Praxis medica ... / [Rembert Dodoens]

381쪽

itione aegrotantis

rit, quae purulentos res aliquo discutere ac resiccare queant decoctu sargae Perillpro Oaddi poterunt, vel farfarae rad. vel folia, vel hyssopus, vel,si non obsit calor, marrubium ex hoc decocto manes s. aut G. deinde sumas totide a prandio. In Cinna, aut prandio hydromeli conceditur,aut vinum cum hydromelite, aut sac- caro. Quando autem peri- pneumonia ex permutatione facta, sive pulmonis abscessus ad suppurationem venerit,curandi tunc erunt laborantes veluti suppurati.

De Empyemate.

SVppuratio, de qua agi

mus,seu empyema, collectio est humoris purulenti inter membranam costa. ac latera subcingentem ae pulmonem i. in vacuo thoracis comitatur hanc

382쪽

gc Pn Axr. Nam hoc generalirheorema. Dum sit piis

febris magis si, quum

facto. t omnes hecticio phthis laborantes, vo-

3. Figitur enim tunc sepimentum pulmolium.

cilior.

Curatio.

. Pus enim pharmaco expurgari non potest. Ilicet natura fortis aliquando e depellat, uti e atrum excertiantur. s. Contrarium ut sirumpi facult. s. c. II.

/sserit de faeniculo om-

is MEDICINAE

doloris, febris vehementiae remissio manet tamen aliqua febris hecticae similis, noctu vehementior,interdiu remissior donec integre expurgata fuerit suppuratio sputu quod cum tussi procedit, est purulentum. Colligitur autem istud frequentissime in uno thoracis latere. in quo nempe inflammatio fuit sentitur autem in hoc gravitas, melius in illo laborans decumbit,quam in i altero. sentit vero xipse, quando ab uno latere in alterum se convertit, subinde aliquid diffluere: praesertim copiOs humore purulento existente illic atq; tunc quandoque latus flectum tu-micitus etiam apparet. Sanguinis missio insuppuratione utilitatem nullam, sed nocumentum , affferre potest nec ventrem expurgantia ' conveniunt. Diuretica i leviora utiliter exhibentur . nam praeter quod urina movent etiam

ad facilem expectorationem

383쪽

nem conducunt ut sunt iubisse diuretidis quod

rad. f, niculi, rad aspara puris e thorace exput- gi, brusci, hyssop. scabio tiomadrersentur. ratiosa adianti, capiti veneris, nem addit.quo serii possem. anisi, aph, fCinniculi de rem partem fatim imum ilia ex quibus decoctis ad renes deduculit. quod potiones parari possunt, ad autem crassum, non ita expectorandum, urinas facile expuitur. Omovendas utiles peruri cap. et r.ejusdem obex-nas etenim sus in pecto temtandi tamen facti re contentum quandoque tutem communem id excerni contingit ut Gai idem genus coni cuire c. de loc., . testatur ait,cap. s. JEclegm .in suppuratione omnino necessaria inter quae diam arrhubium Paulii . Lib. I. refert aliquo sputi exitum proin Ovente: ut sunt dies ain curatione pleuritidis; praesertim addito ol irino aut pulv. rad iridis hali quantulo croci.

Cibus sit concoctu facilis, ex optimis carnibus,vel sir de prassio descriptionis

Pauli, nomine extat. cui addi potest syr de glycyrrhi-γa, vel hyssopos si aliqua adsit destillatio e capite syr. de papaver'. Pectus ungi

384쪽

i Prognos .

Isuhitia annum usquesupersunt.rerum si sunt jam tabidi. T. Hipp. securi roluit

aut uri Atque etiaυι-

num hodie in gypto

utrumque faciunt. nos pus a sanguiue ex vulnere incavum pectoris desuetite factum,

semper corruptum invetiiseteis ibatur. R. DO v. Itaque nihil serandum eas . Pn Axis r DICINAE recentibus ovis Conducunt: amygd dulcia, nuclei nucum pinearu .pistaciorum &quaecunq; ex his fiunt tragemata. Pot sitat aqua mulsa, vel decoctio ptisanae, lycyrrhiga, vel saccaro ac dito vinum non detur nisi tenue, iaccaro vel aqua mulsa dulcora

Perdurare autem ius purationem ultra o dies malum nam, ut Hipp. ait.

Nisi suppuratus in o di bus repurgetur a die qua sit malum: ad phthisin transit. Malum quoque est pus foeculentem , flavum , viride, ualdo foetidum Tumidum quoque apparere latus perniciosum est: multitudinem enim humorum in pectoris spatium coli ctorum ostendit.

De Phthisi '

CAP. i.

PUthisis, quae latine etia

tabes dicitur, pulmonis

est exulceratio quam C emitatur

385쪽

REMEERT Domitatur lenta, ton magna febris Ointermittens,

sed tamen quae cito ab ais sumpto cibo , de sub noetem magis invalescit intensior est, quam in te diu. accedit Muniversi corporis consumptio, externuatio sensim paulatimq; cum virium defectione ingravescens.

Oritur phthisis tribus maxime de causis vel enina propter vitiosam pulmonis

constitutionem bel propter acrem, mordacCm, exedentemque humorem: quandoque etiam propter venae alicujus non curatam rupturam. Pulmonis mala est comstitutio quando mollis, te- nella, corruptioni para ta ejus est substantia qua templerique ab ipso primo

Si tu, ac a natura a parentibus acceptam obtinent.

Nam tabida stirpe geniti plurimi phthisi quasi ei catariojure marcescunt. Altera causa acris,salsus, merdam; humori qui subi finia tum Ai-ntum in corpus, tribuitur. t. Hic aruni patrem,acomves liberos mihi periisse ridimus. D sudaverterent pagani, illarum qui tabe, res hydrope obraret liberos, pedes aquae immergere jubebant, dum ureretur

cadaver. Plutarch. et est minimis rivdicta.

386쪽

inde a capite in pulmonem fertur quandoque a corde 3. t in muliere, quae ex aut jocinore ad pusinone icterica phthisica era rejicitur' vel pus quod est serat cubis sutumsu in cavitate pectoris diutius

xviii. Expurgat autem conclusum.

se quando per pulmo Venae autem rupturam, ne natura. scri nobili quae sis est causa phthisis. quod metucholia a consequitur et quando san-borante, ac illi lutum uis a vena rupta non con- nigrum erat,verum non glutinata in substantiam malum quum enim non pulmonis dimanas, putresse se acre,pulmoves eo cit, iubstantiam pulmo- erodebat cotra, exile nis inficit ac corrumpit. Et ne ad pulmoves delatis hae quidem praecipuae sunt humoribus adustis,nau exulcerationis pulmonis tam morietem obserra causae quibus anuumerarivimus. Et sudilo de possunt, quaecunque latensiliatione socinoris('Fi te ac occulta proprietatet .sit choris pulmo idem faciunt ut lepus manes romitatis, intersi rinus,& si quae sunt alia. Amman ib., . Signa. Tussis initio molesta est. . ivors a propria in major vero etia si destil- pulmonis imbecillitate latio adiit cum qua cruentra dolorem exspuuntur. si

quitur deinde putum purulentum quod aquae injectum minimo alterius sputiritu innatat, sed in fundum descendit ac subsidet,quods iam quandoque carbonibus

387쪽

nibus injectum graveolet. aliquando vero ire mem branarum iana, Vel bron-lchiorum particula 'CXpuuntur quae ipsius exulceratio nis magriitudinem, curationis dicti cultatem majorem ostendunt.& siquidempus, quod exspuitur non syncerum fuerit; sed ei pituita permisceratur, adest:

tu ex capite destillatio. Proni autem ad phthisintnt, qui angusto iunipe P. Quia signum debilis

Ore scapulasque alarum pulmouis .alioqui si set modo a tergo prominentes mi sus borax. habent , quibus deflu- xiones multa a capite de feruntur, praesertim falsiae

pituitae.

Contingit autem phthisin frequentissimo fieri ais aetatis anno ad 3s ut

Hipp. scribit hoc est eo

aetatis tempore, quo calor naturalis fortissimus, bialis redundat.

388쪽

Lee . c. rcbruarunt. q. Diata.

. Hinc usus, cipulisti arigandi phthisi a cciis ideoque in AEgyp

l ari rabidos dicit .

tra, cui tute prodesse

lexandrinum ci cindicit. I. 3 cap. s. Extenuate, im cor-

ctatum.

'. Quia facultas debilis, multa refectioneis ligent. o. Sic neque ibi aromatica quia non scr-

Phthisis curatio partim in bona vivendi ac victus ratione, partina nisu lactis, partim etia in ecleg matum, taliorum paucorum remediorum usu Onsistit. Acris omnis excessus D giendus,caloris,frigoris,&hurni litatis et tum, vel tota constitutio aer siccus, serenus', utilis est Corpus frequenter, aut multum exercere non expedit. Abstinere in cibo .potu ab omnibus acribus, salsis, acidi oportet hab omnibus ijs, quae dissiculter concoquuntur repartim alimenti asterunt difficulter

concoquuntur carnes haedinae bovinae cervinae csimiles, vivit palustrium. panis non bene fermentatus caseus vetus, castaneae, nuces juglandes eavellanae:& similes ali fruetus parum alunt pisces, qualescunque sunt panis rursuraceus, poma, pira, cerasa, imiles fructus. Bonae sunt carnes haedorum

389쪽

R, MAE E aera Drum laeta inritam vitulo- rum, pullorurn gallinaceo rum, tum de gallinarum ac caponta juvenum pedes ac capita, vitulorum Ova recentia ex fructibus, uvae passae, amygdala dulcia, rauclei nucum sinearu :istaciorum, quaecunq; CX

his confiunt bellaria, utilia sunt. Si febris vehementior fuerit,iacit urinae cOlor intendatur ptisana cum cibo coquenda erit, atque ex ipsa quoque sorbi- tiones dandae decoctum vero hujus pro potu exhibendum: in quo, si calor excesserit , incoqui pote-

. t runt refrigerantes herbete aut flores' ut violaria, ci chorium,laetuca, vel etiam fi plantago,flores rosarum, flores violarum , aut si is deficientibus conserva rosarum, vel violaru hconL.

quidem rosar rubrarum alvus liquidior,vel albarum vel dilute purpureai Um,

''s violarum si alvus

durior Vehementia febris

crementitia supersultate abundant quae hi hie, divis millime es.

1 r. Omnium animalium extrema quum , cum lentii habetint,muI- tum nutriunt aliorum tamen animalium dis culter coqui titur. 13. Caricae ob humi Atatem putrefactioniob

noxiae.

1 . In quibus plus praesid quam iiij uchi .

Is Quod non idonec sola hectica laborant, sed accedente putrida. 16. cca rictionesua

prodes ulceribis.

390쪽

ip Cujus solo usu, i iiiicipiet phthis labor.

rvilii, rescitulos cimui.

II. Laliis illas.

18. Huic lacti herbi os per inolitium e lira Ilo,

tria reteres Medici commendabavi Pli I. l. et .

is MEDICINAE

simili, pro potu utile erit, ihydromeli, sed dilutius, quod ad expurgationem ulcerum pulmonis multum conducit, ad alimenti distributionem non parum

Eodem tempore etiam lac commode probetur. eligendum asininum, si haberi potuerit, quod humano laeti, quam reliquorum animalium, similius est. quia tenue .serosum, non facile inictriculo coagulatur illud si haberi nequeat, caprinum dandum erit: prorsertim earum , quae injiccioribus locis 'pascuntur. Ante tamen usum a ctis levi aliquo medicamento corpus expurgari convenit ut si qui sint in ventriculo vitiosi humores, vel circa primas venas horreant, ij prius evacuentur, ne ab his adveniens la

Ad hujusmodi autem expurgationem, utile, est infusum rhabarbari cu mannas aut medulla cassiae fastu