장음표시 사용
2쪽
R1MA totius instituti mei parte Caesar Auguste defunctus, nunc longe dignissimum, & praestatissimum opus aggredior. Tato enim
quae sequuntur, ea quacantecesserunt excelial,qua-
to aedificiorum moles res praestatissmotum hominum gestae. Veterem enim Romanam, maximamque illam rempublicani dilucide sub omnium oculos, tanta breuitate, quanta' fieri posse intelligo,subiicere institui. Qv oortu,& quibus incrementis orbem terrarum oe- Cuparit,quo ordine, qua ratione, quo c5silio, euentu singula praeclara gesserit, demo strare deinceps,commentarij potius quam historiae more conabor. A Romulo autem in tium stimens , omnia usque ad Iustiniani
Magni Augusti imperium persequar , quae
. praecipue cognitu digna animaduerterim. ratione Romulusprimum,deinde ceteri
3쪽
re s RGitanam rempublica in constituerint..isi libit late parta, cius dein status fuerit, quonam modo ex paucorum patriciorum imperio , quibus solis, plebe exclusa, principio respublica commula fuerat; tenuiores, idest plebs cum principibus ciuitatis in ca administranda, paulatim adaequata,eos postremo superauc sit, 'Ique pRlsis optimatibus,ad4mustupopuli dominatum respublica tr=nslata sitii.
tum csssepe expoliam. Post Augustum, qui primus sub principis nonaine lingviare imperium a st 'atu qbtinuit,quae Romanae ciuita- aotis conqjtis sub sequentibus imperatoribus .fiterit, usque ad Iustinianum impetatore aperiam. Ad sacIR, sycertaxias magistratus':
uitatis pracclarior/ipstituta, quatum potero, demone i . QuW 0mnia quum non solum cognitu dignissima ,sed δί lectu iocundissima
sint, mi' publicum exire nullo alio munita praesidio Guenientius esse existimavi, quam τ' rerum Romanarum summi praesidis, imperari
4쪽
1 virtute, iustitia, pietate religione uniuersus terrarum orbis tanquam elarissimo uibare illustratur, cuius doctrina,eruditione, S liberalitate, prisca illa viri's,& litterarum prope deplorata studia recreari, &in pristinum splendorem redigi coeperunt, quum susceptum . abs te optime Caesar, litterartim patrocinium ab omnibus fere nostrae aetatis principibus etiam summis prope neglectum unique fa nia ferat. Te cnim Deus o stimus niaximus ruum ad Romani nominis gloriam renouanam, conseruandamque , tum ad litterarum studia retinenda & augenda ad tantum .impς- rh fastigium eue es le vidςtur. βed ne diu ciui maiestatcin tuam verbis distineant, propositi mihi operis rationem explicandam aggre, diar. Venetiis Kal. Augusti eo D L VI IIII i
5쪽
RAE Μ Romam reges ab initio tenuisse constat. -rum imperio tan- tae futui ae r ipubaicae pq splum vib li,verus i prope etiam necessarise, a nos CCxLIIII .paruit. Quid enim suturum fuit, ii illa pastorum convenarumque congregata multitudo, transfuga ex suis populis, sub tutet inuiolati templi, aut libertatem, aut certe impunitatem adepta, soluta regio nactit,agitari coepta esset tribuniciis procellis, & in aliena urbe cupatribus ciqili contentione decertare, priusquam pignora coniugum ac liberorum, charitasque ipsius so- 1.1i,cui longo tempore assuescitur,animos eorum consociassesedissipatae res nondum adultae discordia so-rent, quas tranquilla regii imperia moderatio fouit, eoque nutriend0 po emorerdyxit,ut bonam fruge libertatis maturis laviribus flarre possent. Primus autem Romae regnasse, qui eanden, etiam condidisse Romulus proditur. tempore tria millia peditu, di trecenti equites ex loci indigenia Graecis, & Latinis,Altianis, & pastoribus pes mille domos distributi Romaς collecti erapi, qqibus φrum Romulus fratre a 'Remp. cacso,auspicaxo rex creatiis esset, tunc primum
6쪽
illud constitutum est,ne ullus deinceps in urbe magistratus,nisi ante captatis auspiciis crearctur. Ita Liuius libro I. Dionysius libro .a I.&Plutarchus in Romulo
Quiim Romulus rex creatus,ad ciuitatis statum stituendum animum adiecisset, primo uniuersumporipulum Romanum in tres partes, quas tribus appellai Q uti,diuisit;lingulas vero tribus in decem partes , qu curias vocavi curiasque in decurias distribuit iribus tres tribuni, curiis xxx. curiones, decuriis decuriones,populi Romani sum agiis pr epositi. Post haec agrum Romanum in tres partes diuisit, quarum alteram publicam ,alteram face rdotum,tertiam priuatoruesse voluit. Partem vero agri quae priuatis obtigerat, in triginta partes diuisam, singulas curias sortiri vis luit. QSe ita a Dionysio in Romulo libro II. tradutiar: Diuisa intres partes omni multitudine,singulis partib- praefecti m constituit eum, auem illustrisiimum, ac inuidij jimum centiebat: ium Engulas trium partium rurs,s in dece nes distribia totidemque Musis praefestoi dedit, pii f-sent fortisi mi ac maiores suidem,tribus minores curio V. penuit Et 'Midem tui tribuum praesedii erant,tribu ,curiarum dero,curiones appellati. Diu aeque rμsuisu' Viriae
in decurias, 3ocabaturrie singularμm praesedim, securis. Postquam autem boc modo omnes in tribus Q curio descrip ιθὰnt, agrum Aanum omnem is friginta ae 3 alia pari id ribuit, exempta expngulis talista innione quae soceret templis delubrisive construedu, simi hi eparte aliquμ' Miaca relicta. te.Vnde autem tribus & curiae dii uri auaquae earum nomina ruerint, prato post dicam
7쪽
Tertia populi ditiisio a Romulo secta, in patres &plebem, exemplo ab Atheniensibus sumpto , fuit: patrum progenies patricis,plebis plebeii appellati. Ro .
mulas enun quit noua urbc viribus & iuuenuni robo . ream im ab De munitam cerneret, haud minoris momenti 'fore ratus, si eandem quoque consilii ope sulcissol. dare populum Romanum tertia ut dixi diui sion e in duas partes primo distribuit, ex his illustrioressenere, spectatae virtutis,quique prudentia , modestia i probitate, vitaeque sanistimonia prae ceteris pollerent,vel pilares filios suscepissent,itemque ditiores , dc opulentiores,ac postrenionarii grandiores es sent pitres; reliquam vero multitudinem, ut ignobiles,re pauperes,plebem appellauit. Patres autem dicti obuolatum nam ek populo seniores erant vel bb eurae similitudinem vel quia agrorum portem tribuebant tenuioribus,ti eos suae curae commendatos,atque in clientelam susceptos, tanquam patres tuebantur. Patres ad concionem singillatam per prae onem conuocabantur addito patris praenomine, plebs vero omnes simul cornu bubulo. Patribtis & patriciis saera facere sacerdotia N magistratus gerere, ius dicere, at que cum rege publica negocia, quae ad ciuitatis statis pertinebat; administrare iniunctum est. Plebs his muneribiti exclusa, quaestuarias artes exercebat , & ligri editum pexbrique alendo operam dabat. quorum ordinum coneordiam conseruandam, clientiam 3One piti otiosum ies. hstituit. Nisi tenuiores 5: ple
bemin diti rum pati clomquo Elientelain distribuit:
8쪽
d postea egregium reipublicae temperamentum Ti. Gracchus tribunus plebis dissoluit. Familiae autem quae ab his patribus,quos primosRomulus legit, descenderunt,patriciae maiorum gentru dictae sunt, taliquot discrimen esset intcr has, & illas quas posteriores reges in patricias cooptarunt, quae minorugentium sunt vocitatae. In his fuerunt certae familiae . nae t1ulia Fabia Tarpeia Hostilia Potitia Pinaria Gegania Quinctilia Romilia Ex quibus familiis, quae maiorum gentium die aesunt,centum hac ratione senatores, quorum consilio rempublicam admihistraret,primo legit. Nam singulis tribubus edixit, ut tres omnium praestantissimos ex una quaque earundem suis suffragiis crearet, atque ka nouem fact ijdeinde eadem ratione tres a sin rutis curiis quae xxx. erant ditiores,meliores,& natu grandiores renuntiari iussit,atque ita omnino nonaginta ronouem aucti,ipse vero suo arbitrio iis centesimu ad iecit. Hi omnes ex patribus lecti sunt. Centum autem ideo tantum creauit,vel quia is numerus satis erat nouae & paruae ciuitati,sive quia soli centum erant, qui creari senatores possent. Senatores autem pro peter senectutem,quum vetussimi patriciorum client,sive ab honore & virtute appellauit. senatorum ordo senatus, liqui omnes non senatores populus appellati
Ex reliquis porro qui senatorca creati non fuerant,3 o omnibusque tam patriciis quam plebeiis semiliis Ro-ntulus trecentos iuuenes ad corporis custodiam, dece
ex sin iis curiis legit,qui ab eoru primo duce Fabio
9쪽
Celere,celeres vocati sitiat. Inde ille postea, S is post eum fuerunt, tribuni celerum appellati. -mquam cos quidam a corporis coleritate dictos opinetur. Qirum autem trocenti essent, omnibus quide tribunus vel praefectus celerum, singulis Vero centena- .riis tres ceturiones,singulis dccuriis decuriones xxx.
praeerant.Ηi equis merebant,a quibus o equester medius inter senatum & populum manavit, senax ru i oseminarium appellatus; reliqua deinceps multitudo sub populi vel plebis nomine remansit. D in aute post reges exactos, quum senatores quoque ex plebe fieri coepti sunt, ex nac Romuli institutione ciuium Romanorum,qui cx duplici genere constabant, patricio idi plebeio, tres ordines facti sunt,senatores, equites, di de populo ; duplexque Romanorum ciuium diuisio orta, quarum altera ad alteram nihil pertinebat. Prior aute fuit haec a Romulo instituta: Omnes Romani ciues,vel patricii sunt vel plebeii Posterior haec,
quum senatores e plebe fieri coepti, orta: ciues Romani omnes,vel senatores sunt vel equites,vel de populo: tametsi populi plebisque nomina apud Cicero nem &Liuium aliquando confundantur. Veru propria populi appellatione omnes non senatores, vel ut alii,extra senatoru & equitum numeru intelligebantur hinc illud notissimum elogium s. V. des R. vel illud
CONSENSU.SENATVS. ET . EQUESTRIS. OR
DINIS.POPVLIQVE ROMANMinis vel amnere, velab ordine ciues Romani distinguicuepti sint.Vici
uis Romanus genere patricio natus equestris tame Ordinis, si nodum in senatu lectus esset, sin auto senat ir esset factus,ordinis senatorij diceretur Uod si patricius ne ue senator allectus esset,neque inter lites
10쪽
locum haberet, quia scilicet equestri censu non esset, hoc est H-S CDoo no possideret minus enim qui tabebat, eques esse non poterat , aut si censum quidem equestrem habuisset,cesor tamen illi ob flagitia eque stris ordinis insignia equum & annulum ademisset, is de populo erat Si quis igitur patriciae gentis, neque senator esset,iaeque equos,is patricius quidem orat, &dicebatur dem tamen de populo erat. ndoquide
ciuis Romanus quicunque cra ut is de tribus ordini- Io bus unum haberet,senatorium,aut equestrem ut populare necesse esset.Ita ut dici posset:senator no es,ergo eques,aut de populo meque senator, neque eques, quamuis patricius,ergo de populo:ordo enim praete
rea nullus stiperest.Ita quoque de plebeio genere qui patricio opponebatur, dicendum. Si ciuis Romanus plebeius minus haberet CD oo ,depopulo erat i Clam h. aberct, equumque publicum obtinuisset, annu-l9que uteretur,quamuis picbeius,erat tamen eques,&si ex equite in senatum a censbribus lectus, senatorro erat. Mod post reges exactos factum est. Erant ergo ita patriciorum tres ordines, sicut & ciuium plebeiorum:ciues Romani patricii & plebeii senatores; ciues Romani patricii & plebeij equites ; ciues Romanipatricii de Nebeii de populo,vel de plebe. Post Ti.Gracchi seditiones, quibus egregium illud reip. Romanae
temperametum dissolutum est , altura orta est ciuium Romanorum diuisio.Nam omnes qui reip. conseruatione studebant,optimates;qui vero seditiosis ciuibus res nouas molicutibus adhaerebant plebs dicebantur;
o plebis nomine multa significari necesse iit. Plebs enim primum accipitur, ut distinguitur contra