Cosmographia

51쪽

ANTONII MIZALDI MONLVCIANI

DE MUNDI SPHAERA, SE v

C osmographia, Liber secundus.

ACT E NU S aerios tractu rei retiue mari que, Ac ignissumi,illaesis excurrim aliget Resai di aetherea des, mea Musa, petamud:

Et Sphaerae mundi locapraestantissima coelum Inquam dum ventum es illuc, Firat Apollo, Lu remim sacrae rutilant hyc diqueflamme.

Luare age,pone metum,coeli ree Dice docata: Nanque opus ingenio estnecnonpraediuite bene Ergo, ades Uranie,,facilem tetrade roganti: Vrame,cui nota omnis penetralia caeli: su verumsedes, stellataque templa gubernabetant maiora etenim diectis dicenda .rimetque Mens mea tam tenui m seria tanta referre: Te duce tutud ero: qu dnam cunectamur undum Musa cito: quando collicent lumina mille:

Parasceve insequetia, breue propositionem annexa habes. Inuocatio

attentiona captans, diuitidiori h

52쪽

32 AN T. MIEALDI LIBER II.

Misse faces ardent: ac coelica regna refulgent. Sume animum, , 'vanam tellurem de Ficta certe Rebus in excelsis decus ect,acgloria maior. 2 Quid coelum,& quibus rebus in genere constet: siue, quas in partes vulgo diuin

datur.

Vicquid habent elementa sibi Ner IMA

in tuas par- Id coelum priscis communi est nomine dictum, tei distribu Necnon aethereus mundus: qui corpora perfert Plurima: multiplices Sphaeras includithabeique Centrum,axemiue, polos, maiores, atque minores

Cyclos: cumque Dagis Stellis illustria Signa: ne quibus hic nobis erit tandem sermo turus.

53쪽

DE M v NDI SPHAER. SEU Cos M. Caeli, seu Mundi superioris,m item inferioris, pictura. Sphaerarum coelestium numerus, 3c quod coelum, ac superiores, sphaei ae, inferiora omnia circumcludant: eaque excepta terra secum perpetuo rapiant. Vbi de motu primi orbas, seu summi mobilis, non pauca.

O Mes inorum Antaxat sicuDprisca Orbes coelo- Iofecerunt: quibus Inam deindesierata Q q.

c. ia

54쪽

ANT. MIZALDI LIBER II.

ratas adiunxit,quopo hac ordine tradam Stellas summus habet, reliquis aseribe Planetas. Omnes sunt mundo concentri Uuntque Ioluti Contigue quae tota flet complexio dici. Machina coelestis,necnon essentia quinta, Vocetqueplebeia, oe bustari nomine coelum:

- . - Omnia Concludens,ac motu sedulo raptans: nia secu,ex- Nam nil immotum patitur: tamen intima tellus

cephd x*xxo, Stat per c medium quonia concessit ad orbem: Ai Vt suprascriptum esse circa hanc dertigine mira Machina coelestis tot iam labentibis annis Spontesa dehitur: multo que intercipit orbes: De quoru numero,summmcquod mobileprimum Motus primi D;cituro extremis rapide disiedit ab Indis, mobilis, seu Mauros, rassan quepetens Facioque diurno nona copii' Complet iter. celeri cursu coelesti cum Corpora cuncta trahens: iussorumque insuper orbes, sinu totum parresonu Osee Iabilis astro: suem motum absoluit mundi super axe,pol que: Unde, mundanu Iocitant ariseseque diurni, Et raptus: cui se comitem Molentia praebet, Vt bimum erit multis quod nos tame esseprobamus

thote nuper meo libro,quintem dicuque Planetas emissus, qui Desribit:. medicos ue monet coelesti ire: I laneto 'o' Ccnnubiumque detus reparat coeli, medicium

55쪽

Coelestes Sphcras omnes,ab Oriente,per Mem ridiem,ad Cccasum,intra horas quatuor &viginti, quotidie volui,ac reuolui. quod ab exortu coelum doluatur: toue qmonstram Ora m de utilis monsrant orientes, coelum orbi-

Et sensim utro entes, donec ad 'mam culariter se Sir dentum coeli medium,Solemque cadentem eme per Me Inuisant, aeque dispantes, arque remotae ridic ad O frater si , parili curse pergradientes. - - 'suod mouerare queunt etia arctica dera quaeques Nam ocios formant, semper Tutur in orbem Cuiuis cossimum: nec enim merguntur in Indag: Husaltem nostras Boream spectantibus oris. Sunt aliae cause, qua3 pr emittere disim ecte suo sat eant illis dete, monimenta horum: Et no, quaeramius Lecta breuitate placere, Facilia bre-- cficiaequa nil discent laratim exta g ausi a Primae de strationis pictura.U Secundae demon ra

tionis

56쪽

tui primo, Orbiu Planetarii ordo& motus, sol, Venus,& Mercuri' eundem se. re habent

motum

o AN T. MIZALDI LIBER II.

To, Coelestes Sphaeras alium habere motum 1ia posito: & quod propria vi contra summum coelum nitantur,ab occasu,per me- ridiem,in exortum procedendo . Vbi de motu, numero. & ordine coelestium orbium. Adhaec,quanto tempore suam re- uolutionem , Sphaera quassi bet, vi propria Ac motu congenito, perficiat.

T Nprimum,oppositis nituntur motibus, orbest Omnes coelorumpropritis Dirtutibus aesti Signiferis ip cis disium es si per axepol que: Hinc Gangem defud pereunt a Gadibus vi te Luna docerepotest de Stellis omnibu horum

Maximus,innumeris a fruae t lucidus:atque Curriculo annorum centum dixperficit Inum Rite gradum : iuxta hunc Saturni Sphaera locatur Inferius:triginta annis quae tota mouetur.

Iuppiter est subteriqui cursum complet in annis Lusex:hunc equitur Mavors,anni que duobus Vertitur in rarum: porit hunc Sol ipsi, trecenti, Etsexaginta cut scribunt cum quinque diebi Necnon ex hora rotum percurrit Olympum. Infra orit Solem, neris rota Iolurium. eodem Tempore, quo Titan scui Stilbon se comitem dat Vel, si audis Lectos,septemque,decemque diebus Oc iis . atque hinc Mercuri si ponitur as rum

57쪽

Praeceps: nam cursim properat, citi que mouetur, suam Cytherea,nouem res era diebus. Vltimus es orbis Lunae: Dacioque dierum Viginti,atque nouem,necnon bis quattuor horis Finit iterer ea que illic,prius dude recessi. do duce equitur, donec benit orbis in orbem.

Caelorum, Odi orbium Plan rarum, m

58쪽

ANT. MIEALDI LIBER II.

Te Coelestes Sphaeras omnes, & illaruitem Stellas uniuersias sex quibus tota coelorum machina coalescit a se, & suis formis naturali motu agi, non violento.

Sphaerat, P Redibili en sane,caelesta corpora,nemora si h h. ta Orbes iam positos omneu ex ordine, per se, a se, iuii , que suisformis duc semperque moueri:

Dii s Dd u naturati Oro percurrere termi

Natura es quidem motore potentior omni. Naturam dero appello legem omnipotentis, Suprem que patris: quam prima ab origine mundi Cunctis impost rebus: iusitque teneri Deinostra - Inuiolabiliter, dum mundi scia manebunt: riuid Isu Sic aqua' per erit molli. sc ignis adureni: in e uotanda Sic labilis tellus se semper mobilis aer: Sic forma,m Iurrus herbis a cuique tributa eLI: Nec non arboribud, necnon animabbin ipsis. Sic circumuolui coelum sine fine decens et .

queadeo sibi constans ect diuina doluntari

MCoelestium Sphaerarum magnitudines varias esse , vii etiam motus . Vbi de miranda velocitate primi mobilis, seu summi, & supremi coeli.

Vanto plus absint coeli orbes lusie recedur

summo, anto cementur iure minorei:

59쪽

DE MUNDI SPHAER. SEU COSM. SyVelochue magis sursum procedere motu: Morasinquam proprio :nam a primo sicluditur:

sui ' que adeo celeri fertur demo me. t omnes . ei T a' cm-

Praevertat dolucres: det que,acfulmina MDCat: velocissimo

Nuo ergo quilue magis Sphaera e subsimu:in illa otimo Fortior e t motus: mundumque rapacius ambit. Quare illud coelum,quodprimum mobile fletur, Maximu habet motu: motus maximim isse est, Tepore qui minimosari , loca maxima trasit. Nuod ummum peragit rapida dertigine coelum: Vnde in niectu oculi totum percurreret orbem, hJ Ni ob arent illi Sphaerae quas continet in te: mi coeli seu

Cursu ranantes balidum:neprotinud omnem PQ'SVoluendo rapiat ficum terram,Oceanumque. O rem miranda imprimis, Ammeques endam lmc,mortalu homo,huc caeca erige lumina:n esuis tantam iubeat tam paruo tempore molem, eram longo transire diu,tterumque redire :Nec cessare Unquam, nullum sentire laborem. Hic miranda tibi, S, summe denerandapore asMagna Dei patris, necnon Sapientia: Cuius Verbum formauit coelos: ac ordine miro Digessit certoque ornauit dere cunditos, suisubjunt: deluti multo,quod desuper a es: omni, sem-Vires cuiquessu,occulto numine,Dirans: md prouiden Nemo , proprium, degeto cum lumine, motum: gubernii

et iiij.

60쪽

o AN T. MIEALDI LIBER II.

Luo flante, O radios stellarum rite debente, Et dere aethereum passimspargente teporem, Inferior mundus ditati pasitatur aura. m V centru Sphaerae unctu medi esse putabis, quos innumeri tractus ducatur ad ipsumae Coelestis Sphaerae,& ite mundanae,centrum, axis,& poli: circa quae, tam reuolutiones, quam motus sursum fieri imaginantur. Centri dif

finitio Ex

Euclide, & Theodosio, Circuitum: aequales inter emper habentur: Vt disium erit priscis: qui nos pariter docuerunt, Puncta duo, coelum adparuo bbi doluitur orbes, Esse polos mundi: quos linea ducta per imum I elluris centrum gemino de cardine mundi, In propriis facit extremis: circa quae mouetur Perpetuo rapida , celeri vertigine coelum: Hanc quisper mediu circa quod cuncta mouetur In longum transit, olui,duchue recusans, AC inclinari, et se conuertere in orbem In ipsire axem: qui motum non habet dilum: Non scius atque axis,circa quem multa rotarum Axem mun- Turba suos motus immoto perficit illo. di neq*-qμ- Hunc siforte putas robustum, ac materialem,

alem. raue poni ho immensum Le lare,pro rara Eret: nam quicquid circumfert, illud habetur imple diurnum, tere ni corporis expcm