Marcii Accii Plautii Comœdiæ quæ supersunt. Tomus 1. 3

21쪽

DRAMANS PERSONAE.

Sos IA, serueus. IUPPITER, Deus. AMPHITRUO, Dux militaru. BLEPHARO, arbiter. MERCURIUS, ALCUMENA, uxor Amphitruonis, THESSALA, ' ancilla,

22쪽

. ARGUMENT M.

I u faciem vortiis Amphitruonis Iuppiter, Dum bellum is gereret cum Telebois hosti

Alcmenam uxorem cepit usurariam.

Mercurius formam Sosiae servi gerit Absentis e his Alcmena decipitur dolis. Postquam rediere veri Amphitruo & Sosia, Uterque luduntur dolis mirum in modum. Hinc jurgium , tumultus uxori & viro e

Donec cum tonitru voce missa ex aethere ,

Adulterum se Juppiter consessus est. Ait

23쪽

ARGUMENTUM,

PRISCIANI.A Mosir captus Alcumenas Iuppiter, ' Mutavit sese in ejus formam conjugis, Pro patria Amphitruo dum cernit cum hos b

Habitu Mercurius ei subservit Sosiae. Is advenienteis servum ac dominum frustra

habet.

Turbas uxori ciet Amphitruor atque invicem Raptant pro moechis.Blepharo captus arbiter, Uter sit, non quit, Amphitruo, decernere. Omnem rem noscunt et geminos Alcmena enititur.

24쪽

PROLOGUS

MERCURIUS.

T vos in vostris voltis mercimoniis Emundis vendundisque me laetum lucris Assicere, atque adjuvare in rebus omnibus et Et ut tes rationesque vostiorum omnium Bene expedire voltis , peregreque & domi; ' sBonoque atque amplo auctate perpetuo lucro , Quasque inccepaeis res , quasque incoeptabitis tEt uti bonis vos vostrosque omneis nuntiis Me assicere voltis ; ea afferam , eaque ut nuntiem , Quae maxume in rem vostram communem sient: io

Nam vos quidem id jam scitis concessum & datum Mihi esse ab Diis aliis, nuntiis ut praesim & Iucro et Haec ut me voltis approbare , ac nitier Lucrum ut perenne vobis semper suppetat ;Ita huic facietis fabulae siIentium. iItaque aequi & justi hic eritis omnes arbitri. Nunc cujus iussu venio , & quam ob rem venerim , Dicam et simulque ipse eloquar nomen meum.

25쪽

Iovis iussu venio et nomhn Mercurii est talis.ao Pater huc me misit ad vos oratum meus, Tametsi pro imperio, vobis quod dictum foret , Scibat facturos et quippe qui intellexerat Vereri vos se & metuere , ita ut aequom est, Iovem. Verum profecto hoc petere me precario

et 3 A vobis iussit leniter dictis bonis. Etenim ille ; cujus huc jussit vento , Iuppiter ,

Non minus quam vostrum quivis , formidat malum et Humana matre natus , humano patre , Mirari non est aequom , sibi si praetimet. o Atque ego quoque etiam , qui Iovis sum filius , . Contagione mei patris metuo malum: Propterea pace advenio , & pacem ad vos affero.Justam rem & facilem esse oratam a vobis volo :Nam juste ab justis justus sum orator datus. 3s Nam injusta ab justis impetrare non decet ;Justa autem ab iniustis petere , insipientia'st e Quippe illi iniqui jus ignorant, neque tenent.

Nunc jam huc animum omnes ea quae loquar advortiteae Debetis velle quae velimus. Meruimus o Et ego & pater de vobis & republica. Nam quid ego memorem, ut alios in tragoediis Vidi, Neptunum , Virtutem , Victoriam , Martem, Bellonam , commemorare quae bona MVobis fecissent ; quis benefactis meus patera i

I Deum regnator, architectus omnibus E

26쪽

IN AMPHITRUONEM.

Sed mos nunquam illic fuit patri meo , Ut exprobraret quod bonis faceret boni. Gratum arbitratur esse id a vobis sibi, Meritoque vobis bona se facere quae facit. Nunc quam rem oratum huc veni, primum proIoquar; so Post argumentum hujus eloquar tragoediae. Quid contraxistis frontem quia tragoediam Dixi futuram hane 3 Deus sum ; commutaver Eandem hanc , si voltis et faciam, ex tragoedia Comoedia ut sit, omnibus iisdem versibus. 3 SUtrum sit, an non, voltis sed ego stultior, Quasi nesciam vos velle , qui divos siem.

Teneo quid animi vostri super hac re fiet. Faciam ut commista sit tragico comoedia et Nam me perpetuo facere ut sit comoedia , coReges quo veniant & Di, non par arbitror Quid igitur 3 quoniam hic servos quoque parteis habet, Faciam fit, proinde ut dixi, tragico comoedia . Nunc hoc me orare a vobis jussit Iuppiter,

Ut conquisitores singuli in subsellia 6 sEant per totam caveam spectatoribus et Si cui favitores delegatos viderint, Ut his in cavea pignus capiantur togae,

Sive qui ambissent palmam histrionibus , Seu quoiquam artifici, seu per scriptas literas oSiue qui ipsi ambissent, seu per internuntium , Sive adeo aediles perfidiose quoi duint,

27쪽

s PROLOGUS

Sirempse legem jussit esse Iuppiter ;Quas magistratum sibi alterive ambiverit. I Virtute dixit vos victores vivere , Non ambitione , neque perfidia . Qui minus Eadem histrioni sit lex , quae summo viro pVirtute ambire oportet, non favitoribus. Sat habet favitorum semper , qui recte facit:8o Si illis fides est, quibus est ea res in manu. Hoc quoque etiam mihi in mandatis dederat, Ut conquisitores fierent histrionibus , Qui sibi mandassent delegati ut plauderent ;Quive , quo placeret alter , fecissent , minus r8s Eis ornamenta & corium uti conciderent. Mirari nolim vos , quapropter Iuppiter Nunc histriones curet. Ne miremini. Ipse hanc acturaest Iuppiter comoediam. Quid admirati estis quasi vero novomyo Nunc proferatur, Iovem facere histrioniam EEtiam histrianes anno cum in pro scenio hic

Iovem invocarunt, venit: auxilio eis fuit. Praeterea certo prodit in tragoedia .

Hanc fabulam, inquam, hic Iuppiter hodie ipse aget' s Et ego una cum illo. Nunc animum advortite , Dum hujus argumentum eloquar comoediae.

Haec urbs est Thebae : in illisce habitat aedibus Amphitruo , natus Argis ex Argo patre , Qui cum Alcumena est nupta , Electri filia.

28쪽

IN AMPHITRUONE M.

Is nunc Amphitruo praefectu'st Iegionibus: Nam eum Telebois bellum est Thebano poplo. Is , priusquam hinc abiit ipsemet in exercitum , Gravidam Alcumenam uxorem fecit suam. Nam ego vos novisse credo jam, ut sit pater meus, Quam liber harum rerum multarum siet ; I o sQuantusque amator siet, quod complacitum est semeI. Is amare occoepit.Alcumenam clam virum, Usuramque ejus corporis cepit sibi, Et gravidam fecit is eam compressu suo. Nunc de Alcumena , ut rem teneatis rectius , I IOUtrinque est gravida, & ex viro , & ex summo Iove. Et meus pater nunc intus hic cum illa cubat: Et haec ob eam rem nox est facta longior, Dum ille , quacum volt, voluptatem capit. Sed ita assimulavit se, quasi Amphitruo siet. II INunc ne hunc ornatum vos meum admiremini, Quod ego huc processi sic cum servili schema et veterem atque antiquam rem, novam ad vos proferam; Propterea ornatus in novom incessi modum. Nam meus pater intus nunc est , eccum , Iuppiter. Iao

In Amphitruonis vortit sese imaginem, Omnesque eum esse censent servi, qui vident: Ita versipellem se facit, quando lubet. Ego servi sumpsi Sosiae mihi imaginem , Qui cum Amphitruone abiit hinc in exercitum ; I a s Ut praeservire amanti meo possem patri,

29쪽

ro PROLOGUS.

Atque ut ne , qui essem , familiares quaererent, Versari crebro hic quom viderent me domi. Nunc quom esse credent servom,& conservom suum, Icto Haud quisquam quaeret qui siem, aut quid venerim.Pater nunc intus suo animo morem gerit et . Cubat complexus , cujus cupiens maxume est.

Quae illi ad legionem facta sunt, memorat pater Meus Alcumente. At illa illum censet virum XJ J Suum esse, quae cum moecho est. Ibi nunc meus pater Memorat, Iegiones hostium ut fugaverit: Quo pacto sit donis donatus plurimis. Ea dona , quae illic Amphitruoni sunt data , Abstulimus : facile meus pater , quod volt, facit.rgo Nunc hodie Amphitruo veniet huc ab exercitu, Et servos , cujus ego hanc sero imaginem. Nunc internosse ut nos possitis facilius; Ego has habebo hic usque in petaso pinnulas ;Tum meo patri autem torulus in erit aureus id a Sub petaso et id signum Amphitruoni non erit. Ea signa nemo horum familiarium Videre poterit: verum vos videbitis. Sed Amphitruonis illic est servos Sosia et A portu huc nunc eum laterna advenit. I so Abigam jam ego illum advenientem ab aedibus. Adest , ferit. Operae pretium hic spectantibus Iovem atque Mercurium facere histrioniam.

FINIS PROLOGI.

30쪽

SCENA LSOSIA, MERCURIUS.

Q u i mo alter est audacior homo aut qui me

o confidentior; H c . .

Iuventutis mores qui sciam , qui hoc noctis solus ambulem Quid faciam nunc , si Tresviri me in carcerem com pegerint 3 Inde quasi e promptuaria cella depromar ad flagrum ;Nec caussam liceat dicere mihi, neque in hero quicquam auxilii siet; sNec quicquam sit. quin me omnes esse dignum depu-