Bartholomaei Facii et Io. Iouiani Pontani Rerum suo tempore gestarum libri sexdecim. Quos idcirco cum Guicciardino coniunximus, quia vbi Pontanus desinit, Guicciardinus suam historiam inchoauit

681쪽

cessere. Iater quas diutius etiam bellagesta. Qua e re a Graecis scriptoribus pari ea uocata erit Italia. Virim. autem Lucani a Samnitibus emisit occupauere regi

vem, eque ducis nomine uocauere Lucanti A Lucanis orti bi ut ij, a toralis initio gens uisi ab id i. bis digresa. Post eos quod reliquum est, tonuere Graeciai mare Iovium, diuerse tempore psuribus de lactis coloni,s, tu plaga prae omni maritima,rude magna eoriam Graecia olim dicta Nec tamen defuere e Graecis scriptoribus, qui arbitrati sint,oram Italiae illam ritimam, qVae Isthmo contenta peninsulam quasi quanda scit, italiam initio dactam ab Italo quodam, quem populares, propter sapientiae probitatis I, opinionem, quam ipse etiam die endi suavitat e concite iset, regem sibi constituerint. Satis rameu constat tum He steriam tum Ausoniam ante Herculis tu Italiam aduentum a Graeca praesertim geute uocari solitam. Hi utus p ne rerum in Italia fuit aute belru Troiana i , ct po taeneam atque ascanium Alba regnantem, donec Eo manorum res adolevere, si h tandem Italia sunt potiti. Vt peris ad Opicos redeamus, a quibu; Thucydides tradit,Siculos fuisse eiectos sedibus, qvid videlicet Opicorum ranc celebre esset nomon,Phlo gravi eorum ager fuit,in quo plerique volunt gesta, qua de Gigantibus memorata siunt in fabulis, ab intestinis terra incen iis dictus. Quo in agro prinripes extit re urbes Cumae, Pateoli, quae Graece est Dicaearchia, ct Neapolis. Hanc uitar initimami oram, gra est ad amnem Lyrim, Ut si is, bellth Trorum temporibus tenebant Leutrigoves atque Sirenes: tenuere ct Cim-

682쪽

HI ST. LI s. VI. stimeri, gemis hominum furtis ac latrocini' assuetum rhi pecus quam domos magis incolebant, dedactisci intrinsecus sub terram cuniculis diuersabatur. Cum Irbre apud φ os oraculam esset, ferenti Auernum

ad lacum acra in Ditis patris honorem, in quibus, uocatis mauibus utara Mocitabantur hac ratione mulros mortales, qui ad sacra conueniebant,atqIe ad ora

ortum consulendum, prehensos in meatibu*, locis Dbterraneis spoliandi libidine clam obtruncabant. Demum celera eorum deprehensi, ipsi vpplicio a socii e esse eorum euroe ac penitus deletae. Opicorum insula Dit Prochyta fuit Aenaria fuere 9 Pontia,et . I indateria, ct quae dicta est de Sirenes unius nomine Paribenope. Nam ct ab alterius quoque si 'pulcbro Iere O .icIa est etiam breuis quaedam insula Pest num contra num posita. sc tametsi qua de Sirenibus dicuntur,pleraqa habentur sabulosa: proditum tamen estinemuriae, a L ita homixtim opinio revisit, reius ex eis conditum epulchrum edidiore in colle ad xltrinum marismum dedi se colli nomen, vocatum,iPum exes Parthenopen, quod nomen postfuit etiam urbid eius qχε nunc est Neapolis. Ouia vero ct Surenrues', a se Surenetum, ct promontorium ipsum quod Mineruae dicitur, Lapides sunt olim Sirenum dicti,

quodque iustulae item dira Sirenus, quapost Capreas

suui, quo insinufuit olim Pestum, nuncI inpromoutor, eius capite posita est scropolis,quantum coniectura uti licet, ct fabulae videntur is ruere, hae imperit festinui locis fise videntur. Ouando prisii eItam au tores tradunt Surentum urbem, Usum B tu qΠομη-

683쪽

stitata urbs est, atram ac promontorium, Sirenum quondam sed fuisse perinde ri Circe imperitatuimm ima in insula, ut O pso in alia etiam Eusent, mare insala. An non regnaAit Bab'lone Semiramis, in Ponto, Phrygia, Bityuia Artem at nonne Punicum auspicata est imperium Dido' Florentibus maxime Gothorum rebus imperauit in Italia Amalafiuntha, Throdorici regissilia'Nec vero multis ante nos seculis sinat dis Comitissae res tu Italia non inprimis fuere illustres'Nonne due,diuerso tamen tempore, Ne politanum regnum moderata sunt Ioannae ' Itaque

permultis etiam post Sirenes siculis, Aenaria ab Neapo travorum reipublice iurisditione tenebatur: ct cuab illis aliq/ano belrica extracta vi fuisset, Imperatoris Augusti iussi fuit eis restituta. Et a qua matrona nomen accepit infula Parthenope, perinde ut ab altera Leucosia est de issius sepulcro dicta, nimirum caluea po t mortemsepulta tu coge esset, continenti imperitietuerat, ct in quo sepestri se cauit loco, ct celeber per id temporis locus is erat, cti tuenti domina gratus

admodum,atque in desitise habitus. Nam ct bonos siepultura religio mimus se1nperfuit,etiavi quibus temporibus literae nullo fere in honore essent,ogenensis smo cuis decreto etiam publico, in maxime celebri urbis aut agri parte dabatur sepultura ψcus. Traditsi est enim Me re ut maxime vetuita loquar apud omuinium antiqui ovium,ac maxime quondam nobilesboriginum oppidum, Augusti etiamnam tempore nomurorum modo Dudamenta, fas extare veteris munificentia restes, veru metiam pulchrorum mo-nxmenta magno ambitu, opera fiaggestionibus,amque in

684쪽

HIS T. LIB. VL disque insublime editis Itaque sepulcrum ipsium indicio est Parthinopen colli imperitasse,quisubiecta imminebat flationi, atque ad in ipsius caput,eque regione Surrentum flectabat,qua Sirenum ipsarum β-des tunc esset. Quem ad locum quod naues quendam quas in portum applicarent, collis ipfiestequens erat

habitatoribus, aeque ab accolis ac nautis celebratus, is, obliterato priori nomine,pὸst in matrona memoriam, atque ab eiussepulcro Parthenope agnomina

rus. Cuius post locis equentiam auxere Cumant,atse Chalcide Euboea profecti coloni,auxere ct Rhodj, quo tempore rebin maritimis plurimum valebant,deducta illac colonia, locoh in oppidiformam redacto. Nam Graecam eam fui sole urbem,id vero certisiimum est. Quod autem eo ab loco quadringentisferme passbin oppidulum aberat,secundum litus,ac sub ruotem ad meridiem positum,cui Graeca nomen 6set appellatione Palaepolis, id1 breuitate sua habitatores non caperet,crescente iam multitudine,quo habitandi iaxior ferebat commoritvi,multi eo cotinue immigrabant, ob diuersandi amplitudinem. Quocirca augescete in dies nouo oppido,illinc comportandis mari me

cibus,hinc soli ipsius opulentia, cum ad cist istor retur, ct hominum stequentia,quo ab veteri disterret oppido,nouo paulatim nomine,ct ab ipsis incolis, ct

ab nauigantibus, vocari pro Parthenope, Neapolis caepta. Nam ad tempora Romanorum vique, ut Liuius tradit, urbes erant duae,populus unuS. Breui igitur obloci opportunitatem, convenarum, stequentiam in urbis excreuit magnitudinem. opibus vero atque auroritate patuisse tunc plurimum manu ipse plaia

685쪽

IO. IO VIA NI PONΤ s NI docuere, quorum vestigia quod hodie quos quadam extant videmur a mirabili quadam alsitudine artiscio, f/qse constructa, ut minime mirum fuerit, sunibalem Poenorum ducem illis vistis sussse ab obsition deterritum. Cozeni se autem eum in locum proximis ἡ ricis ath ca Iellis plurimos,docent peruetusta q24dam prbis re tonum nomina, qua hodie que 1 ct paeblicis 2 p marisscriptis seruantur, ut Baiana vicina Baianis a colonis dicta, ut a Cimmerijs Cimmeria, quibus urbis partes ea quondam fuerint ad inhabitas dum distributae. Transiens quos in Italiam ab in sta'nia Hercules, post Cacum impotentem hominem tu Latio domitum, hiberatamI ab eius dominatu regionem, Campani maris oram cum peruagaretur, rei

quit monumenta perpetua suernum ad lacum sit Iers oram illam omnem itinere atque aetate fessos, G racis potissmum efosjs,tradetis eo sedibus collocasiit, quod in Latio item, locist in quibus postea Roma creuit, ante fecerat. Reliquit is proxime Neapolim paulo pupra Pa olim,qui locus hodie quot Hercules dici: ur , ct vltra Neapolim ad fontes, qui ab illo Herculani sunt dictit, ibis Heraclea condita, ct vltra Heracleam apuI Pompeios, o in loco exposita ab o casu se iis aduecta practu ροwpam egi se dicitar: grare vipestate loca ilia omnia essent Graecis ab inbabitato ribus maxime sequentata 2 culta, propter locoruam ornitatem ac litoris. Ad vetera quoque Neapoliam aevia, Nolanam 5 ad portam extat sacellam Saluato ris, quod ad Hercνlis viam dicitur 9 in eadem urbis regione Maria aedicula,quae ad Herculem. Ideo multa Herculis monumenta intra urbem, O extra

686쪽

Η I S T. LIB. VI essi etiam permanent. Post ipsum rerὴ Pa olim, in qua noua nunc eII arx chm aduectis hortis,posti montem qui Pa ol: imminet,promontorium protenditur iumeridiem, quod a deliti' Nilum nomen est, Paulinum e regione uri b alterum existippromontorium medium inter utruml, num constituens, Lapides olim Sirenum appellati. Inter autem lapidosis promonDrj vertices,stasosci naturali quadam tum voluptate,tum artificio quapscopulos Acasunt inter semina- ω,acsparsim consta, ea amorvitate, ct castu,'s etiatur ijs,ut ab ijs illectamentis dicta olimsint cantu Sirenes irretisse nauigantes traxisses peregre venien reis homines ad inhabitavcsaxa. Ac mihi quidem riseis est Virgilius ad eorum locorum imaginem suxέμε inisecusus, ut cum ait:

Secreti celant calles, ct myrtea circum Sylva tegit Nec Pero non eodem mihi tempore risi sunt literarum studia,qualia tunc esse poterant illic O extitisse Oc isse, quae postmodum tanta creuerint sequentia,n quod devocas suavitate ct cantu attributum est Sirenibus,t fabula locum dederit cx eloquentia ac litirarum Istudiu, disciplunaruvii cognitione, ocultu. Nam ct Zeno, o Parmentiris satis propinquis

e locis fuere oriundi,quos ante O alios quoque fuisseveri est ite,quando hi duo essent o siculis nostrisfortasse incogniti,ui fleorum Aristoteles in rebus

bysicis, ops eum scriptores alij memini sient. Iccir

co ct ante Pytagoram ct Metapontini istas scholosuere Sirenum in regionibus bonarum artium studio-spermulti:quod Numa regis Romani dissiplina in-

687쪽

is Io. IOVIANI PONT A NIstitutionesi declarant. Ea quos quae de oraculis,de Lad Auernum traduntur acris, eri ab que literaru/m cognitione acprofessu minime poterant. Etenim rerucognitiones per ca tempora penes sacerdotes erant, ct apud Graecos extiti se tunc literarum notitia, docuit Nicostrata Euandri mater,quae eas in Latium attulit. Sed redeamus iam Neapolitana ad moenia omniu illa

tempestate magnificet ima qua quidem tempestate mare quod illic curuari senstim incipiebat insinum,r dices assidebat Gliis,atque inter vetus novum1 mdum breuiusculus quida costituebatursinus, qVid γqa sistatio, quod actuin diuturnitate repo pum,mbriumus limosis e monte decursibus, ut quotidie cernitur, in continentem abist terram,ids nostro tempore ni ijs refertum est. Moles quos poeriore crate ab regibus iactatorrum nunc esscit, ipsas q3os ad res lis ima fontes tum manabant scatebrosis sub rupibus, qui nunc etsi paucioribus in locis .in ipsi tamen maris orasubter aedificia de luentes scuturiunt. Cotyis igitur ipse ad mare impostus rupibus in medιterraneis insiurgebat, vallibus, praeteri ad litus cingenti- ια. Circum Pero eum moenia ab imo in editum assurgentia eminebant ingenti molesaxis,acsingulari artiscio costituta,aggestitia materia intrinsecus arte i iecta quatenus collis altitudinem, ummumi aequar et solam. Adhaec turres maxime frequentes, ines ext os ducta adaequato postsolo insurgebant ingenti vastitate, minacibushfastigiata propugnaculis maria ac terras superbi fimo quo prooectu dessectabat

Luae omnia annis ducentis ac quinqnaginta ante aetatem vostra Corradia demolitus est rex. Post rara Ro-

688쪽

ΗI ST. LIB. VI. ει manis urbis eius ambitum promouetibus,ct vallissue. ye maximae parte cotti aequata ad urbis ipsius postu, usum se inhabitantium, ct moenia pluribus etiam lo- cis adsolum deiecta. m ct Adrianus sugusta tem plum in tumulo proxime porta, quae ad mare ferebat, qui locus hodie qzot Portus dicitur,ad muit mira amplitudinis, idqh postea collapsum ab insequentibus est principibus instauratum: qua ex edificatione parte ab eapaulatimper aetatespromotum est oppidsi ad muros ferme Palaepolitanos,meridiem versud,sua1 etiastis occasum urbs spectat.Post Hadrianum quoqγ, ct ante iPani,pol imum autem Antoninorum tempori bin, multa magnassi intra urbem condita fuere adscia,ut vallium nunc ipsarum ne vestigium quide ν lurelictu appareat esse Iumi est, ut peruetusta illa magnificat cum primis moenia pene undis aedificiis ci gerentur. Nostra vero aetate a bonsus Ferdinandi μυ-,prolato ad stlis ortum am ad septentrionem po- aerio,ct muniuit eam parte urbis, ct illustrauit, erectis ingetis cras itudinis muri pipernino e lapide, qua

quam inchoase rideri soli potest, id quod iis fisci

, mus animo illam destinase.Priscae quos urbis malitiscentia praeter ipsa moenia maximo eIl indicio uuluι' intra urbe inductis, excavatosaxo, in quo vetus urbs tota inerat fundata, ob cuniculatio ait ess49 1'ecus, ductae subter maxime celebres urbis vias: atque adfingula quadrivia, in qua urbs quondam omnis distributa erat,excise putei,e quibus vicinia hauriat. Ab hac autem ipsa cuniculatione deducuntur ad aha P bis loca,adesinobilium aquae,tum ad puteorum Uum

vim etiam sentium in rabis ijs partibus qua verrunt

689쪽

MI Io. IOVIANI PONTANI ad mare. Ipsa vero cuniculata es isto ductilestapem rem cauae ct lata sunt amo vi, ct decursa minmierecto , quo dis ad angulos saepius aqua refringitur, Nodatrer allabrior. Quocirca ct decurrit ostrepit . rum iu sex; modum fluminis rantiquuJane opin, ac

priscae cuiusdam magn cetra praeclarum testimonια Extint in ea monuinenta etiam illastria tempti maxime inclyti Ostoris ct Pollucis, ct item fori,ac secundum ipsum forum rheatri alterius vero therari jam

duo ea impi be fuere,quorum alterum intectum erat)nullam apparet vestigium. Ipse igitur theatra non ν banae tantAm maguificentia indicia sunt, rerum etiacertantium inter se ingeniorum,propter bonarum artium studia, qua in ea tum urbe mirifice florebant.lva ct Nero sugustus ijs in theatris ad Musicae certamen pro jt inscenam, ct propter hiberalia artium sudia, quibks Idrianus maximefuit deditus, ipse quaquam

A gli sus rerum Romanarum moderator, vox aspernatus tamen est oblatum a Gitibus magistratu, eum, per Bde ac priuatus administrauit. Ac mibi quide risi sunt Romani imperatores,contendisse inuicem in mariuscanda atqi id randa Neapoli, aduersum quos ciuitas ipsa constantisiimam ubis estruauit. Nam realde, qua animorum Ormatione fuerit post eam raram, rerum B calantitate tanta, qua dux Carthaginensum Annibalpopulum Rom. a fecit punico se cundo bella, ipse Romanorum historiae decet. Nessi post

dirutum a Gothis Romanum imperium, eandem non constantiam retinuit aduersus eos, qui rem Romanost erra qualemcuns renuere. Nam qua humanitate δε-

690쪽

' HI ST. LIB. VI. osq itioni operam dabant, ciues ipsis complecterentur, aperte iilud docet, quod Graeci Latinit Augustoru temporibus Neapolim tanquam instudiorum uorum 1 tris sinum secedebant. Ea igitur in urbe cum deces isset Lucilius Poeta,publico a ciuibus funere e t clarus. In eam ossa referri sua Virgilius iustit, Brκπῆ θ ci decessisset:qua in ciuitate tantae admirationi ct uiuens, ct mortuus ciuibus ipsisfuit, ut in hunc a sis diem multa

cum magnificentiae veteris monumenta, Ilim natura

ipsius dona quaedam ad Virgilium referan xr. Se LM- dum maritimam vero oram quaedam etiamnu vi itur monumenta Laculli piscinarum, qui locus In Llianus hodie quos dicitur. Pest que bunt o Plata moniae, excavata ad litus ac manu hominum sadiassecus qui 3 vetustas ipsa isti marisas ergo magnae parre consumpst emporum psorum ini quetias, loca nimirum ad voluptatem, estiarii deambulatioves atque conuiuia excogitata. Sunt gemi etiam cripta porserato monte Pausilippo, altera ad viam Puteolanam,

in ipso1fere promontorij principio,quae ab A bonso

rege sust non modice amplificata altera ad montis in mare prominentium,atque ad ipsus exitum, ealmaximaparte ab vetustate labefactata. Nec verio ciues i-

quam octo, quam literis dedisse Mintu se i is rebus operam, ubi res ferret vis aut.Siquidem e bellicis maxime exercitationibus ac laudibus, nobilitate co a parauere ibi tantam, ut Neapolitana nobilitaz appareato maxime ipsa vetusta, ct diutius etia magnificessi continuata. Ora res esserit,uti reges qui post Gο- ticas asticanast calamitates mari inuectas, regnum Neapolitanum tenuerunt eam bi yrbe metropolim,