De lienitide : dissertatio inauguralis medica ...

21쪽

pulpom, praecipue ventriculus, diaphraema, rensinister, sini ier hepatis iobulu A, vel substantialientia iussammata appardi, vel peritonaeum, qu0d saepiues accidit, Si ex peritoniti de lienis is prosluxerat. Saepiues extius inflammationies inveniun-iur, suppuratio, induratio, emollitio, gangraena. Λ b, c,sus, Si adest, minus vel magis amplues invenitur; non raro tantuS, ut totus lien tu pus abisse videatur, quod et cum alii8 organis communicatur. 0uo in caueu et vitia cordi, organica et hepatis obs rvantur. Pario lienis superiore inflammaia, mirum in modum absc Suestu cordis apice nonnunquam inveniebatur. Iussammationem, si tu chronicam transierat, ii erit ophia tanta nonnunquam ex epit, ut omnem abdominis cavitatem impleant iuniores. Sunt

exempla, in quibus lienis pondus 8-11 - 18 48l u reperiebatur. In hyperii ophia tela indurata vel emollii vel in sui dum nigrum soluta eSt. Loca indu raia coloris substavi vel rubelli esse solent. Ill. 1Κru ke uberet nonnunquam post scarlasinam

lienem induratum, coloris cerasorum rubrorum

invenit, praeterea peri arditidis vestigia, vel et inflammationees renis sinistri. Sed et induratio et

22쪽

vel emollitio lienis siue hypertropitia oriri potest. I leuis substantia diversis m0rbis em0lliri potest,

quam ob rem non Semper inflammationem praegreSSam cauSam ac uesare debemus. In dothienenteritide quinio vel oci vo die saepe lien in venitur emollitues, neque minus in quoque morbo adynamico. Si transiit in gangraenam, tela maxime emollita, si tabilis, pulp0sa, atrosusca, suetidissima reperitur. Saepe ichorem rubeum offert, vel maS-sam piceam dissusam. Membrana, qua lien obducitur, crassior et rarefacta, alba et tenaX, cartilaginea duritie vel ossea, ceteroquin autem liennon mutatues QSt. Interdum et encephaloides,. itydatides, tumo- rees cystici, concrementa calculosa animadvertebantur. Tubercula raro tantum, praecipue cum pulm0num phthisi conjuncta, Saepius in insantibus, quam adultis aderant. N innunquam autem evenit, ut, Si morS, Splenitide chronica aut febri intermittenti praegre,sa, subito irruebat, inter sectionem mechanica lienis

ruptura iuveniretur, quae saepissime observata est a medicis.

Morbus dissicillime nonnulli, in casibu, diano-

23쪽

scitur. Assection sympathicae tam numerosae morbum quam maxime occultum reddunt, ut omnium symptumatum accuratissima epicrisi opus sit, si diagnosin veram eruere Veli8. Morbos, quibuscum Saepi ime confundi potest, jam asseram:

1i hepatii ies, tu qua vero dolorum Sed S m gies ad dextrum corporiri latues pertinet; sed dia- gnosis diuidissima, si iobulus hepaties sinister iantum iussammaius est. In hepas itide saeiei color flavuΝ magis, quam in lienilide, hic quoque flavedo culorum deesse dicitur: quod vero in hepatiiido

signum palli ign0monicum uou CSt, quum Saepe desideretur.

23 Iu pleuritide dolores pungente, pect0ris, tussis sicca et dolorifica, quae inspiratione et exspiratioue augetur: respiratio impedita. In splenitide iussis quidem adesse potest, Sed dolores, qui in pleuritide Simul cum tia,Si intrant, aliquamdiu praegredi Soleui. Iu splenitide per inspira

tionem leuiam dolor et tus,t, non tantopere excitari Aolei, sed potius premendo augetur, et hic febri- vehomontior ad e,Se conSuevit. Signa gra- is ima auscultatio offert. Pectus in pleuritide

24쪽

ratorium non auditur; ae phonia, si adeest, diu-gn0Sin quam maxime certam reddit. 3J Iu carditide dolor vellementissimuS praecordiorum, anxietas et conStrictio pectories permagna; palpitatio cordis vehemens; et lip0ihymiae, quae quidem et in splenitide adesse Solent, Sed per brevius tempus c0utinent. Praeterea adsunt symplomata Sympathica peculiaria, dolores brachii et surae sinistrae simulque se-bris vehementiSSima. 43 Diaphragmatitis. Dolores adsunt vehementes trahentes, qui a sterno ad dorsum et regionem iliacam pr0ficiscuntur; respiratio cita, anxia, frequens. C0Stae tantum agunt, non autem diaphragma.

53 Gasirilis; febris vehementissima, d0lores

permagni et vomitus impetuosus, quo omnia ingesta ejiciuntur. 6J In nephritide urinae secretio saepissime est impedita, Iotium aut flammeum aut puriforme.

Dolores Sequuntur ureteres ad vesicam urinariam.

I esticulus dexter ad abdomen retractuS; Stup0ret dolores senioris sinistri. Si autem splenitis acuta in chronicam iransit, vel exorta est ex alio quodam morbo, de dia- gnosi certiores reddimur ex iuniore magis mi-

25쪽

nu8Ve Volumino , quem, pressione adhibita vel ambulando jamjam per longum tempus doloris- eum, digities vel percussione detegere possumuS,

quae sonum inulto magi, obtusum, quain lieno

fauo edita Sed ut hae intumescentiae cum aliis tumoribus, Sicuti lienis, ovariorum vel et hydati-

dum et saecum accumulatarum confundantur, Vix

seri poterit. Andrat enarrat, Iienem per em- pyema loco Suo moveri p0sse, nullo quidem modo, neu consistentia, nec quod ambitu mutatum; quam ob rem et haec respicienda fiunt.

Splenis is raro tantum aetate juvenili occurrit, Sed magis propria est aetati provectiori. H0minem qui xitain agunt Sedentariam, facie savida pallidaque instructi, morosi Semper et melancholici, ad hunc morbum maxime Vergunt; praeterea ii, qui dyspep,ia, pyr0Si, cardialgia vexantur, pleihora veno,a abdominali haemorrhoidibusque lab0raut, et qui parentes habuerunt, haemorrhoidibus vexat 3Η. Nonnullies in regionibus crebrius existit, praecipue in quibues febres intermittentes endemicae observantur, sicuti in Italia, inprimis in terris, quae intra Arnum sumen et promontorium Circaeum sitae sunt, quam ob rem Itali

26쪽

medici frequentissime et optime hunc morbum descripsere, prae omnibus Crutanelli. Causa frequentissima occasiunalis laesio eest mechanica, vel per ictum, preSSionem, contu Sionem, Vel per vulnera lienis regioni illata. Saepe accusandi qu0que Suni cursuS intensior, vel salius in pedes aut in genua. Duam ob causam Nobilis ab Hilde libra nil opinionem li0- nitidem ex vi mechanica tantum oriri, prus eri.

Tum Saepe quidem irritatio, SaepiuS Ver0, praecipue ventriculo extensu, et ruptura Ileuis et mors e Vestigio obSer atur. Sed negari nequii, alia etiam ex causa oriri lienitidem, non solum chronicam, Sed etiam acu- iam, praecipue eX c0ngeSilonibus ad organa interna et in febribus remittentibus, uti in febri ga- Strica nervosa et inprimis in intermittentibus, quod jam supra dictum est, tu terris, in quibues eudemici grassantur hi morbi, in regionibues paludosis et calidis Italiae mediae, Hungariae, Carolinae, Hengaliste etc. His febribus lien aeque ac jecur assici Solet, eo tantum discrimine, ut

praecipue sobri quartana Offendatur. Non raro etiam lientiis observabatur epi- domica aestatibus calidis, quibus, sontibus exsic-

catis, et hominibus et animalibus aqua deerat

27쪽

bona: quibus ob potus frigidos, vel tempestatem

mulabilem, noelibus sollicet frigidim diebuμ veroealidis, refriceriiΜ su illime Submittebantur. Tunc et unimalia. praecipue Vaccaue, I Culi iris aggreditur opi dein ia. lieniti, gangraena nomi- citata, robustaΝ frequenti Suelinc ei juvene, , in quibiles contagium quoddam exolvitur, quod h0minesi inimicissime Saepe offendit. Liuia, si tumefacius, i. jamjam leui irritatione inflammatur, Siculi non raro mensibus, haemo rhoidibus. vel sudoribus suppreSSis, aut refrige-πitS: quemadmodum et omnia, quae hepat itidis cau,am asserunt, ui sa, iidium permagnum, ira in- ις iis et xitia diaetetica, inflammationem proserunt. Sed etiam Sine tumore praegresso inflammatiouem esset, vix dubitari poterii, inpriinis men ibu, Suppre,siue, aut tempore, quo omnino. PS- Saro Solent. Similem, uti cum febribus intermitientibus minues frequentem nexum, siqnitidem eum e Sipelas ibues habere, constat. Pars faciei, ini,sra Si e Sipelate oedemat iso et livido asse

i ta i, aegrotique non Solum Saporem amarum,

28쪽

conjunctam eSSe, pro certo habere p0SSumus. Etiam tu iusaulibus iliachitide et scrophulosi uia sectis nonnunquam lieu invenitur tumefactus. Quum perii0naeum lienem quoque obtegat, in peritonitide iussammatio lioc Organon interdum c irripit, et omnia lienitidis Symplomata oriuntur.

PROGNOSIS.

Generatim non tauium periculi assert m0rbus hicce, quantum pneumonia et hepatitis. Periculum pendet: IJ Λ sorma; Iienitis acuta minues periculOSaeSi, quam chronica, quum in hac exitus maxime timendi sint; sed etiam chronica Saepe Sine malis consecutivis ab aegrotis Superatur. Haemor rhoidibus exorta minus pericul0Sa, quam quae

cum Venae portarum vitiiS, nam haec Veram venae obliterationem Veranique melaenam Sequel habet. Etiam ad aegroti constitutionem, aetatem, SeXum omnemque conditionem respiciendum est. Prognosis in senibus atrabitariis, digesti iust dissicili laborantibus et sequituis debilibus muli 0 p 0r, quam in Viris juvenibues, robustis, bene nutritis; praesertim si tempestive dignoscitur et bene curatur, exitus faustus est exspectandus. Haud minus respiciendum est ad domicilii situm, ad regionem ei tempestatem,

29쪽

eL si epidemia viget, ad eju9 characterem. Λ intutibus calidis et autumno ineunte saepissime le-lthalis evadit, praecipue in terris paludosis et calidis. 2J Λ gradu et vehementia iustam malionis et is ris, nec non a iunioris ambitu. Iussam mattollienis superscialis periculi parum p triendit, ple-trumque ad 7-14 diem resolvitur; si autem parrenchyma vehementer affectum est, Saepe hvpΡriiropitia, Suppuratio, aut gangraena ObServatur. lFastile discutitur morbus, si dolores leniores sunt, ex nare Sinistra epi Staxi,, urina, Sedes, Sudore, atque haemorrhoides Subsequuntur criticae. Lieuitis inferiorem partem tenen, reuein Sinistrum Vereus non raro chronica sit, atque iut hypertrophiam et indurationem traii,it; sin au-ltem pars veniriculo adjacenes laborat, haemaiemesis saepe vehemens ima oritur, quae a Schoent e in symptoma maxime malignum habetur; sed non raro critica est; superi ,re lientest parie inflammata, cardiiis nasci dicitur. Sympi imaia icterica, si praevaleni, et jecinoris assectio adest, progno,iΝ pejor est augu'randa, quia periculum exStat majus, ne pulm0DUS, vel Dor, vel hepar simul assciantur. 33 Ad exitus respiciendum est. Suppuratio

30쪽

mali omitiis, et si in cavum aliquod aperitur ab-SceSSNS, Semper sere lethalis; sed etiam, Si s0ras effunditur abscesSus, plerumque efficitur marasmus ac sebries hectica. Ex hyperti phia et degeneratione saepius ascites oritur, qui frequenilessime malam offert prognosin. Si in chronicam transit lienities, chl0rostes quoque Sanguifica- iii,ue impedita obServatur. Admodum sutiosius quoque est eXituS, Siti ausit iu hypoch iudi iam et tandem in maniam.

Iudicatio causalis. Haemorrhoidibus, Vel meusibus subito suppressis, hirudines medicinales aut cucurbitae aut sumigationes irritantes ad perinaeum, Vel ad genitalia applicentur, ut prosluvium resiliuntur; non Subito autem illis Suppressis, Cel. Schoent e in prius clysina ex aloe et megereo adhibet, et postquam Sede, Sanguinolentae intrarunt, hirudines vel cucurbitas. Si in systemate Venae portarum ius arctu, exstant, adhibeantur, quae lites respondent. Febris tuter mittens, Si adhuc viget, medicamentis aptis 10l-

Iatur.

Iudicati , morbi. In hominibus robustis juvenibusque, si ex fastidio magno, Vi mechanica, vel refrigerio inflammatio est exorta, Sthenia permagna, sebriS Vehemenes, dolores Vehementes, pulsues durus, plenues obServantur, methodues antiphlogistica est adhibenda, Sed in genere mi-n0ri gradu, quam in aliorum organorum inflammationibus. Sanguis ex brachii sinistri vena, at-iameia modica iuuium quantitate detrahatur. Saepe jam hirudiues vel cucurbitae ad lienis regionem applicatae satisfaciunt medelae. Post haec al-