장음표시 사용
321쪽
requiritur, sed in invitum quoque iudicia redduntur. Sequimur autem hic id, quod apparet actorem, qui ambigua oratione usus est, sensisse , quod ei utilius est, non quod senserit reus , ne alias eludendi judicii reo praebeatur occasio reu, ut Graeci, Aα μη το, ne judicium incertum ct confusum reddatur, nempe tergiversatione rei. Pertinet huc locus 'Demosthenis orat. si σεφανου ψαλμοςF-τυωων α. ubi judices alloquens, juras
se eos ait, se judicaturos non de iis, quae reus vellet, sed de iis , de quibus actio. esset instituta. hanc autem nece ite est e actoris dictione declarari, τῆ δ λώυν-9. Non est. contrarium, quod apud Ulpianum L s.I.ult .derei vind. ex Pomponio relatum est , si plures sint ejusdem nominis servi, puta plures Erotes; nec appareat de quo actum sit, Pomponium dicere nullam fieri condemnationem. Hoc enim tunc procedit, quando non apparet, de quo actor sen-1erit. At cum id salieni apparet, quod actor voluit, tunc quod nos dicimus,
procedit, & quod utilius est actori, qui ambigue locutus est, sequimur. Haec
322쪽
DE PACTIS. 3o paulo uberius , quam vulgo solet, exposui, ut res tota perfecte cognoscere
De effectu & potestate pactor u
a. Pacta obligatoria naturalem obligationem riunt. a. Naturalem obligationem ex pacto na
tam, nisi persona qualitas obstet, eandem vim jure civili habere , quam habet obligatio civilis , dempta sol iactione.
3. Ad agendum is petendum cacem non esse, nisipactum lege confirmatum, aut contractui bona fidei statim appositumsit , aut placito stipulatio inter-eesserit... Pacto liberatorio obligarionem natu ratem ipso jure tolli.
s. Enodatio si unus. ap. g. a. hoc tit. o. L. quiservum. 3 . 3.1. de oblig. oact. explicatur. 7. Nuo conventione rebus integris ipso iure dissolvi ct obligationes omnes nudi GUUM.
323쪽
3o ARN. VI N N I VsS. Eodem modo tolli etiam obligationem pignoris nuda conventione contractam snec obstare III. f. a. hoc tit. o. Cateras obligationes pacto convento
non tolli ipso jure, sed ope exceptionis,autpacii, auisubsidiaria doli. Io. Pacta, qua aliquid obligationi defrahunt , in continenti contractus facta, prodesse reo ipso jure. DE vi & effectu pactorusa, qua VΟ-ce simpliciter prolata passim in ju- re nostro nuda significantur, multa jam ante a nobis dicta sunt, & dici necesse fuit. Q gamobIemlhic erimus brevio
I. Eorum pactorum , quae ad Obligandum comparata sunt, hic effectus est, ut obligationem naturalem produ- eant. l. s. g. a. de solui.I. 3. I. q. C. de usur. Nihil enim tam congruum est fidei humanae, quam ea, qua inter eo S placu Iunt, ser vare. I. I. pr. hoc tit. Unde Paulus i. cum amplius. S . I. I. de reg. iur. eum natura debere ait, quem jure gentium dare oportet, cujus fidem secuti sum US.' L. Atque haec naturalis obligatio, nisi personae obstet qualitas , eandem
324쪽
DE PACTIS. 3os vim etiam jure civili habet , si unam dempseris actionem, quam naturalis& civilis simul. Ut ecce, potest hoc naturale debitum cum alio quovis compensari. l. o. de compens non datur ejus licet per errorem 1 oluti repetitio. I. naturaliter. Ha. si poena. Ip. de cond. indeb. l. r. de dejug. l. naturales. ro. de ob ct acy. Potest constitui & novahi. l. r. g. pen. depectan. consit. l. I. in n. de novat. Potest
& pignus & fidejussor huic obligationi
accedere. l. s. I. I . A. I. de pign. l. naturaliter. 13. do cond. in . F. r. In s. de fidei s. l. 6. l. 7.F. eod. & quamvis citra vinculum stipulationis usurae foenebris pecuniae peti non possint, Ly. C. de usur. tamen pacto promissae servari postlint per retentionem pignoris pro sorte &usuris obligati. l. - . l. pignoribuε. aa. C.
3. Caeterum talis obligatio, quae ad agendum & petendum sit efficax, jure nostro ex pacto non nascitur, nisi specialiter lege senatusve consulto, aut a praetore confirmatum sit. l. 6. l. I a. hoc tit. aut contractui bonae fidei in continenti appositum, eo quod hujusmodi pacta pars sunt & lacinia atque lex ipsius contractus, sine quibus con-
325쪽
3os ARN. V IN NIV stractus initus non fuisset. l. 7. g. quinimo. s. eod. I. in bona. 13. C. eod. I. I. Aseon enit. 6. depos. l. contractus. Σ3. Greg. . iur. l. s. I. ult. C. de pact. int .em . vend. Imo tantum abest, ut nuda paetio actionem pariat, ut etiamsi certis annis, quod nudo pacto convenerat,
datum fuerit, nihilo magis in posterum aetio competat, nisi placitis stipulatio intercesserit, urest rescriptum ab Impp. l. si certis. a S. C. hoetit. Plane enim si placiti servandi causa stipulatio interposita fuerit, dubium non est, quin exstipulatione agi possit. l. sipacto. I .Lpetens. a 7. C. cod. Quod si ad pactum accesserit& alia causa, puta si praeterea ab uno quid datum aut factum sit, jam quidem certo jure is qui dedit aut fecit, alterum sibi ita obstrictum habet, ut
etiam civili aut honoraria actione te neatur: sed jam illa conventio non amplius nuda censetur. l. 7. g. a. l. divisonis. s. l. in traditionibm. S. hoc tit. l. debitori. r. ct seq. I. legem. I s. l. cum
proponas. a. r. G. eod. Neque enim
dum paetum est , quoties certa lege aliquid datum aut iactum esse probatur.
I. s. in . l. solent. rs. de praescript. verb.
Sed de his satis dictum eis: supra eapp. s .
326쪽
DE PACTIS. 3 76. Ο . ubi item notatum est, aliarum omnium gentium moribus non minus ex pacto, quantumvis nudo, dummo
do serio, quam jure Romanorum ex stipulatione, actionem datam fuisse; quod& jure Canonico diserte cautum sit.
c. T. O . 3. ext. hoc tit. & disciplin3 horum temporum sequatur. . A. Sicut autem pactum obligatorium naturalem obligationem produ- sit , ita ex contrario pactum liberatorium natusalem obligationem ipso jure tollit. I. Stichum. s. naturalis. . desolui. Estque hoc consentaneum regulae eraditae in L nihil tam naturale. 3 s. de reg. jur. atque obtinet etiam, quamvis non ex conventione, sed alia ex causa
obligatio naturalis profecta est: quo niam vinculum aequitatis, quo solo sa-stinetur, conventionis aequirate dis solvitur, ut disputat Papinianus d. l. Stichum. g. . de solui. s. Non adversatur huic sententiae, quod Paulus i. si unm. 27. f. a. hoc tit.
respondet, prius pactum non elidi per posterius ipso jure, sed opus esse replicatione e quoniam ibi non quaeritur denuda naturali obligatione per pactum tollenda, sed de pacto priore, qrio ex ceptio
327쪽
3h8 ARN. VINNIusceptio jure praetorio quaesita erat, per posterius pactum elidendo, quo redeat prima conditio & status obligationis, actionique vis pristina restituatur Qi;od obligatio naturalis ipso jure per paetum tollitur, ei consequens videri poteUt, etiam pacti hanc esse vim, ut ipso jure obligationem priorem reponat in pristinum statum, perinde ac si pactum prius interpositum non fuisset.
Caeterum hoc minime sequitur: nam cum non obstante priore pacto de non
petendo obligatio & actio ipso jure
adhuc teneat, fieri nequit, ut exceptio debitori pacto quaesita posteriore pacto ita tollatur, ut ea agenti creditori
in judicio opponi non possit. Atque hoc significat Iurisconsultus in d. L si
unus. 27. I. a. hoc tit. cum ait in pactis
factum versari. Ait prius pactum per posterius ope replicationis elidi, non ipso jure , sicut tollitur stipulatio per stipulationem, si hoc actum est; addita hac ratione , quia in stipviationibus jus continetur, in pactis factum versa- tur. Id est, ut ego interpretor, quia stipulationes ipso jure vim suam exercent, eo quod his inest auctoritas juris: pacta autem auxilio praetoris egent,&sine
328쪽
DE PACTI s. 3 9 sine jure ex solo conventu servantur.
Itaque quatenus pactum prius tuitione praetoris juvatur , hactenus quoque auctoritate praetoris requiritur, ad elidendam exceptionem jure honorario firmam. Hinc est, quod quidem etiam pacta nobis prosint ad liberationem sed faeto nostro, si quis initio litis pactum sit contestatus, ejusque exceptionem in judicium deduxerit. Haec enim contestatio & defensio, ciun in facto rei posita sit, recte dicitur in pactis factum ad liberationem versari: eadem que hic exceptionis & replicationis ratio est. In stipulationibus aute jus con- 'tinetur, id est, per stipulationem novantem , per stipulationem Aquilianam , eam'ue secutam acceptilationem hoc assequimur, ut ipso jure liberemur, non facto aliquo nostro, id est, non defensionis contestatione, aut ex stipulationis exceptione & objectione.
6. Atque huc pertinet, quod idem Juristonsultus in I. qui servum. 3 . I. de obl. Θ act. scribit, eum qui rem sibi
commodatam surripuerit, teneri quidem & commodati actione & condictione, sed alteram actionem per alteram perimi aut ipso jure aut per ex
329쪽
3io AR N. VI N NI V sceptionem. Significat enim cum quis ipso jure liberatus est, posse eum tuto negare, se debere, & quamvis exceptionem in judicio non proponat, absolvi debere, si ex pristina actione solvisse se quandoque apud judicem doceat. Si vero per exceptionem actio tollatur, non debere reum negare se
teneri: sed cum hoc confessus fuerit, ejus quod praecesserit, exceptionem opponere posse , per quam c sequatur idem, quoiu non teneatur, hoc Ve-xo, inquit, facere est tutius: quia scilicet dubitari possit, an eo modo prior actio sublata sit ipso jure add. Cuiae. Bus se Ant. Fab. ad. d. I.si unus. 27. g.
a. hoc tit. Donesi. adl. s. C. eod. Borchola.
depact. c. ult. n. 18. Oseqq. Bactov. ad hunc tit. c. de ect. pact. lib. 7. Praeterea ipso jure nuda conventione tolluntur obligationes omneS,
quae nudo consensu contractat, dummodo rebus integris a contractu abeatur. l. 7. M. adeo. o. I. ab emptione. s S. hoerit. l. 3. l. s. s. r. de res. Vend. l. I. l. a. C.
quand. lie. ab e t. discedere. in quo Beipso regulam naturae de tollendis obligationibus veteres secuti stat. l. nihil
330쪽
n a p A C T I S. 31 Ide setur. Nam etsi hujus generis contractus obligationem quoque civilem, hoc est, essicacem ad agendum producunt, quae videatur pacto ipso jure tolli non posse': tamen quia obligatio ista mero & nudo consensu constat, to laque est ex jure gentium, nihil hahens a jure civili praeter generalem quandam approbationem , quod ex trinsecum quid est, & ccidentarium, ideo sublato hoc consensu per pactum sive Voluntate contrariam, tota obligationis substantia evanescis, ut nihil amplius supersit , in quo actio sundetur. Eadem videlicet ratione, qua nulla superesse obligatio intelligitur, si res xxadita in contractu reali animo rece
s 8. Et secundum haec recte defendi tur, etiam obligationem pignoris, quae
jure praetorio nuda conventione constituitur. I. I. de pign. act. contraria ea
que nuda conventione ipso jure dis l-vi: licet obstare videatur, quod a Pau lo traditur l.si tibi. a . f. a. hoc tis. de pignore ex pacto jure sonorario actio nem nasci : tolli autem per exceptio nem, quotieS paciscor, ne petam. Nam bene a N egusantis tracta ign.purt.6.