장음표시 사용
11쪽
tatem Dei: Ni uberrimos aquae suae fructus Christiant Reipub. impertiatur. Nam quamuis(ut ex vetustissis imis rerum gestarum monumentis accepimus Moyses primus omnium
leges Haebreis tradiderici Phoronatus Rex Crictg, Mercurius Tris in istus Aegiptius, Solon Atheniensibus, Lacedemoniis
Licurgus, Remo cum fratre Quirinus Romanae vibi iura dederint ; Haud tamen censendi sunt hi omnes primi legum ali- thores,ita ut eas tanquani a se ipsis casu excogitatas tulerint, sed fateri indubie oportet eos veluti diuinae instrumenta virtutis id, quod Deo inspirante perceperant, palam mundo aperuisse, ius autem omne, quo utimur, ab aererni sapientia verbi promanasse. Quod sane eo clarius patet, cum veteres quoq; sapientes viri, quamuis vers fidei lumine orbati, id ipsum saepius affirmarint Inter quos duo illa perfectae eloquentis sydera Tullius S Demosthenes praeclarissimae se Igent;quorum alter: e(inquit vir sisti tu rμα χα. In ore e r ii nimirum omnis lex inuentum est munusq; Deorum. Alter vero,
lex (ait nihil aliud est, nisitecta, de fi numine Deorum tracta ratio imperans honesta, prohibensq; contraria. Si ergo Deus, cui nullus si initis est in legistatoribus, legem nobis cce litus reuelauit, plane verax, certa, & ab omni prorsias errore aliena, ac perinde omnium scientiarusia nobilissima censenda erit; cuius quidem adeo est veneranda Maiestas, ut cum primum in Montem Sina ad Haebreorum gentem e coelo delapsa est,&buccin e sonitu, & tonitruum strepitu, di flammarum splen- iore populus mirum in modum perterritus exesamaris: Ne loquatur nobis dominus, ne forte moriamur. Qtiinimo ignea in manu Domini legem Moyses attestatur, ut eius praestantia omnibus liquido appareat; nam quemadmodum ignis inter prima rerum elementa principem sibi locinia vendicat, ita etiam symbolica ignis metaphora peroportune legis nobilitas declaratur. Csterum si pio magis ore loquamur, quis valeat hanc legis dignitatem mente cotingere, quam diuinum illud Euangelicae veritatis pr*conium ad Romanos scribens exposuit: Lex (inquit est cognitio peccati. Quae autem animae
12쪽
. i. i nostrae nobilitas , quis splendor ex hae pereati notitia subo riatur, nemo plane est rignoret. Peccatum qui agnoscit, ab illo cauet, iniquitatem odit diligit aequitatem, vitia ins quitur , virtutes amplectitur , & propriae haud oblitus digni- .: tatis se ab eo prorsus immaculatum seruare perquirit; At vnde ista nobilitas e certe ex unica iuris legumq; notitia. O iathais o. i. 'prTstantissimam, O millies Augustissimam legum iuurisq; prudentiam, quae veluti miro gaudet nobilitatis splendore , ita etiam sui studiosos incredibili decore, & praecipua et venerabia quadam nobilitate exornat. Respicite (obsecro Auditores; lis depr(b. in hac urbe nostra Iurisconsulti domum, hanc plane videbiatis esse totius Cillitatis oraculum , hanc humanae gloriae templum, hanc cilestis sapientiarat ramum, hic controuersias omnes distrahi, lites dirimi, maleficia puniri, hominum animos Cie de orati inter se conciliari,& ius suum unicuiq; tribui,est .n. Iurisconsultus atqui, boni, iusti, & recti administrator, coelestis iustitiae interpres, diuinae voluntatis internuncius, & publicae priuataeq; concordiae conseruator; Huic administrandae urbes, huic desendenda Regna, huic imperia regenda committun- tur, huic gradus in Remiblica, dignitates ,& officia tum Ecclesiastica, tum etiam ciuilia passim demandantur. O summam igitur iurisprudentiae dignitatem, o inaccessibilem legis splendorem, quid . n. aliud ( si oculos apponamus) quidi Autli .vt oi'. (inquam aliud est lex, nisi lux p l lux vera ,quae totum or--.iud prorum s illuminat i lux clara, quae familias illuctrat l Lux sancta ii r ou.eod. quae hominis nomen exornati lux perpetua,quq c loria iter o- a stul. stedit. O lex,& o lux. Sine luce no vivimus,sine lege perimus, i Inii. de re, sine luce non cernimus, sine lege dilabimur; sine luce nox re- ., h. sine lege error imperat; sine luce orbis cadit, sine legere tale eos i. homo ruit; O lex iterum, & o lux, lux candida, lex immacu Ps .ig. lata; lux rutilans, lex illuminans; lux ardens, lex ignea; lux ibid. aurea, lex vero gemmis, an roq; praestantior; lex denique cui tantum tribuitur, quod coeteris seientiis sere negatur, tiae so .la reliquis omnibus tanquam Regina praeest, A quasi Au-
gustiis ima Imperatrix dominatur. Iam veto non mutor Iane (si attendatur itobilitate utilitas apparebit Quis . n. vn- quana
13쪽
quam sanctissi triae hunis sapientit fructus recto mentis in tu iatu complexus est Fructus quidem (Auditores tanti ponderis, ut non modo simpliciter utiles, verum etiam necessario opportuni dici possint. Sunt .n. leges pernecessariae non modo ad Imperiorum regimen, de ciuitatum, sed etiam ad re- . , ctam Llementaris huius mundi constitutionem; Quo circa summus ille coelorum rector & gubernator , qui certa lege &gyro: vallabat abyssos,& lege ponebat aquis ne transirent fi--' ses suos, creata omnia perpetua quadam lege constrinxit, qua aeterlaus rerum ordo seruatur; Quis . n. non videat diuina lege sancitum, ut cylorum orbes moueantur, ignis sursum foratur, aer in medio locetur, aqua in alueum congregetur,nec suos praetergrediatur limites, terra vero deorsum contineatur, & ipso quasi orbis medio libretur, & appendatur Quod si ad huius elementaris Mundi conseruationem ex fuit noumydo utilis, sed necessaria, quid de paruo hoc mundo dic mus quid de hoc Microcosmo qui post contractam origianalis peccati labem, specie ae iiii de boni saepius decipitur, a que in suam perniciem inani captus delectatione nimium pretceps ruit 3 Plane a rinandum erit legem ei adeo opportunam, adeo necessariam tale, ut illa sublata, quemadmodum nec natura rerum, ita nec genus humanum, nec gens, nec ciauitas, nec tandem domus una consulere queat. Tolle leges,
homo iam amplius non proprio similis est conditor, neque ' paulominus ab Angelis diminutus apparet, sed iumentis sere insipientibus comparatur. Tolle leges, videbis illico oppida latronum fieri receptacula, urbes iniustitiae, iniquitatis,iniuriae, contentionis atq; dissidii esse consortia. Tolle leges de- .-muna, & omnia subuersa, eliero , S in vitium conuersa videribis. Non tantum prosecto patriam arma iuuant, quanto ex L. Aduocati
sunt adiumento leges: Armorum namq: vi hos una copias iar repellimus, ut pacem conseqtiamur, legum Tirtute Partam i ina Pacem coseruamus; Armis iniuriae propulsantur,legibus ne fiant iniuriae cauetur; Armis agrorum limites custodimus,
legibus quae iam nostra sunt in pace possidemus, Armis de nique ab hostium insidiis humauavita defenditur, legibus
14쪽
e vero sua cuique res , suus honos ac vita ipsa perpetuo tuta redditur. Hanc autem eximiam legum utilitatem quis vii quam dilucidius explanavit, quam primus ipse iuris ciuilis auctor & reformator quam Augustissimus ille Ius insanus initi tuae / qui Romanarum legum fons & origo iure merito p test nuncupariadum in ipso Imperialium institutionum pro mio notissima illa verba protulit et Imperatoriam Maestatem non solum armis decoratam , sed & legibus oportet esse armatam. O miram igitur legum utilitatem , o admirabiles iurisprudentiat tactus. Sed hoc exemplis fortasse potiusquam rationibus esset comprobandum; Non .n. desunt apud nos & veterum ciuium& praesentium innumera fere exempla, quibus & facul tales& dignitates sola legum peritia cu-Ma.i 'it, sim mulate suppeditavit. Quot summi Pontifices P Quot Sanctae
Rom. Eccl. Cardines p quot Episcopi , Archiepiscopi S Primates p quot Remm b administratores p quot iuris interpretes quot praesecti vibium p quot iudices p qui si omnes
sigillatim hoc loco enumerandi essent, nunquam exitum reperiret oratio, cui tamen iam mox extrema est imponenda manus, ne videar vestra longius benignitate abuti. Cum i
gitur tantus sit sanctissimae huius disciplinae splendor, cum talis utilitas, S multo sane praestantior, quam a me bretii temporis interuallo, tenuiq; sit oratione complexum. Quis vestrum (Iuuenes ornatissimi iam iam non cupit, optat, expetit, exardescit legum sapientia imbui, &praestantissima huic scientiae lucubrationes omnes,cogitationeS labores,sti dia, mentem deniq; omnem addicere Habetis sapientissimos in hoc Bononiensi Gymnasio Iurisconsultos, qui praeclarissimo eruditionis suae fulgore intellectus vestri tenebras illustrent, qui acutissimis solutionibus praua faciant in directa, & aspera in vias planas, qui denique in vobis studii huius igniculos optimis praeceptis incendant di inflamment. Non desunt infiniti pene legum interpretes, quorum v herrimi Codices, ampla volumina, Clossae, Decisiones, Consilia,
Bibliothecas omnes replent & exornant. HoS vobis acquirite, his sedulam nauate operam, Hos tandem nocturna vem sate
15쪽
sate manu, versate diurna. Ita .n. fiet ut quem nunc legum splendorem, quem seu in attentis auribu s imbibistis , post peracta studia, post consectos labores, post exactas lucubrationes , in vobis demum ipsis perpetuo sentiatis. Dixi.FINIS.