Bartholomaei Facii et Io. Iouiani Pontani Rerum suo tempore gestarum libri sexdecim. Quos idcirco cum Guicciardino coniunximus, quia vbi Pontanus desinit, Guicciardinus suam historiam inchoauit

621쪽

tatu oco , castris delecto, reliquus exercitus instructa mine cum impedimentis sequeretur. At rex qxod arum cupiebat, cum in dimicandi nec iratem remanserim cerneret, praefectis ducibus, in praerarium Hse vocatis, huiusmodi ad eos orationem habuit. Si quam occastionem aut dij immortales ostendunt, aut hostes ipsi nobis osserunt orti mi viri, eam equi cem volumus. Non de recipienda Vrsaria ,sed de profligando a versario,be o b conscie o nobis potius co- itandum videtur. Quam ob causam non tam mihi aut confirmandi estis,aut in ruendi ad dimicandum,

quam studiis i ii vestris vestrari fortitudini gratulacum. Quem enim hostem indipisci in campis auebatis, en ante oculos iam habetis, atque in apertis locispo tum Jectata virtus vesti a vel contemptui habere eam Iotest. Quod obesse unum videbatur, Tarentini ii iis cuncta oris praesentia, id omnino ablatum videtis. si vero interse hostiam duces non consiliis moia danimis quoque dissentiant. Quibus dissentientibus, quid

tu militibus essetfirmitatis cestatis aut roboris' Cor ira uiui, in in nobis diu, certa confitia, rina concordia, miles ipse nosterpraeliandi cupidui igna sequi,

tque ordines feruare constetim, cuinta 1 ad prascriptam 1 e turres, plenus se ipsi pei, tantum animi pollicetur ac fiduciae, auiamiam versio in fugam hoste, co- ita tam magis , quonam illam modo castris exuamus, quam quibus arti As , aut qua pagna genere sit cum eo cogrediendum. ' me paratastant cuncta, quae consilimn alio,rei , militaris Esciplina parada δε- uere. Vos modo ram qui e militem , equos ni ij in promptu habere iubeatis, atque uti e tem

622쪽

Hetertia Vigilia instructi paratii adsigna coli ac Γuod si quoi vultu , qua1 ora nunc video, cras ijsmmiles animos habueritis, dicam vobis duces,belta iam confecimus,nec tam ad cra amparare vos vi toria acpraedam opor ct , quam a b Tipraemia accipienda,

quanta ct agrat simo expectara rege debeant, se re ani Neapolitani amplitudo, atque opulentia fortit dini promittat usi a. Concione dimissa praesenti, ces1 lati, atque animorum lani, Milite qui uescunt

curare equos, expedire aratra es incrammam parare pugilam hortantur, praemia curqγe uaproponunt, resias vires , ua consilia, atque opes in maius esserunt, hostem elimant,inprimis ne quis extra ordinem in seriem prodeat edicunt. His A rationibus suorum an mis onfirmatis,corpora carare illos iubent. Albescente

igitur caelo,hostis culle occupat. Oaod ubi Regi cognitum est,e uictis copiis, videterita vigilia esse in rudio iusserat, Robertos Vr, num ait Calatinsi cum ea equitum manu, quae satis visa est, occurrere hosti imperat, post bos alexandrum cum parte copiarum mi est. si rellecto in castri,praemio, reliquo cum Mercitu ad pugnam instructus progreditur. Descensium in ce tamen est ab rege cum nouem se quadraginta equis

turmis. Roberti hostium eqsitem non magno conatu e

colle det ursatum in fugam conise iunt: inde in conferi immu illati pedirem alter a dextro alter a sinistro

cornu praelium committunt. Pedes primo quod equitarum suum auxilι. vetaravis eras, impresi em acri-rersiis inet nulla utrinque vulnera eduntur, ex θ e plures cadunt, e regifi equi non pauci confodiuntur: im2.i erat cmutuo pygna, quo hostis riusio eque

623쪽

fripraesidio, nudo arboribus loco irruentem equitem, nec euitare poterat,nec ex aequo cum illo con gere. Fit igitur magna peditumstrages uistinent tamen. At ubι

fulgentia Agna con stet sunt, ct agmen procedere, regium, equitem qui impressone fecerat, nouasub

dia,recentes subinde equos accipere visum est,repentianam in fugam versustro Iratus1 in mentium imp tu equorum edibus istorum proteritur.Pari decliuiorem ter locum, qua equiti non patebat excursu; r ceps ab instequentium manibuι elabitur ei trans tam rentis ripam,vbi uos in aciestare con stexerat, recipit. Ali,ca si vulnerati alis aut capti armis exuuntur. At ubi regio a milite ad ripas ventum est, hic noua rursis pugna conseritur. Vtrins duces aciei instruunt rasiadia locant isos hortantur apparet totis viribus atque uniuerso Marte decernendum. Procedebat Ferdinandi

agmen setissub ducibu ,suo loco uo qui ordine gra

diem. Quod Picinini S conspicatim, qui trans ripa uos diligeba conuersui ad Ioannem, qui iuxta aderat: nae dies hic inquit,plurimes hastam trucos, plurima byidebisag meta. Cui ab Ioanne oblique restosum cum esset, quippe qui pugna cupidus detractatu iri pugnam

a Picinino verebatur,quem producere intelligebat arte bellam: aegerrime id illa ferens, indignabundusi, qua parte redintegrari pugna coeperat, milites sum-xnriteti. Erat omnino aditus duo, ct hi quidem angusti, atque acclives, quibγου regius irrumpere conabatur quei, quem si periore e loco hosIis facile prope ebat. Magna enim tilichanatorum manus, non minorsit petariorum coacta pugnabat. Quocirca facile equiates ab ascensu deimebantur,cir qui acrius institi sent,

624쪽

'ularrati pedem referebant. Itaque magni utrinquclamores tollebantur, ut quis aut ferocius illatus asic

derat, autpraeceps datus corruerat, rario clientu, Pariasse matame alacritate pugnabatur,pedes hinc atque ii nc obteritur eques equite ubsternitur, utroque centuriones, utrinque tribuni recente; si et ni rut milites. Cadit ibi e se ijs tribunus vir acer se si, nutu, qua e re additus hosti animin. At regins facto ta-dem cuneo victor irrumpit, ripis, si eratis inde a Luersarios depesiit fugienteis I ador ines regredi,us adsigna cogit. Et iam parte alia qua e campi latiuue M periebant, canere signa ct conmrrere acies coeperant: primasti e regio equitatu turma no satis pro 'cre m. num conseruerat. Cui laboranti, O prae ab hosti ci cumreetae, duas quas Alexander secum habebat, auxilio mittit,harum aduentupugna restituitur. Nec mitinus a Picinino,ac Picinini ducibis si bi dia mitratur, pluribus simul locis certante initur, Dah pro equiarum virtute,pro recentium equorum robore,vel aluersi erat, vel pro ster a. Quod ubi rex anima uertit, Ursum cum globo lecti imorum equitum, que adp rna illima parauerat, alias 1 ars alias post eum turmas procederepaulatim iubet. Ouodhiatis conspicatim,subducere se ac cedere sensim coepit. Regius is

acrius equos promouet, hostems tam cogitantem,q si ratione aut in castra reciperet,aut intra Troia mo nia magno impetu adoritur. Excepit hic GaIsis eques procurrentem regium, ingentibus animis, additus est Galis Hercules Estensis magno cum equitum robore,lei fi virorum manu. Ita e nec viri s,nec ann ivprimo ceduκt. Stimulabat GalEt aa rus in Pras.

625쪽

Π IO. ID VI AN PONTANIae natura ferax, manum rero uisem ducis sivi praestentia, ct quod ille nihil praetermitteret quod grenui mi- Iitis , aut fortissimi dacis esset: quippe qui, nunc voce nuncpraesentia pegladio, si is modo pluribim, intemdum singulis adesset, vir , corporis viribus 9 anima tam ni S at L. excellas. Tandem relicti ab reliquo exescitu assis, aut iugulatis equis circumnentis ab rem', partim capiuntur,partim qui equo erant mcoli mi, cum Hercule ducefugientes ad si os se recipiunt qui iam sib Troiae muris in clivo constiterant, eos regius insecutas eques cum esset ,superiore e loco facile de citur. Quo tepore Picininus ac ius loco ,sub ipsam Troiae portam, qua ad spontainum Jectat ordines de . itegro restituit,tumultamq, qui est ante arcem, prae- sdijsfirmat s haec equitibuου turmatim pluribus locis dispositis milites cohortatur, Hur anae virtutis ni mores locum tentant, regios tam iniquo in locum

sue imma βρrum clade minimesuccessuros. Si viri

esse vetint acceptam ignominiam eo Ioco eos He ipsi opene momento abolituros. Cuncta sepost tergum iuta,recentes equos,recenteis milites, urbem castras subministratura. citra regias copin eo loriperducta; esse,ut ne , exrlicarese a pugna, ne e recipere in crifa,sti, labores equis, viris se confectis , ne multa internitione queant. Re integratur igitur ptana re gio urgente, ompertinactus iniquum in locum uec dit, nox, a uersario rursum prope ente detruditur: nulli tamen a trinque cadsis equi viri Θ Ouo conspicatus reae, vocatis a se principibus cum in in i- num a Dctam discrim a rem cernoret, qui poti x uni sequc tam ccnseant cocitatus: cura ali ensis

626쪽

HI ST. LIB. II II. γ11 recedendum censerent, quod satis eo die, eo certamine actum iudicarent, ij insidias veriti, arteis Picinini, regi se uti e pagnas bduceret persuadere conarentur. ad ea ipse quando, inquit, ies hic noster est, ct nos fomtisnam hodiernam sequamur , macti virtute estote, qu i me vadentem videritis, equimini ducem. Tum Iram a qui explorarent, ne q post tumulos insidiae eat posta, concitato statim equo, cam lecta manu equitam per 'nmum euadit tumulum. Procurrentem Per in an fa acies , Ina1 equuntur, at se

nium prima tarma aliquot recentes, quae a I gnaeontius erant integris, viribas. Ea e re nolιαό repente

ardor equit 1 inu fit, ferro bi viam qui quefaciunt: nec turmatim iam sed confusis ordinibus res geritura nec tu gladi s Maissaeuit, quAn propcllantium equaru pectoribus hos incitabat, quod partam iam victoriam eripi bi e manibus indignabantur, illos ducis sui glaria, ct multis be is partum decus. Igitur dum acerrime haud procul a porta, ac sub thisis muris ab iis, qui clivum tenebant, dimicatur, intermi ab issis, qui in via paulo a porta longius collocuti erant fuga feri repente coepta. Inde premente rege, multi l ex hostibus, o iuise aliquot praefectis partim captu partim equo detumbatis: qui tumulam tutabatur, ipse quoque deserto loco terga Pertat. Ibi undis a regist tanta facta impresso,eol incursim est i inpetu, a i rei sis equis hostes aliis calyra secundum urbis rapereίur josas, alij ex equis

in fossavi deiecti, ab i , qui e muris pugnabarit,mam bus caris, anibus excepti ubleuarentur. Ioannes, Pi cininus1 magno tumultu intra porta admi qui1 cum ijs erant rix acceptu orta ipsa repete clauditur,

627쪽

ns IO. I OVI ANI PONT ANIregio ita urgente,ut quidam hostibus immixti urbem ut ingress Signa ab ist qui pro naculis costiterant

excepta,intra muros cum trepidat one iaciuntur. Rex

infossam, quae a septentrionem est, eqllo inuectus, ac fugientibus imminus in castra hostium contendit, quem Alexander, caeterit quanquam diues itinere subsequuntur. Vbi in castra peruentum eIt, confestim nulla defendente capta,direpta, qui e re se a praelio atque ab labore recentes erant,atque integris viribus, fita entem Luceriam versus hostem insecuti,in ipsa fuga multos vulnerant plures etiam capiunt. Rex ubi castra diripi, ct iam hibilpltra exprascripto geri sin-st,haud procul a porta,qua ad orientem stertat lana in via constituit, eas praesidio firmat, edicit ne

quo caseu locum deserant. Interea vidior miles totis c. pis vagatur, longiu)5fugiente is ad multum etia diem insecutus,atque inpradam risus,non adsigna redire, non adordines curat. Videres itas alios proiectis ammis,ovustos sarcinis vix progredi,alios collat unum

in locumpraeda intersie partiri,plurimoι equestris δε- coris oblitos phaleratum praeda aquam onerare, stiante aggeres ipsis pedibus ire, o reste alia atque alia tumeta,equoso, sarcinis impeditos trahere. Quin Gia ex ijs,qui inpra dio collocati fuerant, coplures ct ipse in praedam intentisigna lacum 1 reliquerant. Quae res hostiis quan 'am fessos, ct muris clausos, ad em pendum inuitauit. Egressi igitur portis, nullo tamen clamore edito, regios praeda occupatos, acsub sarcinis in tectos, de improuiso adoriuntur, multosse antequam hostes esse intelliganta mentito etiam nomino captu it,9 iam ubcrius vagari incipiut .Quog ubi r o cogni-

628쪽

HIs T. - LI P. IIII. 11rgi cognitum est, undique ad igna concurri imperat, multa, per IOVIANUM PONT AN VM, quem secum ducebat,ab ducibus perage a curari se utqueque nactus erat,primo singulos, einde plures,quap Inam confertam videbat, immittit, donec aliquoto in bus restitutis, iustae pugna more dimicari coepit Itaque dum sinere impetum hostis nequit, citatis equis in urbem regreditur Stetere dein rem in acie,atque ubsignis, donec praeda omnis coacta, ct Vrsariani versus tutum in lacum delata. Inde sub vesterum in castra est reditum. Dies quae insecuta est,quieti militum

atque equorum data. Captiuorum numerus rece tu

fuit aliquato minor: quia captiuorum alij, quod cap talium rerum conuicti essent, clam imisit ab avricis, aut cognatis fuerant alij iureiurando parum seruato, mei h ct data atque accepta, ut nunc in sic, moris est, extrae,immemores Troiam profugeraul. Da nes, Picininus, moimo lentio Troia e refii, Luceriam noctu profugiunt. Deliberantem de ob aeno urbe Perdinandam Troiani invisat, Misso quises, x benis dedituros polliceretur,ubi castraproptivi admouisset. Imperitabat urbi Danaes Oxa,qui quod Nicolaum Epis opum indignius habuerat, Lombardorum

familiae inuisor erat, cuius opes in ciuitate magnae a que polumes tunc erant. Colris igitur ad vinetam mris, tumultu, sicuti sumerat, ab Lombardis caecitato, deditur regi oppidum. Coxa cum in arcem cum paucis

confugisset, di iseus rebus juis, Alexandro se cui propter

veterem consuetudinem plurimum silebat, dedidit Rex unosimul tempore o oppido potitin, ct arce, ς' pidanos collaudat, DIardos etiam muneri ab denatis

629쪽

inuitatum, ut manere in patria vellet, dimittit capti

nos,qui in castris erant, ct in js quosdam, qui Ioannis e cognatione e sent, liberos abire permittit: tum qui dedetem sese Fogiam accipiant, viritit: arma, quo se apud Troiam repertos,qui ab hoste capti fuerant ,1 litibus si is restituendos curat. Rebus, sic ad Troiam compositis, duobus castris ad sanctum Seuerium profectus, cingit oppidu: quod quo mimis statim oppugnaretur . ymber prohibuit postero tamen die de itiο-nem fecit mulitatis es: ibus. Inde rex ad Asculum retrὸ mousus, urbem latim recipite Candelam, ex itinere pug tam diripit. Mox oculo recepto ad Aufidum proficiscitur, eo coplio, uti Ioannem Carasciolum,qui Mellia dux praerat,debellaret. Is quod Inde Aurensis factionsistactas res cerneret, nullum 5 βperesse Tarentino exercitum, quo tutari oppida rem,saampossit, cum arcibus atque oppidis inregis fidem perni fit: quem adse venientem rex, benigne appellatum monuit, uti ei memor,quieta honesta I colo apem vero,ac parum quietis anteponeret oti, a quot

temporis Mulvis ac gratis extrae vi Iermonibus, i

ratum illi in in verba, eodem die Melpam remisit. Id oppidum monto sin sputia locis psitumgere is be

lis maxime opportunum cyt: quod a Gulielmo Rerri brachio Normanorum duce condisam, a rvales qui Atradunt, alij ab eo per vim captum. Quo 1 veri est: milius, cognita opportunitate illicd ut arcem futuram aduersus Graecos,qui spatiam, Mesapiat tenebanto

ram, primum a Gulielmo, inde a Drogo atque Ilaw-frdo, qui Galielmo rutri successerat, posti, a Ecberta V cardo

630쪽

pi cur ο ct arce munitam, se moenibuS, quae nuper asboc so Ioanne etiam promotorent. Per eosdem dieraliquot in Hirpinis caste a recepta Fama ingeris prael bbreui regnum pervagata, omnium Mentes terrare

simula mirationes compleuerat. Quocirca illa bercgis vomen esse, maiori indies expectatio haberi. O quo victoria, cίdem qVose popularium fauor inclinabat. Accedebat quo per idem tempus a Federico Victinate a uersum Sigismandum Ariminen em feliciter dimicatum fuerat, ex qua dimicarione Sismundus a ctis, pi stratos rebus suis, Mari ad Tarentinuis

confugerat , opem ab , o implorat rum. At rex quan quam his Tarentinum necessitatibus circumuentum intesti tiramen in illiu thesauros iret esse integros, se vero tot bellis, tot calamitati9ns exhau lam, ac mi litem suum mercenarium, maxima etiam e parte peregrinum reputat, i mere militum transfugia, necta irritandum illum quam leniendum datare, rat pa corum expis natione oppidoru ita territa tum, ni r tere exercita restituto, nouum qκogae e longinquo a cesseret Senem, 2 quartava febri deterrima parte auiit Lil ratem minime diu victurum. Adhaec Ioannem, Picininam h cum ingulari roseqceret odio,vi δεπ- Eum etiam atque etiam esse, ne addu Zaου nece sitate Ioanu saento ius a trique cociliaretur. Haec alias huiusmodi cum reputatatem re em, habeἰcmi ad Z m aestiua, mi si a Tarentino Legati adeant de pacecam eo actari. Quibus rex auditis, sauholomaeum Eouare ana Carinatem,qui Beneuenso Pontis cis Legarus praeerat, a se accitum rogat, nsi dicto secum su- iove o Petram, epistola; sim v ro, Cereniolam