Cosmographia

21쪽

lo ANTONII

Cosmographia, Liber primus.

v aE sit mundo 'haeraestructu- P R o P o s i. ra, quis author, vim . Quo digem modo deniant elemen-l ta, quid illis

Sit proprium,quae dissumme miranda,quis ordo Coelorum,quinam motus,quaeforma,quot orbes,

Deinde quibus cyclis coelesis machina con et, suos praesent D us,oe quosint ordinesursum, uuius habeant edes hodie, per qua astra ferantur,

Et quid conueniat cum coelo denique mundus Huc canere,, breuiter,clareque ostendere cuiuis Incipio: ex imis repens adsumma,Deumiue

tendens passim manifes o numines gi:

si regere ingentem concordi foedere molem. Ardua ressane, nos, is quoque diribus impar: udebo tamen, mundi rectore docato

Pediar Feriuit dirim infracta labores.

22쪽

x AN T. MIZALDI LIBER I.

IN voc/- Ergo,summepater rerum, Deus optime, iuvT '' Tam pulchru,t que immensium sapientia mu condidit ex nihilo, di regit, idusque tuetur, Dexter ades: paruumque, tua bonitate, Heram Osee: qui coelos dumosii candere,quando Et laudes celebrare tuas, tua pangere regna, omni conatura dio, , molimine,nugis, si uas tulit in Latium mendaci Graecia Dersu, No eget:aut Phoebo,aut Parnaso, otibus iis,DOStiloqui quoscunquefolent haurire Poetae . Solum testiens,cui coelum os dera parent. Mintra mundus:& quod Deus lateat in omnibus eius partibus, quae unum mirabile corpus constituunt,quod uniuersum nuncupant. Adhaec,quod ille pro arbitrio uniuersa tam sursum,quam deorsum regat, ac summa prouidentia, & ratione dispenset. MA WR A- Vicquid Ibique nudet, aer, coelum, mare, lain, deto monem Unum eo ituuntsub mundi nomine corpus: mundi di6 Cutis membra iret varie disti Iaputentur, Lympy' egnata tamen miroque in foedere persant Atque Dei numensiirant,passisquefatentur. Nuodsi non esset,si non bene nexa maneret

23쪽

Machina, electis desi abricata magistri: Nec tantam mundi regeret Prudentia molem, Praecipiens concors disit disio ia: certe Non esset satio terris, non ambum a riseriareretque i mundus,flandoque rigeret. Oua dis tos seruarentae dera cursus: Prouidentia Noxque alterna diem fugeret .mmumques inera bes inhie Sequesuis peterent Iinclis elementasolutis. rationesecNon Phoebin terris lucem,radi que calentes, hin Non generandarum praebere mina rerum erasinitimum consumeret impiger ignis: Non tempestuaspluuias demitteret aere Nuda foret tellus : aequorque extingueret ignem: ut igni potius pisi sim arseret aequor.

Non imbres agerent terras: non aequora denti:

Non pelagu fonteis: ne arresumma per omneu Par semper parteis, aequo digesta parenter. Vt neque deficiant ndae, nec dera nobis: Nec coelum tam maia usi minusi eruetur: Nec flositumpermutet opum Sic omnia toto

Dispensata manent mudo,dominumquesequutur. DIT P. . P. I, i pulcherrima. Est igitur Dem,ac ratio,liuae curacta gubernat, quo omnia,

Cur nos dissositis dicibu3 consurgere Signa, Deo,Ratio- Et delut imperio coeptos a luere cursim diuitiet Cernimuilavroprios per remeare per orbes I bernantur. cur eadem a iuvi exornam, dera noctisy 'x hpic

24쪽

AN T. MIZALDI LIBER I.

Semper , labernas eadems cert quefiguram

sui que dies ponit mundo, ri que relinquit' Non Dem est author qui non mutatvry , a quo Non alium didere patres,aliumve nepotestamenis quis prohibet Solem decurrere ad Arctos, Aut mutare Mad,aut coeptos dei tere cursim' si uis delat excidere in terram pendenti ursum ira, ac tellurem mediis obuoluier Indisy Non Dem M author,qui no mutabitur Inquam' vi diuina Ergo opus hoc immense conserue tu corpore mundi, mundu r*- Membiaque naturae diuersa condita forma, Vis diuina regit verboque, numInhmundi omnigenis rebutiphaeram locupletat,alitque: Poecundar, mouer, ac tacita ratione gubernam.

Duplex mus di diuisio.

Es,Mundanae sphaerae, seu Vniuersi, breuis ac compendiosa diuisio.

MVndus in aethereum laui desiper imminet

orbem,

Inque elementorum quaesubsunt corpora,recte Diuiditur. Deluti hereresseripsere magi ri: Po remum pauci ringemim Iersibus: illinc Ceu oradibuo factis, myrato limite,cursim Ex imo,adsummi flandentes culmina VEL

Ergo, clementaris mundus, telluris,, Indae, geris,ac ignis comprenit corpora. tuorum

25쪽

Ordine naturae breuibus descriptio desiis Haec tibi tradet satientemsi dabis aurem

Mundi aethere ae iumentaris picturam demon ratio. Est Terrae,& partium eius descriptio pulcherrima,eaque breuissima.LT Vmmigeneris tessu possessio, pro quaa a Tot rixe, caedes 'praeua,tam,dolores Surgunteineam circumque,int iu onante

26쪽

c AN T. MISALDI LIBER T.

Terrae rix - , tu uctu passim:ac, velut insita,toto Eminet e ponto: m mediissam extat ab Dndis: Non immersa, olente Deo,cuisummapotestas In terra mare,caelos,aer denique fiammam. Hac multae , dari ecies hominu,atq; erat is, Aeriaeque colunt dolucres: pars eius ad Arctos Ficite Au rinis pars est habitabilis oris Pars tenet occasum pars denique Iergit ad ortum: Sub pedibu que iacet no ris, supraque nradetur. Hanc circa roseis nocte que,dijque quadriguSol dehitur: sed nox aduersa in parte crearum

Illa,sinu nitidis distinassioribus herbas,

Et darios promit non no e semine fetus: Terraei suas montes insunt,collis,esiui,tumultive,

Stirpes,mflores: necnon animalia quaeive: bes,Ppeti,fructu , illa,oppida, dites, Saxa, metalla, Ceres, vae opportuna tuendae: sueu Unum bonitatesva natura,De quePraeposiere hominem: re regem fecere timendum . Haec sane reliquis infirmior erit elementis:

Terrae infir-- ut aua quavis ratione, redire aliis elem, Insi sinequit: ac diductas iungereparteu.

27쪽

DE MUNDI SPHAER. SEU Cos M.

Extemplo: S, rursu3 eluti prius integra fieri Sic aer, sic ipse i tis dum dilaniantur, Cumprimum coeunt, dissectaque mes, reducat: c reminet facto de bulnere nulla cicatrix. de hoc y nimirum,quiasint meliora,met que Perfecta: , propria possunt virtute moueri. Tota hodie tellus partes narratur habere Terrae, seu uuattuor:Europam,dico,tib que, si que, turpeste

Necnon Americam Iprimo inuentore docatam quatuor.

Aurope recipit no ratia Gallica regna: Nuattuor in partes diuisae Aquitanica prima est: Celtica consequitur deinde , Narbonica nemora Belgica: quae Borei pelagi se extentat adorab. Ni equor vlterius : ne quis me iure notare Possit: qu) nespostos mihi,denique metam

Transiliam ergo memor coepti me colligo tandem. Terram in meditullio mundanae sphaeis rae,seu uniuers,stabili pondere,absque ullo motu, sub orbiculari figura librari, ac firmiter pendere.

Indepotes,quia adigam edus quaeque recurrunt, a. iiij.

28쪽

ANT. MIEALDI LIBER T.

Huae vel labuntur, et tendunt rite deorsum, Ceu ad centrum,in medio defixum corpore mundi, Ad quod Rco ita omine iussit grauia omnia ferri, Ac naturali motu illinc cedere nusquam. Vnde,fere cunectis terra es immobilis,a etasmet in medio in propria grauitate tuetur. t disium est illi,qui temperat omnia nutu Vndiq; enim in centriet cocurrit prona,globumque Terram esse Explet costae tum,densum,selidumque,di opaci graue, st/him Cui nulla es leuitas, gravitag quaplurima, necnoraces ' .ella' Tanta, t nemo aliquo possit comprendere sensu. mobile derum suodsi tu leuiora,eadem mihi mobiliora monst dirum ' Ponti, i terrae globulum leuitate carere

I. Annuis 3 huic certe necpunctum mobilitatu

scribes: quapropter eritgrauisi, sine motu. a. Amphim,1 epater rerum,mundique creator Omnia, qua fecit, oluit motu,atque quiete Disingui:tellurem mundi imum, mediumiue, Circa quod caelum tot iam peruoluitur annis Una quies tenuit ossedit caetera motus. Vnda sit,semperque aer agitaturi, ignis Non manet,ac bili nesiit flatione morari. Praecipue tamen in coelo est bis maxima motu in quo,qua substalicundita inferiora mouentur:

Ut tibi per Ficuepo hac mo rare sudebo.

29쪽

Terram in medio mu dilibrata pendere , nihil miraculi ha

bere

Debet ad immotum componi, , rite referri: Vt nosci inde queat motus aleatque notari Totius mundi harmonicus con sire ad Inguem Iam,cum ipsum coelum assidue moueatur,habebit Vrae Sres immotos, defixo corpore qualis Censetur te metergo est immobilis,atque P nam de cuneres retinet mediam Indique sedem mens mundi,ac librato pondere pendet. suod te non 'palde turbet,cumpendeat orbis Caelorum,m nullo ponens desidafundo: Vt de perpetuo constat,celersque rotatu Illius motu vario rerum dariarum, suas habet,atquepalam depromit nocte,dieturi Hinc uspen us abit Phoebitis cursu moderato,

Coelum ergo pende ursum,ressu que deorsum: suae nisi librato media esset pondere , certe Terram in Nora ageret cursum, reliquis subeuntibiis a Dic m*'o vni:

Phoebres ad occasum, ac nunqua remearet ad ortu di pendere

Cynthia nec celeres regeret per inania bigari immobiliter, Nunc illos infra irradians,illos modo si di ' β' --- Nec matutinis fulgeret Lucifer horis: moerus,immerso dederat qui lumen Ohmpo. Eu igitur mediam mundi sertita cauernam Te unoe roto paritersublaeta profundo, Cdclus o su

mmotaiaciabilis, oiue in pondere pendent..t Ibi tot

30쪽

ro AN T. MIEALDI LIBER I.

Nec patulas distentapletu ,sed condita in orbem diquesurgentem pariter, pariterque cadentem Cum da opelago: eluti mox criberepergam.. Terram in medio mundi, qui ere, ili brario qua pictura etiam capiti Aquentis et. erram mundi totius siue uniuersi)eentrum esse. & quod sensibilem magnitudinem non habet ad totu mundum collata, cuius respectu, puncti vicem iure obtinere censetur.

Duae demostrationes, quod terra sit mudi cen

C Ot variae ea e quod tellus debeat DFque

O Mundi totiug centrum,mediumve vocari erum & me- Terricolis etenim sublimiaddera quaque peridi sita Exortum,occasium, oesummu retineratia coelum,