Prosarum opus miscellaneum auctore Aloysio Restauro Tifernate Societatis Jesu

221쪽

rio amoris aureis ac benevolentiae vinculis devinctos inhibuites nisi Orator Antonius ZQuis Attilam ad Romana Rachim ad erusina maenia tendentes Vnnorum , ac Longobardorum Reges exterruit nisi Romanorum Pontifices ac Pastor Perusinus , iratores ambo Zaccarias, leo', eloquentia magis quam armis pertimescendiis usque adeo verum est non minus Rhetorem, quan Impexatorem exercitus Pugnare , Vincere , triumphare.

Iam ero , ut unde bellum exordimur, inde dicendi documenta desumamus, libeat militum conscriptionem , in qua Primus ab Imperatore labor impenditur, intueri; ab hac nimirum veluti segete Palmarum messis maturescit uberior.Numquam

222쪽

quam siquidem rumor ille Caelo erraque fauste diisusus

Romanos rerum Dominos extulisset subtracto strenui militis delectu,numquam Annibal nostrorum juga montium supe-xaiIet, numquam Marius gigantea mole corporis formidandos cum Cimbris Gutonascetcidisset, numquam Caesar nivibus calcatis ruborem Rithiae montibus Alpium nivibus incussisset, nisi selecto milite usi fulti inaudita facinora majori tentassent audacia. Ut igitur Dono suo duces imitetur Orator, advertat, ut in dicto bello militem scripturus Imperator primo ignavum fucum pecus arceat Castris, hominum via delicet corpora , quorum Vis

tota membrorum abeat in amplitudinem, Ciclopes arceat, ut Vulcanos,quorum aut acies caliget

223쪽

liget oculorum, aut pedum de-hilitas claudicet turpius in Pugna quam in pace orceat im- helles aetatis culpa , quibus Vel

annorum longitudo vires fecerit breviores, aut ante lente Venientes, Venientem quoq; virtutem retardant ne de more Reminarum victoria aut Pueros sequi dedignetur,aut Senes. Arceat alios cum Macedone,

qni vitae spem collocent in Pedibus, alios cum Antigono, qui lingua decertent potius quam armis, alios cum Pompejo, qui hostis aurum sitiant potius, quam sanguinem , alios cum

Caesare comptos, atque comatulos de vultus integritate sollicitos, magis quam tergorum. alios demum cum aliis, quos sperne imperaturos magis quam pugnaturos. Deinde ut illos in album referat, qui toto

224쪽

corporis habitu Martem prurant , Vultu feroces emicant, audaces fronte, luminibus iracundi si mavis etiam voce terribiles, qui ossium compage robur Ostentant, membrorum firmitate spondent animorum constantiam, qui sinum circuire, discurrere, O dinem servare, signa sequi noverint in latus, in frontem, clucis admonentis ad nutum verti. Hi nempe exercitum Ve- Iuti corpus bene compactum instituunt, cui non nervi non Pectus, non torosi desint lacem ii, quae partes , ac munia ab segregio milite referuntur aptius, quam venter ut ille olim aj hat ab auro. Non secus ad rem bene gerendam elige Orator momenta rarionum in argumentorum aciem, hoc est Milites suos recensebit ne copia rum

225쪽

rum ignavia cladibus obvius

eat non Victoriae. Non enim minus est necessaria argumentorum, quam pugnatium es clio , cum Oratio nervis destia tuta rationum idonea non censeatur ad sustinendum nomen Oratoris, ne dum ad reportandam ex hoste victoriam: Cum enim triplex tribuant Oratori munus dicendi Magistri , alimrum quo concepta ordinate disponat, tertium quo disposita

verborum ac sententiarum, o natu decore convestiat, Omnia

in nihilum recident, si ut Domus fundamento sic oratio inis reat ratione, qua parte caetere: iustollantur Calleae ut lubet mellitis verborum ossulis, a blandiri audientium palato, merosa periodo perbelle cadem tu auribus indulgere, subtiliartificio adversarios circumVeni

226쪽

re, illudere Venustatibus argutiarum, luce figuratam mentis oculos prestringere, quo tandem relabantur universa, si pondere argumentorum alienementis arcem quatiat, occupet aliquandoqConstriptis e pube Romana nobilique juventute copiis a Pompeio victoria non stetit,

quod cum toti essent juvenes in pectenda caesarie, vultuque adornando iam ad victoriam Caesari demonstrarunt Cum enitu id sagaciter Caesar adnotasset, imperat Militi suo ut

intentis in faciem astis impetum in hostem faciat, nec pi xcjuvenum acie turpiter in sugam effusa, dum ii consulunt venustati indecore fugientes Popeium de magnitudine sortunae ac nominis deturbatum in extremam proturbarunt i

227쪽

Delicitatem, orator vero sola utens specie verborum, ac flo-aculis, qui nec lumine splendent, nec urunt igne veritatis ad triumphum aspiret Cum Maximo Tirio hunc Oratorem alloquor Pavonis pulchritudo arridet,& occulata plumarum Venustas , quae volucri volandi celeritatem adimit, cum vitae periculo dissonus a robore Fi-lolmelae cantus oblectat, non sapit, aut clangor Aquili aut Leonis rugitus ut honestius

Oratoris nomen sustentet rationum momentis, at pondere indiget quae a causi n ali na, non levia, non fallacia, sed propriis hausta de visceribus peculiari quadam vi caput hostis, aut jugulum petant, cum enim audimus sermones quos

dam facundis Sirmate pero MawS, excultos arte,inanior tamen

228쪽

men circumductos , nulloque fultos robore doctrinaru, An non Cyrum videre putamus agmen Puerorum inlumtos alios educentem aut e saxum acies auro fulgentes,

pretiosum in Spolium Macedonibus itura. Itaq; ut palmam solida spe devores, idem tibi

praestandum censeas, quod in delectu militum ducem victoi iis clarum praestare commemoravimus. Conductus Miles maiori so lasse pretio temporis,quam sim stluendo, minori tamen quam necessitas exposcat educatur in Campum dirigatur in aciem. Vides primo, ut ad regimen copiarum a Supremo duces minores chiliarchae, tribuni cem turiones eligantur, quibus Miles in officio contineatur Optimo moneris documento divis 3 de

229쪽

dendam esse Orationem in eapita a quibus veluti minores Gentes rationum turmae deducantur in aciem,reducantur adsigna,sinuentur in cornua, densentur in falangem, explicen tu in alas,cogantur in Orbem, acuantur in cuneos . Quid rogo te accriosus ille globus in paucis anteVolas edocet, quem promiscua subsequitur ala, lidiorum,debiliorumqueῖQuid remotior alius agmen claudens EXtremum eorum, qui non in postremis habendi sunt in arte bellandi r Quid equites utrumque latus ambiente. Quid hastatus ordo in fronte Iocatus ferreum quasi vallum occur- retibus opponens y ni si methodum , qua in oratione argumenta sint utilius collocanda. VaIidiora primum ducant agmen, medium teneant leviora,

230쪽

claudant ex robustioribus alia, extra rem quaesita veluti equites, velitesque latex mucitant: sententiarum Vero manipuli primos, medios, postremos mi- Iites invallent, Ne vero uno eodemque ductu periculosius incedant in pugnam,tam belli φω - , laam oratorem subtiliores artificii lege pre stantissibaniquiqibelloxu duces edoceat. Annibal ne adverso Marte comi igeret suas in parte astro xum Principem traxit, quo adversis radiorum telis invi manos incurreret sibi comitem ascivit . Ita lucis auro Verius

quam ferro manum debella ivit . Hinc disce animos judi uum, qui solis instar praesunt spectatores, in hostes irritare, tibique conciliarαFabium conis templare, qui cunctabundus montium juga non deserens ,