Theoremata familiaria viros eruditos consulentia de variis physico-medicis lucubrationibus juxta leges mecanicas scribebat ... Ioannes Baptista Scaramuccius ..

261쪽

. signa pleuritidis e frς ferre,ut dolor atrocissimus etia

in collis 1 Milit initiari, iam cum dolor sit noua partium po- sitio intolita liaec non minus accidere potest propin tr-tibus, in quibu turbationi, quam in Extremi S xl, ut vivemus dolore iuguluin inlauata in hepatis dammatione . tu unus nanaque Asinii alium Iuvenem suppur tum per praelat ullam flammationem, cumque propc- nullum re tionis mclicium ostendetamus, para centesicum conra i , cumque perlici illime fuerit a Clui urgo celebrata, ut proprio digito pectoris c pacitatem per vulnus

labo pulmonum latitare ad quod firmandum iu unum fuit obteruabit quod aliqua. lv rcis currcrini, Ut per putum ne quulem velligium puris filia eret duin pollea breui teporis spatio excerneretur ad libras a tali Unptitudine, Stanta copia unico screatu, ut unius tussis insultus exsitaretur, quod non solet accidere, dum pia in capacitate thoracis cottigitur Ali inflammatio': ., itempe in unoac bipes- monum, vel quod dicenda ei p.ripneumonia , ςl quod auincupanda pleuritis spuria ratione loci via ae simi. calus non debent elle ara umento,pleur tides omnes cile liui ut modi

conditionis, ut penitti incidenda bila flaminatione, cum ab ea inani lnt, nec ciringeS, nec

vesica , ut per plures tectiones sui edoctus, quod neque de-n AduersarM. .llit dillinctionem Spurij, tegittimi ratione materici, Sc ratione Ocieite purum unientum positum in equi uocationibus, nam Sc lio inaci id de uenerunt, ut forniciae valeamus ideas, quibus percipera mitimus modum, ouo morbi ciusdem speciei diuerantister sei hinc in simulata pleuritide, si inflammetur unus Obu pulmonum , vel musculi intercoilale , dummodo a remora sanguinis inflammatio succrescat , pleuritis dicitur legit ilina ratione uiatetici, buria ratione loci , aura materia pro

262쪽

2o spria sit sanguis , qui peccet, locir antem non si pleura,

qua pleuritidis denoininatio est desumpta, si ver mat ria firmetur in pleuri, sed non sit languis, dicitur pleu' vitis spuria ratione materiei, legittima ratione loci. Neque credant Aduersari me adduci ad id asserendum, quatenus, credam pituitam peccantem posse supponi per super existentiam materiei albae, viscid in sanguine extracto, nam concurro cum ijsdem, ut credam pituitam non esse, Ut dicam suo loco ast quis poterit inficiari serum ipsum concrescere taliter posse , ut facta eius remora in pleura, vel vicinis partibus sanguinis cursum impediat, iocausa

cxistat,cum remissa inflammatione,turbati ordinis economici a terminum usque mortis. Lentori serum posse deduci, 6 conerescere ostendunt ad euidentiam mucus narium, materia catharalis pera nac

tharsim excreta cimo vidi quondam Assisi Equitem senem frigorificis insultibus sepissime in die percurrentibus de temtum, curnque urina ferent mucos , lentori addictet, eas a mictione immediatae in diuersis matulis imponendas mandauimus , immissis in qualibet portione diuersis spiritibus , ut sunt ammoniaci tartari, salis culcis , vitrioli, similium, cumque ea portio urinae, in qua spiritus salis dulcis fuerat impositus, extiterit immunis a lentore, cum c*ter sortiones, Ut mos erat, lentescerent quasia linstar albummis ovorum spiritum salis dulcis aegro Pr . Pinauimus, & breui bus diebus sanus euasit.

Sed ad quid hς meditari, si obseruationem ad euidentiam possum in subiecta materia proserre. Dum medicinam Tuderti exercebam aderat infirmarius illius Xenodochij, qui aliquando insultisAstumaticis detentus incidit in febrim cum dolore lateris remisso, dissici I respiratione, excretione materici flavo a rubrq taliter viscidae, ut glutinis ad instar adlisteret in patina . Cum die non debitum

Naturet Oluerit duo admiranda deprceliendimus Vnum fuit, quos in extremitate unius Obi ulcus callosum, ut apicem Uigiti latinoris admitteret, aderat cum orificio in Vtraque

263쪽

vim parte, in hoc potuerat fundari causa insultuum ast limaticorum, alterum fuit, quod pleur tam in parte, qua capacitatem pectoris respiciebat, tram in parte , qua

musculis adli rebat, sparsim in herebat eadem materies fla- uota rubra, taliter viicida , ut non de facili loco posset moueri per pressiones, Wabrasiones ferreis instrum ciatis cumq, aliqua inrtio adhaereret pulmonibus, eos incidimus S uenimus sparsim per eius libras pauca mole eandem teriam, sic insist)ilicidimus Fratrem Franciscum Ianiatorci religiosiillimum Virum dolore lateris demΘrtuum,

ad inuenimus pulsau, ni omnes turgidos, plenos muccositate, timam cata iam pectoris adimplerent. Pr fati ergo casus, Sc luperat late rationes satis docuerunt,

posse denominationem spurii, legitimi desumi, tu se ane dum a materia,sed esse cocludendumst leurit idem veram, ratione loci, ratione materiei inflammationem esse a sanguine in plaura insequutam Num vera protulerim , fis ipse Iudex , celeberirme AN IBALDE, credas me non minori attenti ne esse addictum Recentiorum systematibus quam Antiquorum asserta venerari, dum in his veritatis fulgor reluceat. Interim virtutis tuae splendor ineas has vivificet meditationes, quas, eosque ou

bo, quouique diuersa de hac re cogitare compellabunt doctissimae tuet L

264쪽

De causis Pleuritidis. Peripneumoniasmulque,

de parte Sanguinis lentescente in hisce aperitionibu , pcr quam Polypos substantia emergat.

AD EI LATISSIMUM, ET CELEBERRIMUM VIRUM

IOANNES A PT ISTAS RAMV CCLVS. g b Leomenes, referent pilisania,Delficam a tem preci corruytam subornat, eo praecipue fine, ud quod ipse perscriberet consulentibus La- . S ceu olaire ponden t. Non tant sane idem ' n a tua exopto Minerua, loci isti me GVGLIEL GMINE nuntioc obsequi specimen, per quod

prae siens Theorema ad tuam dirigo Virtutum hoc solum insignitur charactaere,. ut sit argumentum , Te bene mereri de Republica Medicae,' ineque tetaam Munerari existi mationem. Clter,si ea , quae hocanuheordinate designantur non bene respondeant tue expectarii tui tua erit libertas ab ijs dissentiri, atque ea meliora condere potestamen solo humanitatis titulo insipidas has tam meditationes salium tuorum additione diu condititias reddere, nam si ex tuo irrepseruulcalamo doctissimae lucubrationes de alium figuris, quas ad me transmisit sapienti 1lima humanitas Antoni Magi ia-bechii poteri eorunciem alium diuersitate angulos obsidione Ar inponere mihi tutelarem , ut ii quid veri attiniere

265쪽

potuerim fundament, gloriae mecanicae in philosophicis

triumphet. . .

Prolequar interea de pleuriti de S pc a Dileumonia disserendi ordinem .praecipue eorum caulas attingam cuinam me poli Pole concrctionis Peripneu mollias traiilitum obtinere in Anginas, atque Anginas conamigrare in Peripneumonias, pr*ter Oraculum Hipp. tram experientia o nos redait , qua propter idem fere modu cai debet concipi in Peri-yneumonis S, dc per conaequens in quibuscumq alijs fiam attoniti trierimus a nobis meditati de angina Ve-

cis, d Pripneumoni rinae nur, Ua: aiicctiones cum H ne inter et sint, quatenus, vel timui coincidant, vel una alteri luccedat potiunt simulta ne discursu explicari. Quemadmodum expulsu non multum celeri, ex eiu dem paruitate, ex calore miti ex puto lici do, ex dolore vel nullo, vel res, qua fuere obieruata in iis, qui in tali constitutione obterunt, possumus atlcrere, inflanimationes fuisse phlegmonoides, ut clarius apparebit ex dicendis,

quatenus album inosa pars leta caeteris supereminereti inviti l .escentiae, sic cum a1rarctulerimuStume ulti anguini cum ex vitio partis feri fiammationes, intelli. enuo per vitium partis eius distoriaratam contexturam Herum attingere non pigebit quale icium sit in angui,

ne, quale in Orgam, Au organa quod Spectat, videtur .eorum illum, in hoc Precipue consillare, quod pulmones, pleuia vasa, minora 4 interstitia angui flora sint reddita , vitium vero anguinis in lentescentia videtur fundatum , quam lente centiam nomme ros i ii inis1 .r ruinis de Tharanta triui uestainen vitium ab aeris ii clementia pollesucrescere probabiliter suspicari fas eli. Cum enim boreas ut orificis scateat particulis, quemadmodum hae floridusa iurui ne obtundere valent, acidiorem eum reddere,

mi r tua dissipare, sic interilitia conitringere, ta angusta

266쪽

zi arctare aliter sandaptae, ut transpiratu pripedito,

iucco nutritio vitiato, ne dum tumultuaria lucta influ- dis promoueatur ad terminum usque febrilis esten scen-τιε, edianguis ipse ad lantescendum dispositus proacidi

exotici energia, per quam spiritus ipsi, vel opprimuntur MVel vinculantur, Wdepossitus inter circulandum, Vel in pleur anfractibus, vel in pulmonum interstiti)s, Praeci-.pueq; dum Drum angustia tranationem prςpedire comi

tetur, pro diuerso concretionis caraci here, diuersum Velan pleura, vel in pulmonibus inflammationem promouet, siue limpliciter talem resolutioni facilem , siue sit erisipe latoide ob maiorem incuneationem globulorum sanguineorum , siue sit phlegmonoides ratione copiosi seri stanonatis, vel tendentem, aut ad suppurationem, aut ad putre

Non inficior, prauam victus rationem, caeteraque non naturalia polle conferre pro sanguinis lenteicentia, immeatuum angustia, imo debet concipi procliuitas sanguianis ad lentescendum , siue ex spirituum penuria, siue ex acido praepollente, siue ex lentore uinculato, ut hq sit potissima ratio, propter quam causa uniuersali, aeque omnes non assiciantur. Quod autem sit consideranda specialis difformatio determinat organi, siue hoc accidat ex aerisimclementia, propter quam Epidemiales crassentur constitutiones, siue error ex aliquo transitu a calido in frigidum a trigido in calidum, uel ex frigidi potione, fatis patet, ex eo quod, cum deprεbendamus aliquando epidemialiter crassari phrenitides , aliquando dissenterias, aliquando anginas, coniectura elici potest probabilis, pro diuersa aeris inclementi diuersas amici partes quo adstructuram

organica m.

Verum quia fluidorum remora pr lentore, prae meatuum angustia potest sequi, Vel intra vasa minima arteria rum, venarum , vel extra hq Vasa, nimirum in caeteris alis interstitijs, id unum mente cogitauera num in peripneu

267쪽

lintra arterias, Et vectas ineumonicas post varias mecditationes utrumq; improbabile noleta fui ratus,dum possumus concipere rem Oirationem intra vasa minima arteria tia, quando exitu rotolutionis sine uua excretione attingit

Peripneumonia clicet enim remora in i s sequatur adhuc

tamen absoluta capaciras non est pr pedita in toto complexu vasorum, aliter perennari non posset motus cordis unde facilius per promptitudinem,quam feriat homores possunt redimire ad motum penennantium quia pressio percurentis valet superare resistentiam remorati, potest sequi resolutio. Polsumus paritet iratione extra vasa arterialia , Qvenalia m L plexu vesicularum pulmonum , quando, vel exitu reiolutionis attingat peri prae Umonia cum excretione sanguinis; a vesiculari enim compage per bronchia fit transiit usui tracheam,vel quando habet ter- mimam putrefactionis , vel suppurationis; unde ex hoc vicimus pulmonum incrementum , ut totam pectoris capacitatem impleuerint, uni in quacunque parte secaretur, mucossitas cerneretur, Perquam spuri , ratione materie con- notaretur inflammatio, vel sanguis corruptus deprehende--tur, ut iri legit tima. Licet autem nulla sit mani sesta meatuum continuatio ab arteria,& vena neumonica ad complexum vesticulare in pulmonum,&ad bronchia, cum tranatio circularis sanguinis inter venas vi arterias sequatur per anastoma sim, ut ce

lebris refert alphighius, tamen si non concipio sanguinem

irruere posse per eas porossitates glandularum per quas aer, ut dicit Borellus, cum aqueo humore Trachealibus pro diagmibus subire cogitur sanguinea vasa , saltem concipio irruere polle sanguine in totum complexu vesicularem pulmonum per eas arteriolas in mimas, per quas sanguis debet suppeditari pro nutritione earum membranarum vesicula-larium, quibuscum renuus debet esse saliguis per venas HaritUr minimas, si accidat, ut pereas iter praepediatur i ii iisdem membranis stagnare necesse sequitur , eo proficto

in clo. Quo lanini a tunica cornea renuus, per Venas,

268쪽

impeditus ophtalmiam costifidi Vel si iuba inmatio fit pix

ria ratione materiei quatenus scrum edici censita ibi gnet, Vt sanguinis absolutum cursum t pedierils, sit ust Jtidem sertimilammationem contrahat, possumus ditare serum Tacum sanguine per dictas arteriolas sustu sum non re hi prε letore ad vasa lymphatica, unde incontinuatione vesiculari stagnare cogatur ad sarcinam in1erenda Merum quia a ticulas a cidas compellauininis , siue ab aere fuerin No 'pagat , iis quod intrinsecus existentes cuteris selibus prinPOuuerint siue quod sanguis acescere possit lactis ad insta

ad eout ad lentescendum disponatur massa ipsa anguine , videndum profecto sese exhibet,ani supposita partium lante,scentia sit sufficiens, quin sulphureo, 6 volatiles bilis pariticulae concurrant,ut inflammatio iussu promoueri; conij re tamen est, lantescentiam partium languinis uom sussicerupro inllammatione pron Ouenda , cum de praehendamus saburram lantescentem humorum intra .mqnia pul Onum coerceri in Asthmaticis insultibus, is in hydrope pulmo num quin inflammatio suscitetur. Neque sussicere sulphin. reas, volatiles bilis particulas exauatas proicit lammatim ne promouenda , id unum demonstrat. , quod se bres ardet te pectoris exestuatione inferant, quin peripneumonia cocitetur unde obstruistio illa prolatatore debet esse inflammae toria, quamuis obstructio sequatur de materia propter lotorem inepta ad effervescendum , necessario debet concipi, quatenus producta ab irrequieto motu particularum calo risicarum, quaq; verius vehementem expansionem obtinens. tium per luctam fermentativam, illatam ex combinatio nibus salium acidorv. sulphureorum , quorum existentia requiri aut humamus, Vcesseruescentia calorifica, inflaminatoria possit promoueri in materia lanior addicta , cuius particul in libertate proin tς expassionem maiore affectat , uuam cςterflantori non addictς, ut videre est inTerebenthis

tu,quae ebulliat. Cum ergo inflammatio omnis sit a sulphure omnino cocludendum,bilis sulphureas partes concurrere

cuilinuis lentescentibu. ad iustammationem concitandam, vade

269쪽

od emi ruria non est, vomitum bilis, biliosum sputum ,

Uteritiam subleuaminis, ec criticae iudicationis extitille ita hac conititutione. Infertur interea ex hoc, febrem plerumque esse essentialem, eo quod sicuti uitio acidi exotici lentorem in serentis remora fluidorum tur, uel in pleura , vel pulmonibus, Ut Per hoc ut e sulphureae, sciolatiles in tum celeriorem nanciscantur ad term mum febrilis uerueicentiae, siue per luctam illata , siue quod manum ista superbius resiliant, ut de puluere pyra accenso videmus, s talos lucta labralis primo, per se in massa humorali Promota ei in causa, ut lentoris ressistentia superata a uim lorificarum, humores ipsi in uas a minima propulsi, ueb extra ipsa exules tacti primetium lentoris caracterem adi rucam. ur, ut si ilant propulsioni, quam fluores obtinent

per cordis pressionem perela ilicitatis energiam &per petis alticum motum fibrarum unde ex hoc ferientur a motu ea in parte figantur, in qua mutuo occursu simul uinciuntur , complicantur ad incrementum usque Par tis, unde tuitior ad terminum uelle mentis distractionis unde dolor, ad impedimentum usque motu circularis sanguinis, unde calor; ad terminum usque fermentativae lucide inde calor, uno uerbo inii matationem promOUCnt.

Dixi plerumque febrim in inflammationibus est essentialem ' tame denegari non potest, aliquando poste elle sym-Ptomaticam . Si enim phlegmon nascatur, certum siqui cem est uitio humoralis masi succrescere, ast dum mate-teria impacta suppurationi disponitur certum est, ex ea Particulas tales esse deciduas, ut massam sanguineam subeuntes febrim in ea excitare sint apig. CSterum inflammationes. febribus produci, vel ab eadem causa ambo posse profluere , probabiliter sentimus, edocti prςcipue in casu claustralis Capuccim , qui tertiana

simplici,&intet mittente detentus, ut leptimae accellionis

limites noti fuerit transgressa , taliter in febris initio cepe te iuerari dolore punctorio in latere sinistro, cum ulli, di Ἀ-

270쪽

cili respiratione, Ianguinis sputo, ut prae intensissimos

lore proximus morti constitueretur, ad terminum Vsque syncopis Dolor augebatur, diminuebatur prout status febrilis erat,4 decrementi,4 incrementi,4 paenitus qui scebat, quando cessabat paroximus, qui duodecim horarum spatium non praetergrediebatur Quemadmodum, autem accessiones tertia , quarta, quinta vehementiores extitere, sic vehementior dolor cum puto sanguineo . tussi vehementiori dissicili respiratione maiori, qu Momia quiescebant die intermissionis. Si igitur pro diuerso statu febris diuersimode variarunt

pleuritidis huius symptomata, omnino concludendum , a Pleurit idem hanc ab eadem causa originem nactam fuisse,

qua febris fuerit excitata. Al .

Quia autem in aliquibus sectionibus polipo in vidimini

concrescentiam in cordis simu in aliquibus extra cor , in alijs in capacitate fere continuata pulmonum , meditari fui aggressus, ex quanam precipue parte sanguinis concreti poli pos emergeret. Vidimus superius duas esse partes principale humoralis massae anguinem nimirum, serum , quemadmodum

de sanguine considerauimus globulos rubros, fibras, sic de sero partem aquosam , albuminosam . Cumque et Ierimus ex Sanguinis lentescentia pr*cipue dependere peri- pneumoniam , pleuritidem , poli pi exa natione possumus attingere,veram partem sanguinis lentescentem, cunire vera pleuriticles ex D. Malphigio citra ullam febrem sint poli poset concretioneL.

Licci denegetur a multis dari in viventibus polipos cor dis ium Ker Kingius asseruit poli mortem tortuito progigniec 3nguine concreto, tamen Bartholi poli pum cordis dec ibi , qui si esset naateria naembranacea preter Mnetu's ferentem fatem aliquando sortiri configurationem polimia corde, ut X urrint sanguini rebea aditum, opsel Maiphigius issertationem particularem de olim cordis euutici ac d quod iis uram po ip piscis focina in reter at, quo