Bartholomaei Facii et Io. Iouiani Pontani Rerum suo tempore gestarum libri sexdecim. Quos idcirco cum Guicciardino coniunximus, quia vbi Pontanus desinit, Guicciardinus suam historiam inchoauit

571쪽

rra passu modo,modo extra munitiones sauienti. Dahmultis utrinque caesis,aut vulneratis, non paucis vallo Gielitis,aut e rupibus deturbatis, aedifici,s quos vallo proximis immigyio igni,ab ortu solis ad noctem vario chriamine dubio eventu pugnatum est. Dirempta a nocte pugna , Masius, quὸ Vesiis omnibuου, vulneratis compluribus, stoicturnis iter in tenebris peragedum esset per loca saltuos,equitibus, parum commoda haec raritus no tem sine tabernaculis, ari victu ullo sub

dio,breui in campo, qui duos intra tumulos,non adeo ab oppido procul iacet unima*aselicitudine, ac mistum consternatione egit ubinde trepidantium,nem 1iitimis Epopulis,qui Martiano parebant, auxilijs amc itis, tumultuario ab istis adortu intercepti trucidarentur. Sub auroram igitur equis,qui de vulnere inutiles erant, quis animam iam agebant militibus in campo reliri is,Bimi anu quod quatuor aberat passuumillibus,citato gradu redire.Iisdem quos diebus odia aianus Montistorius, Mas,praefectus circiter millibus passuum tribus ab Renda, cu in vico consedisset, quan quam a septa tempore munito a Cossentinis exulibus, qui iter erru obseruabat, itocturno aggressi superatus, vix i e solus euasit caeteri ad imum omnes capti tumma integra birorum atque equorum ami1 a. Repulso

ab acri 31asio, quod di ei et xi se post id oppido potia

turum, multa diu animo cum agitasset, viseris es tandem , quod per Milanum egit exulem, ut is exploratornique oppidisita, cognitis, oppidanorum,ac Baptiastae nocturnis institutis ae moribus, cum Blancino acri ac veterano milite oppidum minime muris cin

tum no Iarnis usus tenebris ingrederetur gula h

572쪽

na Io. Io VIAM PONTAM exploraret. Quod ubi ab utro1factum est,asa ii de oppidanorum institutis omnibus ab ise edoctin est,consilium inint,vt j lectis cum militibiu, νιλ'artim clypeatis, partim scioperari' balistari,s1 jub prima noctem deceptis vigilibus flumen perviderent,ac monte superato,ubi collocata prima custodia oppidanorum erat,caeses vigilibus illic opperiretur,quoad ipse in plano cum copiu instructus, paratus , aduset. Est autem Acrissummo in monte posita, paucisiimis locis muro;

ceterum vallo ac rupibus undiquesertae cincta. Circirem duobus millibus ab oppido passibus decurrit Cotialis uuius, a cuius vado ad ipsium que oppidis sere im

a turgit arduo ascensu motis dorsium, quem Serronem incola vocant. Ad vadum Baptista consueuerat singulis noctibus vigiles disponere,qui per tenebras alicu rentursi qui lumen transirent sutim id renunciaturi. Igitur tranato amne, cum ob praefecti Uegligetiam rigiles nulli ea nocte sumen obseruarent, milites cuhsilano, ac Blancino praemisit, taciti, absissi ullo omni

m strepitu ad custodiam peruenissent,summosilenti, custodes iugulant, dei siuorum numero lectos sus

tuunt, qui oppidanissigna demore custodi; antea quiadem explorata, ct cognita, redderent. Cum vero a colorino xbi aliquantulum quieuissent, Mastum aD esse cum cujssensere, magno impetu oppidanis quiescentibus vallum transcendunt, Gallum1 certurione qui vallum cuIstodiebat, inermem, aine somnem capiunt: inde clypeati pomi post eos luetura, , balisturtii occupatu vise in forum irriumpunt. Quo a ciuibas

ac militibus concasum cum esset,magnis utrinque u-ιlatis clamoribus acre committitarprae xvi.Incer hac

Musius

573쪽

lia susportavi conatus dio ingere, ab illis qui eὸ con- turrerant, magno nisu repellitur, alijs tandem atquὸ alijs succedentibus facta estferro per portam via. Milites turmatim ingress , qua conferti irrumpunt,gl diosibi iterpandunt,mules omnis generis hominuni cadespasiim facta. Baptista repentina reperculsu,alibatque alio dimisiis militibus, ipse cum paucis, veteris ad Brcis tumulum confugit f illic contra irrumpentes aliquantum causetiisset, tandemsiveratim, ac pene circumuentus ab hostibus ,fugasibiper rupes aist fas, confragosa, montis loca vix consuluit: ac ueraestacio noctis v us,tam exigilofamiliarium numero Lumi

propter metallorum venas arbitrentu se recisti dopto igitur oppido,conversa piadam milites, niueilmbi reliqui non a praedam, non ad crudelitateinfecere. sacra,profane in promiscuo cuncta habita. Ducis ipsius tu tu, Nicolaus Clanceos jusferruper dorsum lumbosse adacta, medius secaturararum profectὸ,acpenὸ inexcogitatum suillaegenus, acsupplici, exemplum. Inde haud multo post dies Catantiariumproferim,re ρentino mox a brtu Simarim cum tentasset, re infe cta alia atque alia via aggreditur. Id oppiduni, quis

esset in edito situm, quadamet e ne rupibus immineret, eo minus diligenter a vigilibus noctu custodie batur. Itaque noctumo tempore admotis scalis magno silentiu Masilus illam non exiguo armatorum numero Occoat qua occupata cci exercitus ab aduersi ei pasere muros aggressus esset,isti superiore e loco magno im-ρetu , maioribus clamoribus illati, intentos praelio o pidanar a tergo inuaduri, alios cadant,alios vulnerati

574쪽

bos propugnaculis ilexciunt, illos proiectu armis cripiunt , breuit potiti opprdo illud diripiunt:quod I ero

uetustae,ac maxime celebris quodam urbis Sibaris re

liquira esse umqui existimet: quippe cum haud maia

tum inde loci diruta urbis vestigia ostendant r. Intem ea Alphonsius Centilia tribus cum equitum turmis,non satis numeroso peditatu, eos maiore e parte tumultuario, Rocellam olfidebat Id castellunt abest Catantiario

circiter sex palsuum misi:bus. Castra eius binc stagno

muniebantur, illiπί cmne Coragio, qui circiter quingentos passus ab castrupraeterlabebatur. Id Mastro cum Hset cognitum, quatuor cum equitum turmis ac mille serepeditibus,sieptingentis item armatis partim equi tibus , partim peditibus qui eum lecti e ciuibus secuti sunt, Catantiario mouit, ecundum 1 torrentem Ma- sentium profectus, codem occupat PergeDum nomine, qui ab Coragio quingentos fer7ne pastus istat: eo comitis, ut cum Alphonso confligeret, a quo paucis ante diebus prouocatus ad certamen fuerat. alphonsus considentem eum in tumulo consticatus, restructa acie confestim aduersu illum mouit, nemhpraetergressu sub codem in ria constitit, haud procul ab ora mi ritima, illic cum hoste manti conserturAS. Contra M sus ubi traseeuntem Coragium, atque aduersuin se τω nietem biem instrvita ridit acie, suos e colle turm

tim instructos descendere in planum iubet. Quod se ADHonsus quo impetu venerat, in primos confestim imruhset, nimirum pro fatu adaesarise, captis, , requisique e mole desiendebat,sitiis incolumibus , voti copos in castra redi set cuius reisuis cum esset a praefectis admonitus,tuuenili ax:mo magis qua ex ipsa restini

575쪽

ΗIST. LIB. II.: filio,aduersatus praefectorusintentiam: Atqui.

inquit, lestendere omne is patiar ad unum cunctos ca- .ptiuos ductaras,ne cladis eorum nunciud adprbem redeat Ita ut in acie Alphonsus tribuό cum turmis,pra era: ulteri ipse,alteri Antoniud Cara tol-,tertiae lagnes Cola, ct ipse Caracciolus. Peditatu moderabatur

Gulussus Uarua. Mosi copiaram praefecti erat Lot ia tigrius, al: r Loi situ Lovgo cur, tertiin item Loiastis Gentilis, Octauianres Moti rius, ct Coletia Caiastellius.Initum estpraelium ivstibus virisque animis setits xtrins immota acies diutiui, cu interim nimiti vulnerarentur ' i,virii, cum presentia adsingulas cohortationes pugnam instaurabat, ct ipse pugnam edebant duces ante Aorum oculos. CVictus motor quam pro equitum vvmrro, ipsas paucitas virtutem excitabat, quod singuli a duce suo conssiciebatur: ct ducem qui quesuunt conssiciebat, nec pedes sit pe- rari se ab equite virtutepatiebatur. Itaque ossirmatu ab utraqueparte auimis vulnera inuigebantur, pediti pedes,equiti eques,singulis penesinguli aut gladio,aut

ham mi adstes dimicabiti ruc atque illinc balistis rijsilvetariis vix incassum aut pil; fundebant, aue

sagittas. eram euetiuptava dubiiin, ac Mars ipse a ceps,cum repente Galassus balistaria transfixus agitiata, ex equo moribundus corruit, eodem imul movisto aliquot cum eo , qui iuxta pugnabant: ast quorum sternati pedites parram militia assueti,cessereptam uisco, mox terg.*mul cuncti vertere. Quorum fuga circundam a Mari, milite Alphonsius, viribus auxilioquά destitum capitur, vix pareri ex eo numero euasererrastra tim direpta. Victor Masilis a praeda, captia

576쪽

u que Catantiariam redjt, magna ciuium latitia, ης gratulantium acclamationibus urbem i1 rusus. Peridem tempus Ioanes Trauersus Antonius Turrivi, Si phantu Malenus, 2' Ioannenus Moranus, qxi Martiani copijs Scissacen se in agro praerant, fines Sanctae S uerina populati,ingetem pecorum omnis generis praedam, multo que mortales secum captiuos perduxere. Post eam praedat te praefectis qui sique cumsuis loca ad sua redi3t. Trauersus ac Turrius Neressem in agrum se contulere. QVa res cum a Iacobo Balestra, impigro, maximeque exercitato equite, Antonesio Caibano muscaretur, consiliani Antoneyus injt sub praedandis'eciem viriu que intercipiendi. Itas di 'ostitissecun dum Netum fluvium insidi', circiter quingentos passus ab oppido Roca,cui est de sumine agnomen inditu, Balestram praemisit cum paucis, qui Roca portis insurutans, hostem extra oppidum repentinum ad tumultu extraheret. Trauersus, ac Turrius gregarist timentes, qui pabulatum ierant, ex oppido egresii nulla ordine. ipse eortisque equites parum instructi, Falestram co- sustofugientem transfumen insequuntur. Quod Amtonesius ubi animaduertit,ex insid3s repente prodiens illos circuuenit. Circisenti si elabi ex infii ijssummis conantur viribus,transfixi uteri, alter per repora alter perilia adactis sagittis collapsi ex equis caduntur, caeteri capti. Antonellus victor magna praeda, ι- mi' casoru Jolrs e pugna redit. ΠαMviri de,cosutrifortit*diue ,sunt qui tollentem in coetu Ferdinandum s pius audierint, cuni illius ingenio acceptum reser ret, quod ea regio tot pa sim rebellantibus breui paca ra :mperiam acceserit: i s eo apparebat a in rabi-

577쪽

nus,plod Antonella. omnem adolescentiam , primam etiam iuuentutem in litterarum egerat dist, ocioque

ac libris deditus: post vero be licis cum se negortys ira didisset,e, la*dis atque autoritatis processi, rict co- suopraecipue bonus haberetur, o confredis manibus

maxime audax, nec minus dux prud ns, quam miles frenuus, incipiendis atque admini trandis rebus ubi-quepar. Hac dum ni Bruti' administrantur, Ioannes Vigintimilius a Ferdinando missus, propter aetatis autoritatem, ac rerum gestarum gloriam, mari ad Brutiorum litus prouectin Antonium ad D, quod1 de conciliatione prius agitatum esset, cum illo transegit: quibus transigendis illad etiam essectum edi, uti Ioanna Antoni lia Masio despotiretur, coclutioniam ex amisborum sententiascriptis, ni siua Anton, liberorumque eius essent oppida, agri ct bona quacuno uxori har ditario iure deberentur,quaei ipse olim tenuisset:M sius Caliriuiliari dux declararetur,cum in agris, oppidisque qua ipse belli iure tum teneret. His couuentis, hisque rerum gestarum gloria elatus Mastim, is fines Terraenouae uniuersis cum copiis digressus, oppidum i

sumstatim recipit, itemque Sanctum Georgium e cuius arce Rogerium Oribam, equitem Neapoluanum, duosique item alios nobiles viros summis arcis pinna

culum sne horrendum immane, nouu, atque ob crudelitatem e tempestate per Italiam ab amicis aduem

saristh iuxta nobilitatum. Sηnt qui factum excusent, quod cum Ioanves harres Masi starer in foro Cosse tino, nulla bsinesta Oxsa a popularibus iustum concisius est, hoc genere vindicta ricsistatris ipse int

578쪽

cra Io. IOVIANI PONTANI ritum voluerit. Inde aduersus Galeottuin Balae sinum profectus, qui, ut erat fluxaside, ad Inde uiesem iam desciverat alas noctumnino flentio admotis, urbem

nomine oppidum capit, ac capta diripit:la assi cum praeda ad terramnoua reuersus illic hyemauit, ac per sciem celloqui, veteris confluetudinis, Marinum tarixlem, qui Giracium tenebat, capere Om intendit,ille re per amicos cognita, dolum atque instas fuga maximὶ improuisa vitavit, tanta celeritate usus, ut equus quo ferebatur, de nimio cursu in itinere exa

Mimaeretur. Inerant autem ingeres Masio virtutes tam corporis,tum animi,maxime Irma laborum toleran-ria figaris,calor a spatietia aeque magna, PicIM eira plerumh militaris, vestitus pro tempore, qui, inter setios vix excesseret, perfereti inedia militibus ipse suis exemplum erat, honoris gloriai appetitio insatiabilis babendi cupiditas insinua, ditiec minus ut multa iam: siretur alijs, quam ut ipsi possideret quamplurima: periculorum incredibilis destacientia, dissiciliam1 incaeptorum μ=mma audacia. Ira tamen inverbia' v. sum eius , vix, sivi capacem animxm deforma b int. Ita L pace parta, compositisi regni rebus, Neapoli a gens,obulam cum haberet Ioannem Spatbaforum, hominem i aduersium,ac maxime infensum, qui sali tandi regis gratia iκ arcem accedebat, ira ara impotentia praece gladio illum obtruncat: qua e re in cas cerem comedius, aliquoips annos illuvie, atque do

e ob ius qualensi diem illic objt: vir utique dignus mitiore animo qui essetpraditui, iis no iv io, minus saltem seueroprincipe usus e siet. Anni huius wtu, in campis qui Beneuestam inter spiciam, i

579쪽

seriacent,suesse certamen inter coruos,mitulosi exortum est, me ostentum illud fuerit, prognosticumque Iutura ad Troiam pugna, eu naturalis cotentio, quod multitudine locustarum su in campis eo autumno prognatarum, quibus alites ipsi vescitur pugnatum' ob pastus cupiditatem. Primo igitar e certamine nam bis pugnatum est quod m:lui, acrioribus magiisues critis armati essent unguibus,al que ν terentur patentio- .ribus, maiore ue captarent auras, corvi cum discessi minferiores, paucis post diebus, as imploratis abunde auxili,s,rediere densiore agmine generis sui να- lucrum. Quod idem factitata a miluist. Coepta igitur ησι in aere pugna, corvi sensim quasi inito consito,airreque hac o, intra vineta siubsidere flante que ant uper vitibus tam defrondibus, auisuper editioribus ramis, truncore eminentioribus robra subrigebant, ingruent ei ue alis atque unguibus milviossu fodiebant rostris, quo pregionibus. Itaqne cernere orat eadentes pauom atque exenteratos milvios ,fingulorumque ad casium conclamare coruos, crocitatuque significare viactoriam ct tanquam cohortari aciem cantu, ara xire pugnantes. Quo pugnae genere cum certatum esset diutius, plenis tandem cadentium miluiorum campis,

ipsi tanquam in in dira delatos se intelligentes,pugnae deseruere,confess volatu fugam, atque alitis hostisι- tefragem volitantis vilioriam. Hic velis elatus victorra coruiu, atque in cadem versitu instratos humi mirusios saeuire iamque ac rabiem exercere, conficere rostro semineces, atque e mortuorum aut capitibus cer bmm emere, aut hausta e visceribus intestina trahere

580쪽

fris: demum nihil irae reliquum facere, nihil non pem mittere rabiei. Atque ex hocce mine victor plureis dies perinde ac direptis hostium castris liber, latu quedisii erebatur. Hanc pugnam, lucrumque conatustatas plurimi mort lo lectatum cum venissent, quo'siem iasi cernerent,per pineta, inrisque vagab mr laque alijpugnagenin acre cruentumque , ra-gem ljtantam mirabantur.Erant qui vulnerum v

stitatem, ct congestos quasi caesorum a mos si pic

rent,ocmo tamen,ροι nonfuturum breui contendensium exercituum auguraretur certamen i partisque sterius calamitate'. Eodem anuo Aravare Brutio-

. rum agro mula equum peperit, pilo uo, crinnibus rutilis, oculii rufii: quem psIosus Arensis ad Ferdi- nandum misit.