De morborum internorum curatione, libri quatuor / ... Adjectis ab Joanne Raenerio medico in singulis capitum initiis morborum causis, et signis ex Galeno, Paulo Aegineta, atque Aetio Antiocheno desumptis

371쪽

sanguinis e naribus facere, et on his plus quam par fit fluat, statur ini ciedo in nares bolu Armenia tistillatites liquoribu t rosa. C platag. aut admove o cucurbitulas Ibae pochoiidrijs, utriss quide, si ab utra i fuat nare sanguis: aut illi tantiim quod est eiusdem uteris cuinare, qua fuit funguis. Laudant quos practicisucci stercoris asinini, Crporci Plurimum ualet etia succus I simachia, si inueni tur. Sed haecfusi sunt tradita Libri primi cap.xxxj.

De Febribus hi maticis.

B risi legmatica 'plex esst,continua, et intermitistens continua sequentior est intermittente, quaris

tana non item.

uotidianaei febris phlegmaticae intermi

Haec febris quotidiana dicitur, quia quotidie invadit

et fere toti in diem occupat. Loimus initis parox mutdurat hora xviij. uietis uero horag se habet, quae tamen vera quies non est, nam non perfecte quiescit Smper enim fit aliqua sumatio, cim materi, et crassa, et lenta Paesrox pini nonnunquam breuiores sunt, et tunc maior apes paret quies Signa autem uniuersa tia, quibis haec febris signa. cognoscitur,et distinguitur a tertiana duplici,aut a quar utana triplici haec sunt. Nam febr inhaec cum rigore nolinaecipit, ut tertiana, sed principi sentitur in extremitatibua frigiditas quaedam, quae deinde per totum diffunditur orispus,perinde ac iglacies quaedam coprimeret. Nulla est, aut certe minima horripilatio, quonia materia nec punges est,

nec acuta,nisi forte esset a phta mate salso. Frigiditati sucis cedit calor mitis propter pituitum,non autem uehemeris lit

372쪽

s o DE ORB. INTER CV R. in tertia' a bile. Nulla, aut perquam pauca sitis est, quae .lijs in febribus multa se solet os habent hac febre laboserantes in idum cum muccagine quadam uiscosa colorem uero liuidum, pallidum,aut plumbeum. Debilitas uentriculi hanc febrem comitatur ob pituitam, hinc mala cococti Cruomitu phlagmaticus. Splenis quoq dolor, unde nonnunae

quam illi Hadrops succedit. Pulsus est mollis, debilis, tarisdus, et in principio parox simi inaequalis, et inordinatus. Quanto phli a quo ius,iant mollior pulsu est. Quanaeto uero magis est uarium,et e diuersis phlegmatibus comis pos in tanto pulsus inaequalior, et inordinatior cum uerofebris est a phlegmatesCo,pulsus non tam inaequalis,

ac inordinatum,nec tam mollis,ac tardus Urina in hac se, bre principio alba, tenuis propter materia crudam tibi autem materia concoqui incipit,colorata, et turbida eua,

dit cum autem cococta est,maior est eius quantitas,' Sic studo frigus minuitur, calor augetur, accesse prolixior sit. Nam materia concocta, natura facta fortior maiorem materiae copia mouet, hine fit puro simus longior Sudor in hac febre nullus, ii in statu uniuersali morbi,' declita nationemam principi uniuersalis tepore materia mi ades huc crassa est,ratificida. Huius febris principiti uniuersale Ionguest, durat enim interdum dies xviij. declinatio quo, que long est,' tu uero breui , metum uero longis' est augmentum. His igitur signis omnibuis,aut pluribus ex eis apparentibus,rio dubitabit quisquam febrem phlegmaesticam appellare, praeferitas in corpore humido fuerit, ut in puero,aut sene,aut muliere,aut ocioso et comedone, aut eo quise uehementer post cibum exercet, aut qui cibis pituitatam generantibusvictitauit,Cytaeme,quo quidem tempore victus febris haec potifimum inuadit Aestate enim raro cotingit,

ratio. nisi forti causa.Tum autem uictus, quam curandi ratio sit

373쪽

ad mores incidendos, Crattenuando idonea magis vim dem, aut minus pro humori in natura adnitatur hoc ina ectu Medicus magis morbi causam,quam morbutollere,

quod non fit in biliosis febribus. In huius febris principio

per diesseptem, aut octo, uictu utendum tenui . Vtatur itas iure pulli cum modico panis,potus itaqua cocta cum sacrum

charo rubro, quod magis ad mestri natura accedit. In proingressu morbi utatur inelu paulo pleniore, quoniam febris haec longa est. Poterit igitur ut oliui , capparibus, uta sorbilibus,ture cicerum rubr.buglosso, betis. Quae comerum de obsonia condiantur cinnamomo e croco vino quosli ebit uti,sed tenui, critigophoro cibus sumaturior squatuor ante parox simum. Vigiliae, Chexertatim magis xx usi sunt, quam fomnus, O quies. In accinioni principiosom'ias uitetur. Ad iram quoque aegrotum concitare, non est inutile curandi ratio potiti ab enervatis iniectiorineat picanda,quam a lenientis pharmata sumptione,potisssimumst tuu ut conuenit excrementa non de crat. Num percus magistabundat in crassioribuis intestin i, quam in alijs, impellitur enim deorsum a materia bilios, quae ad duodenum intestinum non fuit. Recipe maluarum tae, linoeo itidos,una d. j.furfuris frumenti ad abstersionem mucco itatum intestinorum in panno ligati. M .siorum

chamaemeli, meliloti, anas. j. Decoquuntur id sq. aquet ad tertias. Accipiuntur iuris decoctilb.j s .cas recesi exintractae,sacchari rub.ana j j metiri uiolacei j j. oui coni. . ii .salis S j. commisti omnibusfiat nema, quod ante pastum infundatur. Postridie uero deetur medicamentu eo iniens ad tollendas muccositates uentriculi, Cy superiorum intestinorum hunc in modum. Recep ca recens extractae

S j.serapi adsenti excipiuntur Di stillatilior ina emam brumalas i, iraminii, i cs potio, quaesumatur

374쪽

3 5 DE MORB. INTER CUR. mane horis quatuor ante pastum Prandeat deinde aegrore rani siue potio perviasuerit, iue non hora non insolenti. In morbi progressu, utendum lenientibu medicamentis ex cas nam hac febre laborantes uentriculo imbecisti esse solent cautem,siquis ea requentius utatur, ipsum mis ossit. Infebris progressu, quoties aluus excrementa ut expedit non de cret, utendumenemate praedicto, additis hierae picrae Galen .s. vj quod tamen in principiosieri non debet. Hoc erram enemate,adiecta hiera picra uti licebuso. Tatiui meditatuenti loco si contigerit lasorante adeo chrisum esse uno citrapericultumsolutius pirat muco uteretur. In hac febre non est timendum materia turgere pol se climstigida sit, et immobilis,lanta tamen esse potestiui eum narum tura non possit uincere metuque sit, ne ab casu locetur. Tunc igitur dandum medicamentum materiam propriam minuens,hunc in modum. Recipe turpeti electi S. j. Tinmeib. (quado materia ualde crassae Litus pituita viis irea,eineiberis quantitas augenda, lias mullienda, ut cames pituitu queuisucchari . .Fiat puluis, qui cum stillatio j liquoribus udiant buglossi ad aurorum si natur. c. Recipe et si indi maioris .ij serapi adianti .f. commmi tui decocti q. Fiat potio, quae ad aurora sumatur. HomVJfex post utrumuis horim medicamentorusumptum, ummtur totorie ex .si sacchari rubr. d. VI. ivras cicerim rubrorum. Nisi materia ualde multa appareat minuens phari vacum ante coctionem exhibendum non est nam per med cumeu tu minuens sumptum materia agitata intumescit, C maici es obstructiones parit. Neque unquam fere in hac

scpre it crisis, nee materia ad unicum critica expulsione serrum tui . est enim crassa lenta, ob id ualde tarda. Qua obremorbi potitis olutio te, ut di Gul Dato igitur medicam e

375쪽

to ininuente,aut non dato, quia non fuerit necesse, tu inda tura ad humorem concoctine attenuantibus, inci lanis libus in principio quidem debilibus,progressu uero sortioreribus, silentioribus,gradatim ascendendo hunc in more dum Recipe me rosi sit ratilioru liquorumianti, buglos,an. .j . Misceantur,et ieiuno diluculosum inisit r. Repetantur alijs quinque diebus. Recipe Aromatici rosa. . j. .utatur cum serap s. Dieseptimo sumat aegrotus alterum ex medicamen solutivis paulo ante traditis. Deribemus enim partim conquoquere,partim euacuare Deinde ubi res aliquot quieuerit,materia rursum hunc in modun concoquatur. Recipeo melitos simpL me rosa cotai, ana. J.j.serapi de tuabus radic. S. . stillatiliori liquorufoeniculi, int bifatiui latior i glossi,un. b. t . sceanis tur, c a ieiuno per tridum' sumuntur diluculo. Recipe aromatici ros . . . utatur u serap s. Repetantur haec tribu alijs diebus. Deinde uaculetur. Recipe turpeti se lacti

I. ii .etilietib. j sacchur.3. . puluerula iure ciceri rub. excipiantur, CT ad aurora sumantur. Hi factis,c ritio ante, fit 3Medicus solicitiis de robore cerebri,uetriculi, cordisti:endo huii in modum. Recipe, crux adianti,c eruae ros .ina. J .aromatici ros in mollii eleti fortu copositi.

q. put elee l. de gemmiti propter cor puta diarrhodi ab

an .s j corali rub. I. ii .s icchar. istu conditi auro coae operiis,quo, equenter utatur. Aut unguem sequetiungatur uentriculi regio. Recip.o u iuth.ol nardini, olimus iis chini, ol. ex cotoneri n.J.j. .corali ri b. galagae, caro ompho litorii methae sicca ritumami,an . . j j .ros lib. D. cerae puru, rat unguentu, quo Metriculi regio missatur murinc , Per ante pastum Aut uentriculo seque admoueare

tur emplastravi. Recipe emplastri de ma Paeli emptis ripro stomacho,au. jaora rub.galagae, in s. j subigatu

376쪽

s MORB. INTER . CVR. cum olio nardino ingaturque emplastrum in scuti'm

chalis figuram, quodue uriculi regioni me pullum applicetur. caeter dum cibis ingeritur auferatur, ne pro is beat cibum in uentriculi fundum descendere, propter uim astringendisqua praeditu est. Aut hunc in modum paretur sacculus, qui uentriculo admoueatur. Recipe methae siccet,

absinth sicci, Combrij, navis rosarum ubi Flora rois

rismar.ana. P. j.coriandri praeparati. cur oph storu.S .macem. s. j. insuamur haec puluerat in panno ericeo raro, CT rubro, fingaturques acculus acu interpus est 3 in

scuti(ut loquuntur stomachalis figura,qui super uentriculi

regionem deferatur. Rursum ubi aegrotus dies aliquot quieuerit, humores hunc in modum concoquantur,morbus enim

est diuturnM. Recipes rapi Deantini,servi derad sarapi adianti,an. J ti alitiorum liquorum ab inthi foenicul buglos Maa. sui . Misceatur,e a ieiuno per quam tridua dilucula sumantur. Recipe electar. diuinos hi ille. S.j uiatur cumscrap s. Repetantur haec alij quatuor dicebu . Hac infebre ruro sit unguinis mis, io,nisi laborans anguine admodum abundare uideatur, iis urina rubrauunc poteriti ungues in exigua tamen quatita emitti,culata diis ductione uenae. Probasur in huiu febris curatione uomitus, sed non antes timuisiit octauum diem, nam ante hos dies matreia ualde cruda est, quae non euomeretur sine magno C dolore C labore.Tuto aut potes prouocari uomitias, signis concoctionis apparetibus. Post g urseptime diem, praesertimsifacile uomat laborans,atque a sit nausa, aut apparentibias coctioni signis prouocetur uomitus, ante Harox sinu, leuat enim ipsum, minuit,uel in augmetopa, roxismi circa ipsius principium,non ut in principio Marox simi, nam tunc est magiiam Frigias.Hunc autem in sadsim eliciatur. Recipe seminis triplicis seminu nethi, seminis

377쪽

unc.j. f. comista haec bibantur tepidabante paroosmii dictu est Q pod si uomitus tonsoribus illis elici non potueQrit,cibetur aeger raphanti piscibus alitis, Ursumuntur praedicta post cibum. urina quoque elici eda, perquam aliis quid de materia propria morbum faciente euacuari potest, id quod efficiet ursim, num operit. His cmitibus peractis, perseueratefebre, itae seu egrotam cui tot pharmacorum, O si raptorum, litatur sequcrit apoecimate. Recipe quina

que radicum com.in ceratarum in aceto,ana. lincs quis

absumatur dimidium Accipiantur iuri decocti lib. .adam Ii quesicchar. melle,dulccdo inducatur, Luq in uis lupi modum , quod depuretur, deinde adiectis cinnamomi selecti. S.r . iuciuidiore Cy odore, O sapore reddatur. Eo utatur laborans dies sex appetente dilucido. Propter lotimgitudinem inorbi debilitantur uentri diri, a par, hinc prima secunda cococtio ma e perficiuntlir,su , fit utc pedes, et crura intumescere vidcantur, immineatque aquae inter cutem periculum,cur hunc in modum occurrenis dum Recipe corticu radic.cappar. q. quinque rad. ccm. maceratarum in aceto,un. S. s.cupaturis,ptritaphylli, filiis pcndalae, viath.uda. M s. quique herbaru capit. plei im

378쪽

nesiae, an .j. cari, casiae ligil eae,an rac. .cicerm rab. M.' si minuans sap foeniculi,an drach. q. quatuor staminum Uid .marorum,an . rachil . lorusum ci, aeanistae, an .P.j f. trium Florum coni.ana. P.j. medullae cilici(ducit aureos humorem,ob id in miror quantitates nendum est unc j pol pod.querfoliori fieri me orientalis,an. drach vj.ugar.inpastillorus Irma reducti unc .corint cum iu robalanorum,c silarum, empeliticarum,coasric tu noletum g talarum dulc. an.J. . Decoquantur in s. q. quae orta dinridium ab umatur. Accipiantur iuris

decocti libr. . adiecitisque saccharon me estur rupimumediocriter coctum, rumo depuretur, in eo deinde macerentur rhabar. electi drach .iij quae horis pos duodecim exin

primantur. Postremo adiectis cinnamomi selecti drach. ij. si icae nardi, Cyiunci odorati,an.S . suauiore Eridore, et sapore reddatur Eo litetur laborans diebus v. petente

diluculo .Porro quonia appetitus hac infebre de citur,eum hunc in modum excitabimus. Recipe feras'. dea Vpith. . ii sumantur ante pastum per horam mane, uesperi duo aut tria cochlearia caut uinum absinthii blatur: re poriti sim munii declinatione. cum aut aegrotri debilis reaiiauidi, e conualescit, ut maturius reficiatur,utatur aromatici rossi . . ,. hortiunt prandium et coenam duabus. Vtatur et pilui. sequentibu et Recipe pii. alephang.s t . Curici inpastillorum forma redacti. j. s. mastich. F. Excipiantur mel rosa.jinganturque pil. vj.e drac de quiebris sitimaritur tres per i oram ante coenam bis, aut ter in hebdomada Et non solum his pilui utant vir, quia hi frabrilat reualescunt, sed Tabat s omnibu3. Si uero uideatur aliqua caliditas in hepate relicta, quod raro in febribus pia egina, colitigit,saepe autem in billo is,addatur praead Q. pila rhabui b. ox phoenicce had a.drach. .

379쪽

De febre I hlegmaticae, in qua elancholia admi ta cum vituita est.

aput XIII

Ebris haec invadit cum rigore, putatq; aegrotansos Signa.

sibi stangi, quod propter melancholiae gravitate eomatingit Materia communes et en emati , lenienti bris medicamentis in febre superiore proxima traditri iacuerim tur Serapia autem,' solutiua pharmaca non sui simia tam concoquunt, iacuerit, do melancholium proceridendo gradatim a militis incidentibus, ad magis incidentia Cruperientia Pateria igitur hunc in modum concoquatur.

Recipe ox melilosi p. iiij stillatili liquori iuglose silpropter melancholium, iiij stillati iis liquor; foeniculi

unc. viis eatur,ta adie lo cinnamomo ori gratiora redet dantur,suibu sper biduum aegrotus diluculo utetur. Repem tantur erat s quatuor diebus. Recipe cathoi drach. VI

conbect Hamech s. . f. taphoenicii. . (plura sinit, quae

pituitam resticiunt, ii nos ponitim eam dominariati s mella rosa col. N. communis decocti'. iiij s .adiectis in ect suthae, lorum buglos. cirsse,an P.j sinnae,ihImi, Creputami, unas. j j at potio,quae hora quarta matutina summatur. Recipe conseruae rad. bi glos. F.pul diui schidul. s.f. Misceantur, postridie manes antur.c nauet tem res aliquot aegrotae quieuerit,i ursum materia hunc in modum concoquatur. Reripe Ox me litos compositis q. servi debitalos. . a stillatilioru liquorum, fumariae a m sinthis cenicvlsiana .j.M isceantur, adrecto cinnamommosopore Lauiore reddantur,quibus aegrotus per trilibum .iluculo tetur. Repetantur haec altero triduo. ac ciui

380쪽

circa noctis dimidii a suiuuntur. Postridie sumaturioi: spalii ante traditici. Interea augmeui uniuersalii praesermiim, status tempore cor hunc in modum roborandum.

Recipe conseruae rad. cir(,conser.bugi si corticis cistri sacci raro conditi. n. .F.conseruae rosarum conseruet moturum, (propteri ebrem, nes enim est tantopere neglirigendam miri non,quod eam rupiciat, addamus,quod tammen in minori quavirtute est debet una put elessit. de gem pul. electuri dumoschi dulc. Nuodsi desit,eius omcipietis cum mos ho pulueris diari hod Abbatis, nas. . Fragmentorum pretiosorum communium, an I.j.marguaritaruilio H.bracteri auri, sacchar.quantitate sufficienti fui conditum, quo saepe utatur. In declinatione uero, CrDon ante,cor hunc in modum roboretur.

Recipe pul.diari hodi abb.pul diam chi dulc anas j. f.put aromatici rosa maior. I. iiij conserueros .corticisci risucchar conditi, una ij. sacchari dissoluti in lissuri titio liquore buglossi, qualitate su sitienti lingatur electar. solidum in rhombo liguram, inis singuli rhombi ponder. S. q. e quibus sumaturinta duabus, aut tribM horis ante patium. Quo deglutito, bibatur parum uini diluti. Post declinationem, ubi reualescere coeperit, ut maturius reiiciatur, utatur pil.sequentibus. Rccipe pil alephaim. S. . agar in pastillor formam redactio. u .foliorum sennae orientalis S. j. Excipiantur

serapio de pugioso inganturque pilut vj. drach de quia pse iressuma per horam ante coenam alterni diebM. Roabar aut ni uentriculo hac in febre ad impraesiij sin se, bice proxima superiore traditu. Febris