Commentatio de emendanda ratione librorum M. Terentii Varronis de lingua latina

발행: 1858년

분량: 13페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

1쪽

Disit

2쪽

M. Tomitii ammis libri de litigua lati ira inultiplici rerum doctrina instructi, dum quos mutui exculuillius illigi uua, de corrupu leguntiari ut in his Murpius nos hariolari quam di, vinare necesse . Quos cum rimponius Laetus, civis Romulus e. . a 7 primus p issit --, bimetita te hae professus est tibi librarii inera Mamerinu, correm in his quae v stati potauta serupit, non a M sum manum ponere, ne forte magis demmarem exirentis vero Varronis verbis addidit Finis eius quod invenitur Tarci Tarronis. Prima pia temnis,

ut se fieri solet, secuti sunt mire editores nemo enim nisi pluribus odivinis adhibitis, quae ex eius ingenio illata erast, penitiore μωαι Γ- ea scripto MM incndiae, milisuel sectitiano Q Dii es male deserit tini ea nee mam emenda eo arat. Α Pomponius non P dea nec levia, Me plurima et gna,is,im sua auctoritate comait, iuri industrie et recte, j- permense et minus veremtide id quod nune cum ubique codicum lectio appareat, eni*-M eriori putes: Pinniem vero molium Me Roma unam σι alibi demoratratum est, cuius arietatem diligentissane nota a enisi Mihi nolas visit beneulanari; x eo rectius ex ceruus quana ite de ius re initiciis liuet, id optimi is inditauiae ei h Mini in debemus. UM Munus in repetistis euris horim librorum: Florentii, a victurio lagoniani , A. Milio oriato ,

3쪽

At quis, inquit, sonte aperto turbidas aquas quaerit is qui limpidum eaput nondum invenerat, sed ut inveniret, omnem operam impendebat nec id fecisse me poenitet; nam et librarii quaedam recte correxerunt, et quae discrepant in principe editione a nostris Ilibris, ab ipso Pomponio Laeto coniectura illata me apparet. Maxime eoncinunt G H a, ii quibus interdum graecis litteris exarata ruit quae latinis scripta sunt in . v. c. p. 3I6 mr ματιον in His, et lacuna in G, ubi F epimimmation, e νHon pro anarama Me p. 537 H analossean non a lovium quod in F et ceteris, item II et p. pag. 24 nec milius anima ivertendum saepissitne antiquas verborum sormas in illas inveniri uolua, quoi, quom, Pur nur me, ubi in ipso sonte, , --, cui inm, e re mi inrescriptum extat. Erant iam taen docti qui Varronem vetustam scristaendi rationem secutum Me probe tenerent, ideoque hanc eius libris suo ingenio, non libri autoritate inferrent siet 200, I in scriptum quod tibicines ciιm feriali evantur per urbem, ubi recte Laetus tum correxit, Sed illi exhibent quom Varronem quoi scripsisse certum est, in F vero pleruntque Omptum pyMret ut p. 48 quo, alibi jm quoniani , p. 285 quo, p. 391 quomodo. . umstinus dati ama et alitativum in eis reposuit, eis verbeis, sed Varro ungius progressus est; ipse enim nominativum multitudinis in metra finiri p. 5lli tradit, et in F multa eius rei inpersunt vestigia, in p. 573 Boebiei, octiei p. 32 seirpeis, p. 475 inulei p. 48 iei et saepius I productunt diphthongo I scriptum esse docet p. 27 romaptum illud: in infe inei eis articulis, quod Pomponius pessime in his tribus ni utavit, nos instinearis i. e. infinitia latere vidimus. in facile quiris semel iis litiae plurima refingere potest . . . bavia talem appello, cum unus uiris a nomine alio imponi noni , ut o tu Roma, ubi alio Aldus primus reposuit, F alis, reteri die, tum Romae, ut satis appareat autoren dedis statis imponit . . Romae. p. 503, 1 non utri in F, sed utre . . id est utres. uuamvis hi re libri inter se admodum conveniant, tamen singilliis ingula in imi, nec alius ex alio descriptus, p. I lamnae indicium verbis in is notatum, in neglectum, e γ illi descripti non sunt palilo supra vero p. 310 lacinicie signum in a convellit eum , mm eum . . 485 diuographia in F vi ineptus o Mur e eoteris vero solus il vocuturpraestati reliqui Dinne dicatur, ne eorrectiones de iit v. c. p. 24 reete supplent Ἀμος hube tempora P. f, 75 in primo genere ab imposito ad nuturum preMiseimur, nunquam in V impositum dicit, semper id quod solus G praebet impositione P. bli quatuor verbo navRς qu declinantur enumerat ami sub tantiva qua eas meque tempora inbent, verba qu e te

''q habent, participia, quae utraque adverbia qua neutra habent, quibus Mee addi irime instuli partibus tres reliquere diem es, si ea et omnes praeter , in qu0- tig verum rit, neque aliud quod prii pius ad litteras actedat, velut reliquae vere di i si 'Mytissime ohaerent Vindobonensi, IV et Miliensis p qui saepius Resi lantem ter tamen ex altero deseriptus, nes eorrectiones ei interpolatione d Nil esse imperium dictum ab nutu, vitiis stiri eius imperium maxim

4쪽

videatur, ubi quaedam verba propter simile cadens exciderunt, sic sere supplenda dictum ab nutu, cum, vitia nutu omnia fiunt, eius . iam vide quid in V extat numen dicunt esse in perium dicium ab nutu omnia suη eius et Si in Almania imperium ab antiquissimo tem-sor imperium marinium esse videatur . hinc librum in Uerinania exaratum esse docemur ne re notatu indigna est atque hoc emblema uis non legitur, neque ipse tamen interpol tionis immunis est tria enim nova verba in fine addit: me videatur e mundi dominus. Aliae quoque adnotationes margini adiciendae verborum ordini illatae sunt, ut p. 65 eodem anno aperta imo clausam. b. Livii l. Super lectulis, ubi praeterea marg. p. Scripture error insertissimus. y

enim clausa.

Lepidum est quod p. 337 Vareonis verbis utrones dici a latere, qu circum latera erant regi adscriptum est solabant collateriae resum viri fortes atque inteyri esse, sed latrones dici nunc dicuntur aliter, sed latrones vera sunt. Inter dum haereas et arronas esse credas quae lectoris sunt expositiones, ut p. 407 . contra naturalem declinationem issico, quae non a Ut dorum oritur voluntate, sed a communi consensu . itaque omnes impositis nomin/bus eorum

item declinant usus utque eodem modo dicunt uim Artemidori assum D; et latius Ephesii, sic in casibus aliis, ubi Vis huius ephesis. Sic rectus plerunque voluntrem , Uregu -- turales s per . sic in casibus aliis egregie sane ad Varrunis pnwnxl m, ' pretamentum esse nec excidisse aliquid per ὁμο/ors σον, et ordo rei um et solis codicum satis ostendit h erit tu i j

orio ei vix erodas omnia eium quae in his libiis a vulgari linguae manum mendatricem perpemu Sit, ira πηδη ' η' ' .. ii 4 ubi

si dis vlaeet Vari onti sermo iam tersus et elegans omni careius dissicultate esse a la etur . lnde

nimae Ibb inligatam quam dicimi, lectionem curavit Iestigium Rus codicis limn men

sed iam Laeti editione niti videtur. . 397, ubi Varii a primo genere

adsecutidum in quibus declinata sint, transit, haec emit '

5쪽

plum invenimus p. 79 de aris Tatii regis voto Romae dedicatis: nam ut Annales dicunt, voruis Florae, Vedio Smturnoque, Soli Lunae, Tolcano et Summano, idemque Larvndue, Teonino, Quirino, retumno, Laribus, Dianae Lucinaeque, ubi postrema verba uia in Dianae Cloacinaeque miram hanc deam Dianae adhaerentem, ut alia multa ex ingenio sumptam censui, nec in DionySi II, 5 ubi aridem rem tractat, quidquam traditum est; postea vero eius originem in Augustini libro de civitate dei 4, 23 reperimus quid Titus Tutius addidit Saturnwn Opem, Solem, Lunam, Vulcanum, Lucem et quoscumque alios addidit, inter quos etiam deum Cloacinam Felicitate neglectu Augustinum ex Varronis antiquitatibus rerum divinarum haec, ut plurima, hausisse certum est idem 6, 10 ex Senecae libro contra superetitiones Cloacinam Tutiis dedicari deum putavit igitur iure suo doctus ille corre iurhorum l0corum haud inmiemor eum honorem Cloacinae etiam in libro de lingua latina negandum non esse, et Lucinae loco Cloacinam substituit. Ex iis iam quae in principe editione Pomponius Laetus sua auctoritate correxerit, demonstrare possumus Lacunam integri solii p. 280 in qua principium libri septimi erat, quatit0r his versibus sibi explere visus est Temporiιm vocabula et eorum quae coniuncta sunt, aut iii

agendo fiunt, aut cum tempore aliquo enuntiantur, priore libro disi in hoo iram de poeticis occtulis et eorum oristiuibus, in qui multa difficilia, nam . haec quae in illo script leguntur, prium de suo dedit, et miraberis hominis audaciam, qui viii in libro iuveniret rem ruina peruit ut verbum quod conditum est e quibus litteris oportet, inde deletis tribus iiiiiiii Verbis, ut particulani nam ab ipso excogitatam sequi rideretur constructio, nova addita ister platasi0ne si pergeret: nam i ut rebum quod ditum est eae quibus litteris solete seri,ivemum . ιδε . Vides quanta hisit vulgatae quae dicitur lectioni, quam omnes religi e Myrimebant, fides en alterum exemplum pag. 89 libri scripti cum F Sodales Titii dicti md n ussuriis certis obsera e solent, cori upte sane nec integre supplevit lacunam Laetus verbis dicti si Ticit utribus quas atqui hau Titiae aves ex uno hoc Varronis loco notae non ex antiquitate,

sed ex Ρ0mponii Laeti ingenio in hos de lingua latina libros evolaverunt. Nos igitur ne dubi

haereret lector, Laeti commentis ubique eius nomen adscripsimus. Saepe sensum Metus restituit, neque tamen vitatio, qua vii reddit probanda est y

e. p. 49rtem propinqui a genere inter se verba similem saepe pariunt errorem, ut in Do quod Nemus et Lepus videtur simile esse, cum virumque habeat eundem adli rectum, Sed non cit simile, quod eis certae similitudines opus sunt, in quo di issm onere novilaum in eodem, quod in his non est; nam in pirili genere uomi mim in eodem est Lepus, eae neutro Nemus dicitur enim hie lepus et hoc nem et dem gene/is essent, utrique praeponeretur idem ae diceretur aut hic DPM et

6쪽

quo codex impletus est, oeulis aspiceretur postrema vero transpositione sanavit Laetus nam in F est aut hie lepus aut hie nemus aut hoc nemu hoc lepus, non transponendum Lepus et nemus, sed vocabulum iisdem litteris repetitum p0tius excidit diceretur aut hie lepus, hic nemus, aut hoc nemus, hoc inus. Fontem lectionis codicem F, secuti sumus in recensione quam in s servavimus, in eorruptis, ne coniecturae loeus emendaturo deesset, in inceletis et dubiis, ne deteriora melioribus praeserrentur, in omnibus sere, ut qualis ex antiquitate nobis traditus esset textus constaret quare et nostrae et aliorum opiniones haud improbabiles in inferiore margine indicantur non eniti in olgarem nec in elegantiorum hominum usum, quibus satis convenit Mlille recensio, sed ut docti quae restarent ad emendandum perspicerent, et odice F adiuti meliora reddere conarentur, hanc curarimus editionem; inde factum est, ut raro doctorum emendationes, nec nisi quae omni cavillatione superiores essent, reciperentur; quorum in numerum praeter triumvitos optime de his libris meritos, M. Tu nelius, os Scaligerum, Fulvium Ursinum nam huius sunt quae in Seioppia editione leguntur)0d. stiterum grato animo referimus is enim plura a nobis frustra tentata feliciter xpedirit. Eidem odie F saeculio rhetorica ad ΙIeremiiuni et oratio pro Cluentio inest, quom illa optimis libris qui nobis supersunt, neque praeetuare neque aequari videtur, oratio vero pro Cluentio aperie deteriorem eiicitur familiam, ut Vari onis opus de lingua latina in hocm libro nobis servatuin nam ceteri omnes ex hoc derivati sulit cum omnibus mendis et er- ribus imminae correctorum manibus descriptum esse vi e sit praedicandum. Quod si iam Florentinus eam censuram quam in B invenimus, perpessus Met, nemo verim investigando et coniectando reperire posset nunc vero vin verba musere corrupta a librario eum fide sint depleta, in emendando via et ratione progredi, et quo magis quis ingenio et industria pollet, eo selicius veram autoris manui restituere licet quae enim insim interpolationes, cum explicandam a vocabulum saepius invita Minere adderent, eam magis quam consilio ex margine illatas esse dixeris Multa antiquitatis vestigia in eo superesse supra iam vidimus adde mirimi limi minatim et accusativum p. 10 lare ab ipso Vareone ut Videtin excumn quem praeter

nullus seria ut scriptus liber' . item pote p. 31 soteVEL ILLINC id haec ex libro maioribus litoris exarato descripta esse d0eemur Singularia insulit ut p. 24 bis iam legitis pro eam, sere semper Sami derect , comune, interdum tepora, teporibus, non tempora, p. 9 Uufuit.

id Victorius ex F notavit, non et quod vulgo legitur in V propter simile eadens vera m e s

yeneris et quas sequuntur ad finem usque exciderunt. vido quae do hoc dirimus Philolog. XI. p. 402.

4 l. dehm ad Lueret. 29 sed p. 49s opus fuit illud onseras eum p. 492 minicunt, si F 0n quod ceteri omnes um dicunt. Ibidem no legitur in editione mea poteris pro poterunt, de quo

7쪽

vatmnis codicem F correctoris tui ui qualis a B apparet, quod gen hominum his litteris nutam pemitiosum et erat et est, dedita opera tui enieritatilini vel ut rectius dicantus corruptum esse, Supra monuimus nihilo minus vero a librariis et lectoribus haud raro verba quibus obsi uram seritentiani explanarent, tale addita esse, laisciani autoritate, qui oui orem locum de aeris et argenti integri inuistulit ei, Simiavimus Quod si id genus emblemata detecta in alitur, ut 'm autoris manus adest, euitas rei exenaplum extat p. 503, ibi

Vino ausam, cur populus in aliis vocabulis multitudinis numerum adhibeat, in aliis fugiat docte explicat: irem qui reprehendimi, quod non dicatur u Unguentrum Unguenta, Vinum, Vina, sic celum Aceta Garum Gara, fuciuia imperit qui ibi desideran miaritudinis

cabulum, quae Sub mensuram ae emdem potius quam sub inmerum sum iuri nam in plumbo oleo arycia I, cum incremeiam accessis, dicimua enim multum iam Sic mustum plumbum, amentum, non musta olea plumba, amenta, cum quae GHao fiant dierimus lumbea et Aroentea aliud enim eum menteum; nam id tum cum iam vas aventeum enim, si pocillum aut quid item quod pocula multa memtea'. non quod amentum minum Ea natura in quid a est mensura, non numeru si yenera in s habent plura et ea in usum veneravi, a senere mulcto, Sic una et unguen a dictu alii generis enim visum quod Chio, aliud quod Lesbo, sic monibus aliis quae ipsa di Mur nunc melius Mouenta, cui nunc senem esiquod Si item discrimina magna essent olei et aerii et si relerarum rerum eiusmod inuctu omni dicerentur sic Mea es ina. Quare in utraque denique rescindere innantur analogiam es cum in dissimili usu simitia noeabula quaerant l, 'idem ea quo metimur atque ea quae numeramus, diri putent oportere. 1nte rara um quein exantinaremus descripsimus quae inclusimis verba, male addita sunt be qui Varronem non intellexit, euius arguinentur illis omissis et dilucidum et firmum οβ quod sequitur ea natura in quibus vi mensura Mum non est, scrib. ea autem in , des xve quaedam paulo post quae sensum expleant, . . a mnere multo dicuntur multaudis.

tacet.

8쪽

merri, - . Tum corruptum illud quae ipsa quondam in quare ipsa mutavimus, sed praestare videtur itaque i a. . unguenta quam unguinitum, cui . Lacunam a nobis indicatam certo ex-.plere licet sic inea et Aeeta, ut Vina, nec minus certe quae sequuntur, restituas: Quare murraque re inique rescindere con Mur. Atque hoe exemplum quam multi errores in Varrone restent, si via et ratione examinantes progredimur, dilucide ostendit.

Simile est non libri initium, ni maior procedit lacuna p. 456. nestam , docere quam discere quae 9mrant in quo fui Crates, bilis grammatieus, qui fretus Chrysippo homine acutissimo, qui reliquit περὶ ἀνι MYMMlei libri, contra modosia atque Aristarchum est nisus, sed ita ut scripta indieant eius, ut neutrius videatur pervidisse voluntatem, quod e Chrysippus, de inaequia liliae cum scribit servisnis, proposuum vile ostendere similis res dissimul a verbis e dissimilibus similes esse voeabulis notatas, id quod est verum, et cum Aristarchus de aequabilitate e scribi et de verborum similitudine quarumdam inesinatione sequi iubet, quoad patiatur c-Suetudo. illud et lubri sic eum ceteris numerum continet, sive III libros, ut Anonymus, sive IIII, ut Diogenes tradit, scribemus; vin Laetus iam sensu flagitante reposuit et similibus dissimiles, Sed gravius mendum inesse videtur; neque enim hoc loco distinguit autor inter verba et vocabula, ut alterutrum abundet, et potius scribendum sit ostendere similis res dissimiles simu bus eois et dissimilibus similes esse vocabulis notatua. Uptime vero restituit lisse quom scribit ex eo cribit, sed praecedens cum non in quod mutandum erat exoris conscribu reqm- rebatur praepositio cum quare delenda est. Aequabilitas vero est ipsa verborum musitudo, nec umquam dicit Varii inclinationes . Corruptum qua dum mutaverunt in quorundam, sed ne hoc quidem certum est concinnitas et sententia in si restituitur: et cum Aristarchus de aequabilitate quom scribit, et de verborum similitudinem quodammodo in declinatione sequi iubet, quoa patiatur consuesti M. p. 460 eur in us quodammodo sequenda, quare nolui quorundam vel quiandam.

Item male conferunt Fui Sum. Ere, quod Fui est perfectum, cuius seri PQ videbet in omnibus personis constat, quod est ueram ui uero ; de feriis Sum

vi nunc diciliar, olim dicebatur si in omnibus personis constabat, quod D ur sum Es Est Eram Eras Erat Ero Eris Erit, si huiuscemod caera

omnia seruare analogiam indis

ineptum sit supra personis, Vertranius addidit a fomus, at ibi omnino de persom aviorum loquitur, sed de temporibus verba ex inserioribus male translata clus M.

Quod die aserti, si fies . Esto si eae suos esse numeros, ut in prini ver si unum duo quatuor, in se, o decem viginti quadraginta, in terim centum M'

9쪽

eenti quadrinyent . In hac formula umerorem duo inerunt quo dis λογοι, qui diversus fariant analogias, unus dupla qui est in obliquis versibus, quod est ut unus ad duo, si duo ad quatimr alter decemple in directis ordinibus, quod eui ut unus ad decem, te decem ad coitum. Militer in verborum declinationibus est bivium, quod et ab recto casu in recto, ita ut ominiam similiter es ciant, quod sit primo versu, hic Albus, huic Albo, huius Albi secundo haec Alba, ut A bae, huius Albae tertio hoc Album, ut Albo, huius Albi. Itaque fiunt per bl quas declinationes eae his analogis hoc yenus Albius Atrius, Albio Atrio, per dia rectus declinationes Albius Atrius, Albia tria, une scilicet erit particida eae illatricenaria atria quae scilicet centenaria formula analomarum, de qua supra disi. integer loeus deseribendus erat, ut lector recte iudicare posset . In unam quae est in verbis a recto eam in recto optune et vidit et explevit Milllerus ab re to ensu declinatur in V quom et ab recto eam in rectum. Alterani vero laciniam quani Rug. postea indicarit hoc stentu. Desunt quaedam . Albius nullani esse alibi uinonstravimus. In iis quae sequuntur, Augustinus in aeg. scripsit eae illa dueennaria, tria quae scilicet centenaria, ulteriis concinnitatem aptans transpositis vocabuliis Albim Atrius, Albio Atrio, quae scilicet erit particula eae illa binaria, per derectas declinati re Albius Atrius, Albia tria, quae scilice centenaria formias, ubi nec res convenit et repetitum scilices a Varronis more abhorret schema vetet, hoc est obliqui versus

100 200400

si alteram integram formulam referi sed quaerere licet, an non mitenaria mala sit emenda tione illatinia nam ut supra dixit unus dupleae . . alter eremptem, si hic nihil requirim , nisi quae scilicet erit particula eae denaria formula anulostiarum, de qua supra dixi. Huic errorum generi, quo librarii verba male repetebant, quibus deletis iam integer Mi0 S, 0ntrarium est aliud genus saepissime enim propter simile cadens vel desinens Oculi aber nte media verba omittebant, nec fere folium est, quod non exempla praebeat, ut ex Varrωφὶ0ng m deest segetem colligere. Saepe sensus ipse lacunam indicat, et haud raro jam P0mpst TI Retu ex ingenio quae deerant, addidit, sed non ita, ut et causa, h. e. illud ὁμοιο μμφ' appareret, quod Missierus melius refingens correxit. P. 434 de panicipiis e0ntra δεδ Ionam hae dicuntur:

SEARCH

MENU NAVIGATION