Camilli Plautii Paezonis ... Commentaria ad rub. De verborum obligationib

181쪽

fit ut interim re integra,non subsit squitas, Ut qui non seruat fidem,eam sibi impleri postulat l. qui n-dem .Qde transac.Lediles,vit. i gl.no. isde aedit. edict.& sic debilioris est naturae, ut sit simplex obligatio naturalis,ex nudo pacto ortu,Nig- nu.Is:Ver. 7 nu.3s: Secundo mouentureta eo,quod contractus

limo i condi tionalis est, ideo anteacs mihi fides praestetur,non inficitur obligationis vinculum,quia coditione pedete nulla nascitur obligatio.l. cedere die g.de verb. sig. ita Bald .inl.petenS.C.de paceis. refert Crott.hoc loco col.isi numc. IS. .s Tollitur hoc argin ex his quae tradit idem Crottanu.79.Vbi ait limoi contractum non sub coditione, sed sub modo factum esse.Promitto .n t deS,NG autem promitto si dederis, & sic est cotractius submodo initus,Vt tradit glo.in Lmsuta.st.de manu. testa. Bar.in i quibus diebus. termitius.ff. de condi.α demO. Bal.& Sal. in l.cum res.C.de probat. cuiusmodi genus co tractus obligationem admittit ct antea imodus fuerit impletus, Ocinterdum actionem si litialis contractus,qui actiopem parere soleat, sed obstat exceptio. l.cu testamento,& l.si is cui. . de naci cona.lib.Bar. ind6.Thermi lius roti. hoc loco,iau. ' i'.&Ver. nu. 29. Cave quia Bal.sensit hunc contrassitum esse codi tionalc,inspessita persena eius cui ego.

promisi aliquid ut mihi ipse aliud det. ille. n. mihi alias no tenebitur, 14 si ego ipsi dedero, quod prius

per me dandum est,nam modus si sequi pol non ante impleri. Ideo Bal. in t pcn. l.X.C. de condi.i ser.scribit,mod uiri esse dererminationem, executioni adiacentem no autem dispositioni, Oct. i.&η.C. de his qus sub modo ubi glo.ec Pau.Cast. S. hoc Io Io co, ailiau.nu. 8a. Ideo solet caueri de modo impled nille cui debetur aliquid sub modo ita vult c5 RourAquibus , thermilius, bi Barisside cod. Oc de

monstri

182쪽

monstrat. Ex quo apparet prius a me dandum esse, quam modus impleatur, ille ergo cui modus adie ctus es potest dici sub conditione obligatus, quia non ali ter tenetur modum impleri,quam si fides si- .hi fuerit seruata,ita procedit opinio Bald. in lege petens.Cde pactis,& sic quo ad me dicitur contracta obligatio sub modo promisi enim Vt des,quib.Ver his modus significantu Barto.in l.prima,& in lege quibus.LThermilius. isde condict.& demonst.quoad te erit conditionalis,secundum Bald. o Tertio niouetur Bal.per tex.in Li.ff. de rerum permutatacum ait leX,non ex ipsa permutationis couetion sed ex traditione initium obligationi praebe ri,1gitur apte traditionem nulla erat orta obligatio. Respond.Mod.illum tex.nihil opitulari, quia i quitur de obligatione efficaci, quae actionem parrere potest,nos agimus de naturali sola. Ita respondet I de Monte Sperest.quem resert. 5c sequitur Veri. hoc loco,numero.xxxi.probatur in I. iuri entium sori mo,in Versi.&hinc nasci ciuilem obligatione, O in versiciIulianus,ibi ciuilem actionem, ita pro cedit textiin d.l. prima,in versi.permutatio, qui

ne dubio loquitur de obligatione perquam cominpellitur ille,qui rem accepi fidem implere et sic de ciuili actione, quae praescriptis Verbis vocatur , de qua in citaturi enti f. primo.sside pac.sed an naturaliter esset obligatus ante implementum ille,qui

primus fidem praestitit,de hoc non qusritur , in dicta lege prima. N. C: .m Quarto in hanc sente iam add ucitur, regula de qua in Lnihil tam naturale is de reg.iuris.ubi in dissolu tione vinculi per duos contracti, non suffici t uni us. tantum dissensus,sedutriusin requiri tur, in in cotractu de quo agitur dissoluendo alterius tm pDitetia sufficit.da.si pecuniam,ss.de condictob cau.

. Camilli Plautii L

183쪽

Ad hoc potest responderi prout antea fuit respo sum,ad primum argumentum,de quo hic p Croti

33 Contraria sma,vc3 q, immo naturalis obligatio est huiusmodi couentione ob rem saeta seu in nomi nam,statim orta sit est coi suffragio comprobatar qhisbe fundamentis est subniria FG. . Poenitentia quae in hin Oi contractu psonii Taestostendit subesse obligationempliquam, quia priuatio prssupponit habitum .hdecem.sside eris.oblio Linariumissiones isde iust.& iure. Nul: dunterdu etiani folli quod nullum est,quat lius.tae laeto prooectit, ut iri Licti.Edese j, o ibi

re Rup.riu.ra. Igit ide ineam'nyo vr admittedii. Verissidet vali diores esse conuentiones, qtioen men habent proprium,in aliae, ut declarat Iasin do Liari petensiviti,col i ffide paet Ideo no valet conse Lientia. TertibiMe essulilla disserentia intres Guξ totiex nudas de eas quae vestimeto aliquo Sit cultae, Ninuniis.Ideo quemadmodii ex vestitis eGuetionib.nascitur obligatio,ita et ex inominatis na rasti eam credendum em Quos genus argumeti pserui releuar quia intimo imagna erat differetia intereo steriones limoi etiam Aisprscepta iuris ea.iuri genti um,in prin.isde pacια late a me Hildemoi ivatum lib. i.c.Viq. l : GL illi rili: inarto

184쪽

negari no pote'quin huic eouetioni insit obibali qua,l.stici innas. natiiralis Edesolui. f. - 17 Ouin rus luitas fidei struads, no minus militatico uttione limoi,ob rem facta,* in aliis quibuscimque cotractibus. Li. T. depa tergo queadmodii ex a taliis, ita et ex his couetionibus ob nem aIGorirvoportet. i nos adigatad fidem seruada, sin test vias exceptionis l. iurii gelium,in prin.ss de pact. i Negant Mod .subem aequitatem,fidei seruandae'. quia antea* mihi satisfia nulla aequitas suadet, ut ego fidem implea,vt hoc loco animaduertit Crotrinu.2o.peri qui fidem C.de trafisae.& l. ediles I.vit cum stl. ff.de sedit edict Bahi ii Leum quis colu.ix C. detur clac.ign.Are. in I. in persona,col. pe. in studeacit.Bal.in l.siue apud acta coli Cide trafac. Bal in rudis . ter.'eri nu.Annin lan tradi tioitibus ih fi

tione sinimici.sed cu supponatur modum hunc Guetioni adiectum pol ec debere impleri post sp ille,q uod sibi debetur, consequatus fuer; ut pau .lo supra fuit dictum mihi Vr subeste maxima squitas cogendi ad satisfactionem eu,qui promisit titiosith niodo libe est,ut titius aliquid aliud desina ipse simpliciter promisi nec sibi quicqr, anteaqua titio de ipse tamen dare debet,antecpatitio aliquid co sequatur,ideo Vr eu qui primo loco promisit tutis, coqueri no posse de titio,anteo ipse satisfaciat, ne L a Vr

185쪽

x posse detractare qcrpollicitus est, eod facto mo dii deinde expetere, o sic ego u equii titio promisi,

ut mihi vestem dare videor obligatus ad dandum equum vestis traditione non expectata. sto Sexto non pol negari quin titius cui ego promi sirem tmihi aliam dare sequutus fueritnde mea Igitur iuregen.obligatio quo ad me contracta est l. cu amplius. I. is natura.sside regu.tur. quae naturalis appellatur obligatio.l.naturales.ε de aeti re oblig.l.

fidei uisors.fideiussor aede fideiusIoc sic ego titio teneor saltem naturaliter. n. V:xi Ego puto distinguendit, Vtrum incipiat contra

ctus a traditione,an a conuentione nuda. Primo ca su, qui rem tradit sese non obliga sed dissoluit poti us vinculum,si quod inerat*i.Insti.quib.mod. tot IitGNig.facit rex.in. item is cui, Institu. de Obliga. quae ex quasi contrae.aduersarius tamen obligaturi ciuiliteri.Iuri uentium,i.sside pae .l. naturalis. i. Eche Praescrip.Verta l.i. in Vers. permutatio.ff. de re trum permuta.obligatur etiam naturaliter. Ideo si. tauit non repetit quia ob causam petieritam dedit. Ldamus .Ede condiet indebor . . i. - .Secudo casu quando a conuentione incipit, tunc nulla oritur ciuilis obligatio.l.ex placito.C. de rerii permu.naturalis tamen oritur,quia non pol negari quin istud sit pactum d.l ex placito,ecpropterea nascitur obligatio naturalis, que ex consensu prodire

solet d.Lstichum L naturalis.ff.de sotu. quod ego in telligo procedere in persona eius,qui ob rem promisi puta ego promisi tibi equii dare, Ut tu mihi des vestem vel stichum manumittas, oobligor Cone festim naturaliter,non expectato modi implemeto, quia ut antea dixi,modus ex post facto implendus est,nec impedit quominus interim obligatio nasca tu ut dictum es ita procedat communis opinio.

186쪽

Ipse vero non obligaris nisi i ta demum cum rem acceperisI.prima.E.de rerum permut.l. naturalis. Vitimo.ffde praescrip.Verb.ita procedat opinἱo Bald an autem sit variabilis, seu ambulatoria obligatio mea, ita Vt mihi liceat rinitere sequenti capite eς plicabo.

c A P. I I I. Poenitentia ex iuregentium an bauerat locum in contractibus in minutis, quod non Iccundum com η

m. numero . .

Aquitas fidei struan sis foti spectatur in conuentionis

bus, quod in omnibus generale est .a. Poenitentia iure ciuififuit indum ira 3.

Hi quorum iam βquuti sumas praecise tenentur. mis

numero. q.

stipulationem poenitentia non tollit.nu. s. Pactum nudum non minus oco est, quam congratio ι estita turrgentium.nu. S. Duplici iure utimur ciuili f.σgentium.mm. 7. Iustentium non facile militur,nu. . contractus fere omnes iuregentium introducti. m. 9.contractus lamminatus quid habeat a iure ciuili . . io Bonum ex aequum dest inregentiam,m tr. IL er ma

Actio non datur ei cuius nihil interest,nec exceptio. m

187쪽

EQVEN quaestio est an fm praecepta iuri u licita sit paeniteti in com tractu Iimoi ob rem facto, seu inno minato,ex cuius decilioe apparebitetia qui in curia mercatorii, quid

' item in foro poti iacto , quib.in locis

- α3o. Hanc opin.sulcit aequitas fidei seruadae, quae in couetionibus iuris .sbia spectatur,ad obsone exequendam,oc est semper eadem re par in omnib. siue nudis,siue Vestitis,sive et nomine carentib.Ang. in d.Lin traditionibus in fi.Ede pM.Alex.in I.si pecuniam col.V. Ede cod.inde.Bal.nouel. hoc loco, colum .in .nu.13.la Ede pM.ld.fide cost.pec. quemadmodum igitur emptio,& Veditio, ec similes contractus sola alterius paenite tia,atq; dissensu no tollunt; I.ea coditione.C.de reQ.Vedit.l.si ut proponisiade condictob cau.Ita Oc couetio limoi ad effectum ir/ducenda erind aut per paenitentia retractanda.

Secudo hi quorum fidem sequuti sumus prscita

3 tenetur ex i urege.l.cu amplius. f. is natura, in Verb. dare ops.st.de reg.iur.ergo psi tetiae locus no est. Tertio paenitetia iure ciuili fuit introducta, ut hic per Mod.iurege.autem erat incognita, fri eos, ergol nos qui ure cauta non est,no inducemus.lalla.C.

4 colla. Quarto simplex pactum eo iure irrefragabile

188쪽

est, ct adeo efficax,utomnino oporteat id ad esse maperducere c.i.de pact.quia fides omnino serusida est ut tradit Bal .in rub. C. de re. perna uti Sc mod. in da. Peteias .de pact& Bal.nouel.nu.M.&nu. n. α Veri.nu. .re Leo.nu.29. Igitur idem in cotietionerem fassica obseruabit, cum G disserentiae VIIa ne queat allegari, cum seirm in omnibus subsit cadere

fidei seruads aequitas,qua sela subnixum est iusget.

s Quinto latentur Doct.statim ortam esse ob nes

naturale Rio.a probata,in I.petens de pactis. 1iure .efficax est,qtiaemeo i ure non minus potens est, obligatio,quae ex stipulatione oritur, vin Aa I .inl.si pecuniam. Ede cod.obcau. Fel.ind.c. . colum.pen.nu.Τῖ.de pact.Igitur pςnitetia eam no toti Ie prout nec stipulatio ex paenitentia retraetat, Vt scribit Fel.ind.c.i. col.Vlt.depac.in vii declarati his Vr concludendum no suime locum paenitetiae in cotraetibus innominatis ex iuregc. COtraria tamen sententiano leuibus fulcitur argumetis 6 Hancisam immo oti ure licita sit prnitentia in colictionibus i nnominati g,seu ob rem iactis, amplexus est Bal.in l. petes.Qde pac. Rom. in I. si pecuinariam .is de cod.ind.Bal.hoc Ioco,col.i.Aret,ini. siue apud acita, lin. in prin.C.de transac. Alex.in l.iuris peti uiri. igi tur n ud fisside pac. Imo.& Fel.in c.quae in ecclesiari de cost.Ang.Are.ins in personam. In-Ωi.de aii l.i,Soc.hoc loco col.iin.Iaso.in l.dedimi.

stae cod.obcau.qui dicit pnis esse locum in cotra ctibusinnotatis et qn agit de ca libertatis, & sic de causa pia,&quatum uis fauorabili, Vtibi per eum. γ Hanc opin.sulcit tex.int.1i pecuniam.ff. de codi. ob cau.& in i dedis. i.eo. ii taVbi hoc est exprellum , nec possunt cavillari leges illae

Dixerit aliquis leges illas iure ciuili suisse institu

189쪽

tus contrarius gentium,sc ita rndeat omnes quic5trarium tuentur,quibus mihi libet replicare, ostem dat hanc aequitatis naturalis abolitionem,oc ego ea admittam,oc non ostensa. putabo ego ius ciuile cupentium iure concordare, argu.l praecipimus.C.de appel.&s. sed naturalia,Insti .de iure naturali genti. non n.solo iure ciuili Vtimur.Sed eo partim, Npar tim coi omnium hominusta iure. I.i.Ver. Oc populus itam,Insti.de iure natura gemoc ciuia. omnes popu

s Item itur entium non line ca licet recedere. Inaturalia,Insti.deiurenat.gen.AM.Feli.&Deci.inc.qus in ecclesiarum,de consti.fane nulla affertur carecedendi ab eo iuregen.quod sena per est bonu, Ocaequum l. pen.ff.de iusλα ivr.igitur no putabo mutatum fuisse iuuentium, cumulationis causa non ostendatur,nec de mutatione, seu abrogatione con stet,l.mutius in fi. isde leg.ia: Cum itaq; iurisconsultus recenseat naturam, Oc Vires contractus ob rem

noti,in da.dedis. i.&da.si pecuniam, arbitrabore . go id ex constitutionibus iurisg. sumptum suille. Seclindo hoc mihi probat texi in t ex hoc iure.Ty de iust.& iure,ex quo constat sere omnes cotrassitus iuregentium fuisse institutos. paucis exceptis, o

etiam probat Iustinian.ins.lus autem gentium erfic.& ex hoc.Institu.de iure naturai.gentium, oc ci uil.sane inter contractus exceptos a iure ciuilianda, citos,qui pauci sunt non connumeratur, contractus

iste ' Ideo credendum est hunc contrassitum cum na' ' tura re qualitate de qua inda si pecuniam iuregentiuhi fui me i ntroducitam. Illud enim tantum a iure ciuili additu reperio, quod re tradita nascitur ciui lis obligatio,& aestio aduersus eum qui accepit, dΔ iuri silentium I.i.ffde paeU.i.isde rerum permuta.

naturalis=i.sside praei Neta. oc hoc additamentu

190쪽

appellatur ciuile.l.ius ciuile.isde iusti. Ac iure. In csteris firmum manet ius gentium, quod non reperitur mutatum: Igitur caeterae qualitates ad hanc Conuentionem pertinentes putabo a iuregentium Procedere,a quo contractus ipse totus descendit, d.' Lex hoc iure.

ii Tertio sententiam istam mihi probat texti iri Liri

summa. I. quod ob rem. R.de condictio. indeb.ubi a quid ob rem datum est, eius repetitio competit, re non sequuta,&inl.damus,eod. tit. nec distinguitur quare factum non fueri nec an sit paratus facere. 3si non seceris,datur repetitio addit lex hanc repetitionem ex bono.&ςqu competere, d.l.in summa, 6.ob rem,quod ego interpreto idest ex iuregentia quod est semper bonum,& aequum .l. penes.Ede iustitire ivr.est itaq; ibi casus,in do. ob rem,condietionem hanc quae re nondum sequuta competit exivo regentium dari./Scio,dicet aliquis, verba illa de condictione ob causam,sentire,qus ob id Q factum non est nec fieri amplius potest,non autem de ea quae ob paenitentiam datur,Ad hoc paulo infra dabitur responsum.1α Quarto haec eadem sententia euideri ostenditur

ratione,clarum est,fc apud omnes expeditum con

tractum hunc innominatum si lege fuisset coprobatum,legitima conuentio appellaret, re a stionem cofestim produceretii legitima. F.de pae. α ibi Bar. Malij.Sane ex isto contractu nuncp nascitur actio ciuilis nisi traditione sequuta,l.i. in fi.is de rerum perna. I iuri entium. i.ff. de pacit.l.naturalis.f.i. Ede prs stri.Verh.igitur conuentio illa non fuit a iure ciuilicsifirmata,& per cosequens ola quae pertinet ad naturam eius couetionis ex usu,&ex costitutionibus gentiu descendii ps nitetiam igitur a coi omniti hominum iure inductam fuisse defendemur. . Quint