장음표시 사용
2쪽
Quemadmodum nulla civilis societas sine duce ac principe ,
quaecumque demum sit regiminis ratio, nullo modo consistere potest , ita sine legitima legum auctoritate , quarum applicandarum potestas integerrimis viris demandata sit, nullo modo poterit adhealitatem administrari . Haec autem poteStas eo majores vires a
3쪽
quirit, quo propius accedit ad qum sinem propter quem instituta
est. Quapropter eo Acilior ad felicitatem aperietur via , quo sapientiori consilio eiusmodi potestas inter ipsos judices ac magistratus distributa suerit , nec aliarum potestatum confusionem importet . Si quis igitur, ut ego sentio , pro virili parte vim auctoritatum nitatur ostendere melius nostra hac aetate, quam apud V teres csse distributam , is certe liaud multum abhorrebit ab eo consi Iio quod humanitatis defensores sibi proposuerunt . Eo ipse spectavi cum Romanam Legem interpretatus sum, cujus exPlanandae exornandaeque mihi munus demandatum est. Hanc ego ipsam
lucubrationem, BEATISSIME PATER, Tibi sisto. In qua illud
etiam efficere volui , ut intelligatur, auctoritatis vim recto Prudentique ejus usu contineri . Operae pretium igitur videor esse sa-cturus si contendam ad illam unde curiosorum hominum culpa aberrarat Semitam , revocare rationem, eamque hominibus ad os scia sua Oheunda veluti comitum ducemque praebere ; quo PersPi ciatur quae Iudicum natura sit, dignitas ac splendor, et quo Pa cto ad commune bonum progurandum , eorum voluntas legislatoris menti congentanea esse debeat. Atque mihi sane persuasum est idcirco majus pondus hanc meam curam et operam esse habit
ram , quod in vulgus prodit Augusti Nominis Tui praeserens Majestatem . IIoc prosecto Nomen erit mihi quoddam veluti scutum contra obtrectatorum livorem , qui nesciunt ea intueri, quae ab ingenii ipsorum infirmitate longe sunt posita; hoc me tuebitur Contra eos, qui lucubrationem hanc fortasse despicere poterunt, Vel m te exiguam , Vel non ea qua par est elegantia conscriptam . Illud etiam me vehementer obleCtat, quod unus ex iis sum, qui primi Tuam sunt benignitatem exp rti, et quod cum primum aliquid scribo , quod in hominum oculos venturum sit, clementiae Tuae munere, possim tanto inscriptum Nomini munitumque proferre . Quod
enim Sanctitas Tua benigne dignata est excipere, quis huic audeat Diuiligod by Cooste
4쪽
eontra gravissimum iudicium Tuum obsistere 7 Atque ideo omni qua Possum grati animi benevolentia, quae etiam Proficiscitur a benescio , quo Apostolica Sedes me , iuvenili hac aetate, designavit Sacrae Tuae Consistorialis Aulae Advocatum, me ad Tuos Pedes abij-cio , et Apostolicam Benedictionem expostulo .
6쪽
etam et legumque cognitionem ad earumdem perseetionem institutam, homines murus eliaritate erga patriam ae Meletatem de ineire. His ego nixus principiis, de audiethus disserens, nihil aliud mihi propositum esse profiteor , quam ut nonnullas summatim reeenseam verit tes . quihus et eorum nainra, dignitas, ne munera eontinentur et quam ut explieem quonam demum pisto, pro diversa regiminum sorma , ant maior ant minor ex his in hominum genus redundet utilitas . Qui hns eonstitutis, ntilla mora interireta, ad rem propius aecedo . II. ci Vitatis selieitas omnis in publica seeuritate eonsistit; haec autem, qua persecta --gialis pax continetur , non aliud est, teste Augustino quam imperandi atque obediendi ordinata eoneordia civium. Haee vero voluntatum eoneor a Mnm in eiWilis societatis memhris, pro variis singulorum civium nes iis , ordinario desit, foetalis ea te quin ordo eam magnopere expostulet, nonnulla ad hune necessarium nexum principia requirebat . Ast naturalis dependentiae nexus domestieis parietibus finiebatur i nee alios filius uxorve, praeter Pa rentem virumve habebat raetores . Bine opu suit ad alios depondentiae confugere nexus, ut universalis Tegiminis ordo , holmims inter eonstitueretur . Quod morale humanarum volunt tum vinculum suprema anctoritas est . Aneto itas itaque . quae ea gravissima ornetur graviatate , quam humanarum rerum conditio postulahat, unica vis et facultas est, ex qua universa civitatum gubernandi ratio proficiscitur e Vis et Dentias . In personam pbysieam vel m Talem , prout fert euiusque regiminis natura. eoileeta , penes quam summa est imperii maiestas. III. Idebeo Mitis .is et saeuitatis gratia eiWilis Lex sanetionem habet suam , rerum vi athus seetirur , ad denique exeeutioni mandatur . Baee est eadem ipsa saeuitas , cnius eum intersit in hominum voluntates vim suam immediate eonvertere . vel per obligatoriam legum opinionem , vel per ipsnm vis exercitium . de personis rebusque desernit . De rebus . inquam . cum eognitis hominnm negessitatibus, quae et proprietatis sunt, et oins proprietatis usus, ita res cunetas per species di pertitur . ut insimul in singulas agere po sit; ae proinde certam oscit Tationem , qua res aequiruntur, servantur. amittuntur : Et dum efficit ni isto iis frui Mimus. eorum virtutem pro cireumstantiis destist , atqne ut his Omni hos e autum si, velaontra cautionem ipsam exeeptiones ereat, velut in praedia indietiones. De personis deeernit. prout eas vel insimul respieit nniuersas, vel in eertas distribuit elassea r et quum humana rum aetionum , quas ad praede finitas norma pro lubitu dirigat , eomplexione opus habeat, modo Naturalem erga seas optimeque de patria meritas gentes, hominum obsereantiam v
rita ac legibus ratam habena . nohites a plehes disterminali modo apud multitndinem a i Milia vim dividens, militam iudieamque dixerimen Deit; et hoe paeto varium personarum sommat filaram , et conditionem . De personis di ponit, eum de patriae ineolumitate sollicita eidem Patriae vel hostes indigitat vel a eos . et nunc eam ad arma eompellit, nune paeis fructibus
7쪽
iubet frui . Da personis deeernit, enm eivium merita asqne aesones d indieans, vel benenetia praemia largitur . vel poenas expetit malenetorum . De personis disponit etiam , eum id quossomnihus generatim velitum est, Imblieae utilitatis ergo praeseribit nonuntiis , hique ipsius
supremae auetoritatis partieipes efficiuntur . De personia una ae de rehns demum disponit, eum . ut omnia ad praescriptum ordinem redeant, curat; ne quaestionum conssas eognoseens et
1iles, sunm unicuique tribuit. IV. Anius vero universae anelori talis exercitium , quam praeeisionis gratia ita gingill tim dimisimus. nno me rho nil aliud est . quam ratio et predentia legum et quae et societatis custodiae et publicae securitati potissimum e sulentes , summam potestatis integritatem re- qntriint , per quam principia inquirantur, unde publicum deduci honum Pos it, et ratio elu-ectest qna i l singulis di tribuatur . Ea propter lex , et auctoritatis integritas una res est psi enim nilam lex snem hahet , sua etiam refert . molia , quibus is eonsequatur, habere com parata . si hoc itare paeto anetoritatem speetemus, haec natura gna distingui haud potest: et quoties superna Auctorita n litini publici amore unice aeta et impulsa eonstituatur . ideontinuo sequatur oportet , nihil hae resti minis forma perseetius esse posse . penes quod mens aequa. quae te os conderet, ipQ in earum executionem valide incumberet. et de retins r
ero cit se inle re indiearet . id Mod regimini domestico prorins simile foret, in Do selieit,
iis et nnive irae a lministrationia curn, ad patris familia omelam sesnmmodo pertineret. V. ci. itatum autem magnitudo , multaeque voluntates quae ad imperiorum honum enm Iernm prodentium consilio conenrrere debent . esspeerant ne omnis potestatis exercitium in una persona perpetuo phrmaneret. Isine divisionis faciendae neeessitas eo nita . haee saeta dia i io . Una antem eademque qnae haeo esse it . snprema anctoritas fuit; eum per eam vim et scient talem. Da de personis disponit . ex iis nonnulla auelmitatis snae partieipos voluit, inses; 'ne ni publicum gererent magistratum; ut Privatam scilicet personam ponerent, et indu rent pnblieam r . Ast qnaenam auctoritatis species ea erat, quam di pertiri oportebat 7 L rha tirendi potestas haud quaquam . Lege' enim perseetae , auctoritatis integritatem seseum important. Harum vero legum adplie alio actio est, quae singillatim saeta respicit, human remque rerum siees, qnae ut infinitae propemodum sunt, colliduutur saepia , at ino aduersationis pngnanti proindeque auetoritatem expostulant, qua componantur . Ideirco potestas quae ius dieeret, potestas quae ius exequeretur, permissa seenndariis auctoritatibus eati Magistraretque hoe paeto. supremum imperantem inter, et subditos, inter summam pote talem se illectet .im . .eluti quoddam vinculum sunt constituti. Et tune in praesumptorum hominum iurium collisione Dolam est. ni lex . quae aliud non vult, quam stupulorum inra tueri, no
nullas aetiones nuieuique dederit , illud ius scilicet persequendi quod cuique debetne. Laειῶ iuris eognitio , vel postulationis error. rei damnatio . et ubi fieri possit distraetarum rerum vindieia . . is demum indicii executionis , en summae potestatis pars , quae legitius salta,
mrspeeto tamen multipliet aa propemodum infinito actionum, in quas versabantur, numero . iudieiariam emeit potestatem . Et revera saeuitas. qnae in iudiciariam potestatem ah snmma aue toritale progeixeitur, vel in personas est, vel in res: In personas vero , ni iuxta Iegum praeseripta vi Want; in res, ne ab iis exeant speciebus, ad quas eas pertinere leges voluernat. En ergo quomodo iudiciaria potestas dum a suprema proficiscitur potestate . ah hae tamen praeseriptis finibus eontinetur ; et qnemadmodum suprema auctoritas, quae universam civit
8쪽
test eoncedere ullam, ne minimam quidem, Suae potestatis partem in iis quae legundationem respiciunt; dum e eontra a persecta regiminis ratione haudquaquam dimovetur , cum judiciariae potestatis exercitium a se solummodo sejungit . VI. Eapropter minus apta , quin imo sutilis en divisio est, quae inter tres potestates a plerisque seri solet, in Legumlationis scilicet potestatem, Executionis , et Iudiciariam , tamquam singulae inter sese essent iudependenies : O) Quum enim ex uti otiis potestas , ut ipse Monteς lutea ait, ea sit , qua pacis foedus scri iur , vel bellum indicitur , quae legatos accipit, mitritve , securitati studet, hostiumque divertit incursiones; ecquis non vi let, quantam actus hi cum legislationis potestate rotali inem habent , et depondentiam 3 Nonne in bello univer iciue, iubentur habere ut inimicam , eam nationem quae antea non erat Τ Hoc vero, quod edo. cetur populus , nonne Per legem fit, per legem inquam eo iunc opportuniorem , cum Poenae, vel neeessario constitutae tu illos. quorum Opera, dolo malo h0stes commeatu, telis, equis, pecunia adjuti erunt , ca) ut apte instigantur in tacinoris quaestione , legitimam Postulant belli declarationem 3 Et societatis custodia ne securitas nonne Iebum finis est, et compendium ΤEt quod ad iudiciariam potestatem attinet, lubens concedam sano , eamdem esse , quae in
crimina animadvertat , ventilet re singulorum civium controverbias . At vero , nonuo certum
aliunde est , vim iudiciorum, eorumque perennitatem , e legum petui proscisci 3 Et litigantes
continenter obstrictos esse, qui et recolant, summaque in iudieiuria Pol eqlcite eam legislati nis potestatis emanationem observantia Prosequantur , cuius potestatis er o iudicum sententiis acqniesciant Τ Nonne Legum vi, incolumes hae permancnt retuli nex3 Aiqui ea divisio, qnam opportunitas postulavit, omnimodam ab potestatum summa dependentiam, ac noxum divoli re haud potest. Aliud est supremam auctoritatem psesso sua pote lato snisque i tribus quandoque abuti , aliud vero est huiusco potestatis cumulum non posKe eodem in Ioco con istere . Tum vero harum proprietatum seret abii us . cum eadem legislationis potestas improvide dispertita reperiretur : quom stellicet non exercitium . sed iussiam ip iam uni inlc quadam d Stitueretur. Tune demnm socialis noxias . ordo. unica civitatis gubernandae ratio dcficeret. Quale enim monstrum v l ip a non proderent regiminis tundamenta 3 Haec illa est partitio quam uni eam invenio pernieiosissimam reipublicae. Atque ita. quasi sua sponto mihi ςew opsert Oeensio adnotandi , iudies; de quibns loquor , non e quicumque de aliquo dubio in suae administralionis nex iis iudicium se ant, sed eos unice appellandos iudices es e , qui legibus dantur . et ab hominihian expetuntur, ni ma unici ique tribuant. Cui rei resti e re pondet i is dicere , unde Varro G doctissimnq Romanorum . iudicis vocabuli ducit originem . , VII. Eaedem rationes autem . quae in diei iast potestati diviqionem suaserint, suerunt etiam in causa. ut pro maiori rei p. commodo . einsdom pol tatis sexeroiti'm diuideretnr. Et velut agricola qui , non modo veriere terram deber i . sed manu sua sibi condere aratrum pet e montis visceribus per se necessaritim serram effod re , haud mullum reliqui haberet temporis
ad terram colendam , laborian qn suorum Ductus percipiendos , ita sane ille esset index . qui deberet non modo in saeti et inriς coenitione versari, sed sinpulis lili antium postulationibus per se satisfacere, is inquam vel porsecto in non dieeret. vel reddoret paueiq; ita facile intelligi potest, sapientissime , prudentissimeque ipsam iudiciariam auctoritatem suisse divisam . Atque
9쪽
attinet, ex iis quae dicta sunt, quid sit liquet et natura nimirum omnibus et aeqne semper com rinnia . quia ab illius neeos artae pote tatis natura prosecta, a qua . ut a vi motus , spiri- in m et formam aecipit vita civilis . Quae tamen forma, eum pro temporum ratione varia essem sit, varium etiam eiusdem potestatis exercitium essicere potuit. Quibus positis. de iudieumnalia ra. relate ad exercilium, verba conari sacere, non mi nisi hnie inhaesere diuisioni, quas suis et a lmentitia e t pro regiminum ratione: cum enim potestas iudiciaria supremae potestatis siti nancilio et facile potestatum di.isionem invenies. sed non uno eodem paeto institutam . Daqua re testimonium proseeto perhibet Anastasii Angu ti Lex. qnam Iustinianna retulit in Suum codieem L;b. I. Tit. XXV. nnm. 6.; cuius explanandae declarendaeque provincia mihi demis. data est, et de qua ut heie disseram ah ip a voeor rei opportunitate . Favete animis. et logis verba proferamus. Omnes euingenmque maioris vel minoris ad inini trationi uniuersae nostrae reipu- hlieae indides monemus . ni nullum re eripium, nullam pragmaticam sanctionem, nullam a
se cram annotationem, quae generali iuri, vel utilitati publicae adversa os e videatur. in dise ,, ptatione cuiuslibet litisii patiantur proferri ; sed generales saeras Con liliationes modis omni- , hns non duhiloni obseruandas cnm ergo hae Lege Romani imperii iudiees, lo.t,latoris mentis eiusqne iustitiae serutatores sint eonstituti , liquet manifesto quan :um eorum immodica potestas. ab illa distet Mam nostri tenent iudices . Vs II. cur vero unieuietne illorum iudieum id n gotii dabatur . ut ratIones Ditins ad dandam rescriptum summus ad lueeretur imperans . quod licet adversum legibus, attamen vel ipsa Iatione ma aretare vim legum p terat , velliearent 7 Quaenam, opinor. nova isthaee potestatis divisio, quae ad hn ne miseebat modum summam potestatum Τ Et quaenam haee anetoritas fuit, ae prudentiam suam iudieam prudentiae postposuit 2 His apte qnao tionibus satia velle sacere. opus plenum aleae et periculorum e t. Ipsa enim rei natura et indoles elamat , ut o tendatur in Ciuico Romanorum systemate. perseetam nunquam In potestati ex reii in diviqionem fui se laetam . tantamque auctoritatum consu tonem sui se, ni nimii laboris opus aggrederetur is . qui aliquam In iis formam se deprctondere videretur posse . Illud autem potestatis aequilibrium quod maxime m Iratur Monte quieti ci . et De Beausori cu , non emeit quidem nt eone ludamus, omnis potestatis naturam apud Romanos fuisse perspectam ae distributam; verum eo tandem nos dueit , ut dieamus omnium potestatum enmulam . Mem et senatus et Popnius vitidieabant sibi. Sensium inter et Populum ita lihratum fuisse compositumque, ut . si sorte verum est , singuli tantam obtinueAnt partem, ne aliorius pondora opprimerentur . uis autem ineommodis .
quae . quo fieri potuit , remota per huiusmodi aequilibrium sunt . plenius et melius eandimsuisset, si prudens pote talum divisio intere sisset . Et quoniam aequilibrium illud aequa au-atoritatem lanee ponderatia . nee tamen ea distrahebat arhitria , quae Milicet ea potestatis imgam serendi. eas exequendi . ae iudicandi confusione . in Innumeris Magistratibus multiplie, ta erumpebant et itaque per reetam potestatnm distributionem Legislatiτa potestas, eertos seeu dariis potestatibus limites praeseribens , arhitria divelleret, et legum eaveret in lumitati: quae eaedem singulis indiethus o sent , utpote quae ab nna potestate proficiscuntur e Tum denique amnilibrium illud esset prorans inane sularum . Quapropter non de potestatis aequilibrio discam ; at de aequa potestatum divisione . quae alioquin nequit fieri, nisi ah ipsarum potesta
10쪽
tum natura , ut supra vidimus . Ex hoe non sHuitur tamen , Iegislatorem aliquarum taura rum , veluti quae graviores sunt, cognitionem suo judicio vindicare haud posse : Hoc ratum verosit, nbi indiciaria potestas, quae a Summa potestate magistratibus secundariis tributa est, cumferendarum legum potestate iungatur, monstro cuidam simillimam eam rempublicam saturam. IX. Quod tamen reapse Romani distributas potestates habuerint, nemo inficias iverit: V rni quaenam divisionis hi Ius indoles fuerit, videamus . Diximus iudiciariam potestatem in se
sonas agere, ut vero juxta legum praescripta vivant; de rebus decernere , ne ab iis exeant speciebus. ad quas eas Pertinere leges voluerant. His addam modo , universam aliam omnem P testatem in iudicibus, non esse nisi confusionem quamdam , iudiciariam potestatem inter et summam erumpentem . Percurramus ergo Ieviter Romanorum Magistratuum historiam, et videamus num inveniri aliqnid exempli possit, unde constet , utrum haec iudiciaria potestas intra suos semper contenta fuerit fines , an in alienam messem laede fasces immiserit . Atque ut missos sa-ciamus Consules , in quorim commendatione eXcipere quis posset, contendereque, quia maxima
imperii pars in eis resideret , eo etiam Reipublicae initio judiciariae potestatis partem aliquam sibi vindicasse ; pedem sisto in censoribus. Magistratus hic, qui de vita et civium moribus
iudicium excercebat , atque moderabatur universa quae bonam vel malam hominum conditi nem faciebant, armatus erat potestate, quae cum summa auctoritate miscebatur. Si enim summae potestatis est, quibus lubet classibus accensere cives , ut universis insimul sumptis vim suam exercere possit; neque his limitibus contenta censoria auctoritas suit; et nullis certis o
stricta Iegibus pro arbitrio coercebat patriciorum plebeiorumque conditionem : Et dum hi ceditis , legum gratia, acquisitis iuribus fruebantur , per luxuriantis potestatis arbitrium , his expoliabantur iuribus . Incommodum tam insigne , ut vel ipse Tullius pro Cluentio magnopere quaestus sit. Ad Practores veniamus. Bio magistratus , qui non fuit nisi laniatae pars eo utaris potestatis, i novum confusarum potestatum cumulum attulit. Forsitan veriam est, quod ab Ad: Fergason asseritur a , tum lactum suisse, ut judiciaria potestas, ab executiva, prout Anglus hic auctor loquitur, disiuncta esset ; At nonne tum etiam tactum est, ut Praetor una et iudicis haberet partes, et legislatoris Τ Ji dex erat in iure; Contra velo de lactis sententiam non ferebat 3 ; quocirca Legislatoris auctoritate induebatur, qui et judices daret, eisque pra scriberet ut iuxta Leges ius dicerent, quas ipse annuatim in Edicto proponeret : Nullae vi lus legi , nisi prudentiae suae et honestali . Accidit quandoque etiam , ne in privatis di intaxat negociis ejus versaretur potestas: quin imo publica invasit ; riusque rei argumento prae cael ris est, quod C. Verres, Catulo et lepido conss., saerit praetor urbanus, et quaesitor vene ciorum . Et pedanei iudices , et iudices questionum, cuiusnam naturae ipsi fuerunt 3 Si in re dabantur , si eos executionis auctoritas deficiebat , si quam suam sequerentur , menti P tius inrisconsultorum studebatit, qui eis in consilium aderant 5 ; si varia semper suit electio, ob Ieges Semproniam C. Gracchi , Serviliam Caepionis, Serviliam Glauciae , Liviam Drusi, Plautiam Silvani ; si eorum nnmerus nunquam certus suit , ut saepius testatur Cicero Q; si eorum creatio is Praetorum vel Praesidum manu Posita erat cy ; quonam, inquam , Pacto
2 Recherches historiques et critiques suries causes des progres , et de Ia chiate de Ia