Jacobi Hollerii In Aphorismos Hippocratis commentarii septem. Recens per Joan. Liebautium in lucem editi : ejusdem scholiis doctissimis illustrati.

571쪽

remediorum quae qualitate res polident aqhiae frigidae, hoc loco interpretatur omnes quidem tumores prφter naturam, sed ut haec sententia astringatur 1 ioribus calidis, qui sunt a sanguine calidiore,vel ut Philol. a sanguine bilioso. Sis ulcere quia viceribus est inimicum stigus. Podagr. dol. a bile seu bilioso sanguine, vel feruidiore. Frigida enim re

pellit,& repellendo vacuat. Secunda causa, quam aifert Hipp. quia mediocris stupor dolorem sedat. Dkssarthriti s nouimus, quorum alter ubi invadit dolor pede sensim immergit aqua ni hali, alter pede statim dimittit in aquam frigidissimam , atque ita Vterque

stupore dolorem leuat. Sed ille qui est satis carias nocorpore stuporem & frigus ab aqua relictum, corrigit petrφleo, quod calidum, ac deinde inuoluit partem lana sordida. Posterior vero adhibet solum chamamelinum,Smacilent' est c8rpore. Quamobrem si q0'im do in podagra & arthritide, his refrigerantibus uti in niuio fuerit, oportebit postea refouere partes calefacientibus, ut corrigatur stupor is,& frigiditas. Σ mr

ριατοι, id est, conuulsa. Gal. in Meth. med. απα α vocat

tolutionem continui in fibris neruosis , sine ulcere e temo, de solutione continui in cute: quasi dicas larationetri ceu diuulsionem quale nicunque partis, & yis ira naturalem statum tractionem Istad accidit in no gentis motionibus ut athletarum. Horum qui de 3ἰν ρ'nia,&c. oportet distinguere causas. Nam tum qic: Amateria crassa, siue ea sit feruida svi in carbuncul V

siue frigida, per so aquae frigidae non iuvabit itenui Sc calido humore,iuvabit, nisi γ materia i pς stilens. ικνή i. id est minuit, vel extenuat, id irem minuit , vel tumorem, potest enim

572쪽

g R C T i o Q v I N T A et sciolorem,&ad tumorem.Stupor enim,&c.Fi erunt mul ti medici, ut Dioclas, qui reprobarunt viam narcoticorum,sed Hippocrates videtur contentus este itu pore mediocri. Ergo stupor mediocris vel quia non ei tytendum narcoticis diutius & inpius , vel quia in narcoticis est aqua mediocris. S C Η ο L I s. II Fc sunt alia comoda aqua salaestigida. Suaat quosillis tumores articulorum is conuulpones qua diuulsi nyris eueniunt, ex humoris contra naturam asyluxu partein ipsaοι di tendentis oe udetis progenita 'tissmium exichoris bilis luxu,ipsum humorem temperando Oreptaendo: talis est aquae niualis,o crati uepsaesuccorum vel a qu

cutit , restitutione temperamenti is habitus in pronustatum, quorum mutatio in causa doloris erat. APHOR. XXVI.

qua cito calefit o citὸ refrigeratur,teusi1- . C lij varie disputent de aqtus,Hippo. hac sem.

tentia complexus est veritatem aquae optIma . Nam si1 spectemus differentias aquarum, quae sumuntur a pluuia,fluuio, late,cisterna, puteo,lacu,palude , hae omnes aquae ad hanc sententiam redeunt. Si praeterea distinguamus aquas,quod sint turbidae, Vesuu Iae,vel molles,vel mediae, rursus mdem redeunt. Ita se Hipp. eam aquam optimam esse

573쪽

HIPPOCR. APHOR. Jescit & cito 1efrigeratur, quae eadem leuissima est. solebant veteres, ut licet colligere ex Gal. coin. aquae bonitatem pondere metiri, noque reuera nota haec est reprobanda. Nam si aquae pondere aestimentur, ' lae euior erit,ea erit & melior. Hipp. tamen non intulisit eam optimam esse, quae pondere sit leuis, sed eam quae Celerrime alteratur, & transmittatur a calore, &distribuitur per anadosim in corpus,&excernitur C terum ut de aquis iudicemus, facere oportet hanc distinctionem. λ quarum aliae sit ni durae & crudae, aliae molles, aliae mediae. Durae sunt de crudae magna ex parte puteales, quia nunquam insolantur: fluuiales,

molles , quia limosae & coenosae, & hae improbantur, quia non sunt utiles, nisi prius deposueritat limum iavrna, cisterna,&c. mediae sunt tenues,leuissimae & ορ-

timae, quales sunt pluuiales & aquae cisternarum,licet Plinius has improbet. Uerumtamen qui omnino pr0bant aquas pluuias,re vira scint reprehendendi. I typ facit triplex genus aquae pluuialis. Quaedam inquit, hyberno tempore colligitur. Si hanc intelligimus, 0-mnino damnanda est, quia cruda est admodum & in- Ceusta, inaedam colligitur tonitrui tempore, & ii r. media est. Optima verb ea est quae colligitur aestate media: huiusmodi aquae dicuntur tempestiuae, qhi decidunt ea anni parte quae vocatur, hoc est,mγdia ς state. Dicuntur quoque aetheres, propterea q00 stlis calore, qui tum viget, vapores sursum scrut tui ue ad aethera, id est,aeris supremam regionem: Vbi vi solis cochi & tenuati conuersique in pluuias dcc dunt are har aquae quia coctae sunt vi solis& te Duatae, optim 1 censentur. Si igitur hoc modo η quia pluuiales distinxeris, malae orianino vel probantur, uti

improbatur. Sic est distinguendu in aquis cisternὸ iii

574쪽

SECTIO I N Τ A. Nam quae hiberno tempore collectae verb inropestiuae sunt & aestate med in calida sic collectae laudantur. Aut medici utuitu aqua

cibi humida & pituitosa.Sic etiam aqua cocta non astrinoit aluum contra Opinionem vulgi, imo emollit.

tur tactione,& cum tenuis,facilius e cernitur.Fluuia es porrb merito reprobantur, qudd sint limota, sedou aetnas urbes alluunt,& cloacas excipiunt , sunt 2ssimae ut aqua Sequanae. huiusmodi aquis reddun-

tanquaminus salubres.Sic equi ea , licet siti pessimum nutrimentum.yuteanae,uid1xim,

575쪽

H1PPOCR. APHOR. argvii non leuissimam suidem qua in lance mi--nnderat,sed qua hypochmmaminingrauat, est siue per ea em prompte meabilis, neque cuncto o bilescit: qu questis,quibis interdicendum est vino inflammationis, aut deh-τν causa vel motu,convenienter exhibetur. Agno itur hiaque aqua leui silmain in ea carnes, pses aut herba facit c 'cuius elixentis quam in alia. Itemsi nullumsaporem ac odorem habeat ,sim id masit. gquapluuia prae cateris eligenda,nis haberet vim Uringendi, quam ex aqua marina e panente, ct terre sub antia simul cum rabibus elata , contraxit. adde quod usionem aliquam a sole pU Ut proinde ipsam ebullire medici praecipiavit . ut partes di - emtur mea. APHOR. XXVII. Οη φη/ νυιι αρ , mox m νυ διψύm

i in noctu bibeηdi est dici ilia is admodum sitienti

buue qbdormisere,bonρ est. O Portet coniungere sententiam ha lac sententII 6. Epid. ubi Hippocrates loquitur de iis qui se viter sitiunt. Hoc autem Aphot. agit de iis qui mul

tum. Gal. in commentario accommodat sese utriquet

semientiae, & de leui & de multa siti. Contingit ergo 'aliquando, ut aegri vel conualescentes, & sani etiam , i. si xi/nt,alij multum,alij leuiter. Oportet distinguere sitim nati, aut 11tiunt ab inopia, quia non biberunt in pastu,vel quia parcius aut sitia

via sunt naeraciore es sortiore, vel cibi

576쪽

Sic Tio Qui NTA.ieribus & salsis. Fingamus aliquem usum vino meraciore, cibis acribus & salsis,eumque sitire hora tertia. post coenam. Si sitis illa leuis sit, non debet bibere. quia interturbabit actionem. Dissoluetur enim vetriaculus , & in eo fiuctuabit cibus, qui nisi a ventriculo comprehendatur,n tanquam concoquetur. At si absoluta coctione incipiat sitis, poterit bibere. Tamen o ius modi sitis leuis, remedium erit mnus. In magnasti oportet satisfacere desiderio aegri sitientis,&restinguere ablutione oris vel exiguo potu : & mulco magis si excitata sit inopia, quia parcius bibit & cor pus siccius est. Vbi paucum poxum assumpsit, debet superdormite .Si post somnum adhuc sitiat, bibat lar giter. Gah in comment. citat duas causas, unam propter defectum, alteram propter vapores calidos, ut a vino meraciore r qui quidem orificium ventriculi &fauces re siccant. Itaque in leui siti somnum impera' mus. Vbi verb quis vehementer sitit, dare oportet potum duobus modis. Initio quidem priusquam sit absoluta coctio, sed modicum, post somnum autem αabsoluta coctione, largiter. Aliquando fit ut post longam euacuationem vel manifestam vel insensilem,re- siccata sint corpora,tum lici uidis oportet fouere cor-

pd , & potu implere , quia siti magis rursus siccatur sorpus, Sed quaeritur an illis debeamus praescribere somnum, quia hic leuat sitim. Somnus quidem breuis i c leuis iuvabit aegrum, sed multus offendet,& ita cauendum est,ne in his re siccationibus aegri & snpius dulongius dormiant At dicet aliquis, somnus est veluticibus . veram est in cruditate ciboru, quia concQqctit, ita iuuat. At in magna vacuatione si quis vacuo

v patre dormiat, laedetur , quia calor natiuu pabulu

577쪽

HIPPOCR. APHon destitutus langitescit & contabescit. Quare non sim

Per verum est somnum cibum esse. Qui igitur nostsi bi. here appetunt,&c. Appellant, ut diximus,vel propiti defchum vel propter vapores calidos, a potu mera-More,cibis acrioribus &falsis, in defectu considerat ut Anopia potus, quia liartasse largiter coenatus parumhibitan hac ροδεὼ exhibere potum oportet ut satis 2-gri desiderio fiat: non tamen multum, etiamsi deis.ctius requirat, ne perturbet in coctio. Absoluta cocti,

ne si sitiat, detur multum. A vaporibus autem cali is si leuis est, somniis iuvabit: si magna, exiguo potuis Jere oportet desiderium aegri & coetione absoluta largiter dare, mi uni In Epid. dicit Hippa i-λφως, ubi loquitur de leuisti Hipp. hic non dicit aa illis potum offerre debeam is, necne. Quare quaeritillan somnus sit perpetuum renandium sitis. Verum est,

quod cum stis sit ab inopia humidi, contingit ali

quando,ut somno corrigatur, aliquando non . Itaque

non satis est dixisse, si ipsi super dormierint sed debuit dicere, si bibant, & superdormierint. Sed tamen sidebibant, siue non,consert somnus, inodb aeger non litvactio ventre, & re siccato corpore a nimia vacuatine: Somnus enim coquit materiam quae sitim excita bat , & ita sitis somno subducitiar. Praeterea cum pitsomnum calor natiuus & sanguis cum humiditate tu tius corporis initio confugiat in medias partes,c0iii gitur ea siccitas,& vapor calidus qui sitim excitabat, coquitur. Quocirca si super dormierint, bonum illi quia sitis somno sedatur δc coquitur materia, qu7.rim faciebat. Item in medium corpus convehit Us guis cum humiditate, quia temperatur siccitas, Syt Dor calidus.

578쪽

SECTIO Qv IN TAώSCI OLI s. 278 IZ U .ulus, potus sit omnium iucundissimus suo tempore: ndi quistim a scritate, aut caliditate aut Straφ, causa ortam/mnium facissime sedato tamen his qui de nocte bibendi sunt appetentes, O admodumsitiunt humoris inopia, cibi aut potus calare, aqua potui exhi,enda non est, nedum olus alim: sed potius superdormiendum, O fmno fallenda situ, quali fuitque ea fuerit. Somno dum partes humescivit,

fiscera humectantur, cibi aut potus Cis acrior mirascatur, atque ita omni de causa sitis nata sedatur. Adde quod 3s,qi noctu bibere appetunt admodum sitiunt. tis ex multa cruditate ciborum oritur Ut plurimum , assua cruditate multi τapores emittunturion aliter quam a lignis Str. idt-biu multa etamur uligines, qui stomachumsiti Uigavi, donec mitior concoctio coeperit. Argumetosunt eb in quibus per se tandem sitis desinit. terum sitim excitant panucalidi estu, potus sini potentis potus quale unque calidi, copia ciborum,laboressalsa.Item 6. Epid. aer calidus, multus sermo, os apertum tenere.

SEquentes hi Aphori stat , sunt de affectionibus

mulierum & grauidarum & non grauidarum. ita autem affectiones hae ut plurimum sere ac-

riunt propter suppressionem menstruorum , ob id

579쪽

H1pPo C R. Ap HOR. Initium ducit a mouendis menstruis Supprimun. tur porro menses multis de causis. Aliquando pr pter inflammationem, aliquando propter tuberculunatum in collo uteri,&c. Virginibus parum fiuunt menstrua, quia quicquid colligunt sanguinis, vertunt

in alimentum. Sunt &quaedam vira gines quae mul tum exercentur quibus non fluunt,ncque ta 'enia

de offenduntur. Ob id rogamus mulieres, an deteries habeant, ob suppressos menses: si non habeant det t. rius, nihil est mirandianxieque sunt mouendi. Caetc. rum cum natura nihil prius essiciat, quam exigathccessitas, merasses non generantur ante tempuS generationis ut ante I .annua cessant autem magna ex parte

post iust tun tempus, ut post annum 3 o. aliquando tamen anno 3'. o. licet a liquando sexagesimo, qeo temp6re etiam nonnullae peperere sed ultra hoc icta Pus, nunquam protrahi possunt, nutrices nullos aut Paucos menses habet, quia sanguis reflust in manias ad actis generationem. si ergo , ubi aduenit inca-itruorum tempus ab anno 1 . ad. o. mulicri mentic

supprimuntur, & ob id deterius habeat, videnda cimus a.Fieri enim potest ut in collo uteri sit aut in fassi matio,aut tuberculum: Maliquando in ipso uterior: interiore. Fieri etiam potest quod freque ter accidi:)vtidem orificium interioris v teri obvertatur,&sci: ctatur, cum via abutero debeat esse recta, virce fluant mens tua. Ponamus obstetricem reperis icili

hil obstructum nihil in damma tu, nihil fluxum,nilii

aut in uersum in collo ut ex nec in ore, veniendum: ad acetabula seu cotyledones: hoc est fines, de oran forum, per quae ora Janguinis sit peruacaneum, sissii

lio melibus, ex xbto corpore in uterum derivatur. I

580쪽

ame adi ps interius dc collum uteri,alia Vasa,per Juvii aliquado sanguinis profluuium, sed id liqmorrho i

les de harmorrsagiam vocamus, Non autem melle lonnunqua itaque acetabula intercipiuntur cra1lwe aliquado muco & pituita crassa. Est etiam cum de- .

sata sunt dccostricta. Ocquid horum fuerit, maxin

rupi vi incidendi S tenuandi praedit a. Materia iust

tus notatur ab Hippocrate , estque aroma,id est od ramentum quod tenuet ncidat, ut est cm momum, amomum, spica, cassia, calametu,arthemasia, maiora- succus,hyssopus, thymum, pulegium, origanum

Vbi materia parata est , scire oportet modum iactedi sussitum oportet ut vult Oribasius 2 aromata fingi cum benioino aut resina,& facere trochiscos. Hippocrates sngit veluti cotylam quandam de stercoreb bulo,vel ut nos ex benio ino, & in eam immittit aromata trita, aut herbas ψdoratas:postea cotylamilia superponit carbonibus, ut insidens muli sustitue cipiat. Sed non satis est istud nam ita dissicile est, vi sustus intromi latur in uterum. Quare Hip.mollem cucurbitulam colli angustioris accipit, huius Rindurescindit, ac deinde collum immittit in Pudedu m liebre,ita ut extremicas colli cucurb1tulae subeat apsu uterum.Vel sic quia sussitus non sunt perpetui facit pessaria ex pena obuoluta stupa,quq fit illita medic Getis aromaticis. Hanc stupam rursius Obuoluit lania bteolo illito oleo aromatico, ut de costo, spica nardi. Posteaquam ita co*rma Mit pessaria a, Immittitur in collum uteri, & illic parumper sistit ur, sed id v1dendum est,ut quae uterum subeunt sint tenuiafel Im

'nus disitus, iiqiitudinem habeant sex