장음표시 사용
821쪽
HIPPOCR. APHOR dorem,& ob id malum. In horrore cubi bilis & pitui ta maxime permiscentur sanguini languis restigescit quo sit, ut sese colligat, & ita una cum sanguine con ualicuitus venae,ac cum excitatur horior. S C H o L 1 A.
SIasidore, critico quidem,sed imperfecta ct infida crist
decernente, ut Mimur horror siue satin asudore mi ro, siue post dies aliquot , utpote duos aut tres, aut plures, levetur in Epicrati uxore,r. i. ct in Cheritone,tertio eiUde: lpotissimum tameusatim asudoresinito, non bonum hoc est nihil quicquam in se boni continet, nec in se aliquid ha,et quod virile aut stet aliquid adserat, nam comarium cotra rio succedere, maxime vero frigus Indori, cum iam aperti sunt meatus cutis, magnam natura perturbationem atque iacturam adfert.Si enim sit febrem manere possudore, mortem aut morbi longitudinem Agni car, ut constat a-phor. 6 est. Quanto magis si horror succedat λ Sudor autem is infebribus, quem horror sequitur, vel pauciu est o exiguus ut qui tantum circa caput atii thoracem manat vel quo leuiter totum corpus madet: hinc horror superueniens indicat materia copiam ct virium hanc materia coapiosam euincere non potentium, imbecillitatem: vel immo dicus, per quem is bonum ct malum esuis afatim, unde his fere natura soluitur,ratione cuius stiritus 9 sanguis ad in reriora retrahitur,ct leuior horror sequitur. Vtrique cussu dori horrorsuperueniens,nou bonum. a P H O R. . n
822쪽
ΗIc Aphorismiis alienus est. Diximus sepe quod
multi morbi indicantur per metastasim, id est ciani positionem materiae, hic dicit, qt bd ubi inania comm utatur in dysenteriam,hydropem,aut Ecstasin, bonum est. Dissicultas intestinorum ad dysenteriam&alui profluuiu extenditur proprie tamen ad exulcerationem intestinorum cum alui profluuio. Si ergo materia quae maniam faciebat relicto cerebro,diue tit ad intestina,salus expectanda.Iam per aquam inter cutem, verisimile est quod hoc loco intelligitur non ea quae fit magno vitio hepatis, sed a materia illa traulata a cerebro ad ventrem & hepar:quae cum robusta sunt, eam transmittunt ad spatium interceptum inter peritonaeum & intestina, ubi fit hydrops,no quod ea materia assiciat hepar ut volunt non ulli Porio si sis est, ut ait Gal. Epide. 3.& primo prorrhet.vehemens&ferina insania quq fit ubi astata admodum bilis imbibitur substantiae cerebri. Itaque Ecstas s nomen est
anceps. Aliquando enim est nomen 'enetis,ut commune sit maniae & melancholiae, saepius dicitur de ferina insania.Tertio, est teporaria &-mania. rto, dicitur esse maxima in fania quae selet commoueri in perturbatione critica.Tamcnim putant se videre diuos,daemones S mira loquuntur. Est & alia qualis erat in prophetis & sybillis ut in enthusiasino, apud Verg. Ecce furor hoc loco dicitur m nia illa teporaria quae solet moueri in perturbatione
critica ea vocatur etiaεκμαινα Haec ergo metis alien
tio,bona est, quia natura materia illa mani incerebro c.tentam vehementius comoueo crieice, ut excerna
823쪽
H1Ρ P o C R. A p Η o R. s C Η Ο A. Psmutatio morborum in uniuersum duplex est, μεταζα- me siue qua priore morbo cessante transivita aliὸ,materia nouum morbu excitat. ossitque priorem. Et ail morbu morbum accedit.Sic quartana,per metis astu epilaniam sanat 9 febris conuulsonem, mel etiam
catarrhum ct ashma Sic Ophthal/ntiam,diarrho ea fiente .riam,ra tus acidus pleuriti peripneumoniam. Permero morbi, qui ex contagione, mali communicat ione exi
sunt,priora mala non modo non imminuunt,sed 9 augent, est aucta esse demonstrant: quo genere capitis dolor angina, laut pleuritidi peripveumonia, alit angina peripneumonia isuperueniens,continetur. Hic agitur de meta a L Q cum duplex sit:υna,simplomatica,que' vi morbi: altera, riti- lca,quasi natura robore per ιia crisis imperfectae die critico. perstisa enim crisi fluitur morbus integre, non autem in latium morbum permutatur. De utraque metastasi hic s-phorismus potes intestigi. Salutaris ergo, est manis permutatio in di cultatem intestinorum quia indiciu est maligna
materiam atrae bili unde mania ortum habuit,edomitam,
or a feroci mitiorem factam, eamque ad intestina fiam as lfectasse , inquitas senteriam: non eam quidem, quae cum ulcere est ac torminibus, qualis abile acri ac mordaci fleri
cresueuit: sed ab humore melancholico putri quidem ae com truptosed non mordicante Qualis 'senteria maniam sanat, reuusionis ac vacuationis ratione. Secura quoque est per- , mutatio maniae in hydropem , mn in eum quidem qui ex
frustrata. sanguificatione βboritur: sed, qui ex bilis
tra , qua suam acrimoniam natura cultura despoisierit transmone ad hepar 9 AGem, , ab hepate O liras intra abdomen, traUm ione. Licet enim huiuscemoti bi
824쪽
presserit,qua occasonem Ddro' generando attulerat: quia tamen diuturnam moram isthic non traxerit, sed a iecore ac liene confestim in ventrem deturbatafuerit, ea expulsa ieίur Olien pristina integritati restitui,ctab illa inteperieliberari facile pauerat. Salus aris item manta permutario, in εκταειν, id est, vehemente perturbatione se aberratione mentis, qua licet multo grauiorsit mentu assectus quam ma-ηia fario videlicet, persuppresi onem ct Uum, exquisita bile atra ex adustione bilis flaua, quae excerni non potuita cerebrosed per cerebrum dissus es quia tamen hac signi cat maniam in melius mutari, quὸd haec per Ulam crisis commota sit , ob id temporaria ac flutionis mania mox affutura pranunciae ideo huiusmodipermutatio mania infurarem flutaris iudicanda. Solent enim in perturbatiora critica reformidanda suboriris' tomata,
IN morbo diuturna cibifastidium Osyncera deiectiones
IN morbo diuturno,cuius principium est die o. ut in longo alui profluuio, in iebre quartana si aeger
qui prius appetebat,iam non appetie,malum quia cibi fastidium indicat extinctionem facultatis appetiatricis quae sedem habet in orificio ventriculi. Praeter ea,eum longus morbus assiciat vires aegri hq non poLsunt,alia re quam alimentis reparari. Si aeger cibos fastidiat,neque comedat, magis deiicientur viret. Itarique non poterit morbum sustinere, unde neςessari, morietur , sincem deiectiones., bi
825쪽
HIPPOCR. APHOR. aeger qui prius mixta excernebat, iam non excernais sed simplicia,malo est. Gal. in prorrh. & lib.3. Epid.&hic in com .explicat quaesit deiectio syncera. Aliquan .do,inquit, dicitur ,πυκες χλος, hoc est, cum syncera bilis excernitur iue ea sit vitellina, siue porraceassii ueruginosa. Aliquando dicitur, ut quilibet humor solus excernitur,ut sanguis, pituita, melancholia haec deiectio siue sit exquisite biliosa, siue alius quiuis humor, indicat naturam cessare a coctione di sic cretione. a C H ο L I A.
PrRognosticon funesti extim in morbulongri desumptuvi
ex naturali facultate pene prostrat arcu hic duo gnapathognomonica adferuntur: ciborum fastidium, O hncera
deiectiones.Etenim non modo non appeteresedct cibos allem fari quosiunque ac qualescunque in acutis morbis, utcunque excusari potest quod istis praeter catera incommoda, adsitim temperies calida ventriculi, qua omnem appetentiam deiicit. In longis vero morbis, altem his in quibus spes aliqua's lutis Uulget, id citra salutis discrimen son potest accidere: cum astigida materia excitentur, a qua os ventriculi resti- , geratum vehemeti ciborum desederio percelli potes.Si ergo, non solum deiiciatur appetentia: sed ct ciborum fastidium, i in diuturnis morbis vrgeat, indicium est imbeciga ne dica G mortua facultatis appetendi in sentriculo es sugendi in i core:υel ob maximum fluiditatis excessum,aut stigida tum teriam insigniter putrefactam. unde covae nutriri non po- te st,nec virtus ad morbi usque exitum persi ιre. Mera sverὸ ceu syncera deiectiones hoc est, illa dei eisiones qua nu lius aquosa humiditatis sunt participes, siue eius humidit iis qua tris natiua es, singuli enim humores suum habent therum siue eivi humiditatu quam ab intesinis per qus et
826쪽
funiura abent nam multa sunt in intestinis glandulosa particula qua velut saliuam quandam vomunt,a qua lina ina lubricantur 9 deiectiones aquosa humiditati permisscentur Tales huceras deiectiones in morbis acutis excerei non e st mirum lethale tamen, quod a calore febrilisue uu-tiuum hamorum se um ,sue intoli rismserum excrem utilium absumi postit. At in morbis longis tales deiectibilia excernantur, signum es imbecilla admodum facultatis naturalis, qua humores ipsos exacte concoqu/re ac permiscera non potest, ob pene euictam iecoris natiuam temperiem a frigore vehementi ipsius materiis,aut ab extincto. diuturni tale morbi c*lore nativo. Duo ergo hac aut simul iuncti
aut sieorsim, ciborum fastidiam ct meraca deiectiones pubniciossunt in morbis Iongis .a p Η ο st. V11. .
Multa potatione, rigor ct delirium,malum
V Inuin qualitate sua calefacit, & priter id , faciu
replet caput vaporibus,coealeiactis eius hum tibus,spiritibus,& propria substantia,quia comouet humores quibus eomi notis, maior fit hiuliorum proia uetus & ita multitudine repletur caput.Calefacit corpus & animam,ve ait Plato in Tini o. hoc est,humores &spiritus, ob id dicitur igneus liquor. Verumta inen,etiam si calfaciat refrigerat tamen aliquando, de frigidos morbos inducit per acciden,;vi rigore, quia inuisitudine materiae viae intercipiuntur, ita ut , non sit libet motus spiritibus, & calor nativus suffocetusApit etiam rigor , quia vinum caliditate sua commoue
acres ti biliosos huniores t cesit Philoth Despietis
827쪽
j Hi PPOCR. APHOR. vero fit ob calidam cerebri intemperiem a vino. Aliquando temporaria,alias affectio fit hectica:& stupidi hunt propter refrigerationem aut furios,ubi nimium calefiunt.
da. um,quod caloresuo suisque vaporibiu cerebrum iussammat,*nde destrium. Alterum, quod cum omnium c Ierrime nutriat, flua copia visique adeo venas replet,ut cogat naturam eius immodicam abundantia expessere,unde rigor. Vtrunque incommodum, a multa vini potatione ut ob- oriatur e thale. nam praeterquam qgod deprauatur ratiocinatrix facultaι, qua omnium animalium facultarum pGgina es:infertur quoque vis maxima calori natiuo cui a vino pericvlmm extinctionis imminet. Calor enim vini immo dice sumpti calorem natiunm absimnit, cui Ulammam. Eiusdem sint humiditas nimia natiuum humidum Vocat vindesumma totius corporis refrigeratio consequitur. viderertiam sectionem problematum Arist. 9 tertium de temporamentis Gaheni. A P Η O R. VIII.
PHyma diximus esse omne tuberculum, praesertim quod enascitur seras. Aliquado & de interioribus rumoribus dicitur, eculiirater tumor omnis prqter
828쪽
S a C T r o S g p T I M A: 'naturam k bilioso humore, qui celeriter auutur&suppurat. Aliquando S: apostatis seu a ascessus. Hoc
loco dieitur suppuratio,ves-vomica, uti matella inci sa in tumore suppurat, & acrimonia sua tunicam erodit, sibique facit viam unde Ga l. vult intellisti hetuberculo ventriculi propter vomitum. potest tamen ii itelligi de omni. Oportet notare quod diximus antea in eo Aphorismo..eunque hydropici,&c. Habedanamque est ratio partis. Nam sit suppuratio illa sit in . ea parte in qua sunt multae venae & arteriae,& erupat pus vel sponte, vel arte, periculum est: quia it magna exolutio spiritum,& exitus,una cum pure. Caeterum
ἐκλυσιν sunt qui dici putant pro leui animi deliquio, yt distinguatur a Dicitur quidem εκλυσις lenius animi deliquium. hoe tamen loco inauditur de omni animi defectu. siue sit gratiis, siue leuis. Lipothymia & lipopsychia tape c5- funduntur, licet lipothymia proprie dicatur desectus animi, qui fit ab exoliuione spiritus vitalis corde. Lypopsychia verbi sit exolutis spiritibus naturalibus. 3 8 cope est praeceps virium lapsus & consternatio. Animi propter exolutionem spiritus. Nam in ea puris eruptione, emuit multum spiritus & vitalis& naturalis,&aliquando animalis. 7s C Η ο L I A. IVMiores inter nos non tam facile est densere,quam externos. Externi enim vi seu 9 tactu deprehenduntur. Interni υero, ratione magis quam sensu dinosia,tur. Si ma-
Di sint ct tu corporis superficie promtueant, possunt tactu deprehendi. Sic enim hepatis ac lienis tumores iacita fucile ignoscuntur Si sero parui aut in profundo corpore delite-
829쪽
tant,artissiosis tantvm coniecturis. at vero cum tumstres, qMi partes obsident adsuppuration m tendunt, do ἡρη ac febrei quae pracetrant, augent fr propter ebullitio, nςni hu ris se innati ς loris conatum, commissa inter na ruram ct buthqrem pugna. Accedit rigor interdum siue omMne, dum suppurans vapor morsuin concitat partinquestu' lei ve)icat. Uecto iam pure omnia haes remittuntur. beet rumparis ascessionefactu in profundo, Ῥires relin quantur naulto imbeci iores, pulsivis eqVens,paruus ac languidus, hraque animi defutio,potifimum cum partem aliquam noebi em absessus obstit Rupto abscessu ceu vomica, puris il-Iuuies in quamcunqsse partem prorumpat,terri ca excitat Ni at rigorem, vomitionem, nauseam, animi destis Dionem,exolutionem, ncopen,su orem rigidum,atque δε si
φmnia mut i aut quadam alia pro dignitate ac conditionc partη ἔν quam puris sit eruptiq, ct pro puru, quod erypit,mμIignitate. M enim in ventriculum sat puriserapti' , vomitus excitabitar, υelticatoac irritato eius dym orificiρ η putredine , faetore ac tetrρ Vapore puris prahetur in consensum cerebrum O qui in eo spiritu ani' malis residet, Onia animi deliquium sequetur: cor quoque xqlut onem patietur ,'osi ventriculi i vicini lectum Paηνεmqmnium puris eruptionum siue externorum, ue ei rum abscessum conmunes' toma essestrat animi Gliquium. Hinc ergo costige, vix ac ne vix quidem erit e, ut a paruentis: pulmonibus ρει in aluum aut ad renes
eriuetur , facta sibi υia per fui rum cordis mentriculum
t putauit Galenus as .cap tb 5 de lec. s. citra syncopem v hemente presensique vita disrimen cum ne vaporem qui- foetidum, aut acrem putrem vel horgia momento mi-
830쪽
y Bi multus sanguis effunditur si inde delirium te
mediocre deliram etiam & mediocris animi alienatio nascitur ab intemperie calida, alquando & frigida. - portet ut hic nascatur vel ab intemperie frigida,It c rebro refigerato: vel quia .de morb. tota vis aut certe magna pars intelligentiae & prudentiae hominis posita est in sanguine. Nccesse est ergo eo euacuato sequatur delirium. Praeterea cum & calor & spiritus propria sint instrumenta animae: quae intelligit S ratiocinatur, si in ea profusione exoluantur, sequi delirium est necessum.Conuulsio no tam frequenter succedit profusioni sanguinis & si quando sequatur, non ita periculosa est,nisi fiat propter inanitionem. S CH O L I A. SI qgantum sanguinis nobis inest, tantum o Uite, non 'otest sanguis citra maximum Oita distendium immodice profuere': Proinde , a sanguinis immo ico prosiluio multa subsequi silent incommoda: qualia describuntur ab iHipp. apho. 26. lib. 3. omnia quidem mala d duo pol imum lethalia, delirium ct conuulsio,cum Deorsim, maxime Vero si simul ac coniunctim accidant. Vtrunque enim
ab inanitione spirituumst: inanite s quidem ac profuso sanguine, inaniuntur ritus. At ubi de cirent m risu, ηοη potest sensus communis fungi probe suo munere, hoc es.