Tentamen medicum circa rabiem : quod in alma facultate medica Monspelliensi publicis subjectum disputationibus propugnare conatus est, Idibus Quintilibus MDCCCXXXVI

11쪽

t,haossiti sic Rabies definitur. 1 a Ruge est une evece de ferre ner-rcuse, qui altaque is princi e vital et pro fuit dans loutes tes humeurs et sta licui ere nent duris la salive une de oravati in telis , que D morsure d 'unanimal aflsecte de cet te mala lie la communique is un aut e . Le nouae, Bovia ille, Poutuu, Viuermet et Troilier, ad eamdem fere accedunt

sententiam.

Quod ad praecipuam sedem mali attinet, alii in Cerebro , Ut An dry, Marshal , alii in medulla spinali, ut Huseland , Reid eam esse

existimant. Pulmones, aspera arteria, glandulae Sali Variae et C., ah nonnullis authoribus pro sede praecipua Rabiei habentur. Benj. Ruch et APomatarius Hydrophobiam pecialiarem anginae SPeCiem eSse Con- tondebant, eorumque sententiae etiam Luingeri observatio videtur favere , qui interstitia membranosa Cartilagineorum asperae arteriaeci oculorum vidit intenssissime Pubentia, fauces valde inflammatas; sed complurimis Ohservationibu et dissectione cadaverum ac CUI B-tiori eorum infirmatur opinio. Itaque Meadius in puero quodam hydrophobo dissectionem habuit; gula, Cerebro, thora CE Et Ventriculo examinatis nihil iis quam praeter solitiam invenit. Multa exinde B perta Cadavera raro inflammationis asperae arteriae aut faucium estigia Ostendisse constat. Coeterum, quis unquam ab Anginosi saliva in cutem assidentium decidua anginam vidit Communi Catam , nedum ejus fomitem, si forte communicatus esset, diu certa in parte latentem atque ex hac demum se exserentem Z Neque minus

a PRtione Videtur aversum quod quidam authores rabiem, vide licet Pro Pter Solivae venenatam qualitatem, inter glandularum salivariarum affectiones Deponendam censuerint; siquidem dissectio cadaverum hydrophoborum diligens organorum istorum qualitates Physicas, Ut quae Solae accuratius aestimari patiuntur, easdem, quae in statu normali esse soleant, ostendit, nec quidquam in iis noxae unquam repertum est Troilier et Viller me . Praeterea humorem spumeum

quem aeger in ore maxime incommodam roSpuere ConatUr, non Su-livam esse, sed mucum fluidum, per membranam mucΟSam VictrUm aeriarum abunde se Cretum, aeri in respirationis conatu commixtum

et spumantem, quidam authores et in his, mure docuerunt. Nec

12쪽

mirum, pulmones Constantissime sanguinis plenos, aut Omnino in vesiculas effusi inveniri; cum omni systemate nerveo vehementissime irritato , nervorum pars ad pulmonis functionem naturalem destinata, eodem malo laborans, solitam sibi perdat energiam, ob eamque

rem organi hujus actionem imminuat, debilitet, quod stagnando sanguini idoneum est; eo accedit, quod humoribus depravatis ,

Parenchyma pulmonum aeque ac membrana mu osa bron Chiorum

irritentur inflammanturque ; hinc anxietas summa, o PreSSio ProeCOP-diorum , dolor urens , dyspnaea etCIgitur pii Deipum authorum opinionibus collatis, noxarumque, quas accurata cadaverum hydrophoborum dissectio maxime obvias esse ostendit, Considerata natura, Ilabiem in affectione systematis nervet consistere non dubito; Dipote, Cum phoenomena morbida, quibus horret, non ab alia Origine emaneant, at quod nervi non a ContaCtii , ut aiunt , sanguinis insecti, sed dii eo te a Viria Cum fluido nerveo nil cerebrum prorepente , aut imaginationis esseCtu, aut alia quavis Causa, vehementer Corripiatur, Con Cedere nequeo. Constat enim, praeter quod exempla exibeantnr et inter

alia r Canem, qui sanguinem e vcua hydrophobi cujusdam missum lambisset, paulo post rabie Cyi replum periisse; morbum huno non Statim ut plaga inferatur, se evolveve; quod fieri deberet, viru fluidum nerveum illico contaminante; quippe causarum in isthoc delicatissimum tenerrim iamque corporis systema actio immediata multo Celeritas , quam in reliquis, malum pariunt; in rabie vero tringinta aut quadraginta dies plerumque elabuntur, antequam assectioniS proΓΠmpant symptomata. Et quidem vivus, meo sane judicio, per vulnus aut membranam mucosam hac enim via facilius excipitur, cutis autem, propter epidermidis hebetudinem ab eo penetrari non videtur)cum tissibus quibusvis commissum non absorbetur , sed in organo , ob suam scilicet cruditatem indolemque ad perturbandam ejus functionem nondum idoneam , haevet innocuum neque diffunditur. Quare; si vulneris excidendi aut probe inurendi salutare adest Consilium , viru sublato, funestum praevertitur malum. At cum haeo

cura non adhibetur aut inconsiderate dissertur, ingens periculum

13쪽

mminet. Et enim vulnus, quod a communi morsu nullatenus distat, actutum Sanescit; nisi Pat te graviter dilaniata, sanatio dissicilis sit ; cicatrix obducitur nihilque doloris neque incommodi superesse

videtur. At virus sub Cicatrice inclusum cuin humorum localium elementis commixtum Paulatim fervere, elaborari, sensim Sensimque maturescere adeo, ut intra aliquot dies venenum evadat perniciosum. Vasa absorbentia vicinique tissus hoc sermento perciti eriguntur, eorumque actio organica plus aequo intensa insolitos ciet motus, et Virus novum Pestifera imbutum qualitate cum humorum agmine trahit et in sanguinem devehit. Mox natura pro vitae salute ordinisque naturalis Conservatione maxime sollicita atque omnium, quae eius tenorem insi ingere minitentur, impatiens, lethi-fevum hunc hostem expellere molitur. Itaque vesicularum ad Denulum linguae, sive potius, ad orificia ductuum salivariorum glandulae sub maxillaris sere constans eruptio , eL pu Stulae in cicatrice ipsa a PPar ni CS, saliataris ejusdem naturae conaminis in eliminandis Corporibus extraneis, sive Casu intra organovum Com Pugem delapsis, sive in oeconomia ipsa, sub cevtis conditionibus morbosis, e Volutis,

solidis aut liquidis, esseclus est. Pustulae ejusmodi quarto aut nono ut plurimum, die postquam plaga esset inflicta, nonnunquam etiam vigesimo aut tardius, Pro veneni videlicet quantitate atque

aegri id iosyncrasia, apparent humoris pellucidi plenae, quod ipsum

virus liquidum est, elaboratum , Principio lyssico et parte humoris naturalis Compositiam, tanquam sermentiam aliquod, cujus destruendi nisi festina adhibeatur Opera , sanguini venosae et lymphae primo , deinde mediantibus his, toti Oeconomiae animali labem inserve valet. Quod si accidit , sanguis venenata indole, irritanti

videlicet, praeditus atque in natura sua vitiatias omnesque PenetranstiSSus, organa tam vitae animalis quam vegetativae et imp Pimis totum systema nervorum in concitatissimum abripit motum; hinc saevae Convulsiones a Clionis iue organicae perturbatio perniciosa; hinc functionum vitalium labor sensuumque tumultus immanis. SPas morum vehementiam prolongatam interdum ex Cipit inflammatio,

quae hic atque illic nonnumquam deprehenditur. Actio assimilatrix

14쪽

sive nutritio proprie dicta et absorptio cum ob sanguinis depravationem, tum ob nervorum eidem Praesidentium, resolutionem, quippe eodem malo ac magnus SymPati Cy S, Cerebrum nervique ab his orti urgentur, sensim sensimque labat, CeMnt, Si Stit; se Creolione universali adhuc partes suas fungente, donec et hac demum

prostrata, vires frangantur vitales et mors amoliatur miserum.

Symptomato. Signa rabiosa in Cane hydrophobo sunt : canis Rabie imminente per aliquot dies fit morosus, tristis, Cibus fastidi i , omne lumen odit, solitudinem et tenebras quaerit, dominum quidem vocantem adhuc accedit eique blanditur, sed ignotis obmurmurat, non latrat. Μox dissicultas deglutiendi apparet, aquae aut alius ciatusvis liquot is aspectu terreri videtur; inqui tus aedes fugit, recta

pro Currit, vix mordens Via Cedentes; post diem unum alterumve

domum herilem magis anxius revisit, ipsique domino obmurmurat. Ρost, domum fugit, titubansque incedit, haud omnes mordens occurrentes ; caiadam remulcet; oculi ejus aut profondius in Orbilis latent, aut pro eminent, rubent seintillantque; vultus ejus torvus est, minax, furiosus: pili Licti, in collo et dorso vel maxime erecti; gula Spumentis salivae plena. Canes sani ipsiam fugiunt eiulantes , sive instinctu, sive alia ratione de periculo moniti, aut morderi patiuntur

non repugnantes. Caput et aures demissae, lingua Propendet, respiratio anhela, vox ratica; interdum aquae aspectu aut Corporum splendidorum convulsiones horrendae ex Citantur. Ρost 5-6 horas furoris animal viribus exhaustus procumbit, neque resurgit, nisi corporibus, quae ejuS ex Citent furorem, Praesentibus. Denique moritur in atrocibus Convulsio Dibus, aut, quod saepius fieri solet , longe ante hoe tempus obtruncatuP. Samplom. in homine. Vulnus recenter inflictum ab alio quocumque nullatenuq differt, et saepe Cito Clauditur, qu n valetudo per tres aut quatuor soptimana S turbetur. At Circiter nonam diem , vel ocius

vel serius, pro quantitate videlicet veneni et dispositione aegrotantis, vesiculae sub lingua evolvontur, lynpham pellucidam, subrufam continentes, quae Post aliquot des disparent. Tunc locus tostis sive jam clausus sive adhuc apertus Calescit, prurit, arde i, dolo-

15쪽

remque rheumatismo similem Per totam partem SHrsum , Puta : a

digito ad me tacarpum, inde ad Carpum, anti brachium, brachium etc. diffundit ; quin tamen tumeant glandulae lympholicae, aut

partes dolore assectae. Ρaulo post, volnus sanatum livet, nigri Cat, turget et saepe aperitur; habitum deleriorem induit apertiam ; inflammatione corripitur , margines ejus Petorquentur Pui olenta et fetida sanie manant. NonnUnquam sympto malibus Hydrophobiae prorumpentibus, nihil eorum in parte Commorsa apparor C COD sint. Stadium hoc a vulnere accepto ad prima erumpentis mali indicia, nempe Io-4o dierum vulgo, Incubationis nomine ob authoi thus

designati T. Inter ea Symplomata irritationis cerebri, ventriculi nun C a Constargunt, dolor capitis gravativus, temporum ComPPOSSio, SomnuS Sae Pelymphaticis somniis tumultuosus, saepius insomnia continua. Apiadnonnullos hydropho hos intellectus functiones eriguntur, memoria tenacio P sit , conceptionum facilitas mutor , colloquium Conci- tactus , Pulsus paulo frequentior quam in Statu normali, organa

sensuum ex tornorum vehemente P ex Citantur; hine Periam splendidarum. luminis strepibusque impatientia Siamma. Alii, contra, anxii sunt, taciturni, iracundi, animo fracto ac demisso, corpore dehilitato; oculi eorum fulgore micant, post truculenti fiunt; vultus terroris imaginem exhibet. Interdum apud utrosque ventriculi ac intestinorum assectionis phaenomesia varia, ut: cibi fastidium , nau-Saea , vomi Lus, Constipatio aut diarrhaea; Pulsus naturali vividior; sitis accenditur. Hoc est primum Rabiei stadium. His phaenomenis Proegressis, mox Symplomata hydrophobiae poculia Dia in scenam prodeUnt. LiquidoIUm ConSPECiri, ne vis Commotione aut luminis fulgore subnimio miseri subito inhorrescunt. Neque minus aegri sititia, qua sere enecari videntur, restinguere cupiunt; at miserum i vix primoribus labris homo rem exoptatum attigunt, cum violento horrore, spatico motu fatale rejiciunt poculum;

et si quando aliquid liquidi haurire detur , Ob summam pharvngis atque aes Ophagi constriCtionem , idem respuere Coguntur. Tune anxietas exoritur immanis i expuitio Ore licet Sicco si equentis-

16쪽

sima ; quod ne salivam quidem et mucum spumosum it glutire concedatur. Subinde aegri clamorem edunt acutum, canino ejulatui unalogum; ingentique quassantur horrore. Suspensos vel minimum murmur ostendit; si januam vel patentem Oc Cluseris , vel Clausam aperueris , idem eos invadit liorror ac si tota donaris penibus Con-Cussa rueret. Si quando miseri hydropliobi aliquam a tormini-hus remissionem nacti, labentes sitim sedare possint hi bantque , post aliquot horas, omnia phoenomena rabida rursus Consurgunt Inulto saeviora spasmorumque violentia malo P. Studit in secundum. Denique malum magis magisque intenditur, pul8NS aCCeleratur, vultos rubet, oculi nitent sub intermissione. in Paroxismis vero, pulsus , exilis , depressus , contractus sit ; omnes fere Corporis partes atro Citer ConvelluntuP, oculorum obtutus VaguS, minax, defixus aut agitatus ; spuma Circa os colligitur ; vultus furro rem Simul ac ingentem terrorem Pingit, vel luctuosus lamentum et desperationem praetendit. Dum tragica haec scena Perogitur, delirium ingruit cum maxime terrificis rabiei et saxoris symptomatibus ; dentium stridor horrendus , saepe Conspuendi moP-dendique Conamen. Interdum dolor ad spinam do Psi existit, et pria Pismus modo, Cum modo sine Veneris desiderio. Sunt, quin CCESSione ventura, ut Te Cedant neqUe Curas Ultra Protendant,

adstantes rogant et dehortantur atque Post paro xismum, pro in juria fors illata veniam dolentes petunt. Ad postremum, Phalsus si debilis, inordinatus, intermittens, insensibilis; vespiratio adeo

dissicilis ut aeger susto catum iri videatur ; anxietas ad staminum evecta, vox fere extinguitur, viribusque prostratis, sudor si i-gidus ne viscosus per totum CorPUS erumpit, extremitates frigent, et miser aut diris excruciatus torminibus aut per syncopem diem obit supΓemum. Pi 'ognosis. Rabies raro diutius quinque diebus perdurat; saepe intra biduum absumit aegrum; inanio, viginti qDatuor horas malolhocce correptos periisse memorant. Quod ad Prognosin attinet, pluvium rerum et praecipue: temperamenti, delatis, sexus, idio-

sync Pasios, loci plaga assecti, ejusqtie magnituditiis, temporis a primo

17쪽

casu ad remediorum usum elapsi, etc., ratio est habenda. Itaque constitutio debilis, temperamentum nervosum et lymphalioum hydro-phobiae evolvendae vel maxime favere ex Perientia docet. Metus , omniaque animi pathemata et uptionem ejus maturant. Diio magiqpars les a vasis absorbentibus et ramusculis nervosis abundat, eo periculum est majus. Denique morsns a Cane rabido factus eo perniciosior est, quo longior Curae mora asse Plur. Autopsia. Arteriae omnes sanguine nec in aere libero concrcscente admodum distentae ; nonnunqualia vasa haec PUPta sunt reperta , SanguiSque ejus dom se in per adspectus, essu Sus; Contra, venae omnes fere inanes, aut aliquantulum Sanguinis spumosi continentes, Λndry , Me ad.) Dura men in X crassa, rubens, Si Ca magis

quam humida et instar Chartae Pergamenae crepitans. Membrana haec saepenumero in Sinibus suis con Cretiones tenues, polyposse naturae sed facile dissolvendas habuit. Vasa omnia ceret, Di sanguinis adeo plena ut Plexus choroules nigri Carent. Pulmones niguo san

guine sarti, quorum inter lobos plerumque bullae aereae sunt de- Prehensae, Morgani, Mead, Sativa ges). Stomachus glarea viridi, subnigra inucidatus, in emb Panae lue ejus lividis ae gangraenosis distinctae ruaculis Darluc ). In testina omnia Persaepe Coarctata, Si CCaaut gangraenosa Jecur Pallidum, turgidum , solito grandius sanguine sue fluido sertum; vesicula bilis atrae plena, Andry Davluc .

Ut ut haec sunt, tamen inflammationis Summae vestigia sunt maxime obvia : membranae encephalicae aC medulla res rubent; mem laxana mucosa pharyngis intens sissime inflammata et muco visci do inducta; eadem viarum aeriarum ab arteria aspera ad ultimos usque bron- Chiorum ramusculos aeque ac Pulmonum Parenchyma inflammata

mucoque spumeo illita; denique membrana gastvo - intestinatis phlegmasiae vestigia exhibet. Cui s. Primiam mediCi, ad hominem ali animali rabido plaga affectum , ae Cersiti negotium est, ut Sine Ulla mora Vulnus excidat, aut cauterio aliquo probe exurat , aut denique, si id ratio posceret, PaPtem lesam amputet . Vulneris exitio aut partis Commorsae amputatio , quam Samuel COOper, ut efficacissimum remedium Common-

18쪽

dat, haud semper convenit, et nisi in partibus, quae, sicut illustris Dei pecti notavit , prosundius latiusque dilaniatae et levioris ire

aeconomia essent momenti, ut digitus, nasi extremitas, aurium Conchae Pars aliqua, etiam manus, pes, eo remedio uti debet auctor. Cum propter rationem hanc amputatio aut excisio fieri nequeat aut non debeat, cauteriis vulnus aggrediendum est. Ani quam ferrum candens, aut aliud quoddam Cauterium admoveatur, vulnus

diligenter aqua simplici , aut quod melius 2St, Sapona in , a Celo dissolutione potassae , Chlorii reti calcis, etC , abluendum est; quoviDus in superficie vulneris adhuc haerens lotionis Depetita vice n liqua saltem in parte auferatur; ob eam quoque rationem sanguinis finxum sistere festinandum non est. Quod si vulnus insequato, profundiussu crit sitiusve habuerit, dilatandum incidendumque est, ut omnia PunCla , ad qUde haerere venenum Possit, cum lotionibus tum aliis remediis applicandis pateant. Sunt, qui Parti vulnera loe o MCDr-hitulum admovendam censent, nisi veneni ablutio absque sanguinis largiori fluxu obtineri possit. Sed haec Omnia, quamquam mullum

pDOdesse possint, tamen a rabie futura non liberant, et in urgente destruendi Virus necessitate multum Persaepe ConsumutiltemP OriS. Itaque vulnus rite mundatum, haemorrhagia absente, probe inurendum est CaustiCO, aut actuali, ferro scilicet candenti, aut potentiali, nempe : acidis mineralibus Concentratis, lapide onustico deuio-chio rureto antimonii, nitrate argenti filso, detitoxido mercorii, ammonio liquido etc. Ferrum Candens, quo Veteres semper in iisdem utebantur vulneribus, Parcioris, nostris temporibus, est

usus; propterea quod combustio ejus naturae partibus tendinosis applicari nequeat et Vulneribus Prosundioribus, sinuosis et multos

vasorum nervorumque gradiuSCulorum ramos exhibentibus ferrum

adigi periculum esset; praeterea et illud incommodi habeat, quod et aegrum Per terrefaciat, quod sedulo fugiendum est, et opustem inducit tarde lapsuram, qua ulterior veneni sors latentis destructio impeditur. Cauterium potentiale aegrotis minus formidolosum majoremque

19쪽

mali securitatem promittens, quam quae per ignem obtinetiar, nostra aetate vulgo in usu est. De utO-Chloriare tum antimonii, sive Butyrum antimonii ex omnibus cauteriis, superius enumeratis, primas obtinuit; tum quia perfacile applicatur et sinus vulneris penetrat exurens quae adtingit : tum quia crustam inducit cito cadentem; unde obtinetur , ut iterari applicatio citius possit. Vulneri rite abluto ac siccato imponitur linamentum butyro antimonii probe imbutum ; partes vicinae sanae a butyri actione linamentis siccis protegi debent. Tertia vel quarta hora post, Crusta reperitur iuste formata. Nitras orgenti fuSias et acida stapa a memorata eodem modo adhibento P. CeterUm, quod Cuinque eligitur Caute rium , quaecumque cauteri sandi instituitur methodus , rei praecipuum est, ut omneS VulneriS Partes , Omnia etiam puncta , quibus insedit virus, destruantur ; atque in tanti mali Periculo longe praestat , ut a junt, Paulo nimium Comburere quam Pavum. Crusta lapsa, si ulcus insasti esset aspectus atque abunde suppuraturum non videretur, authores secutus , Vesicans applicarem , aut Corporibus epispasticis, ut : pulveve Canthairidarum, Cortice gni dii, sinapi, etc., aspergerem, quo irritatio localis augeatuu et suppuratio fiat copiosa, quam intra justos fines per si .5o dies alerem. Hic quoque, Suppuratione languente, cucurbitulae locus dari potest. Si autem forte tardius vocetur mediciis, ubi vulnus

jam sanatum sit, nihilominus tamen et sine mora rumpendum est, eodemque modo a C supra agendum. Ρraeterea , sive vulnere jam adusto ac Suppurante, Cum nondum satis Certus est medietas Omne se virus sustulisse, sive tarde accersitus, vulnus incidit sana tum,

continuo sub linguam aegroti diligentissime inspiciat atque evolutionem Vesicularum Observet; quae si sint, statim cauterio adhibito destruantur, orisque cavum dissolutione salis, aut de Coelo genistae, ut suadet Marochetti, saepe colluatur. Neque Observatio doctorum Semella et Sohaeberit, qui assectionem hanc per Chlorinam efficaciter se tractasse prodiderunt, rationi nostrae repugnat. Et quidem substantiae istius excitantis iraiasmatumque neutralisandorum Virtute praeditae, et sorSan virus cujusvis domandi lacultate , solutio

20쪽

aquosa extrinsecus pro vulnere fovendo; eadem solutio ex dP. I, saccharo edulcorata, quotidie intus data, ut citati auCtores commendant , absque dubio ad mali vim frangendam strenus opitulari debet. Simulat prima erumpentis hydrophobiae signa prodeant, remedia quaecunque nihil prodesse putantur. Ut contra morbos ViX non sanabiles alios , ita contra Rabiem plurima celebrantur mediCamenta vel inter plebem nota. Quod factum suisse videtur Propterea , qΠod qui iisdem sanati putabantur, infecti non essent; nam Certe non Omnes ab eodem cane demorsi rabie Corripiuntur, sive quod demorsus dispositionem non habuerit, sive ob marSUm Per vestes adactum saliva ad vulnus non penetraverit, Si e Vero applicatum sanguinis , ope sit ablutum. In ingenti remediorum numero haec praecipua dantur : Dpium,mOSCli S, Camphora , asSa foetida, ammonium, mercuriuS, radix plantaginis aquaticae, scutellaria lateri lia, meloe majalis; prae cipitatio inopinata in flamen aut mare, aspersiones aquae frigidae iemeti Ca, Purgantia , sanguinis emissio eic etc. Anti spasmodica

tiam quidquam Prodesse puto; quod vero ad malum erandicandum attinet, ea nihil valere. Neque antidotis a pluribus auctoribus laudatis nimis considendam, quorum efficaciae fides per experimen

torum seriem in1 PBCta e St.

Considerala nostrae super natura et sede mali hujusce ratiocinationis Conclusione , computatisque felicioribus quibusdam multarum Curandae Rabiei viarum eventibus , haec mihi eradicandi- mali instituenda videtur methodus : Indicatio est, ut Causae Primae actio CompeSCatur, suffocetur; ut effectus ejaS, symptomatum scilicet alvocitas mitigetur, tollatur; denique ut vires aegri labentes sensim sensimque corroborentur. Itaque causa Praecipue

in fluidis haerente venefectioni incumbendum, sanguisque largiter et repetita vice emittendus est , quo veneni quantitas simul cum sanguine diminuatur atque aegro, sicut observatio docuit , liquidorum deglutiendorum sacultas restituatur. Interea, ptisannae