Opera. By P. Virgilius Maro. Edited by N. Heinsius

발행: 1676년

분량: 487페이지

출처: archive.org

분류: 시와 노래

351쪽

raebuit ecce Pharo, voces dum jactat inertig, intorquens jaculum clamanti istit in ore. arti quoque, faventem prima lanugine mala sum sequerisClytium infelix nova gaudia, Cydon; rdania stratus de Xtra, securus Inorum, ut juvenum tibi semper erant, miserande, jaceres: Ni fratrum stipata cohors foret obv a Phorci rogenies septem numero, septenaque telanticiunt partim galea clipeoque resultant onrita deflexit partim stringentia corpus tAlma Venus fidum neas adfatur Achaten uggere tela mihi, non unum dextera fruitia orserit in Rutulos steterunt quae in corpore Graia taliacis campis tum magnam corripit hastam , 33sjacit illa volans clipei transverberat aera aeonis, e thoraca simul cum pectore rumpit. Huic frater subit Alcanor, fratremque ruentem Sustentat dextra trajecto misi a lacerto Protinus hasta fugit, servatque cruenta tenorem 3 o Dexteraque ex humero nervis moribunda pependit. Tum Numitor, aculo fratris de corpore rapto , a. nean petiit sed non δί figere contra Est licitum, magnique femur perstrinxit Achatae. ι

Hic Curibus, fidens primaevo corpore, latiliis Advenit, rigida Drropen fetit eminus hasta, Sub mentum graviter pressa, pariterqae loquentis

Vocem animamque rapit trajec' o gutture at ille Fronte ferit terram,in crassum vomit ore cruorem γ Tris quoque Threicios Borea de gente suprς ma, Et tris, quos Idas pateri patria Ismara mittit, Per varios sternit casus accurrit Halaesus

Auruncaeque manus : subiti Neptum proles,

unc hi nunc illici certatur limine in ipso aues

352쪽

zis IAusoniae magno discordes aethere venti Proelia ceu tollunt, animis: viribus aequis. Non ipsi inter se, non nubila, non mare cedunt: Anceps pugna ditici stant obnixi omnia contra. Haud aliter Trojana acies aciesque Latinae GConcurrunt haeret pede pes densusque viro vir. At parte ex alia, qua saxa rotantia late In2ulerat torrens, arbustaque diruta ripis Arcades, insuetos acies inferre pedestris, Ut vidit Pallas Latio dare terga sequaci, 36s Aspera quis natura loci dimittere quando Suasit equo unum quod rebus restat egenis, Nunc prece , nunc dictis virtutem accendit amaris

Quo fugitis, cito per vos fortia facta, .Per ducis Euandri nomen, devictaque bella, 37Spemq; meam,patriae quae nunc subit aemula laudie ridite ne pedibus ferro rumpenda per hostis Est via , qua globus ille virdiniensissimus urguet

Hac vosa Pallanta ducem patria alta reposcit. Numina nulla renuint mortali urguemur a

hoste 37s Mortalesci totidem nobis animaeque manusque. Ecce, maris magna claudit nos objice pontus Deest jam terra fugae pelagus Troiamne petemus'. Haec ait, dc medius densos prorumpit in hostis. Obvius huic primum fatis adductus iniquis, ' 38Fit Lagus hunc,m no edit dum pondere saxum, torto figit telo discrimina costis Per medium qua spina dedit hastamque receptat Ossibus haerentem. quem non super occupat Hisb'

Ille quidem hoc sperans nam Palla ante ruentem, Dum furit incautum crudeli morte sodalis, Excipit, atque ensem tumido in pulmone recondit. Hinc Sthenelum petit, ali xii de gente vetusta Anchemolum, thalamos ausum incestare novercae. Vos etiam gemini Rutulis cecidistis in arvis o Daucia Laride Tharinberque simillima proles, Indiscreta suis, gratusque parentibus error. At

353쪽

nunc dura dedit vobis discrimina Pallas an tibi, Thymbre, caput Euandrius abistulit ensis: 2 decisa uum, Laride, dextera Eaerit aanimesque micant digiti, ferrumque retractaat. adas accensos monitu praeclara tuentes viri mixtus dolori pudor armat in hostes m Pallas bi jugis fugientem Rhoetea praeter 'ajicit. hoc spatium,tantumque morae fuit Ilo: conamque procul validam direxerat hastam

in medius Rhoeteus intercipit, optime Teuthra, fugiens, fratremque Tyrei curruque volutust odit semanimis Rutulorum calcibus arva. . velut optato, ventis aestate coortis, s spersa inmittit silvis incendia pastor rreptis subito mediis, extenditur una rida per latos acies Volcania campo et sedens victor flammas despectat ovantis. aliter socium virtus coit omnis in unum: Iolue juvat, ali I. sed bellis acer Halesus ridit in adverses, eque in tua colligit arma. mactat Ladona, Pheretaque Demodocumque monio dextram fulgenti deripit ense iatam in jugulum Liaxo ferit ora Thoantis, is

staque lipersit cerebro permiXta cruento. ta canen silvis genitor celarat Halesum senior leto canentia lumina solvit. jecere manum Parca telisque sacrarunt iandri quem sic Pallas petit ante precatus: ro

nunc, Thybri pater, ferro, quod missile libro

=rtunam atque viam dciri per pectus Hale si .aec arma exuviasque viri tua quercus habebit. udiit illa deus, dum texit Imaona Halesus, adio infelix telo dat pectas inermum s non caede viri tanta perterrita Laulus r ingens belli, sinit agminaci primus Abantem politum interimit, pugnae nod tamq; OIamque. ernitur Arcadiae proles Hernuntur Etrusci; vos, o Graiis inperdita corpora, Teucri. 3.

354쪽

29 P. VIRGILII

Armina conchirrunt ducibusquei viribus aequis.

Extremi addensent aciesci nec turba moveri Tela manusque sinit lainc Pallas instat Murgi Hinc contra Lausus, nec multum discrepat at ab iEgregii forma sed qu7s fortuna negarat 31

In patriam reditus ipsos concurrere passus Haud tamen inter se magni regnator Olympi: Nox illos sua fata manent majore it,lioste. Interea soror alma monet succurrere Lauso

Turnum inui volucri curru medium secat agmen. Ut vidit socio. Tempus desistere pugnae. Solus ego in Pallanta feror soli mihi Pallas Debetur cuperem ipse parens spectator adesset. Haec ait; dc bcii cesserunt aequore usib. At Rutulum abscessu juvenis, tum usi superba

Miratus, stupet in Turno, corpusque per ingens Lumina volvit, obitque truci procul omnia visu. 'ralibus4 dictis it contra dicta tyranni: Aut spoliis ego jam raptis laudabor opimis,

Aut leto insigni sorti pater aequus utrique est. Io Tolle minas fatus medium procedit in aequor. Frigidus Arcadibus coit in praecordia sanguis. Desiluit Turnus bi jugisci pedes apparat ire Comminus utque leo, specula cum vidit ab alta Stare procul campis meditantem in proelia taurum, Advolat haud alia & Turni venientis imago. Hunc ubi contiguum misi fore credidit liasti, Ire prior Pallas,di qua fors adjuvet ausum Viribus inparibus magnumque ita ad aethera fatiire: Per patris hospitium,i mensas, quas advena adisti. Te precor, Alcide, coeptis ingentibus adsis

Cernat semineci sibi me rapere arma cruenta Victoremque ferant morientia lumina Turni.

Acidiit Alcides juvenem, magnumque sub imo' Corde premit gemitu, lacrimasq; emidit inanes. UsTum genitor natum dictis adfatur amicis Stat sita cuique dies breves inreparabile tempus

omnibus est vitaeci sed famam extendere factis,

355쪽

NE ID OD LIB. X. 29 I c virtutis opiis Trojae sub moenibus altis ati cecidere deum riuii occidit una 7 Spedon mea progenies. ωjam sua Turnum a vocant, metas hie dati pervenit ad aevi. ait, atque oculos Rutulorum reiicit arvis. allas magnis emittit viribtis hastam,

x inaque cava fulgentem deria it ensem sIi volans, humeri surgunt qua tegmina summa , iat Lidit, atque viam clipei molita per oras, Indem etiam magno strinxit de corpore Turni. I Turnus ferro praefixum robur acuto LPallanta diu librans acit, atque ita faturci 48o Iaice, num mage sit nostrum penetrabile telum. cerat in clipeum, tot ferri terga tot aeris, in pellis totis obeat circumdata latini, In anti cuspis medium transverberat ictu, aricaeque moras: pectus perforat ingens sar rapit calidum frustra de volnere telum lia eademque via sanguis animusque sequuntur. rruit in vulnusci sonitum super arma dedere uterram hostilem moriens petit ore cruento. em Turnus super adsistens, q9 ades, haec, inquit, memores mea dicta referteaandro qualem meruit, Fallanta remitto.

isquis honos tumuli, quicquid solamen human-

pa est

ergior haud illi stabunt ne lipari odispitia & laevo pressit pede, talia fatus,

animem, rapiens inmania pondera baltei,d resiumque nefas in sub nocte jugalis fa manus juvenum foede, thalamique cruentia rae Clonus Eurytides multo caelaverat auro fio nunc Turnus ovat spolio gaudetq; potitus so 2 scia mens hominum fati sortisque futurae, a servare modum rebus sublata secundis. irno tempus erit, magno cum optaverit e Ira tum uachum Pallanta in cum spolia ista diemque

ierit at socii multo gemitu lacrimisque sol

356쪽

292 P. VIRGILII

Inpositum scuto referunt Pallanta frequentes. O dolor atque decus imagnum rediture parenti; Haec te prima dies bello dedit, haec eadem aufert Cum tamen ingentis Rutulorum linquis acervos. Nec jam fama mali tanti, sed certior auctor Advolat Eneae, tenui discrimine leti Esse suos aempus versis succiurere Teucris.

Proxima quaeque metit gladio, latumq; per agmArdens limitem agit ferres te, Turne, superbum Caede nova quaerens Pallas, Euander, in ipsis si Omnia sunt oculii mensae, quas advena primas Tunc adiit, dextraeque datae Sulmone creatos

Qua uor hic ave ne Plotidem, quos educat se Viventis rapit, inferias quos inmolet umbris, Captivoque rogi perfundat sanguine flammas. Inde ago procul infensam contenderat hastam Ille astu subit at tremebunda supervolat hasta. Et genua amplectens effatur talia supplex : Per patrios manis , per spes surgentis Iuli, Te precor hanc animam serves natoq; patrique. Est domus altari jacent penitus de si a talenta Caelati argenti sunt auri pondera facti Infectique mihi non hic victoria Teucrum

Vertitur inui anima una dabit discrimina tanta. Dixerat raneas contra cui talia reddit: sa Argenti atque auri memoras quae multa talenta, Vatis parce tuis belli commercia Turnus Sustulit ista prior jam tum Pallante peremto. Hoc patris Anchisae manes, hoc sentit Iulus. Sic fatus galeam laeva tenet, atque reflexa Cervice orantis capulo tenus adplicat ense IN. Nec procul Haemonides, Phoebi Triviaeque facerdInfula cui sacra redimibat tempora vitta, Totus conlucens veste atque insignibus armis.

Qtiem congresstis agit campo , a uinq; super

Inmolat, ingentique umbra tegit arma Cerest Lecta refert humeris, tibi, rex Gradive, tropaeuInstaurant acies, Volcani stirpe creatus

357쪽

N MI a I B. X. 29siliis , dc veniens arsorum montibus Unabro. danides contra furit Anxuris ense inistram, vin clipei ferro dejecerat orbem.

rat ille aliquid magnum, vimque adfore verbo iderat, caeloque animum fortassi ferebat tiemque sibii longos promiserat annos. luitus exsultans contra fulgentibus armis, so colae Fauno DrDpe quem nympha crearat, ius ardenti sese obtulit ille reducta cam clipeique ingens onus inpedit hasta.

capiat orantis nequicquami multa parantis re deturbat terraru truncamque tepentem u olvens, super haec inimico pectore fatur u nunc metuende, jace non te optima materia det humi patriove onerabit membra sepule ro Albus linquere feris aut gurgite mersum feret piscesque inpasti volnera lambent. 6o et nus Arat nam a can, prima agmina Turni, equita , fortemque Numam , fulvumque Ca-

aertem,

nanimo Volscente fatum Vitiis unus agri fuit Ausonidum, tacitis regnavit Amyclis. on qualis, centum cui brachia dic uiu s

a tenasque manus, quinquaginta oribus igne naae oribusque arsis te, ovis cum fulmina contra paribus streperet clipeis, tot stringeret ensis. oto Eneas desaevit in aequore victor, emel intepuit mucro quin ecce Niphaei s 7 acadri juges in equos adversaque pectora tendit: siue illi longe gradientem: dira frementem

videre, metu versi retroque ruentes induntque ducem rapiuntque ad litora Lia Ian. I.

i rea biiugis infert se Lucagus albis s7s Dedios, fraterque Ligeri sed frater habenis

E tit equos tricium rotat acer Lucagu ensem. F id tulit neas tanto fervore furentesci

iit, adversaque ingens apparuit hasta. a Liger: 8o a Non

358쪽

zs P. VNon Diomedis equos, nec curri ita cernis Achin , Aut Phrygiae campos nunc belli finis rivi His dabitur terris vesano talia late Dicta volant Ligeri sed non Troius heros Dicta parat contra jaculum nam torquet in hostes Lucagus, ut pronus pendens in verbera telo Admonuitii jugosci projecto dum pede laevo Aptat se pugnae, subit oras hasta per imas

F lgentis clipei tum laevum perforat inguen. Excussas curru moribundus volvitur arvis. 9 Quem pius ne a dictis adfatur amaris Lucage, nulla tuos currus fuga segnis equorum Prodidit, aut vanae vertere ex hostibus umbrae. Ipse rotis saliens juga deseris haec ita fatus Arripuit bi jugos frater tendebat inermes 9 Infelix palmas, curru delabsus eodem. Per te, per qui te talem genuere parentes, Vir Trojane Tine hanc animam miserere precantis mPhiribus oranti Eneas maud talia dudum Dicta dabas morere,& fratrem ne desere frater. scio Tilm latebras animae pectus mucrone recludit. Talia per campos edebat funera ductor Dardanius, torrentis aquae vel turbinis atri More furens tande erumpunt,descastra relinquunt, Ascanius puer, dc nequic tuam obsessa juventus. 6os Junonem interea conpellat Iuppiter ultro O germana mihi atque eadem gratissima conjunx Ut rebare, Venus nec te sententia fallit)Trojanas sustentat opes : non vivida bello Dextra viris, animusque ferox, patiensque pericli. Cui Iuno summissa Quid, pulcherrime conjunx, Sollicitas aegram,in tua tristia dicta timentem Si mihi, quae quondam fuerat, quamq; esse decebat, Vis in amore foret non hoc mihi namque negares, Omnipotens quini pugnae subducere Turnu, 61 Et Dauno pol sem incolumem servare parenti.

Nivi pereat Teucrisque pio det sanguine poena -

359쪽

tamen nostra de liicit origine nomen. iuri nusque illi quartus pater in tua larga manu multisque oneravit limina doniS. 6 2 o rex aetherii breviter ic fatur Olympi: hamora praesentis leti tempusque caduco atur juveni, meque hoc ita ponere sentis lle fuga Turnum, atque initantibus eripe fatis.

ictenus indulsisse vacat sin altior istis as birecibus venia uda latet, totumque moveri utarive putas bellum , spes pascis inanis. uJuno adlacrumani Quid si, quod voce gravaris,

uente daresa atque haec Turno rata vita manere ξ Manc manet insontem gravis exitum aut ego verim feror quod uti potius formidine falsa adar,i in melius tua, qui potes, orsa reflectas l xc ubi dicta dedit, caelo se prole ius alto i sit, agens hieme in nimbo succincta per auras : acamque aciem,in Laurentia castra petivit. 63sam dea nube cava tenuem sine viribus umbram M. ficiem Eneae visu mirabile monstrum

ardaniis ornat telis , clipeumque jubasque

vini adsimulat capitis dat inania verba sine mente sonum, gressusque effingit euntis e

orte obita quales fama est volitare figuras, ut quae sopitos deludunt somnia senilis. it primas laeta ante acies exsultat imago. ritatque virum telis,in voce lacessit. istat cui Turnus, stridentemq; eminus hastam 6 3 on licit illa dato vertit vestigia tergo. 4 im vero nean aversum ut cedere Tarnus Q redidit, atq; animo peni turbidus hausit inanem: uo fligis, Ene, thalamos ne desere pactos ac dabitur dextra tellus quaesita per undas. Soalia vociferans sequitur, strictumque coruscat Iucrone ioci nec ferre videt sua gaudia ventos. 3rte ratis celsi conjuncta crepidine saxi

positis stabat scalis,in ponte parato

360쪽

Conjicit in latebrasci nec Turnus segnior instat: Exsuperatque moras, tonsis transilit altos. Vix proram attigerat, rumpit Saturnia funem, Avolsamque rapit revoluta per aequora mem. Illum autem neas absentem in proelia poscit: obvia multa virum demittit corpora morti.

Tum levis haud ultra latebras jam quaerit imago,

Sed sublime volans nubi se inmiscuit atrae umTurnum medio interea fert aequore turbo. 66 Respicit ignarus rerum ingratusque salutis Et duplices cum voce manus ad sidera tendit: Omnipotens genitor , tanton me crimine dignun Duxisti, dotalis votitisti expendere poenas Quo feror' unde abita quae me fuga , quemve reducet 67 Laurentisne iterum muros aut castra videbo Quid manus ilIa virum, qui me meaq; arma secuti Q nosne nefas omnis insenda in morte reliqui Et nunc palantis video, gemitum 'ue cadentum Accipio. lii id agi aut quae jam satis ima dehiscat a Terra mihi' vos o potius miserescite, venti. In rupes, in saxa volens vos Turnus adoro Ferte ratem, saevisque vadis inmittite Syrtcs Quo neque me Rutuli nec conscia fama sequatur Haec memorans , anime nunc huc nunc fluctua uilluc: io An sese mucrone ob tantum dedecus amens Induat descrudum per costas exigat ensem Fluctibus an acta mediis,in litora nando

Curva petat,Teucrumque iterum se reddat in arma Ter conatus utram lae viam aer maxima Iuno 'Continuit juvenemque animi miserata repressit.

Rabitur alta secans fluctuque aestuque secundo Et patris antiquam Dauni defertur ad urbem. At Iovis interea monitis egentius ardens Succedit pugnae, Teucrosque invadit ovantes. 69o Concurrunt Tyrrhenae acies, atque omibus uni,

SEARCH

MENU NAVIGATION