장음표시 사용
191쪽
genteine popularis seditio aliquando eonsenesceret. Hie Loeumtenentem Condrei Principis se dixerat , ostentabatque Anguinium Ducem Filiu , de Matrem litue appulsam ; ut principis calamitas in Filio, Vxore expressa acridseam Civitatem illi amieam , de cεiunctam pu- seret . Regina uniuersam Guiennρ Prouineia paeatam o endit, obedientiae , di submissioni-Dus pronam . Vna Burdigala , caput erigens refractarium, propalabat, se Regem intra moenia admissuram non esse, nisi armis, Cardi, nate Nazarino spoliatum . Sed, cum primum cspit Rex aduersiis illam Aelem struere,& arma inferre, paulatim arrogantia resedit; ita ut Ducis Aurelianensis protectione ad veniam obtinendam indiguerit. ιCardinalis Maetarinus hortabatur Regem, ut
hane gentem ceruicosam contunderet sano admodum consilio . Sed teterrima Funditorum Parisiensium Capita s qui merebantur hos Burdiga κlenses socios in perpetuum 'amittere , si seueris iugo submitterentur et cupiebantque eos sibi integros reseruare ad suturos tumultus in subdoIEDucis AureIianensis protectione i3s comparant, qui ad Regem mitteret, praesentia tempora Clementiam , non iustitiam , R seueritatem sibi deposcere. Quae propositio , serpitis a Duee repetita , Regiam mentem expugnauit . Rex Burdigalam ingressus , nec exilio aliquem ex colat u-
192쪽
maetoribus mulctauit: nec Castrum , aut Citari della extruxit, que saepius rebellates fraenaret, de expeditu armis suis aditu in Urbe faceret. Quare discedens reliquit Ciuitatem in prsses sedata : in futurum ad tumultus libere respicientem, si occasio daretur. Cardinalis Mazarinus hanc pacem execratus s etiamsi deinde ad Aurelianensis votum omnia fuissent eomposita J attamen visus
est apud Ducem offendisse. Per ea tempora squibus rerum moles in una Aurelianensis Ducis voluntate vertebatur a melius forsitan erat ipsius consilium secundare .' imo extollere, quam vel detestari, vel repugnare a 3
Cap. III. Num in Gulenna degebat, varias tetenderunt Insidus Funditores , ut Populum
tentia, de ipsius Ducibus eliminatis, Parisiensia ingenia pervicacius agebant . Partamentaria male quidem in Maetari num animati , sed timore acrius impulsi , studium omne impendebant, ut ipstim amolirentur Regno, dum Regis tutela
193쪽
r68 Marii. Europae Euentus illis multa indulgebat , quae impune , Rege ma- Iori, non admitterentur. Re uoluentes' animo iacturas Regi illatas et Mazarinum iniuriis , Aediris fer E proscissum, meritas illinc poenas , hinc Ministri odium extimescebant . I Regis iter in Guiennam eos turbauerat 3 qui noluissent Buta. digalenses criminibus tibi permixtos mulctari , amicorum iacturas,'& multd magis in pari flagitio formidantes exemplum . Ideo vuIgaverane , Mazarinum illuc progredi, non ad Civitatem paean)am, sed ad satisfaciendum libidinibus animi in vindictam proni; & tandiu hae e sua cogitata diffamavera iit , ut etiam Aurelianensis , qui huie itineri ingratijs assenserat , in eorum sententiam prope concesserit: quod deinde Mazarino plurimum nocuit. Hi multoties Populum subornauerant, ut, Par lamento consulente, Magarini ministerio a obstrepens , illius expulsionem seditiose flagitaret. Aliquando etiaconsultum fuit Par lamentima, an pro remotione Cardinalis supplicandum Regi esset. cum ad votym non cederent, tandem dolo lum , deridiculum inuentum ediderunt. 'Ad viarum angulos editum scriptum assigunt, quo a Marescalco Turena docebitur Paris ei es , Archiducem pacis cupidum canius tib Galliae o Dferre . Cauerent , ne i illis amplius Ma Zarinus imponeret , Hispanor in voluntate frustrando ,
Se Galliae commodis s dum suis studebat j ad
194쪽
grauem , &' communem 'perniciem illudendor Istius absentiam in extremis Galliae finibus de gentis, commodam exhibere opportunitatem pacis concludendae. Archi ducem literas ad A relianensem dedisse , quibus compendiarium pacis consequende modum inseruerat. Interim ipsos hortabatur, ut Aurelianensem, S Par lamentum urgerent , ne utilis occasio negi igentere manibus excideret : decreuisse enim Archidiicem tam iustae oblationis inficiationem inccndijs , rapinis, populationibus vindicare 3 quod sciret hae e paulo post secutura esse z cum Exercitus Hispanorum in procinctu invadendi staret. Sub eosdem dies Aii relianensi redditae sunt Archi ducis liter g , quem non fefellit Turenae astus, seditionem aliquam popularc , non pacem meditantis .
- Irridcbat Turena Parisiensium leuitatem, qui, qub pro rius in uestigabant tumultibus paeem seam tantb longi iis a se remouebant. Belliger,& astutus Vir concordiam proponebat , ut bello
materiam compararet . Aurelianensis recitat literas Partamento , ac Ciuitati: & illi ὁ , ne popularem subeat inuidiam , Logatos exornate precatur nempe Pontificis , & Venetiarum Nun-eios iam pacis tradiandae arbitros dc signatos , Ut pro bono publico hanc operam impendant, qui bus Α uoxium, 'peritiis naum M mistrum , adiungit. 'Hi Paris; s Flandriam versus digressi , mit-ι tulit
195쪽
17o Varis Europa Euentust tint ad Archiducem, ut con ueniat de loco, in quo auspicari tractatio possit. Sed Archi dux, Exercitu coacto , a iocis ad seria facessiverat; expilans Regionem, & diuersa Picardiae , ac Capaniae loca occupxns. Vnde sequestri pro pacis mentione belli grassationes ad Urbem retule
. Cap. IV. in Campania , θ' PIcardia. Mon Onium expugnatur ab Hispanis . Turena profligatur a Gallis cum ree Hone ut Ili. , ,
tis impedimentis, Burgundia, Normannia, Guienna pacatis; ubi aut dexteritas , aut auctoritas ad seditiones cohibendas non valuit: arm is illatis audacia tumultuantium repressa , Parisios, exeunte anno, redijt Regina et ampliori
bus Regni partibus peragratis , integrisque dilab ciuibus Prouinciis reductis . Quibus pro- feetionibus consolidatis Galliae visceribus, ex-tcrna laborabant . Marcscallus, Seneterra, o qain curtius, Her lacus diligenter Turenae motu S captabant, nec non etiam eos praeuertebat sillum
196쪽
compentariὸ descripti. Lib. III. 17 I1llumque ab obsidione Monsonij cum aliqua cla
de reiecerant. Turena, postquam vidit, nullam
sibi ex so Iertia istorum Ducum ad bene agendum copiam dari , Archiduci se iungit , ut quod calliditate nim poterat , apertis viribus impetraret. Vna iuncti Guisiam , Picardiae Ciuitatem , circumueniunt, quam egregi E propugnatam deserunt e deuastatis vicis omnibus circa eam adiaeentibus . Improsperus Guisar exitus Turenam docuit , vires sibi firmas non esse aduersiis praemcipuas Arces . inare inferiores statuit aggrediendas. Capellam , Castelletum, Retellum, di Monsonium longa , ac memorabili obsidione ad Hispanorum manus perducit . Cardinalis Alaetarinus qui etiam desiderabat se subtrahere a varijs Funditorum machinationibus , quae Parisjs continenter contra ipsum
adornabantur j ad Exercitum discedit ; iniungitque Marescalco Plesis Pra lino, ut Retellum cingat . Qtiod Castrum , summopere infestum Capaniae , multa loca imparata , & Castella sub iugum mittebat. Plesis, o quin curtius , 8e Villa querius Retellum tanta animi destinatione aggrediuntur , frequenti bombordarum ictu lacesi sint , ut quarta die suum fecerint. Turena, qui cum Exercitu in subsidium obsessorii pervcni romaturabat, admonitias, Urbe in deditioncm pactam esse , receptui cecinit, ne Vlteritis pergens ,
Vrbe iam dedit:i, praelii discrimeri incurreret.
197쪽
372 i Varu Europae Euentvs Pictis , oppido rccepto , Turenam pedem redirentem insequitur a adeptumque terga vertere pede collato acie coegit decernere . Pugnata est cum incredibili Ducum pertinacia , paribus , viribus, δ: pari virtute. Tandem Plesis victoriae compos fit, licet graui suorum iactura . Tu rena praeter spem euasit , Exercitu consumpto . Gamarra Hispanorum Generalis capitur. Aestate eiusdem anni Marchio seneterrae Gubernator Lotharingis aded male exceperat Comitem Ligneu illae Ducis Caroli Prffectum , quit Lotha' ringiam intrauerat , ut vix cum pauca manu se proripuerit .
Cosae, amicitram later Ma rarinum , O Goη-dium praciderunt. Quo in statu res Pris cipum carceratorum essent . 16SO.
V M Cardinalis in Campania trium phos agebat , Parisia graues in ipsum moles architectabantur. Illic inimicos proni gauerat: hic bellum resurgebat; Se unde minus timebat ,
ii repebat calamitas. Originem. & seri em re rum compendiose exponam a quantum cognitio
198쪽
compend aria descripti. Lrb. III. . . illa , quae ad creperam lucem emersit, pati potet .
Assenserat Gondius Principum detentioni , impii istis quidem ab inimicitia , quq sibi cu ili: sintercedebat ue sed multo magis , ut Reginam promereretur , Mazarinum hoc sibi obstringeret benescio , qui Reginam a summo Pontifi-ee Cardinalitiam dignitatem illi exorat tiram esse promiserat. Nec dubitabat Mazarmum fidei defuturum esse , imo potius hos honores quam cito promoturum sperabat , ut hominem apud Parta mentum , &' Populum potentem de se bene me
ritu m haberet , qui, si repulsus se tum inimicitias refecisset, summam illi infligere perniciem valuisset. Hanc adipisci dignitatem maturabat, antequam Rex maior fieret I ambigens, ne in ma, tori Regis state promissa vanescerent . Tunc enim Mi Zarinus ipso validior amicitiam sua in tanti non fecisset, ut purpuram illi tribueret. Ma Zarinus e contra , qui Gond:j genium fommidabat, & dubitabat, ne Cardinalitiam adeptus dignitatem quae consueuit in Gallia gradum facere ad dignationem primi Ministril ad
istam postea amplitudinem eniteretur , potis smiim, cum in Gondio multus ad hoc munus exercendum vigor suppeteret in prorogando dies , ipsi iis destinata fallebat e modo tempus m oppor
tu nu, modo itinera, modd rerii mole excusans, scrastanai at,donec minor Regis artas eximeretur Gondius , promitarum impatientia exagita
199쪽
27 Vari' Europa Euentustus , Ceu urusae Dueissam , quae conelliatrix ter ipsum , & Mazarinum fuerat , rogat , ut Cardinalem obtes tur stare promissis; vel saltem -- cretorium sibi afferat responsum ρ nolle se haererum ambiguitate diutius excruciari . Ducissa adeb Cardinalem pressito post multas tergiuer sationes , quas ipsa pro responso non accipiebat, a rcanam tandem vocem emi serit , se nunquam banc Gondii exaltationem promoturum i si credibile est a Cardinale responsum adeo liberum immaturo . tempore usurpatum esse , quod amici
tiam. direptum ibat, quae quieti publics, de sbi
eommodum praestabat. Inter haec Condaei mater libellum supplex Partamento porrigi curauerat, quo a Condeo, Contio , & Longa villa ipsum rogabatur ParL-
mentum eorum infortunia misereretur, dein equitatem causae respieeretue cum iam ultra annuum terminum insontes s β: Sanguinis Principes in ea reere detinerentur . Populus, Nobilitas, Proceres pro Principum libertatς dies, noctes. que intereedebant. Multi quidem in prineipum liberationem .nsudabant perdiicti, ut gratum ijs praestarent Gpus; sed maior pars osticiosam diligentiam Ma- rarini odio , non Principum amori impendebat iquod certo duceret Mazarini expulsione a Principum libertate denuntiari. Felices in hoc eri ni Principes , quod hominem populo odiosii
200쪽
aduersum haberent , cuius perniciem matu arrent Parisienses , eos libertate donarunt . Misr- talium animus multb impenitiis accenditur odio ad nocendu , Quam ut ad iuuandum amore duca
Gondius res Maetarini pessu euntes mahutene-.bat 'r' at postqua ab altissima spe deiectus, de*ec- 'tum se , illusumque qilestiis est , humeros a ruenti mole deduxie. Omnes auctores, qui v seque dum scribendis historijs vacarunt, huius machinae , quq Mazarinum oppressit , aut chnstructorem Gondium, 'aut' destructorem efficiunt. Nihilominus non video quotam partem in hac ducenda fabula habuerit , cum vel sine ipsius ini- pulsu iam propenderet ruina . Fundae Principes, tali tum aberat, quod urgen di ad defectionem essent '; ut potius ab his Gondius incessanter solicitaretur.. B ortius quam vis Maaarino deuinctus bb maris praefecturam ,
quam illi post Patris deeessum Regina decreuerat 9 nihilominus ultro ad veteres ii multate a recurrerat & palam in Principum detentionem
inuehebatur . Par lamentarios urebat timor, ne
Marari ni administratio, Rege extra pubertatem posito, prorogaretur 9 suspicantes tot illatarum iniuriarum ultionem. Vnius Aurelianensis resepectus impediebat Senatum super Prineipum libertate decernere. Sciebant illius consilio Principes in carςere detineri ue ideo non poterant in