장음표시 사용
11쪽
hnit Ita pridem insignis quaedam ornanaenia Collegia . Philosophicum quidem J O H A N N E M
HOMBORGIUM, divinarum humanarunaque rerum scientissimum Doctorem, Iuridiuum JCH ANNEM MEHI BOMIUM, non minus Iuris utriusque, quam omnis honestatis de Christianae pietatis consultum, Theo- Iogicum autem magnum illum CALIXTUM, cujus
fatum cum Academia gravissime merito lugeat, ego &meo sensu&Patroni suggestu admonitus, non alienum abh c panegyri fore existimavi, praecellentis hujus viri memoriar hanc solennem horam simul consecrare, ut Ser . nissimorum Ducum Brunsvicensium &Luneburgensum clementissimorum Dominorum nostrorum , dum sacrum. hoc publico bono devotum Collegium Professorium non r intum conservant ac tuentur, sed & statis temporibus visent ordinantque, in patriam, in remp. litterariam, in .e cclesiam excellum beneficium vel ex unius Collegaei costri praeclaris. dotibus meritisque existimari possit an loci iidem autem vitae illius a natali ad emortualem usque decursus jam alibi haut pei functorie est descriptus, nunc quidem ses te isthac omissa ad Viri erudibrionem atque probitatem, summam utramque, animum. seorsum advertemus satis, ut equidem existimo dicturi, si duabus istis dotibus sideris instar effulsiis ei ostenderimus. Neque enim cuiquam nolui ordinis, majora ulla queunt esse ornamenta. Vos , Auditores, . ad celeberrimi & omnibus vobis singulariter culii Miri xiomen a me inexspectato hic, ut reor, appellatum , ora vestra spectatius c*nvertistis date quaeso Koc gratae illius memoriae dc attentas aures ad finem utque a quis Himis pia bere perse crate.
. Atque ui de eo quod omnia & virtutis er*di-
12쪽
tionis sundamentuis quodque Aristotelis de ne testi
sariis, doctrinae auxiliis interrogati , notissimo apophthego male primo loco statuitur, primo loco agam, indolem singulari quadam naturae benignitate nactus erat C A I IXTUS longe selicissimam, ingenium nempe' acu tum, capax, foecundum 3 judicium sincerum, grave, mum, & per ea quae audiret legeretve, solerter penetrans ;- Memoriam rerum custodem acrem ac fidelem. Ad stu dium vero discendi' dc assidui laboris tolerantiam adeo factus erata natura, ut cum Theopompi instar freno reprimi indigeret, nullius tamen cohibitione ab antelucanis At iiijs, & a perpetua ac pertinaci lectione scriptio- Meque, ne senex quidem, pollet avocari. Erat eidem alte insitus ardor perquirendae & arcte amplectendaei critatis, quam cum eorum quae homini concessa sunt, Gmnium pulcherrimum, omnium divinissimum esse m turrime imbibisset, ita erga eam naturali indole sua affectus erat, quomodo divinus Plato perfectionis suae cupi. dum hominem, in eam ferri postulavit, instar nempe e xutoris, qui omnibus vestigiis servum latibula indagat. Cujusmodi erga veritatem fervidum amorem cum re . rum natura, alma illa parens C ALIXTO insevisthi, simul quoque alteram dotem fine qua ista non constat eidem tribuit, quam Graeci appellitant, nos fili. . dium accurationis dicta e possimus. Ad hanc pariter a
solerti natura illa fictus, nihil sectari protritum , nuli
momenti alicujus doctrinam a limine salutasse aut veluti inter strepitus exaudisse etat contentus sed caligine, quae fere tegere verum solet, discussa, ad intima rerum penetralia, propitia Ninerva aspirabat. His praeclaris ingenii dotibu , parem quoque animum rerum conditor illi
lasenucriti. Eiusnim pectus illi maxime senerosum B 3 inihil
13쪽
κχὶIspirins abiectum,nihil stactum,nihil vile, Ienitanni re
interea,&innutiora omnia nunquam non pronum. A
que hanc a liberali rerum creatrice inditam praeclaro in. mentem, ipse quoque vultu. praeserebat, venustus, liber tu, placidus, gravis, oculos volvens intentos. Talem ergo qualem discimus indolem ad discendum, cum alti 'lerit,&praeter eruditum parentem, optimos cum in clas sica tum in regia Schola piaeceptores tuerit indeptus , minus mirum est magnis eum passibus statim processiile.. in linguautraque in poesi Graeca & Latina, in historia. se ra& externa, in orationibu, scribendis, in artium libera dum circulo, in philosophia, in divinarum litterarum. studijs, in omni eruditione, grande adeo decus sibi comparasse. Etenim si ambo ista amice concurrant, solers.
1 genium discentis & peritia ac dexteritas doctoris, &ille quidem proficere , hic prodesse & possit & omni anui
tuo velit , tum videlicet demum operae fit precium &longe ultra vulgarem gradum doctrina provehitur. Edivero ingenio isto suo excellenti ,&dexterrimis Pi aecept ribus, ita usus est C ALIXTUS ut cum in verborum , tum in rerum studiis summa omnia suerit consequutus. Romanae linguae , communis illiti, per universum erudiatum orbem Mercurij, qu tacura quantuo nitor, quam inaffectatus in omnibus ejus scriptis comparet O natus ue Verba propria, selecta , non nisi parce ac ver cunde translata; collocatio facilis, apta, nec tam leporis quam ponderis causa ad rationem & artem directa. quo genuinae Latinitatis perpetuo & constanti cultu avertere eum baut potuit multa quamvis lectio Sch lasticorum, quos vocamus , Doctorum, in quibus cum adultiore aetate aliquando totus esset, & ad tempus v
luti habitaret, reium momenta in pium persciebam , sordes
14쪽
terant. Nempe quae E purae Latinitatis autorum limpidis sontibus primis annis cupide hauserat, alte adeo in animum erant admissa, ut ne adultis quidem turbarentur, nec cum dicere aut scribere ingrederetur , vel Plautum Robertus Hollit, vel Terentium ' ilhelmus occam , vel Ciceronem Nicolaus de Gorram florido ilibLatinitatis Calixtinae campo pellere valeret. Neque vero puri sermonis Latini cultor ipse tantum erat sed &censor , atque ab alijs in seram usque aetatem exactor. Nequaquam enim ses esse censebat tanta luce litteratum Mndique diffusa, ceteras doctrinarum partes elegandi &Mendida oratione i cultoribus tractari, sublime illud coelesti, veritatis argumentum genet e sermonis vili quin rei novinato a quoquam affligi. Cum Latinis litteris Graecas a prima statim aetate conbinxit & in ultimam us que constanter coluit. Supersunt Graeca carmina , quae adolescens panxit, es scripta quae vir &senex publicavit, quam fuerit Poetarum, Historicorum , Patrum , etiam Graecorum lectioni innutritus liquido demonstrant. Et
qui tam diu Cl. CASE LIO familiaris esse potuisset,
hi litteraturae Graecorum amorem cultumque aut attulisset aut accepisset ab eo, qui ad has sapientiae & eloquentiae scaturigines omnes suos sectatorcs, etiam juris scientiae studiosos, quin & Nobilium virorum liberos tam diligenter deducebat. Divinorum sane voluminum interpietatio Calixtina solida adeo atque felix esse nunquam potuisset, nisi in Apostolicorum fonte, & prophe- Ticorum primis rivis, Graecis utrisque , perite versari didicisset. Jam in Mosis & ceterorum divinae mentis interpretum libris authenticis, quam non sueverit fidere
oculis alienis, sed sui. uti valuerit, & praelectiones quas
15쪽
M atalior hun sinim per ipses quadraginta annor
buit, & scripta quae ciun erudito orbe universo interim sommunicavit, abunde loquuntur. Ipsun nimirum quam merito vocamus, veritatem Hebraicam adire, i gere , intelligere, & genuino ejus sensiti eruendo rae, Chaldaicarum Paraphrasium, Rabbinicorum commentariorum subsidia advocare, ijsdemque tempestivexati, Praeclare utique, di rectius, quam multi, qui nunquam non ista crepant, novera CALIXTUS. Unde cum in celebri illo cum Pontificio Doctore Hemeis chenburgi instituto congressu, Vulgatam S. Scripturae versicinena alicubi erroris argueret Noster, & iste in B. LUT HERI versionem telum retorquere niteretur, adeo in nulla diu vinarum scripturarum versione bonae causae praesidium
tibi es e cestabatur CALIXTUS, ut Hebrarum codicem iii medium inerri , & ex illo indubitato principio omnibus versionibus semotis dilautationem institui confidenter postularet, ac in se susciperet. Ad quod iste ,
o, allebare, forum Hebraeum me non profiteor , hic enim a versarii herbam porrigentis tum erat diasyrmus. N que vero mirum est , etiam harum litterarum scientiauimininae vulgarem sibi parasse CALIXTUM, quippe qui de suopte judicio ad omnia studij Theologici auxilia
docilem animum converterat ,& COR NE L II MARTINI, sanctae linguae periti cultoris, quotidi no exemplo, VALENTINI autem SCHIN DLERilinguarum Hebraicae, Syrae, Chaldaicae, Arabicae in hac Academia tum Proselsolis longe celeberrimi, viva voce ad has orientis Musas fiideliter fuit mantiductus. Ο- mittam hic de linguis vulgaribus, quas praeter maternam non unas ille callebat commemorare, quod tres istaequeis insaniter instructus erat divinae humanaeque sepse
16쪽
distendae docendaeque siscianti Ihto,ediar Iliaque ad Poesin ae prima ejus fuit phili,sophia, in seros
usque annos culta atque Deventata, nec tantum inter, exercitia adolescentiae, aut oblectamenta senectutis ipsi habita, sed cumprimis verae virtutis & variae doctrinae cum voluptate primum imbibendae, post cum quadam illecebra etiam alios docendae instrumentiam. Huncium nivinum Poeseos finem esse norunt eruditi- Atque in hunc scopum inyentus, in omni genere poc-matum adeo diligenter est versatus, ut cum occasiό ii vitaret e Comicis , Tragicis. Dicis, 1 vicis, integras r ricopas promte recitare, & quod potius est, ad illorum ductum elegans, concinnum, grave carmen, non sine coelesti aliquo mentis instinctu, pangere valeret , ad has amoenitates non ingenio tantuiti promtus, sed & animo tam facilis & benignus, ut nonnimquam & amicis, si
quorum forte arentior erat vena , succurreret, & suis nomen alienum adscribi indulgeret Delectabatur autem inprimis Epico genere , quod hujus maiestas gene--ose ejus menti, & sententiarum, quas illa edebat, gravitati conveniret. Quale, inter sexcenta alia, est, quod ante hos quadraginta annos, cum, splendida haec Mus rum ardes inausuraretur ad FRIDERI CUM UIGR IC U M, excelsae memoriae Principem, de divo J ULIO Acaomiae conditore perscripsit. Lubet divini hujus carminis paucos versus qui vel soli orationi meae
17쪽
Et uelongo ordine, pari spiritu ibi porro attex tur. ibus istustribus verbis & iucundis numeris & illi re spondent, quos in Bibliothecam Juliam novennio post eadem felicitate sudit. In Thesaurum inquam, quem extimum istud Julei tabularium recondit,
T qua particula vobis, Aud Qes, de integri carminis venustate judicare est in proclivi. Milai sane di num vi deretur, ut quemadmodum Oppiani Poetae verrus singu- Ilaureo statere a M. Antonio Imperatore sunt donari, ita hujus Calixtini poematis singuli saltem argenteis totidem ab Academiae Bibliotheca remunerarentur. APoesi ad Historiam progrediamur, quae cum scriptoribus omnibus, di cuivis parti melioris doctrinae magnum tu, imen sceneretur, ab hoc cruditionis universae primum candidato, postmodum consulto enixiore opera ivit pe restigata, & adeo quidem accurate, ut in naturali ad ipsam propemodum Medicorum peritiam accederet, in civili Politicosti exquisiti rimos Jurisconsulto. aequ- reta NAZν iussire iam .celiquo lena rarapis
18쪽
iet; in saera & eeclesialica, omnes nostri aevi Theol iago longo post se intervallo relinqueret. Sed & mythicae illius, quae gestorum 'uaedam vestigia multorum fgmentorum veluti frondi s occultat, quam minimet nariis iuerit passim. insertae carminibus corolla: ntia ruperque indicant. Quae autem hac potior est verg re- ruim memoria, sive illa praecipuarum gentium, a primo hujus iversi ortu ad nostram usque aetatem continuam seriem, sive seorsum Judaeorum, Romanorum. Graec rum, Germ norum respublicas , leges, ritus , clarorum item virorum facta ac citcta memorabilia , complecter turri adeo illa omnibus vestigiis per Auctorum mon menta impigro labore illi erant indagata, animadversa. digesta, ut cum ordo studiorum id exigeret , de omnibus uis cum commentari tum disterere vaerct. Nec proletarie, sed solide prorsus axque erudite, quippe qui genuinos script0res ipsos impigre evolverat, & in his non ad
eventuum tantum varia. vicissitudines , sed ad causas ipsas ad praetextus, ad agendi modos, solertem animum at nderat. In quibus omnibus ne velut in illuni nocte panim offenderet non talixum loςorum per universum terrarum globum, & temporum ab omni arvo sibi par verat sesenuam, vastam, excellenxem, persectam, sed &samiliarum aciei sonarum illustrium, ortus, propagines, incrementa 'cc sua & pbservaverat studiose & ubi mpus , sive calamo, sive diserto ore promere poterat, non priscam tantum, sed & mediam , & recentem aetatem, vatio suo ingenio complexus. Quae quidem verissime de illo praedicari e monumentis e *s ingenui Iectoi es, . quadraginta amplius annorum perpetuis scholis, a
19쪽
tane etiamnum cum veneratione praestabilis doctrinae ejus recordor insignum dissertationium quas ante' hos xxx annos,vum divinorum Prophetarum , Esuae , Jeremiae, &Ezechielis libros viva voce interpretaretur, de
Babiloniorum, Assyriorum , AEgyptiorum , Arabum, Phoenicum, Tyriorum, AEthiopum, aliarumque ccelerivatum ore memoratarum & partim flagellatarum. gen tium rebus e priscis scriptoribus varie habuit, clim ut lucem oraculis istis undecunque accenderet, tum ait anti- ritatis memoriam non c. stagnantibus lacunis, sed ex amoenis sontibus ella hauriendam, & quod in Graecis L chisbe interdum fluit lutulentum , e limpida Israelis scatebra diluendum esse juventutem admoneret.. Sed& recentibris aevi gestorum monumenta, quam fuerint ipsi pervolutata,& interibi dum ista patrantur conquiri solita, omnes queis erudita eius consuetudine flui. contigit, sciunt&cbmmeminerunti. Nec sane de ulla nostrae aetatis aut gente, aut regno, aut illustriori familia sermo incidebar, cujus ille non decola, errores, fata cum cura animadvertit et,& ex vero docere. poset, ea iis his mixta
cum Mavitate utens 'modestia, ut nec de quibus non certo sibi dc accurate constaret verba faceret. & multO-rum quae de recentioris aevis rebus. permoverat comm morandorum occasionem saepe transmittereri nunquam Certe aucuparetur.. At in sacra illa cum veteris Syna
pogae, tum Christianae eccelsae, a primis incunabulis adnanc usque senescentem & pene decrepitam aetatem historia, quam ex omni parte: versatus fuerit C A L I HS c scriptis, ejus exploratius est , quam ur pluribus eat confirmari. In hac sine vel maxime eum praecellere a
20쪽
veritas coetit agnoscere. Manc ergo laudis Calixtime insigniter conspicuam, vestis tabulam omnium' uisu in inemoriae tempo alte dudum fixam ; cum , eratione iam por-
ὰ mam di orator Vari, ae disertus in e fucili mecum
recretiosole. Eni veros , d ere M. Tullius dixit , eloquentia nihil est aliud quam copiose loquens sapien-tia, si quod Tullij Magister docuit, 'posse id quod vima ersuadendi habet, domte animadvertere M orandi sci-- etitiae est, quam' & hio eruditi et, dinis gradus, venerabili Collagae' nostio inrime eo Geniis, quivis intelligens
existiniator faede a noscet. cdam. enim ille de varijs di de sacris mon ime rebus, sapienter, copiose,& Ornate dixit i in 'in & in: suis scriptis adornandis & in re tercendis alieni, e quibus is confirmandi inest merterdidistin k4is Oit hoc 'micleo cassa sunt abjectis. Orao, talem, qui iudicij dicentis index, ingenij audientis Lux esse solet, quam accommodatus ubique , & si pauca for- quae senio ain fatiscens, de animo distractior scripsit ei cisas, lucidusέ passim , ac concinnus. vertiorum delectum', qtiem orti nem eloquentiae masnus Imperator dixit, eotumdemque nitorem iam suera m eo' commendavimus. Atque hac scientes, perite ornateque dicendii facultate, qua praecellebat , dc scribendo, & varie eruditeque ex hoc ipso loco orando usus est praeclarE, & prilius Midem Proseisionis suae annis adeo frequenter; visem iere nunquam praetermitteret, quo nojvel de sacrό dogmate religionis, vel de arduo'quod loco' diviti rem scripturarum, vel de veteris ecclesiae quodammoni