Prosarum opus miscellaneum auctore Aloysio Restauro Tifernate Societatis Jesu

241쪽

querelis impeti non acceperit Z Scientiam de Deo disserentem qua nihil sanctius, sublimius nihil non ne circumfertur in Philosophiam silvescere otiosa subtilitate Christianam vexare Rempublicam, errorum semina jacere, noeentiora in fidem tela procuderes quid turpius, quid iniquius Naturae vero magistra sive mores Hominum

instruat, sivesensiliu ut cum Lucretio loquar, revelet arcana

qua nihil honestius, jucundius

nihil, non ne tamquam sophismatum architecta Otiose ludens in verbis, tormentum ingeniorum, inanium quaestionum inventrix dilaceratur ZQuid horribilius 3 Quid funestius Et mireris si magistra dicendi non leviori laboret infamia' Si perduellionis rea fera-U facultas una vitiis om-

242쪽

nibus obnoxiaci contra quam

Propterea, Vt contra commune

malum vel ipsi delatores declament eloquentissime Ita ne

Vero veteresartes quaiantiquae probitatisvenerabatur antiquitas omnes interierint, pes simae vero huic aevo relictae dominentur 'Nec potius deteriores successerint artifices melioribus Grates interim puto querulis hisce obtrectatoribus reserendas, quippe qui arti qua profitemur patrocinantur eo uberius , quo impetunt furiosius. Dum enim eloquentes in hanc artem esse nituntur palam faciunt se non artem damnare, quam Beliciter exercent, sed eos qui abutuntur ims iciter; quin etiam dum corruptas lamentantur veteres disciplinas, non tam arteS, quae olim commendabantur notant

243쪽

aldi)imbecillitatis, quam illos, qui veteribus abiectis, praecepta nova cudunt,in insueta. Quapropter sub hoc hostium auspicio, ductuque, fundamenta, pono defensionis universae, plexaque nimirum vitia, quae artibus obiiciunturnon artium,

sed artificuri esse apertissime uod si hujusmodi crimina in quoque impimguntur artibus, non id vitio Vertendum Ndisssius puto, sed naturae ii qua pro

cliviu, - - 1uae sunt

involuta - severioris indiga siti Aiammis, nec eorum diu, cuilibet sit veritas obuja enim acie, quamvis

perspicax, interdum facile fallitur , ut enim corporeu oculus,qu i licet expedituS si remo-..tioia,O in extremo limine Vix

244쪽

tutis suae posita intueatur, aut

cursim, conjuncta disiungit jungitque is riminata , obliqua dirigit, directa obliquat,

astra palmo concludit, mutat quadrata rotundis, deque facibus inter se dissitis componit incendia, quae tamen omnia averitate de praehendit aliena si propius admovetur,ac tapiuS. Sic opinor dΘctiores in errorem incidere dum taetereundo perlustrant obiecta distipliniS, aut remotius, in quae si vimentis attentiori rursus incumhant,errasse se longe depriehendent. In eloquentiam ergo defigant aciem, ac in hodiernos

dicendi Magistros, hos aliis, non aliis artem vitiis laborare fatebuntur. In qualibet nempε disciplina seiungenda esse artis Peccata a peccatis artificum vulgus ipse quamvis ineruditu S

245쪽

tus clare nos monet cum inspectis operibus eorumdem mulistum, aut parum is artis inesse pronunciat. Num rogo te propterea militiam arguit, quia DaVUs, aut Drances aliquis Arma tractat impetite Θ Num Picturam e quod colarum molitor tabulam telamque m te colorat Aut Musicen sistentor aliquis perstrepat immoderate clamando 'Tribuenda itaque laus erit arti si recta,si constans ut quondam fuit, si per utilis hodieque inveniatur quam vis ab ea longe destiscant

professores, male arte utantur egregia. Hanc humanit tem quaeso vos auditores cum eloquentia exercete, mentiar

nisi integram, honestam, ingenuo dignissimam adolescente, Mitterariae per utilem Reipublicae facultatem renuncietiS, Stat

246쪽

stat illa, utquae ibet alia se

cultas praeceptis suis innixa a natura, aratione, ductis tandem ab experientia, quae sita tes operis iussirment veluti Dativa in imagine, ars ipsa maje

state plenissima peditabitur;

Texatur oratio ad ullii leges,

ac Stagiritae,&eordium regnatricem,qualem in Hortensio,in Τullio Roma suspexit admir himur non obscuram,non inutilem, ut ab adve sario circumfertur, sed qualis ex Rhetore Consulem, ex Oratore creavid

Imperatorem , qualis Reipublicae libertatem asservit, incolumitatem Imperii propugnavit, qualis torpentes cives coniscitavit in arma, perniciossis ur bi faces extinxit, perditos Cives furore compestuit, qualis denique in foro, in Curia, in Castris leges tulit taluberrimas. At

247쪽

At inquies currenti hoc aevo dissimilis tonat eloquentia re puerascit inter crepundia Verborum, vel effetae jam senectutis stinos edit inanes nulla vi argumentorum ponderosos,&labris hians, dum os pandit dentulam se praebet, quo cum seniculo molosso latrare posse mordere non posse demon

strat

Cum ergo rarus orator hodie ab hac culpa eiunet, quis eloquentiam ab injectis criminibus jactet immunem Z Quis timo ipsi me criminatores ser vant incolumen dum intelligui non Veteres peccare, sed recentiores Tantum enim hodierni Rhetores removentur ab artis elegantia, ac robore quantum a majorum exemplis, ac Praeceptis abscedunt quamobrem tantum abest , ut artem

248쪽

ladant, ut ne umbra, quidemissa attingant. Quaero etenim num hujus disciplinae sin is in quo tandem dignitas spectatur, ac virtus cujusque facultatis, sit persuadere dicendo num ad persuadendum aptis utatur

momentis rationum, num doceat haec eruere ex causae visceribus, num eruta sigaciter collocare, collocata eleganter exornare, num j eat partes uni. versae dictionaS-lligare, ut colae eant, ut alia ex aliis enascimon congeri videantur, Umdoceat mores induere, motibus ardere, numis rabulis tempo rum a fabulis materium, non tam ad venusta dem, quam ad tres comparandas corrogare tquae omnia discitanti si re. spondeant taciturnitate, ac silentio, vera fateri iudicandi sunt, licet opere tacidem omisi

249쪽

no pernegent, artemque profiteri se iactent, qua nec a limine salutarint, ac proinde hujusmodi culpas artem inficere non posse, sed integre in artifices subsistere . Quod si aliquis

perseveret in album Rhetorum tabulas hujus odi recensere, quod ex Oratorum Principe Orato is esse definiatur OG nate dicere pariter o copiose, ac propterea si ad sapientiae tribunal sistantur eorumdem elucubrationes severius trutinandae, singula verba, simplicia, composita, propria, translata, complexa Perpendantur, advertentur nitida, significantia,

canora , concinna, non e trivio desumpta non e Veteri e-nu Lucretii, non Ennii de stabulo deprompta, non a novitate suspecta , non ab antiquitate semesa,sed ab inversione no

250쪽

hilia, consona, robusta Sisententiae, Vel pressius vibratae, vel in periodos latius circumductae invenes, speciosas, grandes pondere suo stantes, sit riodi trutinentur lentovocum iunctura fluentes audias, non hiulcas elisione vocalium, non asperas consonantium concursu, ad menturam spiritus plerumque libratas , elaboratas dicas ad ornum Si demum structuram evolvas ita comis pactam sentias ut ne severior quidemRhadamanto judex naevos Observet impedientes ne ad unguem excurrat nempe figura figuram excipit, ornatum sequitur ornatus, lumini succedit lumen, ut plane dicas in eam eloquentiae de scriniis Rfusa decora omnia confluxisse, An de Rhetorum sillabo audio res merito contendas expun-ς gere