장음표시 사용
181쪽
Xenophon. Ze Repub..AEthesilens. Exemplo sunt Romani, apud quos sub umbra foederis aeque seruit litem plurimi sunt passi. Duius Is o is .Deead U.Bodin. de Repub. I bro s. cap 6. Exemplo est Iohan. Transylvaniae Princeps, qui ad Sol anni foedus di auxilium, sed infelici t e r, c ora fugit. Inuius lib. i 8. Contra vero assirmantem insent etiam adduci ista possunt: quod i. ad bellum feliciter gere' una foedera &societates necessctariae: coli derandum, Aristo teles quod monet, quae nam copiae iam pa ra tae aut a disiungi paratis queant, qui socii ila amici Reipub. Dib. I. cap. s. Cicero docet Senatori nece garium esse, nolle Rempub. quibus sociis, amicis, stipends arsis illa viatur, tib 3. de legibus. Augent praeterca societates dc foedera, tum gloriam, tum potentiam nostram. Thurid.
Isb. I. ira corcyraeorum oratione. Communibus, ijsque po
tentibus hostibus nulla ratione commodiori, quam1bcictatibus di foederibus occurri pote it. Idem ibidem. Natura denique ipsa societates & auxilia communia conquirere Videtur: quandoquidem ipsi homini duplices manus, socias au res, oculos geminos tribuit: Vt robustius perageretur officium, quod duorum 1 ocietate coplei dii ira fuit: casadorus Bbro 3. Epistolarum. Q abus vero cum sint cotrahenda foedera, societata V ibusisite Sinstituendae, controuersit meli. Et quidem I. que a Ddera con ritur, an sint in foedus admittendi & societatem, qui a .rahe a Vera religione sunt alieni. Et est cotrouersia harurn bia an cum atatum, cum Franciscus I Gallorum Rex cum Impeia Verα religioratore Turcico foedus iiiij t. In affirmantem sententia uisa - , primo videtur illud facere: quod DE vs spse per inimicos suos punire inimicos voluit: excitavit non lotu CyΓΗm, V e ri im e t I a m ma los politi l os, qu i b. Is ra e t i ta s i i os puniit. Deinde occurrunt exempla quoq;: ut Abraha mi, qua cii Abimelecho foed 'iniit. Ge=ιes ga. Iosuae, qui cti Gabioni tistbcietate cotraxit.I 0. Dauidis, qui cu
ne. 3 Rez.3. Iudae: 4chabata. qui cum Romanis. i.
182쪽
ehab.8. Simonis sacerdotis, qui cu Spartanis&Romacis,ia η ni pcpigit medus 1 Machab I4.Iosephisib. Ir. p. 1 . Ita H. t Sed in negante contra sententiam adduci recte illaia, posse Videtur: Deum per prophetas&vates suos eiusmodi facta cum impiis foederaminus probare .2. EXitus plerunq; habere talia parum faustos & secundos. Ideoq; concludendum, foedera talia rara esse debere.& cum summa ingruit necessitas hostiumque crudeli tas, nec alia ratio euadedi sese offert deinde Reipubliearia lus& causa fidei postulat: 5c ut caueatur, ne quae iinsidiae vitae ac religioni struantur: quantum deniq; fi-eri potest, cito& bono modo dimittantur. Est & illud dubium, utrum sit melius societatem&
Aussis eum foedus inire cum Principi b. an Rebuspublicis. Pro Re Principibus bu*uhlicis facere illa videntur, Quod primo Respuban Rebus paulo firmiores sunt&costantiores,vel ob motus tarpublicis D- ditatem. Magis enim lente progrediuntur & diutius
eierarem ae deliberant. Atq; ita mora quaedam interi jcitur, ante- faeducimret quam fidem stangant. 2. Non ita ob utilitatem priuatam, societates&foedera mutant: quemadmodu ex emplum hoc ostendit Atheniensium Persico in bello. qui magnis promissis&pollicitationibus,tamen a sindere communi Graecorum recedere noluerui. Herod. Lb. q. 3. Foedera quoque cum Principibus dc Regibus facta, horum morte finiuntur & irrita fiunt. Machi
Contra tutius ali j censent, cum Principibus, quam Rebuspublicis foedus inire: quod potior dignitatis cu
ra Principi quam populo sit : cuius proprium quasi in
constantia Sc mutabilitas. Deinde, ut annui plerumq, sunt Magistratus, ita saepius quoq; foedera hic mutan tur, quem in Monarchia .Eo .lib. 6.de Repub.ca. . Verum dici hic potest tritum illud: Italicos intra mutos peecatur oe extra. In forderi Nee desunt exempla tam Rerum pub. qua Principum, -- fcie - in quibus foedera parum tuta ac firma extiterunt. Id - . 1 Iri foederi quibuS ῖα aera par Iη Π m eoque hic cautiones obseruandae aliae, Ut societate Sre
183쪽
Redera tuta ac felicia sint. Quarum I. est causae boni-οtas&aequitas: utrum res illa, ob quam petitur foedus, usit iusta: non pertineat ad oppressionem religionis aut foederis itinctio. Thu Hae s. I .in oratione Corinthiorum. Σ. Potentia, ubi Haditani illud obseruandum,qui monet: In Caducum parietem non esse inclinandum. Antea ita, quales erga alios socios oc foederatos se gesserint, qui inire foedus nobiscum cupiunt: cum leuibus enim, inconstantibus&ventosis hominibus foedera non tuto institui possunt.T hucyd. L. I. .Vicinitas: secundum enim prouerb. Procul qui habitant amici, non amici. γψῖος. in adAlexan. e. vlt. Similitudo tam potentiae, quam morum. Dissidentibus enim opinionibus 5c voluntatibus diuersa fiunt. Thu d. lib. 3. Etiam leonina societas est periculosa, qua scilicet coismodum omne ad unum aliquem redit: reliqui soci jacfoederati interim fraudantur, damnum non lucrum sentiunt: qualis plerunq; societas eli cum Regibus,aut
alia 3 praepol entibus. Erasmin Chiliad. I. eent. 7. Prouerb.
S. 6. Animorum coniunctio: non enim amicitia firmat. aut libertas tuta est, ubi animorum exulat conluctio: suspiciones variae oriuntur. Thuod.lib. . Sed Ecdanda simul opera est me temere, semel facta foedera,mutetur aut violentur Cum enim secesso fit dc dissipatio foedere iunctorum,omnes sensim ac paulatim cladem aliquam accipiunt. Itaq; , cum contentiones & controuersiae incidunt
inter foederatos,non illico ad arma perueniedum: sed hae coponendae dc dirimendae ivd iciis sunt: cauendum, nequis ante iudicium de possessione deiiciatur. Nu- .L.IHoc cogitandum Quicquid ex multis partibus
constat, ita natura comparatu esse: ut aliqua elus pars Iaboret, quae non illico resecanda, aut expellenda: Pita reliquum corpus aspectu turpe redditur,totum deniq; breui interit.Dion . Halicarn.5b.8. Maxime vero istud statuendum, itireturado foedera sanciri, dc cofirmari, cuius violati ultor dc iudex ipse
184쪽
D sus esse solet. Itaq; Lysander non placet, qui astra. galiSpueros,iure rurando viros decipiendos esse dixis. Hutares. in Poplah. Ocouicis. Rectius AEgyptii, qui grauiter tales punierunt: Vt qui Sc pietate in Deos vi Olarent, & tollerent fidem inter homines, vinculuvni cum humanae societatis. Diodoruέ Siculus Lb. I. erp. 6. Et exempla testantur, infelices ut plurimum estoeos qui temere foedera frangunt: Sed echiae Reio is ludaeorum, qui captus, oculis orbatus, &a iustiis Babylonem cum omni populo tu It. Esdrae 3. cap. I. Deinde Ti taphernis Perfaria Ducis, cui Agesilaus post violatum toedus per legatos indicari curauit, se magnam Tila Pncrni gratiam habere: quod periurio tuo& Deos dc homines sibi infensos reddiderit. Diniarch. in Laconscis. Carthaginensium, qui poenas perfidiae ac periuri j oraues dederiit. Ladis lai Ungarorum Regis, qui, cum in-1t1netii aliorum foedus cum Anaurate factum temere iregisset: secuso. millii 'per't. in A. b. 6. Hisior
ar. Vngaric. Decad. 3. Paulusiourus. in Og murate. Caroli enique III. Crasti appellati. Paucus mi ius de rebogesis. Francorum Ab. .. T,arma etiam & tormenta militaria necessa rio in bello requiruntur: de quibus tamen utramque di putaria'partem potest. His enim impedimenta vi h-ti Itu' Οoijciuntur: ut non, quemadmoduni olim,vires illae tuas exercere queant. Deinde, non eriguos sum I tus tormeta requirut: tertio, singu lati custodia. For
titudo in nroelijs non sagitta, non fulminari puluere dc pomo das sed gladijs ct hastis declaratur Inde quo
que potiremo Romani in proelijs non in ictis & ci D-tis, ted gladijs victoriae positam spem habuerit hi. Dia ces milites sitos sunt horta ti, ut, missis telis, ad gladio SD si omnino tormenta iure essaria; ma is agostendendum quam dcfendendum prosunt. PDIarch. in , ia Marcedi Machiauesi. Lb. 2. cap. II. 'Contra vero esse machinas muratos & bellicas nece arias, experientia prir m ostendit: probat securi iaOVetustas, quia machinarum eiu sccmodi etiam Sa
185쪽
erae literae meminerunt. De ut. enim Zo. DEVs praecipit: visi quae ligna non sint pomifera, sed agrestia succidantur, atque inde conficiantur machinae ad ciuita te scapiendas. Deinde ab Osia Rege machisiae Hierosolymis fuerunt confectae & usurpatae in turribus Scangulis murorum. 2. Parat. 26. Mem nil harum Ari- soteles Lb. 7. Polit. Io. cap. L. t Liuius ac Dion sius. Plu tar .in Pericle. Tum etiam cum in bello non minus in genium rrquiratur, quamco' poris flagitentur vires: Etiam machin murale nec citarie sunt in quibus lingulare ingenii documenturneae ita ut quidam machi has a sapiendo esse dictas c enseat. Isiodorur in Ahebani eis. Sed & longe maior vis & emcacia talium tormentatorum, quam armorum esse solet: unde coe j machinas
dictas esse volunt quod a feri utri rhombardis no hiscant amplius, sed illico pereant. Hue accedit quod legio quoque non tantum miliis in nu
mero, sed etiam ferramentorum genere Vincere consueuit. Heget. Lb. 2. de re militari capite as. Et machinae recensentur,qilibu Smuri oppugnabantur: testudines, arietes, Vineae, gluti, musci, turre S ambulatoria lib. . cap. I 3. 'usique ad I8. Numerantur Sambucar, exoltie, tollenones, cap. 2O. 9 2I. dc tormenta, quibus nutriolim d e se nsi, ba li star, o 'a gri, scorpiones, a rcii ba listae,
fustibales, cap. 22. Explicantur Vero a Uit mutoris architectura Lb. Io. cap. I9. Ammiano Marcellino lib. 23. in Itiliano, dc a Lipsio in librus. PoliorceticM, seu de machinis istormentis. Et hodie, Bombardae quantam ha beant vim, constat: quae anno IJSo. tempore belli Ge. nuensium contra Venetos ad Celuuiim inuentae dicuntur a Blondo. b. 2Ι. Qua nquam sint qui inuentionem bombardarum vetustam, usum renouatum contendunt. cornei. Agrippa de 1cientiarum varietate. Re cententur vero a 1uperioribus columbrinae longius pilas euomentes. Duuetu. M . 2. 3 smeritia dc falco nes pariti. Idem lib. 2s. Machiauel. lib. 29. ροῖ G. Cano
fles. Lb. 2. Pisto lea. Armidui lib. 9. Vnde vero tantam
186쪽
Ira ST NOLIT Ic AEvim & essicaciam habeant, cur fragorem elusino die dant, disputat Cardanus de subtilitate Ab 1. Sexto etiamisi ibis. rςςβω propugnacula munita ut adsint,necesse est, deinόὸE. h. Mibu Sitic nihil agendum: quandoquidem ostensum .essistis. Rnte fuit, in loco communi d e aedificiis publicis&priuatis: Virum arces & loca munita plus obsint, quam prosint sunt etiam argumenta vitamq;in partem allata Accedendum ad ea iam est, quae requirantur, cum bellum iam Pritur dc oritur.
T quidem negantem in sententiam adferri isti rationes possunt, quod primo sit viri, palam, non Occulte & fraudulenter, hostes superare. Ila ιν. ib. 2. An nesium. D .PM.f. p Iz. Secundo, non potest victoria est se splendida & laudabilis, quae dolo non virtute pa- Tatur.I'olui Idi. Iῖ.Tertio, dignitas&autoritas Ietineri nequit,nisi salua & integra sit fides Ποrusti h l. c. 2. Postremo, quae strata gematis acquiruntur, ei se firmae ac solidi victorie no solent: propterea quod Lacile se colli unt, qui dolo succubuerunt. Tms. m. AEgricola.
qui dolo succubuerunt. Tacit. In γuricola Contra in assirmantem longe plura sunt argument ,& quae etiam ipsa experientia nos docet. Nihil enim utilius in bello iudicatur dolo sunt furta pulcherrima belli. Xenophori in Hippareh.. Thucyd. lib. L. Nihil quoq;
praestantius a. videtur dc magis conuenire viris: quia ratione & mente potius, quamvi& robore corporisessicitur. Xenoph. de Spartana Repisb. 3. Summa putatur Ducum, victoriam sine periculo comparare Poliαut Gratag. I. e Veget. de re miciari, seb. 3. c. 9. Maxini e 11 4. fortiores hostes extiterint, & magis milite irritructi. Procopius lib. 2. Nec s. displicuit, hanc totam amemO- numentis consignare : quemadmodum Frontinus
187쪽
libros aliquot strata gematu collegit,&pulchre secudum capita & materiam dis mxit. Sunt deni his usi viri pietate, sapientia & usu insignes. Itaq; Iothia urbe Nainasraelitae Beniamitas superarunt.Uirmes sapientissimus gloriatur de dolo& fraude, qua hostes supellet. Eadem clarauerunt ratione Nicias, Pericles a phicrates, Athenienses. Philippus apud Macedones, Ha-nibal apud Carthaginenses. Iulius Caesar apud Romanos Strata gematis uti licet: modo illud diligenter caueatur, ne dolus & fucus hosti patefiat: dc siquid eius cemodi ab hostibus tentetur, milites nostri certiores de hoc reddantur, antequam terror aliquis oriatur. Quod cotra Semiramidem Indiae Rex fecit α contra Fidenates Marcell.Liuius liti o4. Machi est id. .cap. I .
in belus liceat'I M probauit hoc Camillus, qui ludi literari, Magi-
strum,principum filiosa die adducentem, vinctum pueris tradidit, dc ad hostes remissit. Duius Lb.3. Decia.
viris illustribus c. zo. Remiserunt itidem Romani Medicum, qui veneno se necaturum Pyrrhum Regem suu promise rat. Plutarch. inor o. Eu rop. lib. 2. c. q. Contra in Sacris lireris Gabonitae Calonaeos prodideriit:
prodidit Rempublicam suam Rachab: Ionatha Sauli patris consilia. Et ut foedera iniuste frangere impium est: ita hostes quouis modo fallere non modo est iu stum & honestum, sed iucundum quoque & lucrosum
Et iuuare Magistratu quouis modo opportet, Vt Viti Rextirpentur. I/Iurare r. mia Pophthegm. Laconicis. Et ex empla alia testantur quoq; proditionem esse gratam di laudari, etsi ipsi proditores sint exosi. ita Seuerus proditores cum tuis liberis interfecit. Herod.Lh. R. Occidit proditores Aurelianus Imperator. Hauius Uuυμ
188쪽
em. Interemit proditores Maximinus. Iulius Capitolien: r. Clodo ris Rex Francorum monetam aurea prO-m i l asn pro d ito ri cum a d illi e rina pe rimula est. AE myli M sl b. I cerebrigestis Francurum. Ncque immerit c , propterea quod exemplum prodendor it regum regis tu dicio non probandum censuit. Neq; veri sim ite est, fi dem seritare alijs eum polle, qui patriae aut Principibus tuis non pepercit. I latitus Vop0ctis. EErulius lib. I. de rebus
QVAEsT 1 o LXXVII. AN INSIDIIS, AUT MARTE A-perto agendum in bello
C Oncludendum hic videtur : melius esse aperto &
publico Marte non agere: quod boni Duces n. npHEli. un aperte, in quo cst commune periculum, sed ex occulto attentare solent: ut interim suos, quantum possint, ii oste s in te rima ni Vegetius de re m uitari ib.3. ἀ 3. El.exemplum Spartanorum hoc ostendit; qui, cum publico in pranio ab Epaminonda essent victi, Graecide imperium anitierunt. ASmytius Probus in Epaminonda.
VTRVM CUM HOSTE PRO TR henda pugna '
viat, qui existimant cito esse cum hoste proeliu committendum , dum adhuc integrae vires exercitus sent. Contra alij,& rectius, differendum esse prosium dc tunc fandum existimant: quod hoc modo hostis aut penuria maceratur, aut desider o sitorum reuocatur ad propria, aut nihil magnum faciens, per desperationem abire copellitur: incipit nudari, qui copiosus ad .ue aerat. ei. clere mi Mrι tib.3.cs. Exemplo est Fabius Maxu
189쪽
D E BELLO. IpsMaximus, qiu: non dimicando, sed cunctando Hanni-halem vicit. Iutar .in eius visa.
ΕSt postremo Schoc considerandum, GlIaenam ram pugnam dc proelium obseruanda sint ouci ri inriviendum victoria: clade agendum Et om3Ptractandi. priore uisentetia 1sta Vferri possitiit ciuria i φ ''
experiendam aduersus nos fortunam belli. Lia. Deead .lo. Sunt in promptu quoq; eXenapila.Neq enim Da-
Saul filiit,quod Agagu dimisit. I. I er. IS. Aut commenSunt autem plures rationes contra in negante Gen se 'LL 'Ri ς PUM , quod exempla allata sina μ h*gula ria & expresisti DEI mandata habuerunt. Secudori Qt η , V V' x xiemno quaeramus; aut me mores simus iniuriae ciuilini nostrorum, Leuis io Ter I
Corpora magnanimo Latu e rostrasse leonis Pugnasuum sinem,cuni iacet hiaui abet. mpus O turpes instant morienti s vrsi Esquaecunq3 minor nobilitate feras. Quarto , qui deuictis misericordia tri&veniam ne- .anda uram adilersus seipsos legem conitituunt: qtra - do qui
190쪽
doquidem qui dira immaniter inferunt, mitia & laeta j recipere nequcunt. Discorus Siculus lib. 13. Quinto ni hil perniciosius eii, quam ad desperationem redigere hostes: uuia tal e s e X pu 0natu d issi cile s sunt. Thucydib.
Tac. ob. s. Maioremq; reporta Te laudem Agesilaum,. Epaminondam, Caesarem, Alexandrum Magnum, ciui victoria sua modeste usi sunt: quam Antigonum Auae regem, aut etiam Aulam, qui crebris victoriis elatus. iactauit stellas praesecadere: terram sibi metuerer se malleum esse unius rsi orbis terrarum. Iseolaus ricanae
Quemadmodum Vero insolenter multi victoriis vis tuntur, ita victi fractis abiectisque animis sunt praediti. Cogitandum igitur est illud: fori ter fere dum esse, quicquid aduersi in proelio accidit. 2. Martem communem non raro victum erigere, amigere victorem. Linnulib.28. 3. Imperatori ac Duci etiam victo laudem afferre: si prudentia, industria, fortitudo muneribus functa si lis fuerint. Seneca id. 7. de Beneficenpia, caP. I 3. Semper quoque honoratam Virtute esse, Vbi eam exitus fefellit: nec infelicem virtutem amittere gloriae titulum, nec gloriam virtutis intercipere fortuitam felicitatem. Idem ob. 4. comrstures centur.7. Postremo,