장음표시 사용
121쪽
de Angina Maligna. Istret,ut magis concocta Mino quoque satis largam quantitatem sedimenti argilacei vel potueri lateritii
coloris deponebat, licet ante cruda, tenuis aut
Iinapida esset indeque semper illam mitioribus leuioribus diaphoreticis atque largis diluentibus cum aqua horde tenui sero avenae decorticatae decoso, thea aut similibus promovere tentabam. In mentem Ut revocare possum, me habuisse aegrotam partum immaturum excludentem, cui sudor moderatus, lenis, universalis erumpebat, misi pruritus, interdum cum ipso accedens sere intolerabilis esset, eum tamen generatim mitigabat sudor tandem is constanter febrim imminuebat dejectiones si fortasse quaedam aderant mox cessabant: tumores colli quoque parotidum caeterarumque partium maxima ex parte di aptiores moderata larga accedente subsidebant:
sudor ipse ipsis etiam in insantibus valde olebat
Vitrioli elixirium cum inmara corticis perm-viani plerumque dabam infantibus tenerioribuuexceptis quod egregium est antiputredinoum aD-xipharmacum i& ut elixirium istud in infuso ex mar. Iis avrantiis Hispaniens bus tostis Sc vino rubro clariscato, aut vino rubro Portuguo P aqua parato. quae satis grata .essicax est compositio, sume-Lent, saepius jussi.
Vtos faucesque creberrime eluerentur, quam maxime necesse erat; -- Gargarisma, quod plerumque praescribebam, erat decoctumsicuum, florum xosarum rubrarum, myrrha&meli 1 inopomaceo austeri tenuisseminum Udoniorum mucilago cum
rubi idaei aut ribesiorum nigrorum syrupo atquQParum tinflarae murrha persed Fbitus vitrioli co-shleatam interdum, in primi post gargarismata
122쪽
1IA Dissert5xtro, applicata sumebatur'. - jubebam quoqUe, ut sapor ecfloribus rosarum rubrarum soribus hamomi , myrrhain amphora in vini aceto collis tam calide, quam aegrotu commode perierre poterat, spiritu attraheretur, quod magiinins proin stum esserebat levamen. Licet colli, parotidum caeterarumque glandit larum tumor interdum tam subito, insignis xvi Olens accederet,is sit Ocationem minitaretur, eum tameti aliqua e parte esse criticum generatim existimabam, indeque in eo promovendo cata-olasmatibus acribus, vesicatoriis caeterisque peis ram ponebam, amo Variis temporibus collo ab arare ut aurem applicavi maXim cum uecelluvesiicatoria. Ilorum applicati In angula consueta utilis est; multo magis vero minae, ubi nu-niores adeo acres sunt atque maligna.
Cum saepius magna satis abdominis tensio
tumor adesset, atque eodem quoque tempore a Quo modo larina supprimeretur, fomentum emolliens, cum nonnullis carminatavashmImθAS, aut Oarva chamowilla rum quotitas in Dcte aqua docta& clysma ex iisdem cunassi Scyaccharo paratum ad alvi flatuum urinaeque evacuationem promovendam requirebantur quibus OX intestinis levamen asserebatur, atque praeter ea insigniteζresni ratio juvabatur, cum diaphragmatis adtionem multo liberiorem redderet. - Equidem, ' abdΟ-men valde tensumin aegroti alvus esset obstipa a, circa quintum aut sextum diem generatim vim
rhabarbari mannam aut e uarium lenitIVum eX-hibebam, atque post haec plerumque coriacem II16bstantia sed nunquam hoc ita praescripsit, si abdomen valde tumidum&constipatum erat, neque prius, quam signa quaed' incoctionis au ingruens
123쪽
de Angina maligna is Auamae cutis apparebat desquamatio ς ego enim deprehendebam, tincturam ineam aut decoctum corti Os non minorem, quid quod meliorem edere eia tedium, quippe quae multo minorem pectori sessiciant oppressionem. Tunc quoque corti is resina genere quodam, vini spiritu comparato usus sum, quam ego multum extracto consueto praefero, cum istud multo facilius in ventriculo haereat, multo melius retineatur; ideoque illud ut vale rem tum magis convenire eXistimo. Caeterum quo minus tu hujus morbi principiis convenire videntur purgatit a, eo magis mitia, leniaque cathartica, qualia sunt bubarbarum, manna caeteraque in fine illius sunt necessaria, ut putrida ex intestinis evacuetur eoduvies, quae alias aestum protrahit febrilem, Magnam debilitatem appetitus desectum, abdomen tumidum atque 1nsignes glandularum obstructiones efficit, quid iluod saepius adstringebar, ut repeti as Xhiberena calomelani doses, ad parotidum glandularumque
maxillarium tumorem Ollendum, quae alias sumidae remanebant per longum tempori spatium atque induratae , tandemque interdum suppurabant. - Saepius pio ,iecto necesse esse reperiebam. ut istas antea unguento mercuriali Perfriearem, quam resolvere valerent tumores: porro quoque calomelanum in vermibus destruendis conveniebat, quibus io tempore in primis ingens fiaficiebatur cumulus. In genere vero post unum put alterum purgans cito aegrotu appetitum acrem, vires corporis .animae recuperabat in quibusdam nihilominus crebriores purgationeS, continuatus corticis, aethiopis mineruli caeter ,rumque per in ligne tempus usus,' tune laetisaimini cur uer ruris liberior ad averte sida in
124쪽
devastantesm hediicam requirebantur: qua nolI nulli octo vel decem hebdomadas post primum morbi impetum moriebantur. Haec procul dubi febris e genere maligna-νum, psisentialium erat, in qua sanguis summe acer, resolutus' putridus reddebatur . Istamquam maxime fuisse contagiosam, cum saepius O- tam inficeret familiam' in primis uniores o mines, dubitabit nemo. -- hoc contagiuna valde insignem acri monte gradum in sanguine produxisse, ex ipsius morbi historia satis luculenter apparet. - Contagium sanguinem simili ratione ut acrimonium allicere alio loco annotavi: fortasse iasmata contagiosa nilii aliud sunt, quam summae Xacerbatae particuilae salino-sulphureae vapores e corporibus morbo infeltis exhalantes. - Cadaverum putridorum foetorem, membrorum gangraena assectorum, aerem inquinatum. Retentem carcerum caeteraque sanguinis erasin destruere, & febres malignas, pestilentiales Xcitarusatis notum est haud secus ac sanies membri gau-graena assecti resorpta Gad sanguinem alata febrim ejusdem indolis excitat. Paucis horis e fstuvia pestisentiana in vera peste in sanissimis hominibus resolutionem putridani proclivitatem
sanguinis II gangraenam X citare, cum veritasQconvenit: -- profecto angina haec maligna pa-xum ab ista sua virulentia disserebat, cum non fauces solum, sed pulmones, intestina, caeteraque III dissectionibus corporum gangraenosa tota sanguinis massa in merum putridum cruorem mutarita apparerent. - Materiae morbosae quantitatem parvi mam totam sanguinis massam inficere ponse, variolas inoculandi experimenta satis certo probant, cauit ut apyaret materiam variolosari
125쪽
α Augina maligunti et Irne grani quidem unius pondere ad hunc morbum
exultantum satis susscere neque hoc mirandit meti cum satis cognitum habeamus, quam tri ites effectus ex minutissima, quam mente OnCipere possumus, quantitate viperae veneni vel cauis rabidi excitentur. uamquam maligna haec ulceros angina moris Lissui generis videbatur, profecto tamen multu luconveniebat cum febre anginosa , quam ego Olim
in volumine mearum observationum de aere mor-
his epidemicis prolposui ac tale quoque febris genus nunc sparsim in hujus regionis parte multUn1 praevalere, satis notatu est dignum: ast anginosae 1ane febri multo magis erat natura inflammatoriae, quam malignae, de ust nunc egi, anginae,& sanguis plerumque in ulla multo densiores i. scidior occurrebat, quam in hac, ideoque naturaliter multo melius sanguinis permittebat emiussionem. - Re vera autem non minus in haz,
quam in plurimis aliis morbis epide micis, speciatim variolis, morbillis, febre scarlatina caeteri que fieri potest, ut morbus generalis insigniter
per aegrotorum particularem mutetur constitutio.
nem. - Sic contagium variolosum in alio fibris, sortibus, elasticis' sanguine valde viscido densoque praedito, febrim quam maXime inflammatoriam, in alio debilibus laxisque fibris ac tenui resoluto sanguine instructo, febrim lentam pili ridam' nervosam excitat, que haud sussicit, ueniit ratione pustulas protrudat, multo minus, ut illas ad laudabilem producat maturationem. Breviter, ariolae maXime inflammatoriae pari ratione multum aut plus differunt a lentarum malugnarum genere, ut febris anginose assi angina pesti ontiali iacero differt. - uam tum febris scarl
126쪽
ina a MostroN Jescripta ab illa a 3 DENAA-no relata differt Et licet qui lena peculiare quoddam contagium semper eundem peculiarem Producat morbum, pro variis tamen hominibus. varie differt, & hac in comparatione tractari debet. viarum certo ulceratarum anginarum quaS-Ham comitabatur febris satis fortis, quae in praΠ-cipiis sanguinis emissionem cum utilitate perfere-hat,' in quibusdam regimen requirebatur multo calidius quam in aliis, Immo variis in casibus nitrum cum diaphoreticis exhibere me porte-hat. In genere vero, multo calidiora medica- amenta in hac, quam tu plurimis aliis febribus necessaria fuisse, fatendum est idque etiam saepius, quando aestus sutis erat insignis, alias pulsu --rum in modum imminuebatur,' mira mox subsequebatur anxietas oppressio. - Tam calida
profecto hoc in morbo alexi pharmada istaque haud raro unioribus hominibus dare debui, ad
quae praescribenda nihil, quam repetita Xperientia me impellere potuisset qualia erant crocuJ,
samphora, pum. Contradier e confectio cardiaca,
theriae Andromachi, sinum pomaeeum alidum, vinum ebullitum cum aqua, tinetur cor. ticis aleXipharmaca caeteraque, atque haec cuncta
cum successu satis patentes naethodum medendi
Febris nomen, ut promiscue in medicinae pravi usurpatur, non est vagum quid in indeterminatum. - Sunt quidam morbi generali hoc nomine comprehensi, quae in ipsuis febris excitatione Optime curantur, exempli loco tantum sint quar tana& lentae febres atque nervosae. - Ae angina haec jam proposita maligna, alia febris est spe. pies, quae satis luculenter probat, non Omnes morbos acutos meris evacuantibus' refrigerantibus
127쪽
de Angina malu M. IIs tibias tractandos esse medicamentis, diluentia propria procul dubio in omnibus conveniunt febribus, quaedam autem profecto plura quam de- coetum hordei limonum succum requirunt.
Ast hae de re in libro meo de Febribus proposui
plura; nunc pauca tantum de usu alium volstilium alcesinorum in febribus putridis pestilentialibus aut petechialibus addam, in quibus ne illa saepius adniodum inconvenienter adhibeantur,
Atque hic annotandum est sanguinem in omnibus hujus indolis febribust, semper nimium turbatum resolutum inveniri, illumque tandem quam maxime aeremis quasi salilosum fieri . putridum. Itaque quicquid acrimoniam' sanguinis resolutionem promovere solet, illud ad tales
febres eguitandas earumque malignitatem, si quaedam contingat, augendam, admodum esse deliet aptum volatilia autem alea lina salina utrum ille summo in gradu efficiunt licet enim ea animalium carnes&lic quoque aliqua e parte sanguinis e corpore emissi, retardare soleant putredinem & hoc quoque a senicum aut Itbhmatus me; curiis corro usissiciat cum sanguine tamen ipsa sub cireulationis actione Qui vitae posito com ni ixta ejus rationem indeque putredinem certisti,
in accelerant: sic quoque cum sanguine X tracorpus, aut potius, si is ex vena ruit, mi Xta plenarie globulorum singuineorum teXturam destruunt, eadem sere ratione ut iperae venenum copulam aut cohaesionem particularum Omp
nentium dissolvit; & sanguis ex homine robustisnsimo immo quoque sanguis maxime tena X e llai, ut saepius tentavi), ita tractatus nunquam Concrescit, ut alias solet, lucrassamentum, ejus serum styarat, sed ab isto tempore remanet laxus, OsΟ
128쪽
aeto Dispertat , lutus eruor aut sanies. Nunc porro observare mihi liceat, haec volatilia salia aleatina aut spiritus larga in quantitate crebriusque sumta etiam in sanis hominibus, ut satis cognitum est, Xeitare aestum febrilem haemorrhagias, gingivas spongiosas, cruentas, spiritum foetentem, urinam male olentem caeteraque Symplomata ingruentem sanguinis resolutionem .putredinem satis indicantia. Praeter ea hi turbati atque resoluti sanguinis globuli apti sunt, ad serosas lymphaticasque arterias ingrediendas.' cum non liberum transitum ad earum ramificationes inveniant, ibidem stagnante corrumpuntur, tandemque haec summe tenuia vasa corrodunt, in primis si salibus aeribus sunt saturati, quae eodem tempore etiam hos adeo tenues canales valde irritant, calorem augent,inita citiorem corruptionem tam humorum,
quam vasorum efficiunt; quando putrida haec lympha atque serum resorpta ad sanguinis massam
Perferuntur, eo magis corruptionem accelerant generalem.
Salia quoque volatilia alcatina cuti externe applicata eam satis cito corrodunt ulcerant , id sane fieri solet, ut ista interne data, mulso majorem excitent ea rem quam calidissima alexi pharmaca vegetabilia eadem in quantitate exhibita. Illudque, ut existimo non tam Vim progressivam ωcirculationem sanguinis augendo quam OtUImintestinum .esservescentiam in eo efficiendo; accuratissime enim tentatis experimentis reperrum fuit, sultum volatilium aluatinorum solutiones
fibrarum tonum vasorum robur , indeque moment angitianis in ordinario circulationis cursu debilitare. - Atque ipse eventus ostendit, si sanguis salibus acribus abundat, pulsu ni fieri debilem, te-
129쪽
de Angina Nati . I 2Inueni, celerem xtremulum, ut in summescorbutico istoque corrupto statu sanguinis acri, qui putridam febrem, varias destructionis a crim se interva, ut dicitur, antecedentem excitat, in quibus binis vires naturae' speciatim arteriarum sese contrahendi robur insigniter infringuntur, licet liae celeritate increscat, ad desectum vigoris naturalis plenitudinis compensandum, quae in libera firmaar eriarum sanguine juste repletarum& convenienter motarum contractione Observatur.
Cordis mollities & iacciditas ingularis, quae plerumque in corbuticis' pestilentialibus casibus
deprehenduntur, a debilitate .magna ejus muscularium fibrarum relaxatione dependent. - Aestus istius irritantis peculiare genus, quod plerUmque in cute hominum putridis malignisque febribus laborantium persentiscimus, a salibus acribus sulphure sanguinis abundantibus ejusque motri intestino, neutiquam ab ejus aucta vi progressiva provenire videtur; nam in primo cutis attactu, aestus, parum valde vel vix naturali esse videturna or, sed per longum temporis spatium digitos ei applicando, ingratus persentiscitur in ea calor urens, cujus sensus per breve aliqua d tempus in digitis prorsus ab Mgroto remotis remanet quod Docto, RINGL erudite in eximio libro de morbis exercitu Treatis o the seas of the w' GALE Nus, ut candide observavit, longe
ante ipsum annotavit. AEO Dominus OLVES NOTVocat calorem acrimoniae, recte satis ab instammationis ea re distinguit. - ui sensus profecto ita differt, ut attactus ligni sicci valde iii calidi 1mmersio digiti in tepidum cornu cervi spiritum. Atque hane observationem abundantiam salium acrium perspiratione in his valde putridis febribus extricatorum evidenter probare, existi-
130쪽
Dissertatis,mo. Itaque aestus illae urens, quem aegroti his in
morbis in interioribus sentiunt, licet partes Orporis Xternae sane sint frigidae, probabiliter ab eadem causa exoritur. - Atque non possum, quin existimem, aestum in febribus observatum destructiones ab ibiterna causi praecedentem comitantem, ab acrimonia & motu intestino humorum, non prosecto a rapido motu progressivo oriri, vulsus enim tunc semper debilis & tenuis, licet sit celer, deprehenditur Mirus, subitaneus' η- 1ignis faetor, tumor .seniosae haemorrhagi provenientes ex omnibus corporis colatoriis illorum, qui putridis malignis pereunt febribus, motus intestini insignis, rarefactionis Macrinioniae humo Tum lant argumenta. - Ηoc plerumque evenie-hiit in illis, qui febre supra proposita maligna anginosa moriebantur Totum corpus usque ad manum pedum lue digitos livore cadaveros insigniter intumuisse, perspexi, licet prorsus sereestet frigidum, non minus quoque intolerabilis
foetor antea, quam homo re vera moriebatur, Ob- oriebatur, eodemque tempore sanguis Mauribus,
etiaribus, ore' intestinis es luebat: idque tunc Etiam observabatur, cum pulsus valde debilis&tenuis, licet summa celer, al, ipsis esset principiis. Nonne hoc a majori dependebat aeris copia in sanguine ab intestino motu, calore & putredine erOrta, qua adrem generare, satis notum est Nonne emphysema, in sphaceto interdum observandum, ab eadem causa dependet Ast, ut pergam si naturam .genesin alium animalium consideramus, fortasse paulo altius in hanc penetrare possumus materiam. - Vegetabi-3ium auida fortissima, in cibis nostris assumta, vivit cito mutantur in neutra aut in genus salis