Laudatio in funere Clementis XIII. Pontificis Maximi : habita in aede S. Marci coram serenissimo principe

3쪽

LAUDATIO

SERENISSIMO PRINCIPE

5쪽

s et iii ' m

' Ester hic luctu, , SERENISSIME PRINCEPS

P. C. Sapientissimi, atque hoc funus Uestro Civi CLEMENT XIII. Romano Pontifici in AEde Regia magnifice instructum , sicuti praeter consuetudinem indictum sui ex Senatusconsulto, ita mihi Videtur inusitatum quemdam ac singularem Senatus moerorem non huic modo Urbi , sed universae Italiae testari . Cum enim trepidi nuncii nuper attulerint

ViVi repente ereptum in magnis rerum momentiSSanctissimum Senem, quem uti satis firma valetudine paullo ante audiveramusci non potuit Patriae amor nec opinata jactura , atque humanorum casuum cogitatione non magnopere commoveri . Atque ego quidem nescio qua fatorum consensione utrumque video accidisse , ut illa decem ante annos laetitia incredibilis, cum Vestrum Civem Pontificem Maximum renunciatum haec ad extremum moestitia , cum amissum accepistis, praeter exspectationem O perculerit. Itaque non minus illa tum gratulatio apparatissimis in Oro spectaculis 3 ad has ipsas Aras supplicatio,

quana

6쪽

quam hic magnificentissimi nunc Funeris apparatus , haec Sacra piacularia Veneti Senatus in CLEMENTEM XIII. Pontificem optimum Maximum studium , fidem, pietatem denunciant , atque adeo immortalitati commendant . Nihil hic ex more atque instituto , nihil ad speciem atque ostentationem; sed omnia ex animi sensu , ad doloris Veritatem atque honoris cum adsit mutata veste Sanctissimi Patrui parentalibus LuDovi CusEques hujus Templi Procurator , adsint religionis caussa Patriarcha Praesulesque ornatissimi, quos Omnes aequum est acerbissimum interitum dolere cum denique sit is accitus orator , non qui disertissime, sed qui verissime pro Funere laudaret . Quare etsi hinc Principis Majestas , hinc Pontificis terret animum tamen queri jam omittam tempus aeque mihi atque ingenium ad tantum munus defuisse cum intelligam,

in publico hoc luctu , in hac loci reique facti sanctitate aptiorem eam ore orationem , quam non ars

eloquentiae atque assentationis elaborarit, sed vis quaedam verae laudis admiratioque virtutis effuderit.

AC Videte, quaeso, quantum a magnificentiaris

dio absit oratio mea ; cum splendida multa gravia , quae nos , quae universae caussam eligionis minus attingunt , consulto praeteream, ac Romanis oratoribus, ad quos maxinae pertinent liro relin-

7쪽

relinquam. Qui enim inter Praesules vir primum fuerit CLEMEN XIII. qua humanitate ac prudentia

in urbibus regendis , Reate ac Fanum Fortunae, me tacente , eloquentur : neque aut ejus consilium Tribunal illud Consultorum in Urbe , aut Veneti Audbtoris in iure dicundo aciem mentis atque equitatem Rota siluerit . Quamquam monumenta illius gravissimi muneris , donum optimi Civis ac Pontificis, nobis ipsis D. Marci Bibliotheca diu ostentaverit . At Roma laudandi provinciam jure suo sibi vindicet

qua Trebiae Fontem , qua donatum Centauris Capitolium, qua instaurata atque exornata aedificia , qua horrea ad Urbis usus exstructa . Illa vero magnificentius etiam praedicet defossum portum ad Ostia Tiberina , exstructiones exponendis de navi mercibus ad Centum Celtas , expeditas triremes in piratas

munitam oram maritimam, emendatam commerciorum rationem, novisque legibus constitutam . Iam cum alia gesta sint hoc Pontifice ejus auspiciis quod in omnibus fieri imperiis necesse est , alia ejus consiliis persedia genus alterum laudum, quod variis, ut sunt humana pleraque o opiniosum quasi Ventis jactari solet, prorsus omittam : alterum, quod Summi Sacerdotii vim ac naturam continet, in quo nihil fuit prope humani, nihil obnoxium fortunae, nihil iu quo alii partem ullam decerperent, oratione percurram. AC

8쪽

Ac mihi quidem versari Videtur ante oculos delapsa Caelo Religio , quae monet , divini hominis Sacerdotium non ad humanae prudentiae documenta exigendum,

sed ad rationem sanctissimi muneri ad optima quaeque exempla Veteris disciplinae. Nimirum hoc ununa animo alie defixerat CAROLU Cardinalis EZONICUS , cum Benedissi XIV. sapientissimo judicio Ecclesiam Patavinam administrandata suscepisset, quam sacra tradita suae fidei esset Religionis custodia , quae regis pascendi cura, qui Voce praestandum, quid exemplo, quid consilio , quid auxilio . Quid aliud cogitavit,

quid egit, cum Dioecesim perlustraret, cum minoribus Sacerdotiis probatissimum quemque praeficeret , cum

Seminarii studia disciplinamque foveret, cum aegrotis, senibus, puellis egentissimis alendis non modo Ecclesiae patrimonium , sed etiam domesticum profunderet quid , inquam, egit aliud , quid cogitavit , nisi ut sanctissimorum raesulum Bonomati a Barbadici vesticiis insitaret Quid cum his veluti gradibus in Vaticanum, in illam quasi speculam otius Christiani orbis ascendisset , num aliis vitae institutis, aliis moribus, aliis consiliis in summa religione tuenda sibi utendum existimares Terrebatur ille quidem , qua erat modestia , tanti muneris erumque tantarum magnitudine,

ut , quod sanctissimos viros secisse accepimus , diu aetiam repugnarit; at eo demum retulit animum , ut intel-

9쪽

antelligeret , cum Petro atque Apostolis aradita div)nitus Ecclesia tuerit. ii illa communione potestatis curarumque societate se, qui Petri in locium veniret ut dignitate inter ceteros, ita vigilantia, sollicitudine, Virtutum splendore praestare oportere . Itaque hoc ille animo summi onus Sacerdotii subeundum sustinendumque judicavit, ut eadem illa ingenii mansuetudo, illa studia pietatis, illa divinarum rerum tutela , illa denique Pastoris vigilantissimi virtus, quae se Patavinis finibus continuerat, sim omnes Christianae Reipublicae provincias quam latissime pateret . Jam cum caelestis aedificii partes omne. sedulo exploraret. sui lio muneris duxit tuique consilii ut illus firmissu nis columnis, ne qua sensim corrueret, identidem fulciret Intuemini rivos viros qua probitate rues sapientiam Iacrum Cardinalium Collegium divino certe mu-

mine afflatus toties cooptarit. Magnae mehercule opus

fidei acerrimique judicii rimari cingenium moresque

singulorum, optimum quemque animo designare, aeque

sibi cavere ra, obtrectationes gratia . denique Apostolici Senatus Optimates ita deligere suus honos Regibus , in sua meritis praemia sint, Religionis praesertim ratio habeatur. Hos enim adhiberiim consilium . praefici gravissimi: Collegiis . dimitti Legatos in provincias, praeesse summae rerum in sebe ; denique ex eo numero quod utinam Superi

10쪽

maturent Romanum Pontificem creari. Quis igitur

CLEMENTI sententia ea purpura ornatu non magna

innocentiae laude, ingenii, consilii, atque adeo majoribus auspiciis in amplissima illa ac sanStissima Vaticani Comitia jam nunc pedem inseret Jam vero designandorum subinde per Europam Episcoporum dissicilis ac magna ratio, quibus easdem Ves pascendas ducendasque a Spiritu Sancto traditas intelligeret, quantum curae cogitationis afferebat Quis ad procurationem Sacrorum, caelestis doct.r1nae institutionem, ac pauperum in Ecclesiis tutelam hujus voce' auctoritate dimissus, qui praeclaram illam non referret Episcopi imaginem, quam

Paulus in suis Epistolis proposuisse, Itaque in summa divinarum rerum administratione nihil illi unquam fuit Episcoporum fide sanctius , nillil praestantius dignitate, nihil beneVolentia atque amore conjunctiuς. Hoc enim de iis sentiebat, quod Magnus GregoriuS, esse hos fratrum sibi loco, commune ab iis Sacerdotium, commune pauperum patrimonium quadam uris aequabilitate administrari. Horum qui mores ac Virtutes obnoxias fragilitati communis natura tanto studio prosequeretur, quo tandem animo suisse credimus in eorum virorum sanctitatem , quos vita functos in caelitum numerum reserendos judicaret quod ipsum ad munus Pontificis, ad bonorum exemplum, ad decus Religionis pertineret. Jgitur Roma vidit aliis alios datos