAS

Publica emicus.

248쪽

TMPI vanitas , ne dicam amentia Quis uir

a quam pestiferam pro salute febrim coluit8 qui de publica pernicie gavisus est sapiens nemi

ris i. profecto,nisi,qui nimia forte praefidentia nimiunsapiens, omnem salutis suae spem numeroso posuit in exercitu, quem& suam, Reipublitae pelstem credere potius debuerat. I Qiud enim pestis , nisi contagiosa quaedant omnia ues est, quae nio ubi funestam,qua maxime pol let , putredinem cordis ipsius adytis insinuariti sicut evestigio urbes civibus , aerarium pecunia populos commercio privata, ita tumulos cadaveribus, domesticos periculo vicinos metu, Rempublicam luctu obruit uid numerosus item exercitus nisi quaedam

VUM--perditorum colluV1es Vitiorum contagio, hirudo

pecuniae agrorum sterilitas, vastitas urbium, pali perum oppressio, ruina divitum, sacrorum interi tus, Omnium perniciem Nec facile noxiam magis publico pestem ostem deris, per quascumque demum historias ab ultima licet hominum memoria repetitas , quam iindividuum belli comitemin fautorem Xerci-si

tum.

erratus

249쪽

Non tacebis, clo,notissimam Olim Graecis con tagionem illam,de qua Lucretius ait, nullum fere mi fati

hominem id temporis Athenis repertum, quem vel morbus, Vel mors vel luctus non attigerit. μ' Nec eam silebis, quae sub Vespasiano decem quotidie millia hominum Romae sustulit. Nedum hanc omittes, quae sub Leone Isaurico trecenta circiter hominum millia Constantinopoli interemit. Sed istam prae ceteris, opinor, objicies , quae sub annum i 7o.quatuor dumtaxat mensium spatio Nos viam ducentorum quinquaginta millium strage depopulata est. Verum vide quantum tibi, causis meae bonitate confisus, elargiar. Esto vera sit incredibilis illa ne dicam mendax, octingentorum sexaginta

m illium clades, qua, ut oulartius refert, sub anaum i1 8.Cairum fere totam pestis evertit; nihil, is ' vi amen haec admodum ad stragem illam facient, i tuam ubivis gentium is peperit eXercitus, quem ertam tuae salutis anchoram credis Vtinam non aisb, ut Holofernes olim, quem Hebrete mulier 3erdidit, ut Valentinianus, quem socius prodidit; at Maximi duo, pater filius, qui, quos milites uos appellabant, invenere carnifices Verum ne promissi diutilis me reum agas, audi bme clades recensentem, non quas a multis retro aeculis nati de natique solis vidit Imperium, sed , Ee eas

250쪽

eas tantum, quas ab annis circiter bis triginta sen. sit haec Belgica, quam ab haereditariis quasi bellj calamitatibus Bellicam verius dixero: pacis siqui dem usque adeo ignara est , ut nomen illius per ceptum sibi aliquando meminerit, fructus numquam. Audi me, inquam, ex unius anguli scin tillis totius orbis incendium disce. Vtinam, utinam tameXigia in nos tempore aut furore debacchata fuisset belli rabies,ut nescir' se pateretur adhaerent hodieque templis nostris is , , 'adhaerent aedibus facies illae funestissimae. ac tam letsi populatrices illarum flammas clemens Demanus uno forsan in angulo latius in praesens dominari prohibeat, fumum tamen hactenus ornnium oculis infestum voluit, iriesente praeter hae stragis indicem fixit. Clamat hoc terra coli, niS, mare nautis , Urbes moenibus, thesauri pecuniis, domus civibus, parentes liberis, curia Magi stratibus mortui sepulchris, sepulchra cadaveribus,templa sacerdotibus,arae denique ipsis Numi ne suo toties spoliatae. Sed memoria dignum est , quod Margaretatis, a quam a nuptiis secundis Parmensem vocant, dunia Belgii moderamine missionem rogat, .Septem bris anni 16 . Regi in haec verba conqueritur Tantum auctioritatis , tantum militum Albanc Duci attributum, ut illud existimationi suae, hoc