장음표시 사용
31쪽
Hisce igitur praesidiis instructus Boethius omnem Philosophiam
Latinis litteris illustrare instituerat. Sic enim scribit: Ego omne Aristotelis opus quodcumque m manus venerit, in Romanum flum vertens, eorum omnium commenta Latina oratione e scribam ut quid ex Iogica artis subtilitate, vel ex Moralis gravitate peritia, ct ex Naturalis acumine peritatis, ab Aristotele pero: cuum est, id omne ordinatum transferam, atque id quodam lumine Commentariorum illo rem.
Hac ille contentione multa in universa Philosophia pete Graecisi emi, vel ipse Latinescripsit In Lo Gicis ista, Ad Isagogen Porphyrii libros II.
In Categorias Aristotelis libr. II. In Librum et u ερ u l . ib. I. Editionis secundae libros VI. De Diri ione librum I. De De nitionibus librum I. Ad Categoricos Syllogismos introducBionis librum I. In Topica Ciceronis libros VI. De Disserentiis Topicis libro IV. De Syllogi in Categorico libr. II. De Syllogismo Hypothetico libr. II.
In Runae ORICI sa De locis Rhetoricis libr. I. In ARITHMETICIS, Transtulit Nicomachum Arithmeticum Cassiodor de Arith Hanc apud Graecos Nicomachus diligenter exposuit quem primum Madaurensis Apuleius, deinde magni cus vir Boethius, Latino sermone tran tum, Romanis contulit lectitandisvi. De Arithmetica lib. II. In A
32쪽
Transtulit Eucludem. Casilodoriti loquens de Geometria. Cuius disciplunae, inquit, apud Graecos Euclides, Apollonius, Archimedes, necnon 2 alii scriptores probabiles exstiterunt ex quibus Luchidemianslatam in Romanam linguam idem vir magni cus Boethius dedit, quis diligenti cura relegatior, hoc quod de divi
sonibus radicti apertam hi, manifesta intelligentia ct claraveritate cogno; et r. Scripsit in Geometriam uesidis libros tres. De uuadratura circuli. In GLOGRAPHIA, AsΤRONOMIA, Transtulit Ptolemaeum Alexandrinlim.
De unitate ct Unolib. I. In MACHANICIS, Transtulit Archimedem Mechanicum Edidit praeterea Platonem a se versum Epistolarum ad diversus librumi. Concordiam quoque Philosophia Aristotesicae G m Platonicis sciibere a reissus est. De hebdomadibus Lib. I. Crediderim etiam omi vel ipsum extra ordinem quosdam nobiles juvenes docuisse, vel docentibus aliis praefuisse, o varia omnis sipientiae exercitia domistia in itu se Fili enim tunc temporis ipsa itiam Roma uitterarum, o Philosophia, it maniori in disciplimarum artiumqtie ι ebritate clara quemadmodum ex scripto Theodorici Regis ad Symmachum Boethii soceram
apparet in quo ille Roman eloquentiae vocat; oecundam matrem, virtutumque omnium lati imam templam vetatque, ne Valeriani liberi e Syracusana civitate uiliori ni aisa Romam deducti, hs inconsuto aut inscio ad patrem redeant
Nota quoque exteris ait Boethii nostri eraditionis fama. Nam quum Theodoricus Francorum regi Chio orato, ct Iurgandionum regi Gundibaldo ad initate junctus esset, quod illius quidem sororem Auda edam uxorem ipse duxisset, alteri vero ipsestiam locasset, forte renit, at Gundibald: i, qui Larennae o
33쪽
rum inviserat, Romam quoque excurreret, urbis fama, Boethii nimis celebritate excitas cui quum Boethius inter auia
mechanici operis organa ostendi set horologia duo, quorum alterum in Sphaera mobili cursum Solis Agni cabat, alterum quis stiliantibus indicabat horarumstatia, cujusmodi Graci clepsydras vocant, ob stupefactus eorum cor lectu homo Barbarus, simulatque in suum regnum reversus est, missis legatis petiit Theodorico ejusmodi a se horologia transmitti Theodoricus Boethium ut talia ad in suo concinnaret, rogarit toncinnata vero mi it Exstant ejus apud Casiodorum Epistola di , harum rerum testes, quas opera pretium est cognoscere, tum ad con ri mandam dem eorum quae dixi, tum quia eximiam continent Boethii
praedicationem. Audi ergo quid priore pistola Theodoricus scribat Burgundionum Domznus a nobis magno opere postularit, ut horologium quod aquis sub moduli uentibus temperatur, quod Solis immensi comprehensa illa inatione distinguitur, cum magistris rerum ei transmittere debemus erit 1 quidem respicere capiunt, quod legatorum suorum relationibus obstupescunt. Nocte, multa eruditione saginatum, ita nosse didicimus, ut artes, quas exercent vulgariter nescientes, in ipso disciplinarum fonte pota peris. Sic enim Atheniensis in Scholas longe positas introisti, sic palliatorum choris miscuisti togam, ut Graecorum dogmata doctrinam feceris esse Romanam. Didiri lienim, qua profunditate tim suis peculativa cogitetur qua ratione activa cam sua diri isne discatur deducens ad Romuleos
Senatores quicquid Cecropidae mundo fecerant rugulare. Tran lationibus enim tuis Pythagoras π cus, Ptolemos Astrono mus leguntur tali Nicomachus Arithmeticius, Geometricus Euesides, audiuntur Ausoniis: cito Theologus, Aristoteles Logicus, uirinali voce disceptant Mechanicum etiam Archimedem Latialem Siculis reddidi i Et quas tunque disciplinas vel
artes faecunda Graecia per singulos viros edidit, te uno auctore, patrio sermone Roma suscepit quos tanta verborum luculentia reddidisti claros, tanta linguae proprietate conspicuos, ut po
tui soli illi opus mim i ei re utrumque didicissent
34쪽
Tu artem radictam, ex disciplinis nobilibus natam, perquadrifaria Mathes januas introisti. Tu illam in Naturae penetralibus con dentem, auctorum libris invitantibus, cordis lumi cognovisti. Hac quia odiosius te legisse comperimus, pram
dicI nobis horologia quantocius transimittere mat ratis; ut te notum in illa parte mundi facias, ubi aliter pervenire non poteras. Agnoscant per te exteragentes, tales non habere nobiles, quales leguntur auctores. Ohostes non sunt cred inra quod viderint' voties hanc veritatem lusoriasomnia putabunis Et quandosu
rint stupore conversi, non audebunt se aequales nobis dicere, apud quos sciunt sapientes talia cogitasse. In Epistola Theodorici ad Gundibaldum Burgundionum oem leguntur ista uuapropter silutantes gratia consueta, per harum portitores, praesentia vestra, horologia, cum suis di bosi roribus, credidimus destinanda; num, in quo humana solertia videtur colligi, quod totius cilinoscitur statia pervagari aliud
tibi Solis meatus in Soleis noscitur, C aquisgutlantibus hora τum stati terminantur. Habetote in vestra patria, quod ali-qMando vidistis in civitate Romana. Digni m est, ut nostris bonis vepragratia perfruatur, tra nobis etiam ad initate conjunstitur.
Sed , citha dum spurcis Theodoricus ad Chlodoraum irancorum regem, Boethium nostrum consuluit, deditque ipsi curam deligendi alicujus idonei Apparet id ex epistola ipsus
Theodorici ad Boethium, in qua luc leguntur: uum Eex Francorum, convivii nos bisama pellectus, a nobis citharoedum ma'ms
ecibus expetisse , sola ratione complendum esse promi mui, quo te eruditionis Mus peritum esse noveramus. Adjacci enim xobis, doctum eligere, qui disciplinam ipsam in arduo collocatam
Idem quoque ad Chiodorom quem Cassiodorus Luduin νο-
ω victoria Alemannica elatumscribens eum, ut moderationeta clementia victos ibi devinciat, hortatur, ac tandem addidit, Citharaedam etiam arte sua doctum pariter destinavimus experitum, qui ore manibusque consona voce cantando, gloriam vestra pote tis oblemi quem ide' fore creditavi gratum , quia ad
35쪽
ad ras eum)udicastis magno opere dirigendum. Hac igitur stadia fuere Boethii. v. dum tractat, eri itur ipsi morte Elpis, da curarum, O gaudiorum, O studiorum socia Um Epitaphium
incertum, scriptumne a oethio , an alio ab aliquo tale legitur
Elpis dicta fui, Siculae eg onis alumna, Quat procul a patria conjugis egit amor. Quo sine moesta dies, nox anxia, flebilis hora,
Porticibus sacris jam nunc peregrina quiesco Judicis aeterni testiricata thronum. Defuncta Elpide Boethius secundam uxorem duxit, Symmachi Senatoris. Consularis viri suam Eusticianum, ex qua duos suos paterni apitique ingeniisseciem praeserentes suscepit. Atque hos quidem Consulares vocat, non quod Consules fuissent, sed quod viro Consulari essent progeniti. Sequutus est postea Boethii tertius ultimasque Consulatus, quem ille cum Symmacho socero suogesiit, anno Christi Oxxij,
aetatis suae LX via. Ad eum vero petendum, to alios quoque honores, non ambitio Loethium, aut lucristes, sed bonoris commune studium impulit. Ac videtur Symmachum quidem Consulem dedi se Senatu Romae novae, Loethium ero Senat: a Domae veteris. Huic Symmacho Boethius libellum inscripsi a se compostum de S. Trinitate adversus sortio Eutychetis erro-τα. Fuit enim S. Theologiae imprimis studiosus Boethiu ; ac tunc quidem eo impensus, quod videret Orthodoxam de S. Trinitate sententiam vehementer ab Osr olbis, Arianis, ipsorumque rege Theodorico oppugnari. Scripsit ergo de Unitate Trinitatis, Utrum Pater Filius, ct Sp. Sanctus de divinitate subiasantialiter praedicentur. Praeterea, de Fide ad Ioannem Draconum o de duabus in Christo naturis Sed Boethius editis
istis peribus odium bi Theodorici Regis consurit, ct in sustiasionem apud ipsum verii capti de mutando Reip. flatu, ct indicanda in libertatem Italia, conflii Nec defuere, qui uo occasone
36쪽
occasione in ipsuM aperte insurgerent, Consulisque amborita
rem aperte oppugnarent quibus omnibus Boethius, retus recti animi conscientia, fortiter sese opposuit, neqVe est veritu , proruenda Rep. privatorum civium jure inimicitias potentiorum suscipere. Prinium ergo Conig.istum exactorem repressi, miserorum civium ortuna nefarie invadentem neque id semel tantum fecit, suo Consolatu sed saepius. Postea Traguillam, Legia domui pra-1 c. m, inccpta, jamque perpetrata injuria, revocavit. Donao nocuos cires, zo in initis calumnis. rem Gothorum araritia uti exabat , objecita per fidis nomenis sui auctoritate protexit Pro Pinciali in quoque fortunas malis p sectorum ra-ymi publicis vectigalibus p i mdari, apud Regem Theodoricum questu est. Quumque acerba fame serpente gravis atquc iMexplicabilis dicta coemtio pro ligatura Campaniam pro vin clam videretur, ipse communis commoda cat a certamen adrei
sus praeiectum ratori siscepit, ct Rege ipso cognoscente pro
Campans acriter contendit, O ne coemptio illa exi eretur, orationi ij a te secit. mum, Considarem virum, iij tu ope Pa itinae hirudines jam ste atque animo exsuxerant, faucibis acclijatoris fameucis rapuit. Albinum quoqtie ct ipsum virum Consularem, Cypriani delatoris accusatione pressum, defendit Veronae, derivato etiam in se Cypriant, ioci quumque ex ipso m. 6tatis crimen, in Albinum delatum, ad universum Senatum trans ferre conaretur, faceretque pro uti reos illi es, oethina τρyter genti cum securitatis sera periculo Senatum omnem gra-x ima oratione defendit. Sed filiam tis gesta a se in suo Coustuat referentem Boethium. Suscepta sunt mihi cum improbis rares inexorabilesque discordia is, quod conscientia libertas nabet, pro tuendo jure1'reta potentiorum semper sensito Quoties ego Constat tum in imbecilli, cujusque fortunas impetum facientem obvius exceps e uotm Triguillam regiae praepositum ustilis ab incepta perpetrataque jam pro risu injuria dejeci'Laoties miseros, quos infinitis calumniis impunita barbarorum I per avaritia vexabat, objecta ericulis auctoritate protexiJ
37쪽
Nunquam me ab ure ad injuriam quisquam detraxit Propiu-cialium for:unas iam privatis rapinis, tum publicis vectigalibus pessumdari, non aliter quam qui patiebantur, indolui quum acerba famis tempore gravis atque inexplicabilis indicta coemtis pro statura inopia Campaniam Provinciam videretar, certamen adversum prodictam Praetorii communis commodi ratione suscepi, Rege cognoscente contendi, ne coemtio exigeretur, evici. Paullinum, Consularem virum, cujus opes Palatini canes jam ste a que ambitione devorassent, ab ipsis hiantiumfaucibus traxi. Ne Albinum Consularem virum praejudicatae accusationis orna coamrigeret, otiis me priani delatoris opposui. Satisne magnas in me videor exacerbas discordias Hisce a Boethio tempore sui Consulatu gestis, lium Regis aulicorum odia in ipsum flagrarent, sequente anno, qui in Fastis Maximum Consulem habet, accusatus est a Baslio Opilione, o Gaudentio, hominibi flagitiose improbis, o quia j si impium quoque ari dogma ad exemplum sui regis sequebantur Orthodoxo nomini infe silmis. Ex his Da lius olim regi ministerio
depulsus, in delationemroethii aeris alieni necessitate osse Regi favoris, descendit Opilio veroo Gaudentius, qui ob multa quia exilio destinati, adiam sacrarum, ad quas confugerant,
se pra dio tuebuntur, es Rex dixisset, is intra praestitutum
diem Ravenna excederent fulmum, ut extracti e templis, Ontibus uis inusti urbe pellerenturi mulatque Boethii accusationem pro se sunt , quod quidem eo se die quo Rex iiij si comminatus
fuerat, accidit repente admisii, auditi, ingratiam Regis recepti, ac pristinae dignitati re ituti sunt. Summa vero accusationis, vel delationis potius, hac fuit Quod Boethius salvum Senatum,
ejusque auctoritatem esse voluisset. Quod delatori obstitisset, ne documenta adferret, quibus Senatum reum Do majestatis probaret Uuot restitutionem Imperii Romani molitus fuisset ad cujus capitis o Hrmationem j litteras quasdam tanquam a Boethio scriptas proferebant, quum essent a se confictae. Dicebant etiam, Boethium ob ambitum dignitatis o cientiam suam sacrilegio o ui se Theodotricus autem Ostrogothorum Sex,
38쪽
qui hactenus, etsi ab Eccle a sententia disiideret in articulo de
Sancta Trinitate , aequum se atqtie humanum Orthodoxis praebuerat, ab hoc inde tempore caepit ingenium a clementia ad crudelitatem, O ab humanitate consueta ad barbariem Prannidemque transferre, spe blandientis fortuita aura elatus, re odio eorum quos intelligebat a sua sententita in Religione alienos,
spe quod ab istis praetextu Teligionis propagandi oppugnanda
haereseos mutationem Reip. metuebat. Tantum enim sal si accusationibus O fictis criminibus tribuit; dei, ut Loethium , quo vix alius, sicut antea intelleximus, ipsi fuerat dilectior, etitam insontem condemnarit, O publicatiis ejus bonis omnibus Ticinum quod posteriores Papiam vocaverunt relegarit, quingentis, ut
ipse conqueri r ab urbe passuum millibus. Ipse ait, se bonis omnibm pulsum, dignitatibus exutum, existimatirone foedatum, ob bene uiumsupplicium et lisse, ct ob studium propen us in Senatum morti proscriptitonique damnatum fuisse. In hoc carceris pedore remotus abibliotheca, resul catenis,
non fuit otiosius, neque dolori succubuit, sed medicinam petiit exsudiis sipient , qua solacininti aegrit1Minem lenire poteII, in si minis malis sola est viri boni haereditas. Primum ergo scrι-nt, ad exemplum Socratis, pologiae, vel defensonis se a librum, contra falsas malevolorum accusationes id enim ipse is dicat his verbis. Cujus rei seriem atqtie veritatem, ne latere po- ero queat, stylo etiam memoriaeque mandavi Scripsi quoque in eodem carcere ad Symmachum librum de S. Trinitate, quo sententiam L. Augustini breviter exprest. Scripsit lenisndo dolori suo libros istos quinque de Consolatione Philosophia. Neque vero opus ille totum, prout instituerat, absolvit habeo enim cert ima argumenta, quibas possilva pincere, propo situm Boethio fuisse , ex doctrina quoque Christiana ea sul moribus addere, quibἰι ad considera tionem aeterii vitae animus humanus attolli posset. Nam primum, non en veri nul partem istam a Christiano homine, mortem ob oculos habente , suis prateritam ; eumque qui de S. Trinitate in carcere risiit, contiolationem in adversis
non petiisse ex disciplina Chripi, o doctrina rerum credenda
39쪽
rum ac 'erandarum libris sacris, Ilicata. Deinde ipse Phil sophica ista proponens, pollicetur ei dam altiora. ac, inqui 1:ondum morbi tui remedia, sed adhuc contumacis adversus - rationem dolorisfomenta quaedam sunt. Nam qila in profvn msese penetrent, quum tempestivum fuerit, exponam. Videsne N. u. Sapientiam promittere majora ludam, o ι scaciora adhaec libro quarto Boethius Philosophiam compeia iam eam vocat veri praviam luminis non igitur in parte icta statuit sub sistere, sed progredi ulterius ad majus lumen Pam. quo paullo post dicitur, Decur omnibus ita praemittere necessa- Dum puto, iam tibi, qua te domum revehat, ostendam PG nas etiam tua menti, quibus se in altum tollere positi, anam. ut perturbatione depulsa, solles in patriam, meo ductu, meas
vitta, meis etiam vehiculis, revertaris. Nemo non videt, rerum tractandarum propo tionem hisce verbis contineri Promitti,
rem, se primum ramissurum qu dam, posteas quadam subjun-
cturum. Vira praemissurum se ait, habemus alteram partem desideramus, in qua erat sensuras viam qita hominem domum, id est, incrium ducat; si que prunas filis mentia fixura erat. quibosse in altum posset tollere, atqze ita sospes in patriam, hocen, talum, reverti. Ex his apparet, libros istos nondum sepe fectos. Sed qu)d cesso valido ct inconc sae autoritatis argumenta idem probare ' Initio libri quintis loquitur Boethius de Philos pbia. Dixerat, orationisque cursum ad alta quadam tractanda o expedienda vertebat Quaenam illa sciuicet, quae ex Chii siana religionis mysteriis peti possunt; quom Boethiussermonem et Ucit de Casu, De Libero arbitrio, ct Concordia praescientiae divina cum libertate arbitrii, qua tractatio sque ad nem ibi sese extendit Sequitur igitur, nondum id quod docere institu
rat, plene esse absolutum, sed de derari partem illam ita iam ad rium monstrat, qua ex sola Christi doctrina peti debet. Indicat hoc ipsum clarius postea Philosophia, quum ait Festino de bitum promissionis absolvere, iamque tibi qua in patriam eveharis, aperire. Haec aut me perutilita cognitu tamen a propositi
40쪽
fatigatus, ad emetiendam rectam iter susicere non posis. De via vocat disputationem de Casu, de libertate arbitrii humani, Concordia diris: praescientiae cum libertate arbitrii. Emensio autem recti itineris, ita quae in patriam ducit, quam nos de siderama , erat futura pars illa propria Christianitatis, in qua Philosophia ipsum per infamiam , accusationes, carceres, mortem, omniaque adversa duxisset ad vitam aeternam, beato Christi erratoris ac Prophetarum atque Apostolorum choro con
junxi siet. Neque vero quia Christi, ct Apostolorem non meminit in his
libris Boethius , propterea minus esca consolatio ejus videri debet, quandoquidem ea ipsa qita dicuntur, era, ct scripturis dixinis sunt congrua Magis autem aestimanda ei divina veritas ex ratione, quam ex verbi hoc aut illo mcdo prolatis. Ea ii enim semper uniformis est, verba pro scribentis aut loquentis arbitrio mutari possunt. Joannes Sarisberieros, vix, ctiam quam de nugis scribit, gravi imus et icet, inquit, liber ille verbum non exprimat incarnat m, tamen apti l eos qm ratione nituntur, non medrocris alictoritatis eis, quum ad reprimendum quemlibet exulcerata mentis dolorem, congrua citique medicamenta consciat.
Catera quae ad Boethi nostri in carcere irinen si agentis flatum conditionemque pertinent, posunt intelligi exsermone Philosophiae ad Boethium. Viget, inqisit, incolumis, illud pretio ij sinum generis humani decus, Symmachus socer, , quod ita pretio non segnis emeres , vir totus ex sapientii virtutibusque fa Jus, suarum securus, tuis ingemiscit injuriis. Vivit uxor, ingenio modesta, pudicitia pudore praecellens, omnes ejus dotes breviter includam, patri milis. Vivit, inquam, tibique tantum, vita hi jus exosa stiritum servat, , quo uno fellit ratem minui tuam vel ipsa concesserim tui de derio lacrymis ac dolore tabescit. Quid dicam liberos Consulares, quorum jam, ut in id aetatis pueris, vel paterni, vel aviti 'ecimen elucet ingruit. Atque haec quidem ita sese habent. Nunc ea videamus, quis ali ius obitum faciam.