Calvidii Leti i.e. Claudii Quilleti Callipaedia; seu, De pulchrae prolis habendae ratione, poema didacticon

21쪽

EMINENTISSIMO

CL. QUILLETUS ABB. D. S. Diu multumque cogitavi CARDINALIA EMINAN-ΥΙss1ME) prudentisne animi laret, huius poematis editionem, sub sacri tui nominis auspicio, moliri. Ab hoc proposito me deterrebat tenerioris, nec abunde gravis, ut multi ex prima fronte Cen fiebant , argumenti conditio; cuius tractationem oculis tuis obiicere piaculum potius esset, quam deditae menti congruum, tuaeque dignitati conveniens Obsequium. Ecquis enim inquiebant illi hominem Vanum et in publica Commoda peccantem non arguat, qui summum Gallici imperii administrum, ad ludicrae minusque seriae Callipae diae lectionem abducat Omnem tamen eX animo scrupulum aliae, si non omnibus acceptae,1 m

22쪽

AUCTORIS PRAEFATIONES. mihi certe potissimae rationes eXemerunt. Hoc poema, Romae, in tuo natali solo, incoeptum; Lutetiae, in amplissimo tuae virtutis et gloriae theatro, assectum, et numeris absolutum suis, tuo nomini nuncupari gestiebat. Sic divini Maronis opus Georgicon, Cuius eXemplar et ideam, longo quamvis interVallo, assequi conatus sum,

C. Cilnio Mecoenati, totius imperii Romani, ipsiusque Augusti imperatoris administro, inscriptum quondam suit; ipsique non modo poetae, sed et ipsius poematis fautori et patrono, aeternum apud

posteros nomen decusque comparavit. Equidem Callipaodica haec Georgicis conferre non ausim, Sic Parυis componere magna puderet;

attamen absit dicto invidia l) nostri huius qualiscumque operis argumentum, Virgiliano antecellere , audacter asse erem. EnimVero quis segetes, etiamsi laetas, laetis thalamis, ulmis ad iunctas Vites sponsis ad pulchram sobolem delectis, boum curam, habendique pecoris cultum, ipsius hominis coalescentis, nascentis et adolescentis curae praeponat, nisi malus rerum aestimator haberi non erubescat Sed et illa nobilis, virisque ingenuis adeo digna Uranoscopia, in

nostro non secus ac in Georgico carmine, suum

sibi locum vendicat, dum quo sidere pulchra

proles utero concipiatur, accurate et forsan non illepido canimus. His liceat addere rationem, quae Carmen hoc nostrum regibus etiam, regnorumque moderatoribus serio commendet. Quum

23쪽

enim ipsorum imperium, imperiique moderamen, non in segetes aut pecora, sed in ipsos homines proprio et convenienti modo procedat; quis haec nostra de humanae pulchraeque prolis habendae ratione praecepta, ad regnorum decus roburqueCOnduCere, sALICI su UE etiam legibus adiungenda eSse, non concedat Accipe ergo CARDIΝ1L1s EMINENΤΙssIME) hunc genuinum animi nostri foetum, si non formae Ve-nUState , materiae saltem dignitate commendabilem

Hic sane opus esset, ut ad tam eXimium argumentum egregie et apposite tractandum eximios quoque Spiritus, Versusque non publici saporis asserrem: sed quamvis id, pro ingenii modulo, Praestare nequeam, tu tamen ipsius Mecoenatis erga me partes implere ne dedigneris. Hunc, ut rerum imperii gerendarum solertia, ceterisque tum belli tum pacis artibus apprime Vincis; ita et eiusdem comitatem, lenitatem, et in politioris litteraturae cultores effusum amorem, te non SO-lum imitari, sed et superare par est, tuique animi magnitudini consentaneum. Vale, et me tibi addictissimum noVa beneVolentia prosequere.

24쪽

EN alteram, LEOTOR Bl NEVOLE, Callipae diae, hoc est, lepidi de pulchrae prolis habendas

ratione poematis, editionem, auctam, reCognitam, et ipsius auctoris menti Vere Consentaneam. Quae,

duobus abhinc circiter annis, sub fictilio Calvidii Leti nomine, Lugduni Batavorum typis eX-cusa prodiit, pluribus non modo erroribus, sed et sententiis dissonis inspersa; mirum est, quantum huius laetus genuino parenti displicuerit.

Hic, quo inscio opus immaturum in lucem eruperat, de necessaria eius animadversione, imo et castigatione statim et serio cogitaverat; atque ut legentium animos nova dulcedine mulceret, ei in promptu erant non pauca, quae carminis huius Rrgumento non dissentanea, auctarii Vice , adiungere meditabatur. Sed multi, per aliquot menses, hinc inde obices eXorti, huic proposito moras iniecerunt; quas quum hodie tandem aliquando removerit, nunc sibi omnique bonae menti gratam Operam ninare posse feliciter exultat.

25쪽

Accipe ergo AMIcE LRO TOR) non corruptam aut adulteratam, sed nativam et legitimam, ipsoque accurante auctore editam Callipaediam. Ab hac exularunt aspera illa, quae, nescio quo fato, in BataVam editionem irrepserant; atque in eorum locum, potiora, ni fallor, subiectaeque materiae accommodatiora subierunt. In primo quidem libro adiunctam habes παρ- seu eXCursionem in huius seculi ma- ros, qui pinguem dotem coeco desiderio prose quentes, hanc in aptandis coniugiis, nuribusquo aut generis eligendis unice concupiscunt. Ipsa etiam ad amabilem nostrum regem LUDOVI CUM, Pro nuptiis, apostrophe, quae, in priori editione concisior et salebrosior apparebat, nunc fusiori et aequabiliori stilo procedit, regiaeque sponsae ad pulchram sobolem assumendae rationem , ingenuo, nec forSan inepto consilio pro ponit.

Socundi libri initio, laetitia nuptialis amplius

et amoenius explicatur. Et, quod in Batavo exemplari omnino deerat, adiecta sunt ad finem non illepida praecepta, quibus mascula proleS satis apposita methodo progignatur. In tertio, post vires imaginationis accurate perpensas, habes insuper adiectam, de praegnantis in curriculo Vectatione, tractationem, Consitique ad Sequanae ripas Ulmarii, rhedarumque huc frequenter et assatim accurrentium descriptio

26쪽

AUcTORIS PRAEFATIONES.nem; quam legere animoque identidem revolvere non pigebit. In quarto denique postremoque Callipaediae

libro, praeter immutata et inserta quaedam, ad Italorum Gallorumque animorum icones Spectantia, offertur tibi non insulsa in magnates patres animadversio; quod pueros suos Vix ferulae magistrisve subductos, Omnibus nullo discrimino sodalibus et coetibus admisceri concedant. Tum pro universi operis coronide, pacis iamdudum expetitae, proXimeque futurae Vaticinium accedit, quod Musis vatibusque debitam felicitatem, placidumque Callipaediae usum non inamoene polli

cetur.

ut, quae BataVis typis deessent, nostrisque accessissent, apprime pernosses. Hac ergo nostra opera amice perfruere, et quae δεφερω φροντίδες σοφω1εραι immutarunt et adiecerunt, aequi bonique consule.

27쪽

I OBMΑ dispertitum est in quatuor libros. Ρrimus orditur ab inVocatione pulcherrimorum numinum. Exinde pulchritudinis, Varie secundum Varias regiones aestimatae, causam, eX apposita ad rem Ρandorae fabula, deducit. Sponsorum ad pulchram prolem deligendorum conditiones exequitur, desinitque, imminente delectis sponsis h1

Secundus, celebrato hymenaeo, leges in coitu servandas attingit. Astrologicas cautelas, siderumque ad formosam sobolem conducentium Vires , eXpromit; tum quibusdam aliis regulis adiunctis, seminibus conceptis, absol Vitur. Tertius, signis conceptus eXplicatis, quaedam

praecepta praegnantibus inculcat. Vires imaginationis in signandis foetibus extollit. Has probat ex sermatione Chironis Centauri, cuius in Phillγrae utero coalitum natalesque describit. Earundem causas ex principiis Epicureae philo-

28쪽

AUCTORIS PRAEFATIOΝES. sophiae delibat. Tum partus quibusdam errori bus puellum distorquentibus indicatis, variolisque oris Venustatem praecipue deturpantibus indigita tis, concluditur. Quarto libro, ceteris paullo prolixiore, pulchro Veniens e corpore Virtus, humanaeque tum

masculeae, tum foemineae, mentis pulchritudo, ex intellectus et voluntatis Virtutibus emicans, tractatur; ita ut demum poeta, oblatae sibi de repente Calliopae, et, post inculcata quaedam virginibus et nuribus consilia, avolanti, Valedi cens, operi coronidem imponat. Haec est oeconomia totius nostrae Callipaediae. Hac fruereot laetare.

29쪽

CLAUDII QUILLETI

LIBER PRIMUS.

Quin faciat laetos thalamos, quo semine felix Exsurgat proleου et amoeni gratia vultus, Sidera quae lepidas fundant per membra figuras, Et quae vis animae geniali praesit amori,

5 Quae decora eximiam pulchro sub corpore mentem Commendent, clarisque hominem Virtutibus ornent, Hic canere aggredior. Vos o pulcherrima mundi Numina, formosae Charites, tuque alma leporum Μater, in Idaeis cui quondam saltibus, aequi10 Iudicio Paridis, formae victoria ceSSit, Idalios amate modos: ne incompta VenuStam Μateriem Musa infamet, sed carmine grato Discendam humano generi circumferat artem. Fors erit ut no8tra accipiant interprete spouso 15 Ingenuae praecepta nurus, si quando beatam Exoptent sobolem speciosaque corpora nutis,

Nec posthac hominus foedis spernentur ubiquo

30쪽

Coniugiis, praVa queis membra exosa figura Sordescunt, turpique omnis Venus exulat ore. 20 Vos modo, quos blandi genialia foedera Iecti Invitant pulchram post fata relinquere prolem, Attentis animis state et, Si grata canemuS, Nostra virescenti praecingite tempora myrto. Principio, quibus in formis substantia pulchri 25 Consistat: quis frontis honos, quae blanda genarum Conditio, quae grata magis Se Vertice spargat Caesaries, quibus in labiis fragrantia libos Basia, quas teneris stringas amplexibus ulnas, Nosse iuvat. Sed enim Variis sobolescit amantum 30 Quaestio dissidiis. Albam hic Amaryllida laudat, Huic Chloris subfusca placet, te flaVa comarum Retia Daphni tenent, tu nigros Tyrsi capillos Diligis et rutilis horres in crinibus aurum. Caesius hunc oculus ferit, hunc pupilla sub atro 35 Nigra supercilio serventi corripit. igne. Nec satis. Hic graciles procera mole puellas

Ardet, carnosamque odit male8anus amicam. Tanta Cupidinea sub relligione vagatur Haeresis , Occoecatque animum Sua cuique libido. 0 Nec modo foemineam speciem contraria singunt Sensa virum: sed adhuc marium Veneranda Venustas Usquo latet, variasque secat Sententia gentes. Cernis , ut Aethiopes Vultus candore coruscos

Contemnant, Stygiisque colorem hunc civibus aptent 45 Quis neget elatum convexo fornice naSBm Continuo antiquis placuisse Euphratis alumnis, Ex quo conspicuum tali sub imagine norunt