Bartholomaei Facii et Io. Iouiani Pontani Rerum suo tempore gestarum libri sexdecim. Quos idcirco cum Guicciardino coniunximus, quia vbi Pontanus desinit, Guicciardinus suam historiam inchoauit

541쪽

nique omnes placatum, atque propitiumsciunto. Inde igitur angelo antrum Michaeli dedicatum ,stoliando templo regem 'sarari,premebatur angustist magis tamen illud compulit,quod compertum haberet Ioan

nem postsiuum statim ipsius discessum cuncta direptu

rum. Nam ct illegrauiore etiam rei pecuniariae laborabat inopia, ct ipsi decreuerat urbem habitatoribus vacuam, ac ne ullo praemio relinquere. Nam ct arx a Ioanne tenebatur, nec prohiberi poterat quo minus quotidiana praemia noctu praesertim immitterentur.

Adhaecfama erat Picininum aduentare a Daune pariter Tarentino accersitum. Itaque ne idic incinder rur veritus, descendere quamprimum e montestatuit, cum praesertim exercitus praeda omnis generis esset onustus praeterita1 Manstedonia,qua praesidio tenebatur, castris ad Sipontum positispra uniuersa tutum iu

locum comportata , quietem militi ath lamentis dedit. Quo tempore ingentis multitudinis armentalipraeda male custodita,ato, ab latronibus noctu abacta insequenti die, maxima e parte eques, qui Fogic erat, ea potitin est. Cum autem ab Siponto diruta, ct fis aequata urbe, plex e sset via,altera per Fobesium,aut Asculanorum nes reuertendi in Hirpinor, aut Samnium, altera per oram maritimam Barolum,ac Tr

num petendi: dum haec partem in utran1 agitantur, falso nunciatur,quo post cognitum est, consedisse Pici Linum in Dicerinorimi finibas, ac tantum non cum Ioanne ct Hercule, qui Fogiae praefidebat, iuuctis ubc ijs adesse. Itas communi ducam sententia decerni tur, rarolum petendum, motis L intempesta nocte castris,per oram maritimam, ope Aufidum metatus est

542쪽

HI ST. LIB. II. HI rex. Die quae insecuta est, castra trans amnem reteres d Cannas posita, insignem clade quondam Romana vicum,nuc habitatoribris omnino vacuum,indepraeda

est omnis Barolum perlata. Luo e loco paucos pos8dies cum transire in Samnium decreuisset, ct iam sub amroram aliquantum stacly Canusium versus profectus

esset cum uniuersis copiys,renunciatur ab exploratori bus, ac leuis armaturae equitibuS, qui agmen praecedebant,hostem insIructum, paratumὰ stare in a te quo ex improuiso agme adoriatur Ab sarcinis impeditum.

Hoc nuncio accepto, rex magno fidentio retro vertere

agmen iuber,maxime, repentinu3, atonexpectatus Barolum petit: ac secundum fossius ,partim in hortis, partim acris in aedibus, q ae sunt extra urbis moenia,

exercitum: collocat: tantus aduentaktis hostis terror

duces pariter militesi inuaserat, cum tandem tam . pertumfuerit amesuhse ceruorum compascenti:lsi , quorum in ea regione belli praesertim tempore maxima est copia. msub matutinum tempus passui dediti star m cum erraret, ubi exploratoressensere equites, in unum coacti dubia iam luce 'eciem praebuere ho fialis agminis. Castris igitur hunc in modum ad Barolum Mistositis,interim dum praeda venditur, quod nolius ex aere numus iactabatur, ct Porolitani autore Barnaba Marra nouum aes asternabantur , rei, ciebanta illius Uum, coactus est re usio argento, at* in numum confato, ex ea pecunia pendere militistipendium. Fuma etiam tenet Iacobum Caldoram,solert imum aetatis fluae imperatorem, ducentem per spuliam peditum a que equitum non exiguas copias, eadem sterie deceptu n. Itaque 2 conclamatum suisse ad arma, ct im

543쪽

structo cum exercitu fleti se eum in acie hoIIem expe- utemurecnis aliquot post horas cognitum,erraterra inpassu maxime ingentem ceruora gregem esse. Quo Esum est,rti Picininus iungitissimul copi', istrum imira urbem pene incluserat. Sunt qui regem criminen-.tur, desedisse iillic ob amores tum vereres, tsim nouose . quibus dei initiis magis ipse curauerit,qrea ratione amoribus indulgeret, qua iis quibus artibus hostem falle)et. Quodni e Macedon:a Georgius Castriolus cognomento Scander, vir fortis, ct matris rebus aduerIus Turcas frennegestis claras, cum classe repente apparans sis, futurum erat, ut rex aiat mari fugam mi piter inde atriperet,aut tentata petua, in tot trema i ct in uis

peric ι rex ceret. Cnius adiuentu expostis in conti ne rem circite eptingeniis equitibus, lectissimu vii orun manu, cum aliqκύ peditum numero, Andria tr. terata hostes iter acerrere.De hoc igitur vita pauca dia incam, ct propter eximiam ac raram eius animi virilia. tem, o propter v ignem et amgratitudinem. Geori maiores in Μacedonia late magnum imperium te- . xuere. Verretii amoratho Turcarum I cratore Graciam va laute uniuersam, Georgius admoduM adoles

Ices .r patre,quo rcs uas in pace tueretur, mi sus est ad ilium obses: in cuius expeditionibus ea viri fait vim ruz,uti propter liberalitatem,acsortitudinem agnonis ratim sit Scander, quo nomine a Turcis Alexander dicitur: e ho ie, quae tio tra lingua flexandria, ea Turcica est Scanderia. Post ubi paternosuccessi init rio , atque abMabometo,smorathi filio, ammis oppugnaretur viribus, alphotibus Fer lina ripater cuniis, militaribus 1 praestit s avjicis line eui it i diutius ' .a - -

544쪽

tis,alphonse opera,auxilios tutatin est. Igitur eo mortuo, ubi sensit Ferdinandum in Apuliagrauiter ab ho- se premi, conductis mercede aliquot navibus, decreuito animi gratitudinem, O fortitudine multe Hsuani, impostos in nauibus milite, ad regem in v

liam traisi'. Huius igitur nomen ara aduentus non hostem modo, eiusfi turbauit consilia,verum Italiam

. Omnem opinionis sua fama impleuit. Vir militari disciplina, corporisfi am animi viribus aque clarus ac rebus gestis, apud amicum ath hostem maxime imcytiin in ore omniu rersabatur. Quodsi Marinus Martiantis ut ad incaeptum regrediar cum ea quam habebat manu equitum acpeditum in agrum tunc se Campanum contulisset,cum Nola Vrsiu esset, res Neapolitanas infestisiime vexaret, aut in Hirpinos, quorum utrunque facere tuto poterat, haudquaquam Ferdia nando in saninium restim aut in Campaniam per id temporispatui get , ne maximo rerum ac vita discrimine. Verum Marti anim summa rerum parum consι-lens, dum nitimis quibusdam Sidicivorum oppugnandis castellis tempus terit regem ipsam ad regredictam pellexit. Qui rebus spuliae Georgio commendatis, cum Alexander Uortia e Prienis, Marrucinis1,ubi Sulmo nem, alia oppida per multa recuperaturat, ilia Tnno superiore ad Andegaviensem defecerantia rege evo setiu, Samnitum in agris habere castra nunciaretur, ct

vobertus Vrmus plures iam dies uis cucopiis ad Montemisonem Uss in Apulia faucibus consedisset, magno itinere nocte dies confecto, Ursino primum , psalexandro sese coniunxit: communicatos deinde coo

545쪽

siliis Flaviarim circum silent: covuectiss a Campania tormetitis aeneis, pluribus diebus concinis moenia bis oppidanos ad deditionem cogunt. Quorum exe/n

paniam vetum, feme ia; ii appetente,ac viris, equis tolerare ulterius labore nequeuntibus, Vortiano praeeipue equite propter anni a steritatem imperia detrectante. Cinis etiam Vrsus Neapolitanos,atque suerson os agros assidais excursionibus indies magis ac magis

affligeret, mari' ab Ioanne Torella qui Aenariam obituebat, tuti nihilprorsus esui inter haec Bartholo-Haeus Caias talis, qui gerente besium in Apulia Perdinando, Beneuenti Pontificias res curabat, perfidelim hominem cum Vrso egit, uti Pij opera ad Ferdinadum transeret. Nam ct Pontifici Maximo rem abunde gr. tam faceret, ct rebus ui perquam opportune consiliuium iret. Cui cum haereditario iure Nola deberetur, quani tust piscario teneret, hanc esse viam rectiperatita illius persuaderesummo et dio conabatur. At Vm sui, qui paternis puer atque auitis exutim bonisfuerat, eiecim 'patrimonio, tantam hac occasonem nactus, cum intelligeret Ioannemantonium annis, morbo, aggravatim iam,ita bellumgerere,ut hui animi, coli 1s incertus in diuersum traberetur, decreuit olla tam occasionem mstra tibi non urere. Itaque rebus crompositis, uti Nola, aurum, Atripatium, Forinum,

Asculam, cum agris vibus, ciui u g ipsi, liberisi,ac

potiteris dominanda traderentur a Ferrinando u.

rum reru omnium Pontifex delassor esset: Vrsus Nea polim ad regem profezius, turauit de more Neapolit

norum regam in eiu4 verba. Euiin Poro iurandi, verbo

rum,

546쪽

HI ST. LIB. II. ερ rumi, huiusimodi estformula. Sedet ex medius regia

in sella editiore loco costituta. Videt iuxta primi omesvis optimates, ac proceres. Stant inde purpuratorii frequentes ordines loco quisqb Ho: regis ad pedes geni- bis innitens a dextra procumbit parre epistolarsi mri Ister, qui nunc Secrctarius dicitur: stra anti tes euangeliorum si bros regio insimu a stratos tenes. Hotarum medius genibus o ipse illae binisu procumbit, qui tu verba iurat, utrat manu libris adapertis impositae ibi epistolarum vici 'cr verba praeit qua iuraturus in verbastequitur. Igitur posteaquani Vrsus regios ad pe- . des prouolutim palmi in codice utranI expasam a ruit uni magi terpraeire verba hec coepit, VsusI, Messecutus: Vrsius ego Vrsinus, Nolae 9 Atripales coames, Asculi, Lauri, ac Forini dominus illorum i ct agrorum, mum, ciuium at . popularium,tibi Ferdinudo regi,liberis, , successoribus , in regno Neapolitano tuis polliceor promitto, spondeo pro lilerusu cessoribus, in hisce ite urbibus oppidu, agris, bushmeis, dete iness, illas1 uti futuros, tui Dilloru=ns imperijs i bis, messi, illosi parituros, alfi imperata facturos, hisce urbibus, oppidis, agris, finibus, popularibus i perpetua cum constantia ct fide. Siquid ν

- ro aduersu. teue, illos iis pararifraudis, doliue, insidiar varie, audiero ,sciero, compertumue gnificatumue

habuero indicatum illud erestigio, ac factura palatu libiti illis , . oscia dem si obiturum, me . , illosi omnik domi forisDpace bellaque aduersam quomno , ac pro imperio qua probi, 2 seclis pubiecti iure, lege. natura, obeunda ac pra aura tot regi. Deamque hi Optimum Maximis testem inuoco ,peri, sic fruit

547쪽

hec Euangelias iens, potens, libens I verbis conceptis oro. sis his dicta,manus ipse e libris sustulit. Tu rex Vrs mons utranss dimis pollicibus apprehen, is Νομδ. intra potu es que insertis, ri uinxit iros sim aratr- έuper Euangelia. Hic rursum Vrsu mag ro praeeunte verba Ego me, inquit,cu liberis , successoribus, meis,Ferdinani regis mei, omini mei,liberatum, ac Dccesserum eius , Ligium hominem statuo ; dedico eum, me hic ρ m. Haec ter ubi dixit , regios osculatus es pollices, rex, ore suo irius os excepit, mox D comiter appellatum dimisit. Hic est i status iurandi mos iuverba regum Neapolita uoru quiGLCtos illarum se faciunt, ipsum hunc seruant: dicti inde Igij, quod illatilreges pollicibus, illos fidei, permi Eu viliciant,aissi obnoxios taluant. Ex ea tempestate Fordinandus

Vrs operaforti, Heligi in maximi quibus: Vsus est

rebus: quippe qui esset ira o ingenio, conflati animo sta amicitia,maturis coisiliis, integra voluntate, in nu promptu ,aissi in certaminibus felix, in consulendo cautus, in deliberado minime temerarius, qui h nihil prorsus ficti haberet, atque ut maxime in ira se irae parum omnino ambitiosus erat. Regis igitur aduentiu Neapolitanis ciuibus maximae gratus, atque expectar ait inmach gaudi',ac titia ex acuetu eim δε- claratio apparuit. Is postquam pe=' aliquot dies ciuitiuatque amicis dedit operam,conzersas Diae ad res possucas,quod ab Ioane Torella, qui sciant nidum, seu rium, tenebat in uiam, multa inari improbibendis τque abigendis commeatibus indigne Dirabantur, decreuit occupata instilla eum intra opsidum includere , atque ast agione triremes arcere munitionibes; du

548쪽

oram maritimam erectis Accedebat huic malo, quod arx, cui ab otio est agnomen,a GaIis tenebatur Gemnia tradita Ioanni Ianc fio, qui ei pro Alphos pra- fuerat. Ea arx circiter qIingentos passus ab Neapoli exes,ctar duo in scopulo posta, iacta mole continen-ri iungitur. Eb hac ad I Eam arce, quotidianae triremium,navigiorum4, aliorum traiectiones ebant, ac tranquisio tempore mare hinc magis magis, infesti reddebatur nauigantibas. Demandata igitur re si xandro Hortia, alijsifortibus ac deub viris,caesas in contirieti materia, eas nauibus comportata, capta primo congressu a militibus qai descensonem fecerat. insula, collocatis poriuno loco praemist, muAitiones castrorum in morem eriguntar quibus perfectis milites intra vallum colucantur, disso sitis per oppomtuna loca diuersi generis tormentis aucis, quibuSpra ripae nauium infestaretur fatio. Iscia oppidum edito atque adeso in molestum,mari olim undique cita batur,nunc mole iacta, alis longo tractu insula colungitur. Mons ipsi breui admodum a Prochyta freto dirimitur: inde circum adesis rupibus ab meridie occasisus mare sinuatur ationem , oecit, qua parte postinam molem insiuia precuruato in sinum mari abluitur statio ipsi sub Euris ac Notis male omnino tuta a fluctibus. Ad quum autem oppidum accessus spera clinis, maxima, e parte saxo caeso, alfi excavata rupe manufactus. Muiationes igitur ita erectae strent , uti rormentis aeneis, ct en litari natuum lio,ctoni-Hporta ultimat illi quassaria is possent Militibus

itaque intra munitiones collocatis, conuectori multorum mensum commeatu, ct oppidani intra muros I a

549쪽

iniuriassi tuta erant,dum occultos thesauros miles e

quiri In viros ac mulieres seu ima su ictorum edebantur exempla maxime1 sacris in aedibus euitum. Dah sepulchra eruta, stoliata donaria,direpti loculi

nerabilium reliquiarum,arae etiam sanguinefoed tae,acpolluta a tuta. Quod1 mulieres,a , imbecillior sexus eo cofugerant quist pro libidiue trabere, verberare,cadere , infantes a matrum complexu diuellere, Mac solosternere, rapere pueros,violare virgines ne δε-6se,quis minarii pudendas partes insertis digitis correctaret,dum gemmas, i monesti aut preciosium alia

quid putant illic abditum. In ipsos quoque tribunos ac duces tumultuatum, um parci imbecillo sexui, ac sacris imperant. Rex Michaelis angeli temptustatim ingressus, claudi istud iubet; emadua fidelibus viris cu- ρ ia in quo praeter ciuium priuatam pecuniamadi - timis commendatam,auri atque argenti sacri magna reis reperta,eai regis iussu astribis notata, at s aqua floribus in castra,ais in aerarium relata est. Quam tamen omvem parta post victoria Fc enim conceptis iurauerat verbis) referendam in templum summa diligetia curauit singula, restitutasiunt,ars a bonis refcta artificibus, in ea qua fuerat antequam in numos constarentur forma. Nec vero alienum fuerit quoniain templi mentione maxime augusti incidimus,ad cuius antrum ab ultimis terrarum finibus annis fingulis plurimi mortales soluendis votis accedunt de eius i tib quas ab antiquis autoribus habeo compertalauca pro meo instituto referre. Est natiua specus duri io Uaxo,in se ani multus graditus, terium non latio

550쪽

11 Is T. LI p. II. admodum aditu descenditur, flecularibus quibusdam lumen praebetibus. Vestit eam parte superiore, qua natiua ipsa quidem ac perriniosa teIludo est e quercu ' sapi oceritate, lacu. muris tamen circundatus,pfω-ri nequa pateat ingressus Ante vero quam de edere in/ntrum incipias, aedificia extat manu facta elaborato e Vbi vero antrum in imum descenderis, qua specus dissunditur, mira animu religio ubit, loco ipse subobscuro, se horrido olas natura cossitisto. admonent religionis tabellae, O p. im sustens titulo indicantia. Vbi vero amae admotu ad numinis pro umbes statua, loco solo ct ab hominum accessu semoto,re 'pete inhorrestit tacito metu animus,at in diuinam tantum rerum cogitatione versus, in preces ,suplicia I unditur. Augent venerationem aliae item arae,nulla

sumptu,nudo artifici actia, quibus natura ipsa videtur locum statuisse. Cur autem Michaeli poli'imu d dicatalpecus fuerit , haca maioribus tradita coperio

ta, qua quidem tempestate Heruli Gotti, barb. ra, alia quaedamgentes per Italiam Occhabatur, Garga num quenda, ciuem Sipontinum, cuiuspraegrande ammentum Garganopasceretur in mole, a quo ct iste nomen duxisset,cum armetalem taurum, qu; oberrauerrat perblaad uis cum pastoribus quaeritaret, inuentu tandem eum ad eius, de qua dictu est ,stelunca iam pascentem animaduertisse: itaque ira percitum, contento arcu ,summis in illum viribus sagittam emisit se ami ubi tauri tergulattigisset, retro texam e vestigio,recuruat 9spiculi acie agittatorem tetisse sua res inter pastores in religione cum et Persium