Johannis Muys Praxis medicochirurgica rationalis, seu Observationes medicochirurgicae secundum solida verae philosophiae fundamenta resolutae. Decades duodecim

11쪽

cumjacenteS parum ase removenS cavi

tatem circa se efficit majorem , per quam spiritus animales nimio impetu euentes s ingrediantur musculos , illoS . dilatant secundum latitudinem & secundum longitudinem contrahunt plus

quam oportet, & sic exhibetur convul-11o, si ver6 illabantur in membranas ventriculi, illas itidem contrahunt nimis & vomitum excitant & sic porro. Huc usque corpus nostrum consideravimus in star machinae alicujus artificialis, cui si mens conjuncta sit, illa motum excitabit voluntarium, prout per poros ex cerebri cohcavitate spectantes in ne

vos spiritus in hos potius quam in illos musculos determinabit ope glandulae pinealis vel alterius partis cerebri, in

qua immediatum mentis cum corpore commercium est ; sic etiam eidem menti dabitur occaso variorum concep- tuum ac sensuum per motum insolitum nervorum per hanc ἔ aut illam partem dispersorum uno extremo ac altero desinentium in concavitatem Ventriculorum cerebri & per sequentem exinde certam

12쪽

tam radiationem spirituum certo modo glandulam pinealem aut aliam partem assicientem ; exempli gratia si fibrillae alicujus partis solito citiuS moVeantur, mens habebit inde conceptum ardoris. qui sentitur quasi in illa parte, & si eaedem fibrillae tam vehementer concutiantur , ut rumpantur vel metus adsit ruptionis, tunc mens hinc capiet sensum doloris & sic de caeteris. Haec paucula, ut puto, sussicient tam ad sequentia melius intelligonda , quam ad taediosam tautologiam evitandam. Qui plura de his deficierat, adeat Cartesium in tractatu de homine cum notis L. de la Fo ge, ut & disputationes Clarissimi Viri Theodori Cranen ad calcem aeconomiae animalis Cornelii ab Hogelande affixas.

PRAXIS

14쪽

MEDICO - CHIRURGICA

RATIONALIS.

De Ophthalmia a fungo inducta. Nno ris8o. die primo Augusti puer duodecim annorum, Corpore simus, inter ludendum , fumum ex orbi culari vel crepitu lupi qui belgico idiomate dicitur revi boebon st) ab alio puero emissum oculis suis excepit, unde spatio duarum horarum vix elapsi, palpebrae adeo intumescebant, ut oculos aperire nequirent ue oculi toti rubebant non aliter, ac s1 panno rubicundo fuissent cooperti, & talis quoque apparebat interior palpebrarum superficies, ac dolor intensus aderat. Patiens per biduum remedia neglexit, ac interea praedicta symp-

tomata increscebant, praeterea Continuus erat lachrymarum acrium emuXUS. Res miranda sane, quam nusquam me le

15쪽

t Praxi, Atidico bicularis scilicet exiguo tantum foramine perforatus a manu pueri undique Comprimebatur extrinsecus, atque ita particulas volatiliores & minus cohaerentes intus foras urge bat , quae omnes simul exire non valentes aliaualias propellebant, atque ita multo celerius agebantur; non aliter ac videmus aquam eXsyringe celerrime prosilire, quando pistillum

non ni si leviter ac tarde tantum adigitur, aut sicut cernimus, latera sollis molliter tantum Comprimi, dum aer interea ex tubo illius non

sine impetu propellitur. Sed si somn aliquis hic interroget, quales- nam sint illae particulae, illi respondeo, ipsas esse acido-corrosivas ac utrinque acriterscindentes, nam tales particulas acidas orbiculari inesse , colligere licet ex illius usu insistendo sanguine, quandoquidem, Cum frustum orbicularis imponitur vasi sanguis ero vulnerato, sanguis sistitur partim ob parti- . culaS ramosas ac sibi invicem implicitas vas apertum obturantes, partim ob particulas acidas orbicularis, quae sanguinem coagulant, haud secus ac lac coagulatur ab acido infuso. Hae igitur partiCulae acidae magna vi ex orbiculari eae presiae profunde penetrarunt in poros oculorum & luperficiei interioris palpebrarum , & sic lateribus suis scindentibus . vehementiori motu agitabant fibrillas nervorum ibidem dispersorum, unde doloris sentiendi

16쪽

Chirurgica Rationalis. 3tiendi occasio menti dabatur, cui dolori etiam suum contribuebat distensio, quae oriebatur ex eo, quod vapores soliti per poros a particulis orbicularis obstructos exire non possent, ac proinde intra tubulos membranarum colligebantur sub forma humoris, qui brevi temporis spatio acescebat a particulis acidis orbicularis tanquam a fermento, sicut videmus fermentum acidum in parva quantitate sumtum totam massam farinaceam in suam natu

ram vertere.

Hae igitur particulae acidae utraeque laterum suorum acie validius impellentes fibrillas nervorum, ciebant in illas partes Copiosiorem solito spirituum animalium influXum, unde fiebant ibidem leves quaedam Contractiones , quae tamen sussiciebant, ut impedirent aliquatenus circulationem sanguinis dc humorum per tubulos illarum partium Circulantium , nam adjuvabantur in hoc negotio a vaporibus intra tubulos illarum partium in

aquam Conversis.

Sanguis in vasis capillaribus contentus &humores in tubulis, dum ita stagnabant,etiam acescebant modo praedicto & Coagulabantur, unde adhuc magis inepti reddebantur ad Circulandum , atque hinc jam satis manifestum

evadit, unde ortum traXerit rubor oculorum

di palpebrarum, harumque intumescentia. Sed unde continuus ille lachrymarum A a acrium

17쪽

4. Praxis Atidiso acrium cssiuXusῖ res ex praedictis facile deducitur ue scilicet particulae quaedam acidae orbicularis intrarunt poros glandularum dcva rum lachrymalium,ibidemque leves quasdam convulsiones irritatione sua eXcitando, lachrymas continuo eXpellebant ; sed unde solito acriores sentiebantur ξ nullus fere mortalium est,qui,ipso gustu indice, nesciat lachrymas esse salsas, quapropter illae in transitu effervescentiam quandam subitaneam inibant cum particulis acidis ibi horrentibus. His attento animo paulisper pensitatis mirari desino, quod fumus ille tantorum malorum causaeXtiterit, simulque jam non difficilis videtur medela. Scio namque, quod lac servens, ab acido Coagulatum, iterum solvatur intra horae spatium , si digeratur cum sale aliquo idoneo; scio etiam quod acetum dulcescat ab injechis oculis cancri, ut&alithargyrio infuso, novi etiam effervescentiam, quae ConCitatur CX

concursu olei tartari salsi cum oleo acido vitrioli. Atque ex his concludo, sanguinem ab acido coagulatum iterum fluidum reddi & acidum temperari posse ab oculis cancrorum, lithargyrio& multis aliis medicamentis multum salis continentibus, qualem exhibet vitriolum album , gummi ammoniacum, fa-g penum, galbanum &c. ego

18쪽

Chiruirgica Rationalis. yEgo igitur tertio laesionis die ad puerum

vocatus initillavi calide in oculos guttas aliquot alicujus collyrii, quod ex vitriolo albo, aliisque cum aquis Convenientibus mixtis componitur, dc super oculum applicui em-- plastrum ex gummi ammoniaco, galbano , sagapeno, lithargyrio&c. Conflatum & super linteum extensum. Haec ego quotidie bis iteravi, & puerum in loco tenebroso retineri jussi, atque ita aeger intra duas septimanas pristinam sanitatem in totum recupermit. OBsERvATIO II. De Uu fonticuli, ejusque operandi ratione. IPUella tredecim annorum jam permultos

annos laboraverat dolore di rubore oculorum, aC palpebrarum tumore, earumque post somnum absolutum coalitu ab humore viscido in materiam resinae non absimilem concreto haecque ophthalmia jam per longum

temporis intervallum a duobus Chirurgis impugnata fuerat, CXpugnata minime. Ego tandem accersitus judicavi morbi causam esse languinem nimis acidum, ac scr- mentum ejusdem naturae a sanguine illo productum & poris oculorum ac palpebrarum firmiter inhaerens, ibidemque efiiciens, ut sanguis in vasis c ipit a ribus & humores in tu-

19쪽

ε Praxis Medicobulis magis acescerent, coagularentur, distagnarent, nam ex his paucis praedicta phaenomena non dissicile est deducere. Ego porro mihi firmiter persuasi puellam brevi sianari posse, si modo fermentum illud

acidum temperari ac ex poris oculorum aC

Palpebrarum posset expelli, sanguisque ille

acidus ex Corpore deturbari , quapropter usus sum collyrio, quod constabat ex medicamentis multum salis continentibus, aC praeterea emplastrum ex similibus paratum super oculos appli Cabam. His autem parum proscci, nam simulac portio quaedam fermenti illius temperabatur ac eluebatur , mox iterum eX sanguine novum adducebatur in locum abeuntis, qua de

causa aegrotulam singulis septimanis bis purgavi per alvum , sed frustra; tandemque eia fatum Clarissimi Sylvii inveni verissimum, quod habetur Praxeos libro primo , capite secundo, titulo XXVI, nempe quod vix dentur purgantia per alvum, saltem nobis nota , quae acidos humores eX sanguine edu

His ita constitutis tempus erat, ut animum ad meliora media invenienda applicarem, ocdum in hoc occupatus eram, opportune VC-niebat mihi in mentem sequens eXperimen

tum.

Nimirum si habeas compositum ex aqua dc

20쪽

Chirurgica Rationalis. 7oleo inter se mixtis, & si unum ab altero separare Coneris , tunc chartam prius oleo inungere oportet, si velis, ut oleum per chartam trans oletur, remanente supra chartam aqua ; sin animus tibi sit, ut aqua trans oletur, oleo remanente, tunc charta prius aqua madefieri debet.

Sed quae causis hujus phaenomeni Z pori scilicet in oleo aliter figurati sunt quam in aqua, ac proinde materia subtilissima mundi, quae fluit per particulas ramosas olei, multum differt ab illa, quae trajicit per lubricas & teretes aquae particulas; imaginare tibi jam aquam appellentem ad chartam oleo imbutam, & facile cognosces illam debere repelli a materia subtilissima egrediente ex oleo in poris chartae contento, & non valente ingredi per poros aquae aliter dispositos, ut dc a materia subtilissima ex aqua exeunte, nec potente intrare poros olei in Charta haerentis; sed si oleum Properet ad chartam oleo prius saturatam , tunc materia subtilissima utrinque similis est,& quae ab hac parte egreditur, ingreditur per illam, &viceversa, dc sic oleum appropin quat ad Chartam oleo inunctam, ac per eam transcolatur, & si forsan particulae quaedam

aqueae interjectae huic negotio aliquatenus obstarent, illae removerentur ad latera di repellerentur. Hoc experimentum, ejusque rationem sae-

A 4 pius